Listwar, pa lezann

“Mon’n egzamin byen tou sa ki’n arive depi okonmansman.”​—LIK 1:3.

DAN KI FASON LABIB I DIFERAN? Lezann i rakont bann zistwar vreman enteresan me zot pa mansyonn non bann landrwa ek personnaz ki ti vreman egziste, ni donn bann dat presi. Kant a Labib, i annan en kantite detay istorik ki asir son lekter ki sa ki “i dir i en laverite siperyer.”​—Psonm 119:160, The Psalms for Today, par R. Harrison.

EN LEGZANP: Labib i rikorde ki “Neboukadnetsar lerwa Babilonn . . . ti anmenn Yeoyakin [Lerwa Zida] an egzil Babilonn.” Plitar, “sa lannen ki Evil-Merodak ti vin lerwa Babilonn, i ti fer Yeoyakin lerwa Zida sorti dan sa lakaz kot i ti pe ganny detenir.” Deplis, “i [Yeoyakin] ti ganny en porsyon manze sorti kot lerwa sak zour, tou le zour son lavi.”​—2 Lerwa 24:11, 15; 25:27-30.

SA KI BANN ARKEOLOG IN DEKOUVER: Bann arkeolog in dekouver bann dokiman ki date depi renny Neboukadnetsar 2 parmi bann debri ansyen Babilonn. Dan sa bann dokiman, i ti annan en lalis bann rasyon manze ki ti ganny donnen avek bann prizonnyen ek lezot dimoun ki ti pe depan lo lakour rwayal. Dan sa lalis i enkli “Yaukin [Yeoyakin],” ki ti “lerwa pei Yahud (Zida)” ek son fanmir. Me ki nou pou dir konsernan legzistans Evil-Merodak, sikseser Neboukadnetsar? I annan en vaz ki ti ganny dekouver o bor lavil Siz e lo la ti ekrir: “Pale Amil-Marduk [Evil-Merodak], Lerwa Babilonn, garson Neboukadnetsar, Lerwa Babilonn.”

KI OU PANSE? Eski i annan lezot dokiman relizye ki spesifik e egzakt kan i abord bann size lo listwar? Oubyen Labib i en liv inik?

[Ekstre lo paz 5]

“Bann komanter lo kronolozi ek zeografi [ki Labib i fer] i pli egzakt e diny konfyans ki okenn lezot dokiman ansyen.”​—A SCIENTIFIC INVESTIGATION OF THE OLD TESTAMENT, PAR ROBERT WILSON

[Portre lo paz 5]

DOKIMAN BABILONYEN KI MANSYONN YEOYAKIN, LERWA ZIDA

[Portre sorti kot lo paz 5]

© bpk, Berlin/Vorderasiatisches Museum, SMB/Olaf M. Tessmer/Art Resource, NY