跳到內容

跳到目錄

古耶路撒冷城到底在哪一年被摧毀?第一篇

古耶路撒冷城到底在哪一年被摧毀?第一篇

耶路撒冷城Yēlùsālěng Chéng到底dàodǐzàiniánbèi摧毀cuīhuǐpiān

為什麼Wèi shénme這個zhège年份niánfèn意義yìyì重大zhòngdà證據Zhèngjù顯示xiǎnshì什麼shénme

Zhèshì守望台Shǒuwàngtái一連yìliánliǎngpiān文章wénzhāngdepiānhuì探討tàntǎo學術xuéshù問題wèntí就是jiùshì耶路撒冷城Yēlùsālěng Chéng到底dàodǐzàiniánbèi摧毀cuīhuǐZhèliǎngpiān文章wénzhānghuì根據gēnjù聖經Shèngjīng經過jīngguò仔細zǐxì考證kǎozhèngde資料zīliào解答jiědá一些yìxiē讀者dúzhěde疑問yíwèn

既然Jìrán歷史家lìshǐjiā考古學家kǎogǔxuéjiā普遍pǔbiàn認為rènwéi耶路撒冷Yēlùsālěngzài公元前gōngyuánqián586niánhuò公元前gōngyuánqián587niánbèi摧毀cuīhuǐ *為什麼wèi shénme耶和華見證人Yēhéhuá Jiànzhèngrénquèshuōshì公元前gōngyuánqián607niánne這個Zhège年份niánfènshì根據gēnjù什麼shénme計算jìsuàn出來chūláide?」

以上Yǐshàng問題wèntíshìyóumǒu讀者dúzhěchūde可是Kěshì巴比倫王Bābǐlúnwáng尼布甲尼撒Níbùjiǎnísā二世Èrshì到底dàodǐzàinián摧毀cuīhuǐ耶路撒冷Yēlùsālěng這個zhège問題wèntí為什麼wèi shénme值得zhídé探討tàntǎone原因Yuányīnyǒuliǎngzhèjiànshì標誌biāozhìzhe上帝Shàngdì子民zǐmín歷史lìshǐshangde重大zhòngdà轉折點zhuǎnzhédiǎnwèi歷史家lìshǐjiāshuōzhèjiànshì導致dǎozhìchǎng浩劫hàojiéchǎng史無前例shǐwúqiánlìde浩劫hàojié」。Zhènián耶路撒冷Yēlùsālěngde聖殿shèngdiànbèi摧毀cuīhuǐzhèzuò聖殿shèngdiàn四百sìbǎiduōniánlái一直yìzhíshì崇拜chóngbài全能quánnéngde上帝Shàngdìde中心zhōngxīn難怪Nánguài詩篇Shīpiāndewèi執筆者zhíbǐzhě哀嘆āitànshuō:「上帝Shàngdìa……他們tāmen玷污diànwūlede聖殿shèngdiàn他們tāmen使shǐ耶路撒冷Yēlùsālěng成為chéngwéi廢墟fèixū。」(詩篇Shīpiān79:1,《現代Xiàndài中文Zhōngwén譯本yìběn修訂版xiūdìngbǎn *

èr如果rúguǒ我們wǒmen知道zhīdàozhèchǎng史無前例shǐwúqiánlìde浩劫hàojié到底dàodǐzàinián發生fāshēng以及yǐjí明白míngbai正確zhèngquède宗教zōngjiàozài耶路撒冷Yēlùsālěng復興fùxīng怎樣zěnyàng應驗yìngyàn聖經Shèngjīngli精確jīngquède預言yùyánjiùhuìduì上帝Shàngdìde話語huàyǔgèngyǒu信心xìnxīnkànchū聖經Shèngjīng多麼duōme可信kěxìn可靠kěkào問題Wèntíshì耶和華見證人Yēhéhuá Jiànzhèngrén認定rèndìngde年份niánfèn為什麼wèi shénmegēnguǎngshòu認同rèntóngde年份niánfèn相差xiāngchà20niánne簡單Jiǎndānláishuōshì因為yīnwèi聖經Shèngjīng本身běnshēn提供tígōngde證據zhèngjù

七十Qīshíniánzhèduàn時期shíqīgēnshéi有關yǒuguān

耶路撒冷Yēlùsālěngbèi摧毀cuīhuǐqián許多xǔduōnián猶太Yóutài先知xiānzhī耶利米Yēlìmǐ論及lùnjí一些yìxiē重要zhòngyàode資料zīliàogēn聖經Shèngjīngdàodezhèduàn時期shíqī有關yǒuguānxiàng耶路撒冷Yēlùsālěng所有suǒyǒude居民jūmín發出fāchū警告jǐnggàoshuō:「Zhèyàoquánbiànwéi荒廢huāngfèilìngrén驚駭jīnghài這些zhèxiē國家guójiāyào服事fúshì巴比倫王Bābǐlúnwáng七十qīshínián。」(耶利米書Yēlìmǐshū25:1,2,11,《聖經Shèngjīng新譯本Xīn-Yìběn》)後來hòuláiháizuòchū補充bǔchōng:「耶和華Yēhéhuáshuō:『Zài巴比倫Bābǐlúnde七十qīshínián滿mǎnle以後yǐhòuyào顧念gùniàn你們nǐmen實踐shíjiàn諾言nuòyángěi你們nǐmen你們nǐmenlǐnghuí這裡zhèlǐlái。』」(耶利米書Yēlìmǐshū29:10Zhè七十qīshínián到底dàodǐyǒu什麼shénme重大zhòngdà意義yìyìZhèduàn時期shíqī怎樣zěnyàngyǒuzhù我們wǒmen確定quèdìng耶路撒冷Yēlùsālěngzàiniánbèi摧毀cuīhuǐne

由於Yóuyúshǎo譯本yìběn經文jīngwénzhōngzài巴比倫Bābǐlún這個zhège詞組cízǔzuòwèi巴比倫Bābǐlún」(《和合本Héhéběn》),有些yǒuxiē歷史家lìshǐjiā因此yīncǐ認為rènwéi七十qīshíniánzhèduàn時期shíqīgēn巴比倫Bābǐlún帝國dìguóde歷史lìshǐ有關yǒuguān根據Gēnjù年代學niándàixué研究yánjiū巴比倫人Bābǐlúnrén統治tǒngzhìle猶大地Yóudà Dì耶路撒冷Yēlùsālěng七十qīshínián左右zuǒyòu大約dàyuē開始kāishǐ公元前gōngyuánqián609nián結束jiéshù巴比倫Bābǐlún首都shǒudūzài公元前gōngyuánqián539niánbèi攻陷gōngxiànde時候shíhou

可是Kěshì聖經Shèngjīng清楚qīngchu表明biǎomíngzhè七十qīshíniánshì上帝Shàngdìyònglái懲罰chéngfá子民zǐmínde時期shíqī特別tèbiéshì懲罰chéngfá猶大地Yóudà Dì耶路撒冷Yēlùsālěngde居民jūmín他們Tāmengēn上帝Shàngdìleyuē承諾chéngnuòyào服從fúcóng上帝Shàngdì。(出埃及記Chūʼāijíjì19:3-6可惜Kěxī猶太人Yóutàirén一心yìxīn作惡zuòʼè執迷不悟zhímí-búwù因此yīncǐ上帝Shàngdì宣布xuānbùyàozhào僕人púrén巴比倫王Bābǐlúnwáng尼布甲尼撒Níbùjiǎnísālái攻擊gōngjīzhè土地tǔdì所有suǒyǒude居民jūmínyào攻擊gōngjī周圍zhōuwéi所有suǒyǒude國家guójiā」。(耶利米書Yēlìmǐshū25:4,5,8,9,《現代Xiàndài中文Zhōngwén譯本yìběn修訂版xiūdìngbǎn》)雖然Suīrán周圍zhōuwéide國家guójiāshòu巴比倫王Bābǐlúnwáng攻擊gōngjīdàn耶利米Yēlìmǐ清楚qīngchu顯示xiǎnshì耶路撒冷Yēlùsālěngbèi摧毀cuīhuǐ以及yǐjí猶太人Yóutàirénlúnwéi俘虜fúlǔ七十qīshíniánshì因為yīnwèide同胞tóngbāo作惡zuòʼèshòudào懲罰chéngfáshì因為yīnwèi耶路撒冷Yēlùsālěng大大dàdà犯罪fànzuì」。(耶利米哀歌Yēlìmǐʼāigē1:8;3:42;4:6,《和合本Héhéběn》)

因此Yīncǐ聖經Shèngjīng表明biǎomíngzhè七十qīshíniánshì猶太人Yóutàirénshòu懲罰chéngfáde時期shíqī其間qíjiān上帝Shàngdìjiè巴比倫人Bābǐlúnréndeshǒuxiàngde子民zǐmín施行shīxíngle嚴厲yánlìde管教guǎnjiào不過Búguò上帝Shàngdì同時tóngshí告訴gàosu猶太人Yóutàirén:「七十Qīshínián滿mǎnle以後yǐhòu……你們nǐmendàihuízhè地方dìfanglái」,zhè地方dìfangzhǐde就是jiùshì猶大地Yóudà Dì耶路撒冷Yēlùsālěng。(耶利米書Yēlìmǐshū29:10,《聖經Shèngjīng新譯本Xīn-Yìběn》)

七十Qīshíniánzàinián開始kāishǐ

以斯拉Yǐsīlāzài耶利米Yēlìmǐ預告yùgàode七十qīshínián獲得huòdé應驗yìngyànhòushòu上帝Shàngdì啟示qǐshì記錄jìlùle一些yìxiē歷史lìshǐ以斯拉Yǐsīlā記述jìshù尼布甲尼撒Níbùjiǎnísāwáng猶太人Yóutàiréndào巴比倫Bābǐlúnzuòde子孫zǐsūnde奴僕núpú直到zhídào波斯國Bōsīguó興起xīngqǐde時候shíhou這樣Zhèyàngjiù應驗yìngyànle耶和華Yēhéhuájiè耶利米Yēlìmǐsuǒshuōdehuà直到zhídàozhèxiǎng滿mǎnle安息ānxī因為yīnwèizhèzài荒涼huāngliángde日子rìzi便biànxiǎng安息ānxī直到zhídào滿mǎnle七十qīshínián」。(歷代志下Lìdàizhì Xià36:20,21,《聖經Shèngjīng新譯本Xīn-Yìběn》)

因此Yīncǐzhè七十qīshíniánshì猶大地Yóudà Dì耶路撒冷Yēlùsālěng得享déxiǎng安息ānxīde時期shíqī意味著yìwèizhe土地tǔdì休耕xiūgēngrénzhǒngrén修理xiūlǐ葡萄園pútaoyuán。(利未記Lìwèijì25:1-5,《和合本Héhéběn》)由於Yóuyú上帝Shàngdìde子民zǐmín沒有méiyǒu聽從tīngcóng上帝Shàngdìde吩咐fēnfù也許yěxǔ包括bāokuò沒有méiyǒuzài所有suǒyǒude安息年Ānxīniándōuàn規矩guījushǒu安息ānxī因此yīncǐ上帝Shàngdì懲罰chéngfá他們tāmenràng他們tāmende土地tǔdì荒涼huāngliáng七十qīshíniánrén耕種gēngzhòng。(利未記Lìwèijì26:27,32-35,42,43

那麼Nàme猶大地Yóudà Dìzài什麼shénme時候shíhoulúnwéi荒涼huāngliángrén耕種gēngzhòngne原來Yuánlái尼布甲尼撒Níbùjiǎnísācéngliǎngpàibīng圍攻wéigōng耶路撒冷Yēlùsālěng前後qiánhòu相隔xiānggéduōnián問題Wèntíshìzhè七十qīshíniángāicóngnián開始kāishǐ計算jìsuànne肯定Kěndìngshì尼布甲尼撒Níbùjiǎnísā圍攻wéigōng耶路撒冷Yēlùsālěngde時候shíhou為什麼Wèi shénmeneZhè雖然suīrán巴比倫王Bābǐlúnwángcóng耶路撒冷Yēlùsālěngzǒuleshǎoréndàn其餘qíyúde居民jūmín仍然réngrán可以kěyǐliú下來xiàlái而且érqiě耶路撒冷城Yēlùsālěng Chéng沒有méiyǒubèi摧毀cuīhuǐ事實Shìshíshangliúzài猶大地Yóudà Dìde窮人qióngrénduōniánhòu仍然réngránkàolide出產chūchǎn維持wéichí生活shēnghuó。(列王紀下Lièwángjì Xià24:8-17不過Búguò情勢qíngshìhěnkuàijiù急轉直下jízhuǎnzhíxiàle

猶太人Yóutàiréndechǎng叛亂pànluàn促使cùshǐ巴比倫人Bābǐlúnrén再度zàidù進軍jìnjūn耶路撒冷Yēlùsālěng。(列王紀下Lièwángjì Xià24:20;25:8-10Zhè軍隊jūnduì放火fànghuǒshāochéng聖殿shèngdiàn付諸一炬fùzhūyíjùchénglihěnduō居民jūmíndào巴比倫Bābǐlúndàoliǎngyuè,「所有suǒyǒuméibèizǒude以色列人Yǐsèlièrén無論wúlùnpín連同liántóng軍官們jūnguānmendōu逃難táonàndào埃及Āijí因為yīnwèi他們tāmen巴比倫人Bābǐlúnrén」。(列王紀下Lièwángjì Xià25:25,26,《現代Xiàndài中文Zhōngwén譯本yìběn修訂版xiūdìngbǎn》)Zài這個zhège時候shíhoutóngniánde聖曆shènglìyuèyòumíng提斯利月Tísīlìyuè(9yuè/10yuè),猶大地Yóudà Dìcáizhēnde荒涼huāngliángrén耕種gēngzhòng開始kāishǐ得享déxiǎng安息ānxīle上帝Shàngdì通過tōngguò耶利米Yēlìmǐxiàngtáodào埃及Āijíde猶太人Yóutàirénshuō:「suǒjiàng耶路撒冷Yēlùsālěng猶大Yóudàchéngde一切yíqiè災禍zāihuò你們nǐmendōu看見kànjiànle那些Nàxiē城邑chéngyì今日jīnrì荒涼huāngliángrén居住jūzhù。」(耶利米書Yēlìmǐshū44:1,2,《和合本Héhéběn》)因此Yīncǐ我們wǒmenyǒu充分chōngfèn理由lǐyóu認為rènwéizhèjiànshì標誌biāozhìzhe七十qīshíniánde開始kāishǐ當時DāngshíshìniánneYàozhǎochū答案dáʼàn我們wǒmenděi知道zhīdào七十qīshíniánzàinián結束jiéshù

七十Qīshíniánzàinián結束jiéshù

但以理Dànyǐlǐ先知xiānzhīzài波斯國Bōsīguóxīng起來qǐláishíshēnzài巴比倫Bābǐlún當時dāngshísuànchūzhè七十qīshínián快要kuàiyào結束jiéshùshuō:「但以理Dànyǐlǐcóngshūshang得知dézhī耶和華Yēhéhuádehuà臨到líndào先知xiānzhī耶利米Yēlìmǐlùn耶路撒冷Yēlùsālěng荒涼huāngliángde年數niánshù七十qīshíniánwéi滿mǎn。」(但以理書Dànyǐlǐshū9:1,2,《和合本Héhéběn》)

以斯拉Yǐsīlā沉思chénsīguo耶利米Yēlìmǐde預言yùyánhòuzhè七十qīshíniánde結束jiéshùgēn耶和華Yēhéhuá激動jīdòng波斯王Bōsīwáng塞魯士Sàilǔshì居魯士Jūlǔshìdexīn使shǐxiàzhào通告tōnggàoquánguóshì連結liánjié起來qǐlái。(歷代志下Lìdàizhì Xià36:21,22,《和合本Héhéběn》)猶太人Yóutàirénshìzài什麼shénme時候shíhou獲釋huòshìdeneZài波斯王Bōsīwáng居魯士Jūlǔshì元年yuánnián」,波斯Bōsīwángxiàzhàoràng猶太人Yóutàirénhuíxiāngde時候shíhou。(Jiàn附欄fùlán 歷史Lìshǐshangde關鍵guānjiàn年份niánfènDàole公元前gōngyuánqián537nián秋天qiūtiān猶太人Yóutàirénhuídào耶路撒冷Yēlùsālěng恢復huīfù正確zhèngquède崇拜chóngbài。(以斯拉記Yǐsīlājì1:1-5;2:1;3:1-5

因此Yīncǐ根據gēnjù聖經Shèngjīngde年代niándài計算jìsuànzhè七十qīshíniánshì實際shíjìde七十qīshínián結束jiéshù公元前gōngyuánqián537nián倒數Dàoshǔ七十qīshíniánzhèduàn時期shíqī顯然xiǎnrán開始kāishǐ公元前gōngyuánqián607nián

然而Ránʼér如果rúguǒ上帝Shàngdì啟示qǐshìrénxiěde聖經Shèngjīng提供tígōngle這麼zhème確鑿quèzáode證據zhèngjù清楚qīngchu顯示xiǎnshì耶路撒冷Yēlùsālěngshìzài公元前gōngyuánqián607niánbèi摧毀cuīhuǐde為什麼wèi shénme聖經Shèngjīng學者xuézhěquè大都dàdōu認定rèndìngzhèjiànshì發生fāshēngzài公元前gōngyuánqián587niánne他們Tāmende資料zīliào來源láiyuán主要zhǔyàoyǒuliǎngshì古典gǔdiǎn時期shíqī歷史家lìshǐjiāde著作zhùzuòèrshì托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎo問題Wèntíshì這些zhèxiē資料zīliào來源láiyuánzhēnde聖經Shèngjīnggèng可靠kěkàomaRàng我們wǒmenlái驗證yànzhèng一下yíxià

古典Gǔdiǎn時期shíqī歷史家lìshǐjiāde著作zhùzuòyǒuduō準確zhǔnquè

關於Guānyú新巴比倫Xīn-Bābǐlún時期shíqīde君王jūnwáng生活shēnghuózài比較bǐjiào接近jiējìn耶路撒冷Yēlùsālěngbèi摧毀cuīhuǐ那個nàge時代shídàide歷史家lìshǐjiā提供tígōngle相同xiāngtóngde資料zīliào *Jiàn附欄fùlán 新巴比倫Xīn-Bābǐlún時期shíqīde君王jūnwáng根據Gēnjù這些zhèxiē資料zīliào計算jìsuàn出來chūláide年份niánfèngēn聖經Shèngjīng顯示xiǎnshìdebìng一致yízhìDàn這些zhèxiē歷史家lìshǐjiāde著作zhùzuò到底dàodǐyǒuduō可靠kěkàone

貝羅索斯Bèiluósuǒsīshì巴比倫Bābǐlún彼勒神Bǐlèshénde祭司jìsī」,shì生活shēnghuózàizuì接近jiējìn新巴比倫Xīn-Bābǐlún王朝wángcháo時代shídàide歷史家lìshǐjiāzhīzài公元前gōngyuánqián281nián左右zuǒyòuxiěde巴比倫尼亞Bābǐlúnníyà已經yǐjīng失傳shīchuán現在xiànzàizhǐnéngzài其他qítā歷史家lìshǐjiāde著作zhùzuòlikàndào零碎língsuìde片段piànduàn聲稱shēngchēng自己zìjǐ參照cānzhàole一些yìxiēzài巴比倫Bābǐlúnbèi小心xiǎoxīn保全bǎoquán下來xiàláide著作zhùzuò」。1Dàn貝羅索斯Bèiluósuǒsīzhēndeshì可靠kěkàode歷史家lìshǐjiāma不妨Bùfáng看看kànkan例子lìzi

貝羅索斯Bèiluósuǒsīzàishūzhōngshuō亞述王Yàshùwáng西拿基立Xīnájīlìshì「[兄弟xiōngdìzuòwángde」;「然後ránhòu兒子érzi以撒哈頓Yǐsāhādùn繼位jìwèizuòwáng8nián之後zhīhòu薩穆杰斯Sàmùjiésī沙馬什Shāmǎshí舒姆烏金Shūmǔwūjīnzuòwáng21nián」。(3juàn,2.1,4)可是Kěshì根據gēnjù一些yìxiēxiě貝羅索斯Bèiluósuǒsī之前zhīqiánhěnjiǔde巴比倫Bābǐlún歷史lìshǐ文獻wénxiàn西拿基立Xīnájīlìshì兄弟xiōngdìérshì父親fùqīn薩爾貢Sàʼěrgòng二世Èrshìzuòwángde以撒哈頓Yǐsāhādùnshìzuòwáng12niánérshì8nián沙馬什Shāmǎshí舒姆烏金Shūmǔwūjīnshìzuòwáng20niánérshì21nián學者XuézhěR.J.范德什佩克Fàndéshípèikè認為rènwéi儘管jǐnguǎn貝羅索斯Bèiluósuǒsī的確díquè參考cānkǎoguo巴比倫Bābǐlúnde編年史biānniánshǐ,「dànzhè等於děngyúshuōnéng添加tiānjiāmǒuxiē資料zīliàozuòchū個人gèrénde詮釋quánshì」。2

其他Qítā聖經Shèngjīng學者xuézhěyòu怎樣zěnyàngkàn貝羅索斯Bèiluósuǒsīne?S.M.伯斯坦Bósītǎncéng深入shēnrù研究yánjiū貝羅索斯Bèiluósuǒsīde著作zhùzuòshuō:「以往Yǐwǎng貝羅索斯Bèiluósuǒsī普遍pǔbiànbèishìwéi歷史家lìshǐjiā。」Dànzuòjiéshí這樣zhèyàngshuō:「作為Zuòwéi歷史家lìshǐjiāde表現biǎoxiàn肯定kěndìng合格hégéGuāngshìkàn巴比倫尼亞Bābǐlúnníyàde零碎língsuì片段piànduànnéngkàndàolián基本jīběnde事實shìshínòngcuò……duì歷史家lìshǐjiāláishuō這樣zhèyàngde錯誤cuòwùshì絕對juéduìnéng接受jiēshòude無論如何wúlùn-rúhé貝羅索斯Bèiluósuǒsīde用意yòngyì主要zhǔyào在於zàiyú報導bàodǎo歷史lìshǐ。」3

鑑於Jiànyú上述shàngshù分析fēnxī認為rènwéi怎樣zěnyàngne貝羅索斯Bèiluósuǒsī計算jìsuànde年份niánfènzhēnde全都quándōu準確zhǔnquè無誤wúwùma古典Gǔdiǎn時期shíqī那些nàxiē根據gēnjù貝羅索斯Bèiluósuǒsīde著作zhùzuò計算jìsuàn年代niándàide歷史家lìshǐjiāyòu如何rúhé他們Tāmensuǒxiěde史料shǐliàozhēndechēngdeshàng可靠kěkàoma

托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎo

克勞狄Kèláodí·托勒密Tuōlèmìshì公元gōngyuán2世紀shìjìde天文學家tiānwénxuéjiā編寫biānxiěde君王jūnwáng列表lièbiǎobèiyònglái支持zhīchí傳統chuántǒngsuǒshuōde年份niánfèn公元前gōngyuánqián587nián一般Yìbān認為rènwéi這個zhège列表lièbiǎoshì古代gǔdài歷史lìshǐ年代學niándàixuéde骨幹gǔgàn包括bāokuò新巴比倫Xīn-Bābǐlún時期shíqīde年代niándài計算jìsuàn

這個Zhège列表lièbiǎoshì托勒密Tuōlèmìzài新巴比倫Xīn-Bābǐlún王朝wángcháo結束jiéshùhòu六百liùbǎinián左右zuǒyòu編寫biānxiěde那麼Nàme如何rúhé確定quèdìng列表lièbiǎozhōngtóuwángshí開始kāishǐ統治tǒngzhìne托勒密Tuōlèmì解釋jiěshì相關xiāngguān年份niánfènshì根據gēnjù天文tiānwén現象xiànxiàng比如bǐrú月食yuèshí計算jìsuàn出來chūláide,「我們wǒmenyòng這個zhège方法fāngfǎjiùnéngsuànchū拿波納薩爾Nábōnàsàʼěrzàinián開始kāishǐ統治tǒngzhì」,ér拿波納薩爾Nábōnàsàʼěrshì列表lièbiǎozhōngdetóuwáng4難怪Nánguài大英Dà-Yīng博物館bówùguǎnde克里斯托弗Kèlǐsītuōfú·沃克Wòkèshuō托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎoshìwèi天文學家tiānwénxuéjiā精心jīngxīn拼湊pīncòu出來chūláide目的mùdìshìwèi他們tāmen提供tígōng連貫liánguànde年代表niándàibiǎo」,érshìwèi歷史家lìshǐjiā提供tígōng君王jūnwáng登基dēngjī駕崩jiàbēngde翔實xiángshí記錄jìlù」。5

利奧Lìʼào·德皮特Dépítèshì托勒密Tuōlèmìzuì忠實zhōngshíde支持者zhīchízhězhīshuō:「眾所周知Zhòngsuǒzhōuzhī這個zhège列表lièbiǎocóng天文學tiānwénxuéde角度jiǎodùkàn十分shífēn可靠kěkào……dàn等於děngyúshuōcóng歷史lìshǐde角度jiǎodùkàn同樣tóngyàng可靠kěkào。」關於Guānyú這個zhège列表lièbiǎo德皮特Dépítè教授jiàoshòu補充bǔchōngshuō:「關於Guānyújiào早期zǎoqīde君王jūnwáng包括bāokuò新巴比倫Xīn-Bābǐlún時期shíqīde君王jūnwángde資料zīliào我們wǒmen需要xūyào列表lièbiǎo楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlùzhōng君王jūnwáng在位zàiwèide年份niánfèn逐一zhúyī對比duìbǐcáixíng。」6

這裡Zhèlǐshuō衡量héngliáng托勒密Tuōlèmì列表lièbiǎode歷史lìshǐ準確性zhǔnquèxìngde楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlùshì什麼shénmene這些Zhèxiē文字wénzì記錄jìlù包括bāokuò巴比倫Bābǐlúnde編年史biānniánshǐ君王jūnwáng列表lièbiǎo商業shāngyè記錄jìlù泥板níbǎnděngdōushìyóu新巴比倫Xīn-Bābǐlún王朝wángcháo時代shídàihuò前後qiánhòu時代shídàide一些yìxiē書吏shūlìxiěde7

那麼Nàme托勒密Tuōlèmìde列表lièbiǎogēn楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlù經過jīngguò對比duìbǐhòu結果jiéguǒ顯示xiǎnshì什麼shénmene下圖Xiàtúde 托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎo古代gǔdài泥板níbǎn記錄jìlùyǒu什麼shénme差異chāyì?」列表lièbiǎode部分bùfen內容nèirónggēnfèn楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlùzuò比較bǐjiàoQǐng注意zhùyìcóng巴比倫王Bābǐlúnwáng坎達拉努Kǎndálānǔdào拿波尼度Nábōnídù托勒密Tuōlèmìde列表lièbiǎozhǐlièchūwángdàn楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlùzhīde烏魯克Wūlǔkè列表lièbiǎoquèlièchūwáng那麼Nàme沒有méiyǒuliè出來chūláidewángde統治tǒngzhì時期shíqī是否shìfǒuhěnduǎn不值一提bùzhíyìtíne根據Gēnjùkuài商業shāngyè記錄jìlù泥板níbǎn其中qízhōngwáng統治tǒngzhìlenián8

另外Lìngwài楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlù提供tígōngle確鑿quèzáo證據zhèngjù證明zhèngmíngzài那波帕拉薩爾Nàbōpàlāsàʼěr新巴比倫Xīn-Bābǐlún王朝wángcháowáng之前zhīqiánháiyǒulìngwáng亞述Yàshù埃提爾Āitíʼěr伊蘭尼Yīlánnízài巴比倫尼亞Bābǐlúnníyà統治tǒngzhìleniánHáiyǒudeshìzàiniánduōde時間shíjiānli巴比倫尼亞Bābǐlúnníyàbìng沒有méiyǒuwáng9然而Ránʼérzhè一切yíqièzài托勒密Tuōlèmìde列表lièbiǎozhōngquè完全wánquán沒有méiyǒu提及tíjí

為什麼Wèi shénme托勒密Tuōlèmì一點yìdiǎnr沒有méiyǒudàomǒuxiēwángne顯然Xiǎnránshì因為yīnwèi這些zhèxiēwángshìwéi巴比倫Bābǐlúnde合法héfǎ統治者tǒngzhìzhě10例如Lìrú沒有méiyǒu拉巴什Lābāshí馬爾杜克Mǎʼěrdùkè這個zhège新巴比倫Xīn-Bābǐlún時期shíqīde君王jūnwáng可是Kěshì根據gēnjù楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlù托勒密Tuōlèmìméidàode巴比倫王Bābǐlúnwángdōu確實quèshí統治tǒngzhìguo巴比倫尼亞Bābǐlúnníyà

雖然Suīrán托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎo一般yìbānbèishìwéi準確zhǔnquèdàn鑑於jiànyú其中qízhōng存在cúnzài錯漏cuòlòu這個zhège列表lièbiǎozhēnde應該yīnggāiyòngzuò歷史lìshǐ年代學niándàixuéde準繩zhǔnshéngma

證據Zhèngjù顯示xiǎnshì什麼shénme

現在Xiànzàilái總結zǒngjié一下yíxià聖經Shèngjīng清楚qīngchu表明biǎomíng猶太人Yóutàirénbèi七十qīshínián充分Chōngfèn證據zhèngjù顯示xiǎnshì猶太人Yóutàirénzài公元前gōngyuánqián537nián獲釋huòshìhuíxiāngzhèshì部分bùfen學者xuézhě認同rèntóngde事實shìshíCóngzhènián倒數dàoshǔ七十qīshínián意味著yìwèizhe耶路撒冷Yēlùsālěngshìzài公元前gōngyuánqián607niánbèi摧毀cuīhuǐde雖然Suīrán古典gǔdiǎn時期shíqī歷史家lìshǐjiāde著作zhùzuò托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎoshuōdebìngshìzhèniándàn他們tāmende著作zhùzuò是否shìfǒu完全wánquán準確zhǔnquè無誤wúwù其實qíshíyǒu商榷shāngquède餘地yúdì老實Lǎoshishuōzhèliǎng方面fāngmiàn提供tígōngde證據zhèngjù根本gēnběn足以zúyǐ否定fǒudìng聖經Shèngjīngde年代niándài計算jìsuàn

可是Kěshì有些yǒuxiē問題wèntíshàngdài解答jiědá我們wǒmenzhēnde沒有méiyǒu任何rènhé歷史lìshǐ證據zhèngjù足以zúyǐ支持zhīchí公元前gōngyuánqián607nián這個zhège根據gēnjù聖經Shèngjīng計算jìsuàn出來chūláide年份niánfènma一些Yìxiē注明zhùmíngle日期rìqī而且érqiě大都dàdōuyóu目擊者mùjīzhěxiěxiàde楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlù到底dàodǐ顯示xiǎnshì什麼shénme這些Zhèxiē問題wèntíhuìzàixià雜誌zázhì探討tàntǎo

腳注Jiǎozhù

^ Zhèliǎng年份niánfènzàitóngde世俗shìsú文獻wénxiànzhōngdōu出現chūxiànguoWèi簡便jiǎnbiàn起見qǐjiàn本文běnwén一律yílǜyòng公元前gōngyuánqián587nián

^ 耶和華見證人Yēhéhuá Jiànzhèngrén發行fāxíngde聖經Shèngjīng新世界Xīn-shìjiè譯本Yìběnshì準確zhǔnquè可靠kěkàode譯本yìběnDàn如果rúguǒshì耶和華見證人Yēhéhuá Jiànzhèngrén可以kěyǐ選擇xuǎnzé其他qítā譯本yìběn探討tàntǎo聖經Shèngjīngde課題kètí本文Běnwénhuì引述yǐnshù一些yìxiēguǎngshòu大眾dàzhòng採納cǎinàde聖經Shèngjīng譯本yìběn

^ 新巴比倫Xīn-Bābǐlún王朝wángcháodetóuwángshì尼布甲尼撒Níbùjiǎnísāde父親fùqīn那波帕拉薩爾Nàbōpàlāsàʼěr最後zuìhòushì拿波尼度Nábōnídù聖經Shèngjīng學者xuézhěduì這個zhège王朝wángcháode統治tǒngzhì時期shíqīhěngǎn興趣xìngqù因為yīnwèizhèduàn時期shíqī涵蓋hángàile耶路撒冷Yēlùsālěng荒涼huāngliáng七十qīshíniánde部分bùfen時間shíjiān

28de附欄fùlánhuò圖片túpiàn

 歷史Lìshǐshangde關鍵guānjiàn年份niánfèn

公元前Gōngyuánqián539nián居魯士Jūlǔshì二世Èrshì征服zhēngfú巴比倫Bābǐlúnde年份niánfènshìàn以下yǐxià證據zhèngjù計算jìsuàn出來chūláide

古代Gǔdài史料shǐliào楔形xiēxíng文字wénzì泥板níbǎn西西里Xīxīlǐde狄奧多羅斯Díʼàoduōluósīyuē公元前gōngyuánqián80-qián20niánshuō居魯士Jūlǔshìzài五十五wǔshíwǔ奧林匹德Àolínpǐdédetóunián成為chéngwéi波斯王Bōsīwáng。(《歷史Lìshǐ叢書cóngshū》,9juàn,21jiézhèniánshì公元前gōngyuánqián560nián希臘Xīlà歷史家lìshǐjiā希羅多德Xīluóduōdéyuē公元前gōngyuánqián485-qián425niánzhǐchū居魯士Jūlǔshìzuòwáng二十九èrshíjiǔniánhòubèishā就是jiùshìshuō在位zàiwèi三十sānshíniánjiān去世qùshì公元前gōngyuánqián530nián。(《歷史Lìshǐ》,1juàn:《克里奧Kèlǐʼào》,214jié楔形Xiēxíng文字wénzì泥板níbǎn顯示xiǎnshì居魯士Jūlǔshì統治tǒngzhìle巴比倫Bābǐlúnjiǔniánhòu駕崩jiàbēng因此Yīncǐcóng居魯士Jūlǔshì駕崩jiàbēngnián公元前gōngyuánqián530nián倒數dàoshǔjiǔnián就是jiùshì居魯士Jūlǔshì征服zhēngfú巴比倫Bābǐlúndenián公元前gōngyuánqián539nián

kuài楔形xiēxíng文字wénzì泥板níbǎn提供tígōngde證據zhèngjùkuài巴比倫Bābǐlún天文tiānwén記錄jìlù泥板níbǎn(BM 33066)證實zhèngshí居魯士Jūlǔshìshìzài公元前gōngyuánqián530nián去世qùshìdeZhèkuài泥板níbǎn描述miáoshùde天體tiāntǐ位置wèizhì雖然suīrányǒu一些yìxiē錯誤cuòwùquè記述jìshùle岡比西斯Gāngbǐxīsī二世Èrshì居魯士Jūlǔshìde兒子érzi繼任人jìrènrén在位zàiwèinián出現chūxiàndeliǎng月食yuèshíZhèliǎng月食yuèshíbèi確認quèrènwéi出現chūxiànzài公元前gōngyuánqián523nián7yuè16公元前gōngyuánqián522nián1yuè10dōushìzài巴比倫Bābǐlún可以kěyǐ看見kànjiàndeZhè顯示xiǎnshì岡比西斯Gāngbǐxīsī在位zàiwèiniánshǐ公元前gōngyuánqián523nián春季chūnjì就是jiùshìshuō在位zàiwèiniánshì公元前gōngyuánqián529nián由此可見Yóucǐ-kějiàn居魯士Jūlǔshì在位zàiwèi最後zuìhòuniánshì公元前gōngyuánqián530niánér統治tǒngzhì巴比倫Bābǐlúndenián就是jiùshì公元前gōngyuánqián539nián

鳴謝Míngxiè

泥板Níbǎn:© The Trustees of the British Museum

31de附欄fùlán

文章Wénzhāng摘要zhāiyào

歷史家Lìshǐjiā普遍pǔbiàn認為rènwéi耶路撒冷Yēlùsālěngzài公元前gōngyuánqián587niánbèi摧毀cuīhuǐ

聖經Shèngjīngde年代niándài計算jìsuànquè清楚qīngchu顯示xiǎnshì耶路撒冷Yēlùsālěngzài公元前gōngyuánqián607niánbèi摧毀cuīhuǐ

歷史家Lìshǐjiāsuǒde結論jiélùn主要zhǔyàoshì根據gēnjù古典gǔdiǎn時期shíqī歷史家lìshǐjiāde著作zhùzuò托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎo

古典Gǔdiǎn時期shíqī歷史家lìshǐjiādemǒuxiē著作zhùzuòyǒu明顯míngxiǎn錯誤cuòwù而且érqiě總是zǒngshìgēn泥板níbǎn記錄jìlù吻合wěnhé

31de附欄fùlán

附注Fùzhù

1.Babyloniaca (Chaldaeorum Historiae), Book One, 1.1.

2.Studies in Ancient Near Eastern World View and Society, page 295.

3.The Babyloniaca of Berossus, page 8.

4.Almagest, III, 7, translated by G. J. Toomer, in Ptolemy’s Almagest, published 1998, page 166. 托勒密Tuōlèmì知道zhīdào巴比倫Bābǐlúnde天文學家tiānwénxuéjiā因為yīnwèi發現fāxiàn同一tóngyī特徵tèzhēngde月食yuèshíměi18nián重現chóngxiàn所以suǒyǐnéngyòng數學shùxué方法fāngfǎ計算jìsuàn過去guòqù未來wèilái月食yuèshí出現chūxiànde時間shíjiān。(Almagest, IV, 2)

5.Mesopotamia and Iran in the Persian Period, pages 17-18.

6.Journal of Cuneiform Studies, Volume 47, 1995, pages 106-107.

7.古時Gǔshíde書吏shūlì使用shǐyòngxiāojiānde楔筆xiēbǐzàiruǎn泥板níbǎnshang刻畫kèhuàtóngde符號fúhàozhèzhǒng文字wénzì叫做jiàozuò楔形xiēxíng文字wénzì

8.Xīn沙爾Shāʼěr伊斯昆YīsīkūnzuòwángniánYǒu57kuài屬於shǔyú這個zhègewángde商業shāngyè記錄jìlù泥板níbǎnbèi確定quèdìngzhì在位zàiwèiniánzhìnián。See Journal of Cuneiform Studies, Volume 35, 1983, pages 54-59.

9.C.B.M.2152de商業shāngyè記錄jìlù泥板níbǎnbèi確定quèdìngzhì亞述Yàshù埃提爾Āitíʼěr伊蘭尼Yīlánní在位zàiwèinián。(Legal and Commercial Transactions Dated in the Assyrian, Neo-Babylonian and Persian PeriodsChiefly From Nippur, by A.T. Clay, 1908, page 74.)另外Lìngwài根據gēnjùThe Harran Inscriptions of Nabonidus, (H1B), I, line 30, 亞述Yàshù埃提爾Āitíʼěr伊蘭尼Yīlánnílièzài那波帕拉薩爾Nàbōpàlāsàʼěr之前zhīqián。(Anatolian Studies, Vol. VIII, 1958, pages 35,47.)至於Zhìyú沒有méiyǒu君王jūnwángde時期shíqī參看cānkànChronicle 2, line 14, of Assyrian and Babylonian Chronicles, pages 87-88。

10.有些Yǒuxiē學者xuézhě聲稱shēngchēng托勒密Tuōlèmì沒有méiyǒuzàide君王jūnwáng列表lièbiǎozhōngdàomǒuxiēwángshì因為yīnwèi這些zhèxiēwángde頭銜tóuxiánshì亞述王Yàshùwáng」,ér據說jù shuō托勒密Tuōlèmìzài列表lièbiǎozhōngzhǐ記錄jìlù巴比倫王Bābǐlúnwáng然而Ránʼér,30de附欄fùlán顯示xiǎnshì托勒密Tuōlèmìde列表lièbiǎozhōngyǒu一些yìxiēwángshìyǒu亞述王Yàshùwáng這個zhège頭銜tóuxiánde商業Shāngyè記錄jìlù泥板níbǎn楔形xiēxíng文字wénzì書信shūxìn以及yǐjí古代gǔdài銘文míngwén清楚qīngchu顯示xiǎnshì亞述Yàshù埃提爾Āitíʼěr伊蘭尼Yīlánníxīn舒瑪Shūmǎ里什爾Lǐshíʼěrxīn沙爾Shāʼěr伊斯昆Yīsīkūndōucéng統治tǒngzhì巴比倫尼亞Bābǐlúnníyà

29de附欄fùlánhuò圖片túpiàn

 排版Páibǎnhòude式樣shìyàngjiàn出版物chūbǎnwù

新巴比倫Xīn-Bābǐlún時期shíqīde君王jūnwáng

如果Rúguǒ下列xiàliè歷史家lìshǐjiā提供tígōngde史料shǐliàodōu可靠kěkào為什麼wèi shénmehuì相同xiāngtóngne

君王Jūnwáng

那波帕拉薩爾Nàbōpàlāsàʼěr

貝羅索斯Bèiluósuǒsīyuē公元前gōngyuánqián350-qián270nián (21)

波利希斯托Bōlìxīsītuō公元前gōngyuánqián105-qiánnián (20)

約瑟夫斯Yuēsèfūsī公元gōngyuán37-公元gōngyuán100nián? (-)

托勒密Tuōlèmìyuē公元gōngyuán100-公元gōngyuán170nián (21)

尼布甲尼撒Níbùjiǎnísā二世Èrshì

貝羅索斯Bèiluósuǒsīyuē公元前gōngyuánqián350-qián270nián (43)

波利希斯托Bōlìxīsītuō公元前gōngyuánqián105-qiánnián (43)

約瑟夫斯Yuēsèfūsī公元gōngyuán37-公元gōngyuán100nián? (43)

托勒密Tuōlèmìyuē公元gōngyuán100-公元gōngyuán170nián (43)

阿維爾Āwéiʼěr馬爾杜克Mǎʼěrdùkè

貝羅索斯Bèiluósuǒsīyuē公元前gōngyuánqián350-qián270nián (2)

 波利希斯托Bōlìxīsītuō公元前gōngyuánqián105-qiánnián (12)

約瑟夫斯Yuēsèfūsī公元gōngyuán37-公元gōngyuán100nián? (18)

托勒密Tuōlèmìyuē公元gōngyuán100-公元gōngyuán170nián (2)

涅里格利沙爾Nièlǐgélìshāʼěr

貝羅索斯Bèiluósuǒsīyuē公元前gōngyuánqián350-qián270nián (4)

波利希斯托Bōlìxīsītuō公元前gōngyuánqián105-qiánnián (4)

約瑟夫斯Yuēsèfūsī公元gōngyuán37-公元gōngyuán100nián? (40)

托勒密Tuōlèmìyuē公元gōngyuán100-公元gōngyuán170nián (4)

拉巴什Lābāshí馬爾杜克Mǎʼěrdùkè

貝羅索斯Bèiluósuǒsīyuē公元前gōngyuánqián350-qián270nián (9yuè

波利希斯托Bōlìxīsītuō公元前gōngyuánqián105-qiánnián (-)

約瑟夫斯Yuēsèfūsī公元gōngyuán37-公元gōngyuán100nián? (9yuè

托勒密Tuōlèmìyuē公元gōngyuán100-公元gōngyuán170nián (-)

拿波尼度Nábōnídù

貝羅索斯Bèiluósuǒsīyuē公元前gōngyuánqián350-qián270nián (17)

波利希斯托Bōlìxīsītuō公元前gōngyuánqián105-qiánnián (17)

約瑟夫斯Yuēsèfūsī公元gōngyuán37-公元gōngyuán100nián? (17)

托勒密Tuōlèmìyuē公元gōngyuán100-公元gōngyuán170nián (17)

(#)=古典Gǔdiǎn時期shíqī歷史家lìshǐjiāde著作zhùzuòzhōng君王jūnwángde在位zàiwèi年數niánshù

鳴謝Míngxiè

承蒙Chéngméng大英Dà-Yīng博物館bówùguǎn准許zhǔnxǔ拍攝pāishè

30de圖片túpiànhuò附欄fùlán

排版Páibǎnhòude式樣shìyàngjiàn出版物chūbǎnwù

托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎo古代gǔdài泥板níbǎn記錄jìlùyǒu什麼shénme差異chāyì

為什麼Wèi shénme托勒密Tuōlèmìzài列表lièbiǎozhōng沒有méiyǒudàomǒuxiēwáng

托勒密Tuōlèmìde君王jūnwáng列表lièbiǎo

拿波納薩爾Nábōnàsàʼěr

拿布Nábù拿丁Nádīng澤瑞Zéruì拿丁努Nádīngnǔ

穆金Mùjīn澤瑞Zéruì普勒Pǔlè

亞述王Yàshùwáng烏魯拉尤Wūlǔlāyóu撒縵以色Sāmànyǐsè五世Wǔshì

米羅達巴拉但Mǐluódábālādàn

亞述王Yàshùwáng薩爾貢Sàʼěrgòng二世Èrshì

duàn沒有méiyǒu君王jūnwángde時期shíqī

拜爾伊布尼Bàiʼěryībùní

亞述納丁舒姆Yàshùnàdīngshūmǔ

尼甲Níjiǎ烏塞吉布Wūsàijíbù

穆塞吉布Mùsàijíbù馬爾杜克Mǎʼěrdùkè

èrduàn沒有méiyǒu君王jūnwángde時期shíqī

亞述王Yàshùwáng以撒哈頓Yǐsāhādùn

沙馬什Shāmǎshí舒姆烏金Shūmǔwūjīn

坎達拉努Kǎndálānǔ

那波帕拉薩爾Nàbōpàlāsàʼěr

尼布甲尼撒Níbùjiǎnísā

阿維爾Āwéiʼěr馬爾杜克Mǎʼěrdùkè

涅里格利沙爾Nièlǐgélìshāʼěr

拉巴什Lābāshí馬爾杜克Mǎʼěrdùkè

拿波尼度Nábōnídù

居魯士Jūlǔshì

岡比西斯Gāngbǐxīsī

Zǎi古代gǔdài泥板níbǎnshangde烏魯克Wūlǔkè君王jūnwáng列表lièbiǎo

坎達拉努Kǎndálānǔ

Xīn舒穆Shūmù里什爾Lǐshíʼěr

Xīn沙爾Shāʼěr伊斯昆Yīsīkūn

那波帕拉薩爾Nàbōpàlāsàʼěr

尼布甲尼撒Níbùjiǎnísā

阿維爾Āwéiʼěr馬爾杜克Mǎʼěrdùkè

涅里格利沙爾Nièlǐgélìshāʼěr

拿波尼度Nábōnídù

圖片Túpiàn

巴比倫Bābǐlúnde編年史biānniánshǐshì楔形xiēxíng文字wénzì記錄jìlùzhīyònglái衡量héngliáng托勒密Tuōlèmì君王jūnwáng列表lièbiǎode準確性zhǔnquèxìng

鳴謝Míngxiè

承蒙Chéngméng大英Dà-Yīng博物館bówùguǎn准許zhǔnxǔ拍攝pāishè

31de圖片túpiàn鳴謝míngxiè

承蒙Chéngméng大英Dà-Yīng博物館bówùguǎn准許zhǔnxǔ拍攝pāishè