U sera ka sɛbɛ melekenin kɔrɔ dɔ kɔnɔnako kalan
Sɛbɛ jɛninin min yera Ɛn Gedi dugu la, saan 1970. A tun tɛ se ka kalan. Skanɛr 3-D sababu la, u y’a ye ko Levitiki kitabu yɔrɔ dɔw lo tun b’o sɛbɛ kan ani Ala tɔgɔ tun be yen.
SAAN 1970, sɛgɛsɛgɛrikɛla dɔw ye sɛbɛ melekenin dɔ wɔgɔbi k’a bɔ dugukolo kɔnɔ Ɛn Gedi dugu la, Israɛl mara la. U y’o sɛbɛ sɔrɔ Kɔgɔji Sanin daa la, tileben fan fɛ. A tun jɛnina yɛrɛ le! U y’a ye tuma min na u tun be kalanso dɔ wɔgɔbira ka bɔ dugukolo jukɔrɔ. O kalanso tun jɛnina dugu halaki tuma na saan kɛmɛkulu 6nan na. O sɛbɛ kɔnɔnakow tun tɛ se ka kalan sabu a tun tɛ se ka yɛlɛ n’a ma tiɲɛ. Nka, fɛɛrɛ kura dɔ sababu fɛ (skanɛr 3-D), u sera k’a kɔnɔnakow ye. Fototalan barikaman dɔ fana sababu la, u sera k’a kɔnɔnakow kalan.
Mun lo yera o sɛbɛ kan? O sɛbɛ tɔɔ min tun tora, Bibulu kɔnɔna kuma dɔw lo tun b’a kan. Levitiki ka kitabu daminɛ kumaw lo. Ala tɔgɔ tun b’o vɛrisew kɔnɔ eburukan sɛbɛcogo la. Min yera o sɛbɛ kan, n’a sɔrɔ o sɛbɛra saan 50 ani saan 400 cɛ Krista tile la (K.T.L.). N’o lo, Bibulu bololasɛbɛnni kɔrɔ-kɔrɔ minw yera Kɔgɔji Sanin yɔrɔ la (Qoumrân) ani u sɛbɛra eburukan na, k’olu niin bɔ a la, Bibulu bololasɛbɛnni si man kɔrɔ ka se Ɛn Gedi ta ma. Gil Zohar y’a sɛbɛ zurunali dɔ kɔnɔ (Jerusalem Post) ko Bibulu bololasɛbɛnni kɔrɔ-kɔrɔ minw yera Kɔgɔji Sanin yɔrɔ la, olu dɔw sɛbɛra saan 100 fan fɛ ka kɔn Krista tile ɲɛ (K.T.Ɲ.). Alɛp ka kodɛxi (Codex d’Alep), sɛbɛra saan 930 fan fɛ K.T.L. O b’a yira ko sɛbɛnin kɔrɔ-kɔrɔ minw sɔrɔla Ɛn Gedi, sanni olu ka ye, saan 1000 ɲɔgɔn lo tun be sɛbɛ kɔrɔ-kɔrɔ fila nunu cɛ: Minw yera Kɔgɔji Sanin yɔrɔ la ani Alɛp ka kodɛxi. Sɛgɛsɛgɛrikɛlaw y’a fɔ ko sɛbɛ melekenin min yera Ɛn Gedi, o b’a yira ko Tawurata * kɔnɔna kumaw ma yɛlɛma hali saan waa caaman kɔ. O b’a yira fana ko minw ye Bibulu kopiw sɛbɛ, u ka fili misɛnw ma Bibulu kɔnɔnakow yɛlɛma.
^ dakun 4 Bibulu kɔnɔ, k’a ta Zɛnɛzi ma ka taga a bila Deteronɔmu ma, Yahutuw b’o lo weele ko Tawurata.