Ekkewe sousile ra apasa pwe ika epwe iei usun chéúlóón, iwe lón 2030, chóchóón ekkewe repwe máló iteiten ier ren suupwa epwe lapóló, epwe lap seni 8,000,000. Ra pwal apasa pwe suupwa epwe nieló úkúkún 1,000,000,000 aramas me mwen ewe ier 2100.

Ekkewe ra feiengaw seni suupwa esap chék chókkewe mi úkkún. Nge pwal chón ar famili mi riáfféú pokiten a péút seniir attongeer we me péút seniir wéúúr. A pwal kapachelong ekkewe 600,000 aramas ra máló iteiten ier nge esap ren ar úkkún suupwa nge ren ar ngaseraalong étúétún suupwa. Ena riáfféú a pwal kkúú meinisin pokiten a kekiitá méén pioing, tokter, sáfei me metakkan.

Ekkewe sókkun semmwen mi chéúfetál a amwékútú ekkewe tokter le kúkkútta sáfeier. Nge ren ei osukosuken suupwa aramas ra silei ifa usun repwe pwák me tongeni chikar seni. Iei alon emén meilapen World Health Organization itan Dr. Margaret Chan: “Ewe osukosuken suupwa mi chéúfetál wóón unusen fénúfan, ina efisien aramas me a tongeni kaúló ren án ekkewe mwú me aramas álillisfengen.”

Aramas wóón unusen fénúfan ra achocho lap seni lóóm le ú ngeni ei osukosuken péchékkúlen inis. Seni ewe August 2012, órun 175 fénú ra tipeeú le angang wóón met epwe aúkaló ún suupwa. * Iwe nge a wor ekkewe ra kon péchékkúl le fen alapaaló chéúfetálin. Iteiten ier, ewe businessin suupwa a wawuu fitu billion chala fán iten minen advertise pwe repwe tongeni luki mineféén chón ún suupwa ákkáeúin ekkewe fefin me sáráfé lón ekkewe fénú mi wéúngaw. Suupwa a kan oumwesimwesatá emén. Ina popun epwe chék lapóló chóchóón chón repwe máló seni lein ekkewe eú billion chón ún mi fen oumwesimwesin suupwa. Ika chókkewe ra úkkún suupwa iei resap úkútiw, iwe chóchóón repwe máló epwe kon lallapóló lón ekkan 40 ier repwe feito.

Chómmóng aramas ra fétek ren ei féffér pokiten ekkewe minen advertise me án suupwa oumwesimwesiretá inaamwo ika ra mochen úkútiw seni. Ina pwóróusen Naoko. A poputá le ún suupwa atun an teenage. A áppirú masouen ekkewe minen advertise iwe a ekieki pwe i a silelap. Inaamwo ika a silei pwe seman kewe me inan ra máló seni kanserin ammat, a chék sópweló le úkkún suupwa pwal mwo nge atun an túttúmúnú néún kewe rúúemén nengngin. Iei met a apasa: “Ua lólilen pwe epwe úriei kanserin ammat me lólileniesini péchékkúlen nei kewe nge use tongeni úkútiw seni. Ua ekieki pwe usap fókkun tongeni úkútiw.”

Nge Naoko a úkútiw. A kúna ewe alen an epwe okkufu an úkkún suupwa. Pwal ina met a álisi fite million aramas le ngas seni ún suupwa. Epwe met ena? Kese mochen sópweló óm állea.