1. Njika minam me ná mi we̱le̱ be̱ tongwea na diko̱ti e?

JABEA la diko̱ti la Yesu Kristo di boli ná jita la minam di we̱le̱ be̱. Diko̱ti di matele̱ye̱ bana ba Adam be̱se̱ ba to̱ndi te̱me̱ la sim jo̱mbe̱ o we̱le̱ be̱ belongi ba mbia ma Loba. Diko̱ti di mabola pe̱ biso̱ epolo ná di we̱le̱ be̱ne̱ longe̱ la bwindea oteten a bonam. Nde, diko̱ti la Kristo di si mabola mbel’a moto buka te̱ kie̱le̱ ńa bonam; di mabola buka nika. Kwedi Yesu a bolino̱ mo̱me̱ne̱ na jemea, na sue̱le̱ pe̱ te̱me̱ la sim la Yehova o mulemlem ma ponda e mabo̱le̱ pe̱ myambo ma mweńa ma misipo.​—Bon. 1:8, 9.

2. (a) Njika mato̱ti ma mweńa ma misipo ma maso̱be̱ o muka ma Yesu e? (Ombwa duta la bebotedi ba jokwa.) (b) Nje di me̱nde̱no̱ jombwea o din jokwa e?

² Lambo ka mbu miba oboso ná Yesu a mawo̱ na bola pe̱ jabea la diko̱ti, okwe̱le̱ bokwedi bao o kane̱ ná: “A Tete̱ ńasu ńe o mo̱ń. Dina lo̱ngo̱ di dubabe̱ [“sangisabe̱,” NW ]. Janea lo̱ngo̱ di ye. Jemea lo̱ngo̱ di bolabe̱ o wase kana o mo̱ń.” (Mat. 6:9, 10) Ná di kolise̱ masoma masu ońola diko̱ti, jombweye ne̱ni  leno̱ mulatako na, sangisabe̱ la dina la Loba, bete̱sedi ba Janea lao, na belondisedi ba mwano mao.

3. Nje dina la Yehova di bambe̱no̱ e, ne̱ni pe̱ Satan a we̱le̱no̱ di dina la bosangi mbindo e?

³ Lambo laboso Yesu a to̱pedino̱ o muka mao mwena mwe pe̱ nde patan a muka le nde sangisabe̱ la dina la Loba. Dina la Yehova di bambe̱ edube, jasame̱, na bosangi bao. O muka mupe̱pe̱, Yesu a bele̱ Yehova ná “Tete̱ ńa bosangi.” (Yohane 17:11) Kana Yehova eno̱ bosangi, bete̱sedi be̱se̱ na mambenda ba mawe̱ na mo̱ be bosangi. To̱ na nika, o mōnda ma Ede̱n, Satan a wan bwambo jombwea bwam Loba a be̱nno̱ o te̱se̱ye̱ mbel’a moto mambenda. Satan a we̱le̱ dina la bosangi la Loba mbindo ponda a wo̱ndino̱ mpoṅ jombwea Yehova.​—Bbo. 3:1-5.

4. Ne̱ni Yesu a no̱ngino̱ dongo o sangisabe̱ la dina la Loba e?

⁴ Nde Yesu a ta a to̱ndo̱ dina la Yehova na mbale̱. (Yohane 17:25, 26) Yesu a no̱ngi dongo o sangisabe̱ la dina la Loba. (Langa Myenge 40:9-11.) Tongwea na bedangwedi bao ba ke̱nge̱nge̱ ponda a tano̱ o wase, Yesu a boli mboṅ ná e te̱nge̱n ná Yehova a bole bewekedi bao be be̱n dibie̱ mambenda. To̱ ponda Satan a bono̱ Yesu kwed’a konjo, Yesu a ta a tika tingame̱ o mususu na Sango ńe o mo̱ń. Tingame̱ la Yesu di lee̱le̱ ná mot’a benama ńe ke̱nge̱nge̱ e ná a tika be̱ne̱ sengane̱ la ke̱nge̱nge̱ la bete̱sedi be te̱m na sim ba Loba.

5. Ne̱ni jeno̱ ná di no̱ngo̱ dongo o sangisabe̱ la dina la Loba e?

⁵ Ne̱ni jeno̱ ná di lee̱le̱ ná di to̱ndi dina la Yehova e? Tongwea na bedangwedi basu. Yehova a mabaise̱ ná di be̱ bosangi. (Langa 1 Petro 1:15, 16.) Nika e mapula kwala ná di mowe̱ nde Yehova mo̱me̱ne̱ mō̱ buka te̱, na sengane̱ pe̱ mo̱ na mulema masu mwe̱se̱. To̱ e be̱ nde ná je owas’a mitakisan, di mawe̱ na ngud’asu ńe̱se̱ o dangwa kaponda bete̱sedi na mambenda mao ba te̱m na sim. Tongwea na bebolo ba te̱me̱ la sim, di mese̱le̱ ná mwe̱ne̱n masu mu pańe ná na nika di sangise̱ dina la Yehova. (Mat. 5:14-16) Ka bato be bosangi, di malee̱le̱ tongwea na mbadi di madie̱le̱no̱ longe̱ lasu ná mambenda ma Yehova me bwam, mibakan ma Satan pe̱ mpoṅ. Di wusi te̱, ka nje te̱ yeno̱ ońola biso̱ be̱se̱, di mate̱le̱ na mbale̱, jese̱le̱ beboledi be si mabole̱ dina la Loba edube.​—Mye. 79:9.

6. To̱na k’asu ni titi ke̱nge̱nge̱, ońola nje Yehova eno̱ ná a langa biso̱ ka bate̱m na sim e?

⁶ O eyoto a diko̱ti la Kristo, Yehova a malakise̱ myobe ma ba bena ba dube̱. A makasa ba bena ba bake̱ babo̱me̱ne̱ na mo̱ o mbia mao ma bowe̱ Loba. Yehova a malanga Kriste̱n yo̱kisabe̱ ka bate̱m na sim na ka bana bao pe̱; na “mido̱ngi mipe̱pe̱” ka bate̱m na sim na ka mako̱m mao. (Yohane 10:16; Rom. 5:1, 2; Yak. 2:21-25) Ońola nika, to̱ e be̱ nde tatan, diko̱ti di mabola biso̱ epolo o be̱ bate̱m na sim oboso ba Sango asu na no̱ngo̱ pe̱ dongo o sangisabe̱ la dina lao.

7. Njika minam me ná mi we̱le̱ be̱ owas’a Janea la Loba tongwea na diko̱ti e?

⁷ Njako a Yesu ni bupe̱ akwane̱no̱ Loba o patan a muka ńe nde ná: “Janea lo̱ngo̱ di ye.” Ne̱ni diko̱ti leno̱ mulatako na Janea la Loba e? Diko̱ti di mabola epolo o ko̱te̱le̱ 144 000 o bolea ka kiṅe̱ na prisi mwemba na Kristo o mo̱ń. (Bbī. 5:9, 10; 14:1) Yesu na ba bena ba maneye̱ mwemba na mo̱, bena ba longi Janea la  Loba, ba me̱nde̱ bola ná mbel’a moto e tombwane̱ myam ma diko̱ti o pambo a ponda ńa ikol’a mbu. Wase e me̱nde̱ timbisabe̱ paradisi, mbel’a moto ńa jemea ńe̱se̱ pe̱ e po̱ o ke̱nge̱nge̱. Jalatane̱ di londi mbom di me̱nde̱ be̱ oteten a mbia ma Loba mwe o mo̱ń na mu mwe o wase. (Bbī. 5:13; 20:6) Yesu a me̱nde̱ ńo̱so̱ mulopo ma Satan, a dimse̱ pe̱ to̱ njika muse̱se̱le̱ ma pamo a Satan o misipo.​—Bbo. 3:15.

8. (a) Ne̱ni Yesu ongwane̱no̱ bokwedi bao o je̱ne̱ mweńa ma Janea la Loba e? (b) Ne̱ni di malee̱le̱no̱ o nin we̱nge̱ ná di masue̱le̱ Janea e?

⁸ Niponda a tano̱ o wase, Yesu ongwane̱ bokwedi bao o je̱ne̱ mweńa ma Janea la Loba. Dibokime̱ne̱ ombusa dubise̱ lao, Yesu a bīse̱ “myango ma bwam ma Janea la Loba” o mindi me̱se̱. (Lukas 4:43) O byala bao besukan a kwalisane̱no̱ bokwedi bao oboso ná a matimba o mo̱ń, Yesu anedi babo̱ o be̱ mboṅ ao “nate̱na o masu ma wase.” (Bebolo 1:6-8) Tongwea n’ebol’a dikalo la Janea, bato o wase ńe̱se̱ ba me̱nde̱ be̱ne̱ epolo o jokwa ońola diko̱ti na be̱ owas’a byanedi ba Janea la Loba. O nin we̱nge̱, di malee̱ ná di masue̱le̱ Janea tongwea na sue̱le̱ bonasango a Kristo be o wase o londise̱ ebol’a belangwedi ba myango ma bwam ma Janea o wase ńe̱se̱.​—Mat. 24:14; 25:40.

9. Ońola nje jeno̱ ná di lakisane̱ ná Yehova a me̱nde̱ londise̱ mwano mao ońola mbel’a moto e ?

⁹ Nje Yesu a tano̱ a pula kwala ponda a kwalino̱ ná: “Jemea lo̱ngo̱ di bolabe̱” e? Yehova nde e Muwekedi. Botea na ponda a kwalino̱ ná lambo di bolabe̱, ye nde biana di mábolabe̱. Kwala na bola be nde Yehova lambo diwo̱! (Yes. 55:11) A si me̱nde̱ jese̱le̱ pamo a Satan e yue̱le̱ mwano mao ońola mbel’a moto. Botea o bebotedi, jemea la Yehova di ta nde ná wase e londe na bana ba Adam na Eva be ke̱nge̱nge̱. (Bbo. 1:28) Adam na Eva ba wo̱ te̱ esibe̱ babo̱ ya bana, mwano ma Loba ma londise̱ wase na mbot’abu mu wusa nde be̱ ewolo. Yehova ese̱le̱ so̱ ná Adam na Eva ba ye bana, ombusa babo̱ ko̱ o bobe. Tongwea na diko̱ti, Loba a mabola be̱se̱ ba dube̱ epolo o po̱ o ke̱nge̱nge̱ na be̱ pe̱ longe̱ o bwindea. Yehova a to̱ndi bato, jemea lao le pe̱ nde ná bato ba benama be sengane̱ ba be̱ longe̱ kaponda mwano mao ma bebaedi.

10. Ne̱ni bawedi pe̱ ba matombwane̱no̱ ońola diko̱ti e?

¹⁰ Ne̱ni so̱ e me̱nde̱no̱ be̱ ońola lokoli la lodun la bato ba wedi esibe̱ babo̱ be̱ne̱ epolo o bia na bolea Yehova e? Tongwea na diko̱ti bawedi be ná ba we̱le̱ pumbwabe̱le̱. Tet’asu ńa ndolo ńe o mo̱ń a me̱nde̱ pe̱te̱ wana babo̱ o longe̱, a bola babo̱ epolo o jokwa ońola mwano mao na tombwane̱ pe̱ longe̱ la bwindea. (Bebolo 24:15) Yehova a mapula ná bato ba be̱ longe̱, seto̱ ná ba wo̱. Kana eno̱ Tongo a longe̱, a matimba Sango a nu te̱ nu pumbwabe̱le̱. (Mye. 36:10) E ta so̱ e te̱nge̱n ná te̱ite̱i ná Yesu okwe̱le̱ biso̱ o kane̱ ná: “A Tete̱ ńasu ńe o mo̱ń.” (Mat. 6:9) Yehova a boli Yesu epol’a mweńa o bepumbwedi ba bawedi. (Yohane 6:40, 44) O Paradisi, Yesu a me̱nde̱ londise̱ be̱ lao la “bepumbwedi na longe̱.”​—Yohane 11:25.

11. Nje ye jemea la Loba ońola “dimuti dinde̱ne̱” e? 

¹¹ Seto̱ ngus’a bato buka te̱ nde i matombwane̱ sanga la mulema la Yehova, ebanja Yesu a kwali ná: “To̱ nja nu  mabole̱ jemea la Loba, ke̱ mo̱ nde e munańango am ńa mome na ńa muto na ńango am.” (Marko 3:35) Ye nde jemea la Loba ná “dimuti dinde̱ne̱” di si maso̱ngo̱be̱le̱ la matumba me̱se̱ na mbia me̱se̱ na le̱me̱ le̱se̱ di be̱ ba bena ba mowe̱ mo̱. Ba bena ba dube̱ diko̱ti la Kristo na bena ba mabole̱ jemea la Loba be ná ba be̱ o muso̱ngi ma ba ba mate̱ misea ná: “Jongise̱ le nde la Loba lasu nu jai omo̱ń a bejedi, na la Mun’a mudo̱ngi pe̱.”​—Bbī. 7:9, 10.

12. Ne̱ni mwano ma Yehova ońola mbel’a moto ńe sengane̱ mu me̱ne̱ne̱no̱ o patan a muka e?

¹² Mwano ma Yehova ońola mbel’a moto ńe sengane̱ mu me̱ne̱ne̱ o beso̱so̱medi be o patan a muka ńa Yesu. Bupisane̱ muka mao, di mapula bola me̱se̱ na me̱se̱ o sangise̱ dina la Yehova, to̱so̱ we̱le̱ mo̱ o epol’a bosangi yangame̱n mo̱. (Yes. 8:13) Beteledi ba dina la Yesu be nde ná “Yehova e jongise̱,” jongise̱ lasu pe̱ tongwea na diko̱ti di mabola dina la Yehova edube n’esese. Janea la Loba nde di me̱nde̱ bolane̱ o wanea mbel’a moto ńe sengane̱ minam ma diko̱ti. Na mbale̱, patan a muka e mabola biso̱ mbaki ná to̱ lambo di titi ná jeka jemea la Loba o londa.​—Mye. 135:6; Yes. 46:9, 10.

13. Nje di malee̱le̱no̱ tongwea na dubise̱ lasu e?

¹³ Mbadi po̱ ńe mweńa di malee̱le̱no̱ masoma ońola diko̱ti ńe nde tongwea na bake̱ la biso̱me̱ne̱ na Yehova o eyoto a diko̱ti di dube̱no̱, na dubisabe̱ pe̱. Dubise̱ lasu di malee̱le̱ ná “je nde ba Sango [Yehova].” (Rom. 14:8) Le nde eyemban a doi la mulema di sangi di mapulise̱no̱ na Loba. (1 Pet. 3:21) Yehova a malabe̱ mu mpuli o eyoto a maya ma masangise̱  Kristo a komno̱ ońol’asu. Di be̱n mbaki ni londi ná a me̱nde̱ bola biso̱ me̱se̱ a kakane̱no̱.​—Rom. 8:32.

14. Ońola nje di kusino̱ byanedi o to̱ndo̱ munasango asu e?

¹⁴ O njika mbadi nipe̱pe̱ jeno̱ ná di lee̱le̱ masoma ońola diko̱ti e? Kana ndolo nde e matute̱le̱ Yehova o bola mambo me̱se̱, ye nde jemea lao ná be̱se̱ bena ba mowe̱ mo̱ ba lee̱le̱ ndolo k’ede̱mo abu e peti. (1 Yohane 4:8-11) Di malee̱le̱ ná di mapula be̱ “bana ba Sango [asu] ńe o mo̱ń” ke̱ di to̱ndi munasango asu. (Mat. 5:43-48) Byanedi o to̱ndo̱ munasango asu nde be bupe̱ byanedi o to̱ndo̱ Yehova. (Mat. 22:37-40) Mbadi po̱ ńa mweńa di malee̱le̱no̱ munasango asu ninka ndolo ńe nde ná di sengane̱ byanedi o te̱ dikalo la myango ma bwam ma Janea la Loba. Di malee̱le̱ bosangi ba Loba, ke̱ di to̱ndi munasango asu. Na mbale̱, ndol’a Loba e ‘malonda nde biso̱ mbom oteten’ ke̱ di masengane̱ mbenda o to̱ndo̱ bape̱pe̱, tobotobo so̱ bonasango asu.​—1 Yohane 4:12, 20.

15. (a) Njika minam jeno̱ o kusane̱ Yehova tatan e? (b) Njika minam mi menge̱le̱ biso̱ e?

¹⁵ Jo̱mbe̱ la lakise̱ di bo̱le̱ di matelabe̱le̱ nde biso̱ ke̱ di lee̱le̱ ná di dube̱ diko̱ti. Eyal’a Loba e mabola biso̱ mbaki ná myobe masu me ná mi “dimsabe̱.” (Langa Bebolo 3:19-21.) Ka nje te̱ di se̱le̱no̱ je̱ne̱ omo̱ń, o eyoto a diko̱ti, Yehova a no̱ngi bautu bao bo̱kisabe̱ na mudī ka bana. (Rom. 8:15-17) Ońola bō̱ basu pe̱ bena be “mido̱ngi mipe̱pe̱,” ye nde biana Yehova a boṅsane̱ kalat’a yabe̱ ni be̱n dina lasu. Ponda di me̱nde̱no̱ po̱ o ke̱nge̱nge̱ na tomba pe̱ kekise̱ disukan, Yehova a me̱nde̱ be̱ muńe̱nge̱ o sain ni kalat’a yabe̱, a ya biso̱ ka bana bao b’eyobo ba to̱ndo̱be̱. (Rom. 8:20, 21; Bbī. 20:7-9) Ndol’a Yehova ońola bana bao ba tiki ńe bwindea; minam ma diko̱ti pe̱ me po̱ko̱po̱ko̱. (Bon. 9:12) Di jabea la diko̱ti di si me̱nde̱ bo̱lo̱ne̱ mweńa mao to̱ buńa. To̱ moto a titi ná a suane̱ biso̱ mo̱; to̱ ngińa to̱ po̱ bola nika.

16. Ne̱ni diko̱ti di mabolano̱ biso̱ epolo o be̱ wonja na mbale̱ e?

¹⁶ Lambo to̱ diwo̱ di titi Diabolo eno̱ ná a bola o jeka be̱se̱ ba mate̱le̱ na mbale̱ o we̱le̱ timba belongi ba mbia ma Yehova. Yesu a po̱i o wase, a wo̱ “ngedi po̱ me̱ne̱.” Ońola nika diko̱ti di sawabe̱ o bwindea. (Bon. 9:24-26) Di bo̱le̱ ná bambam mbako a kwedi di sangono̱ na Adam. Masoma ońola diko̱ti la Kristo! Di te̱m wonja na mukoma ma nin wase Satan a madie̱le̱no̱, di si mabwa pe̱ kwedi bo̱ngo̱.​—Bon. 2:14, 15.

17. Ne̱ni o matombwane̱no̱ ndol’a Loba e?

¹⁷ Makaki ma Loba me mbale̱, je ná di lakisane̱ mo̱. Ka nje te̱ mambenda mao a te̱se̱ye̱no̱ bewekedi ma si mako̱no̱, nika pe̱ nde makaki ma Yehova ma si mako̱no̱. A si matukwa. (Mal. 3:6) Yehova a mabola biso̱ buka jabea la longe̱. A mabola biso̱ ndol’ao. “Biso̱ di mábia, di dube̱ pe̱ ndolo ńena Loba a be̱nno̱ na biso̱. Loba e nde ndolo.” (1 Yohane 4:16) Wase ńe̱se̱ e me̱nde̱ timba paradisi ńa muńe̱nge̱ mu peti; moto te̱ o wase a me̱nde̱ lee̱le̱ ndol’a Loba. Di late so̱ madoi masu na ma bewekedi ba Loba ba jemea be o mo̱ń o kwala ná: “Amen. Sesa na bosangi na dibie̱ na masoma n’edube na ngińa na ngum ba be̱ na Loba lasu o bwindea na bwindea. Amen.”​—Bbī. 7:12.