1, 2. (a) Mei fet napanapen ekkewe siip ika ewe chón mas a foleniéchúr? (b) Lón fansoun Jesus we, pwata a wor chómmóng aramas ra usun chék siip ese wor chón maser?

 EKKEWE siip ra máréch lupwen ewe chón mas a foleniéchúr. Me ren eú puk usun folen siip, “emén mi chék likitaló néún kewe siip lón masies nge ese áfánni are ekieki met a pwal lamot ngeniir, ese mwáál epwe kúna mwirin fitu ier pwe repwe semmweniló” me apwangapwangoló. Iwe nge, ika ewe chón mas a foleniéchú néún kewe siip repwe fókkun péchékkúl.

² Napanapen án ekkewe chón mas túmúnú emén me emén néún Kot kewe siip epwe kkúú péchékkúlen án unusen ewe mwichefel riri ngeni Kot. Eli kopwe chechchemeni án Jesus tongei ekkewe pwiin aramas “pun ra nom lon watten osukosuk me weires usun sip kana esap wor nöür chon mas.” (Mat. 9:36) Pwata ra fókkun attong? Pokiten chókkewe itá repwe wisen asukuler usun án Kot Kapas, iir mi arochongaw, tipeférea me likótuputup. Néúwisin ar kewe lamalam rese álisiir me túmúnúúr nge ra fen “rifengeni mettoch mi fokun chou” me isetá wóón afaren ekkena aramas.​—Mat. 23:4.

3. Met ekkewe mwán mi ásimaw lón ewe mwichefel repwe chechchemeni lupwen ra féri wiser le túmúnú néún Kot kewe siip?

³ Ina minne, a lamot wisen ekkewe Chón Kraist mwán mi ásimaw, ekkewe chón masen siip lón ach ei fansoun. Ekkewe siip ra túmúnúúr, iir néún Jiowa me Jesus. Ekkena siip ra fókkun aúchea me ren Jesus ewe “chon mas mi öch,” ina popun a tipemecheres le fangóló manawan fán iter. (Joh. 10:11) A ‘mönir’ ren pwisin ‘chaan mi aüchea.’ (1 Kor. 6:20; 1 Pet. 1:18, 19) Mi lamot ekkewe mwán mi ásimaw repwe chechchemeni pwe iir chón mas mi nóm fán emmwenien Néún Kot we mi tong, Jesus Kraist, “ewe chon masen siip mi lap.”​—Ipru 13:20, Testament Mi Fö.

4. Met sipwe káé lón ei lesen?

 ⁴ Iwe, ifa usun ekkewe Chón Kraist chón mas repwe túmúnú ekkewe siip? Ewe Paipel a pesei chón ewe mwichefel ar repwe ‘aleasochisi nöür kewe souemwen.’ Iwe nge, ekkewe mwán mi ásimaw ra pwal angei éúréúr ar resap ‘nemenemengau ngeni chokewe mi nom fän ar tümwün.’ (Ipru 13:17; álleani 1 Petrus 5:2, 3.) Iwe, ifa usun ekkewe mwán mi ásimaw repwe emmweni ekkewe siip nge resap nemenemengaw wóór? Are, ifa usun ra tongeni álisiir lón ar osupwang nge repwe túmúnú pwe rete angolong lón och mettóch esap wiser le apwúngaló?

5. Ifa usun Aisea 40:11 a áweweei napanapen Jiowa?

⁵ Iei alon ewe soufós Aisea usun Jiowa: “Epwe tümwünü nöün mwichen sip usun eman chon mas, epwe pwal achufengeni ekewe apanen sip o ekiretä fän mwärin, nge ekewe inelapen sip epwe emwenirela fän kinamwe.” (Ais. 40:11) Ei wokisin a áweweei án Jiowa álisi chókkewe mi apwangapwang me ekkewe mi osupwangen túmún lón ewe mwichefel. Emén chón masen siip a chék ekkekieki osupwangen emén me emén ekkewe siip me a chék mmólnetá le awora met mi lamot ngeniir. A pwal ina usun Jiowa, a silei met a lamot ngeni chón ewe mwichefel me a pwapwa le awora ngeniir pwe repwe kúna túmún. Usun chék án emén chón mas ekielóng emén upwuféén siip lón numun úfan ika pwe mi lamot, Jiowa, ewe ‘Sam mi eäni tong’ epwe pwal echipakich me túmúnúkich atun sia kúna watteen sóssót are sia nóm lón weires.​—2 Kor. 1:3, 4.

6. Ifa usun emén mwán mi ásimaw epwe áppirú Jiowa?

⁶ A ifa me échún ewe lesen ekkewe chón túmúnú ewe mwichefel ra tongeni káé seni Semach we lón láng! Usun chék Jiowa, a lamot emén mwán mi ásimaw epwe áfánniéchú met a lamot ngeni ekkewe siip. Ika ewe mwán mi ásimaw a silei met sókkun weires ra kúkkúna, me met a kon lamot ngeniir lón ei atun, iwe a tongeni mwittir apéchékkúler me álisiir. (SalF. 27:23) Ina popun a lamot emén mwán mi ásimaw epwe awora fansoun le fóffós ngeni chienan kewe chón lúkú me aúseling ngeni meefier. Pwúngún pwe emén mwán mi ásimaw a súféliti án emén pwúúng an esap pwáraawu meinisin pwóróusen manawan, nge a kan ekieki met a kúna me rongorong lón ewe mwichefel, me a awora an fansoun le “alisi ekewe chon apwangapwang” fán tong.​—Föf. 20:35; 1 Tes. 4:11.

7. (a) Lón fansoun Isikiel me Jeremaia, ifa féfférún ekkewe chón mas ngeni néún Kot kewe siip? (b) Met sia tongeni káé seni án Jiowa apwúngú ekkewe chón mas rese túmúnú néún kewe siip?

⁷ Ekieki usun féfférún ekkewe chón mas Kot a oput. Lón fansoun Isikiel me Jeremaia, Jiowa a apwúngú chókkewe itá repwe túmúnú ekkewe siip nge rese. Lupwen ese chúen wor chón mammasa ekkena siip, ekkewe manmwacho ra ocheer me ra toropasfeil. Ekkena chón mas ra “püsin tümwünüür,” nge rese amwéngééni me túmúnú ekkewe siip. Ra fen eriáfféúr. (Is. 34:7-10; Jer. 23:1) Án Kot apwúngú ekkena chón mas a pwal fókkun weneiti néúwisin ekkewe tipitipin lamalamen Chón Kraist. Nge a pwal menlapei lamoten án ekkewe Chón Kraist mwán mi ásimaw repwe túmúnúéchú me tongei néún Jiowa kewe siip.

8. Ifa usun ekkewe mwán mi ásimaw ra tongeni áppirú Jesus lupwen repwe fénéú pwiir kewe?

⁸ Pokiten aramas rese unuséch, ekkóch néún Kot kewe siip ra mmang le weweiti met Jiowa a mochen repwe féri. Eli rese apwénúetá ekkewe kapasen éúréúr lón Paipel, are minne ra féri a pwáraatá pwe rese kon ásimaw lón ar lúkú. Met ekkewe mwán mi ásimaw repwe féri? A lamot repwe áppirú án Jesus mosonottam ngeni néún kewe chón káé ewe atun ra áninifengen ika ié leir epwe lap  seni meinisin lón án Kot we Mwú. Jesus a chúen mosonottam ngeniir, a sópweló le asukuler me éúréúrer fán tong usun lamoten ar repwe pwáraatá tipetekison. (Luk. 9:46-48; 22:24-27) Ren án Jesus télú pecher, a áiti ngeniir ewe lesen usun tipetekison, ewe napanap a lamot ekkewe Chón Kraist mwán mi ásimaw repwe pwáraatá.​—Álleani Johannes 13:12-15; 1 Pet. 2:21.

9. Menni ekiek Jesus a pesei néún kewe chón káé ar repwe eáni?

⁹ Án Jesus ekiek usun wisen ekkewe chón túmún siip a sókko seni met James me Johannes ra ekieki me lóóm. Ekkeei rúúemén aposel ra mochen anúkúnúkú an epwe wor wiser mi tekia lón án Kot we Mwú. Nge Jesus a áwena ar ekiek ren an apasa: “Ämi oua silei, pwe ätekewe mi nemeni chon lükün Israel ra samoluniir fän pwora, nge ekewe nöüwis mi lap ra nemeniir fän pöchökül. Nge esap iei usun lefilemi. Pun iö a mochen lap leimi epwe chon angang ngenikemi.” (Mat. 20:25, 26) A lamot ekkewe aposel repwe ú ngeni ar mochen ‘samoluni fän pwora’ chiener kewe chón lúkú, are ereniir met repwe féri iteitan.

10. Ifa usun Jesus a mochen ekkewe mwán mi ásimaw repwe túmúnú ekkewe siip? Ifa ewe leenien áppirú mi múrinné Paulus a isetiw?

¹⁰ Jesus a mochen pwe ekkewe Chón Kraist mwán mi ásimaw repwe túmúnú ekkewe siip usun chék an túmúnúúr. A lamot repwe mochen angang fán iten pwiir kewe, nge resap fen nemeniir. Ewe aposel Paulus a eáni ewe napanap tipetekison, pwe a ereni ekkewe mwán mi ásimaw lón ewe mwichefelin Efisos: “Ämi oua silei usun manauei me ewe angang üa föri lon unusen ewe fansoun üa nonom remi, seni ewe aeuin rän üa tori ewe fanü Asia. Fän unusen tipetekison . . . üa föri ai angang usun eman nöün ewe Samol chon angang.” Paulus a mochen ekkena mwán mi ásimaw repwe angang weires le álisi pwiir kewe fán tipetekison. A erá: “Ngang üa aiti ngenikemi lon ai föför meinisin, pwe ren ach angang weires lon ei sokun lapalap sipwe fokun alisi ekewe chon apwangapwang.” (Föf. 20:18, 19, 35) Paulus a ereni ekkewe chón Korint pwe esap i chón nemeni ar lúkú. Nge i chék chiener chón angang mi tipetekison, me a mochen álisiir le angang ngeni Kot fán pwapwa. (2 Kor. 1:24) Paulus a isetiw eú leenien áppirú mi múrinné fán iten ekkewe mwán mi ásimaw ikenái, ren an tipetekison me angang weires.

11, 12. Ifa usun emén mwán mi ásimaw a tongeni álisi pwiin we an epwe pwisin apwúngaló mettóch?

¹¹ Lupwen emén mwán mi ásimaw a awora kapasen emmwen, mi lamot “epwe fokun kamwöchünük won ewe Kapasen Kot mi allükülük.” (Tit. 1:9) Nge epwe féri fán “tipepwetete.” (Kal. 6:1) Emén chón mas mi múrinné epwe ekieki ifa usun epwe achchúngú letipen pwiin kewe lón ewe mwichefel, lap seni an epwe eriániir ar repwe mwékút lón och napanap. Neman ewe mwán mi ásimaw epwe menlapei ekkewe kapasen emmwen lón Paipel pwiin we epwe tongeni ekieki lupwen epwe féri eú kefil mi lamot. A pwal tongeni enniwili ngeni met a fen mak lón néúch kewe puk mi weneiti ena mettóch. A pwal tongeni pesei an epwe ekieki ifa usun an kewe kefil ra tongeni kkúú an ririéch ngeni Jiowa. Epwe pwal menlapei ngeni lamoten an epwe kútta án Kot álillis lón iótek me mwen epwe féri och kefil. (SalF. 3:5, 6) Mwirin ar pwúngúpwúngfengen wóón ekkeei mettóch, ewe mwán mi ásimaw epwe mut ngeni ena emén an epwele pwisin féri an kefil.​—Rom 14:1-4.

¹² Ekkewe Chón Kraist mwán mi ásimaw ra chék tongeni awora ekkewe sókkun emmwen mi feito seni Paipel. Ina minne, a lamot repwe lipwákéch lón ar néúnéú ewe Paipel me fitipachei met a mak lón. Ar féri ena a tongeni túmúnúúr seni ar repwe áeámwáálli wiser. Pún ren enletin, ekkewe mwán mi  ásimaw, iir chék chón túmúnú ewe mwichefel, nge emén me emén lón ewe mwichefel repwe pwisin etittin mwen mesen Jiowa me Jesus ren met ra fen pwisin filatá.​—Kal. 6:5, 7, 8.

13, 14. Lón menni kinikin a lamot emén mwán mi ásimaw epwe eú leenien áppirú ngeni ewe mwichefel?

¹³ Mwirin án Petrus éúréúra ekkewe mwán mi ásimaw ar resap ‘nemenemengau ngeni chokewe mi nom fän ar tümwün,’ a fénér ar repwe “eu lenien apirü ngeni” ewe mwichen siip. (1 Pet. 5:3) Ifa usun emén mwán mi ásimaw epwe eú leenien áppirú ngeni ewe mwichefel? Nengeni ekkeei ruu napanap mi lamot emén mi mochen wiseni ewe wis chónemmwen epwe eáni. A lamot “epwe mirit” me “epwe emwenöchü püsin chon an famili.” Ika ewe mwán mi ásimaw a wor an famili, mi lamot epwe emmweniéchúr, pún “are eman esap silei usun an epwe emwenöchü püsin chon an famili, ifa usun an epwe tongeni tümwünüöchü mwichefelin Kot?” (1 Tim. 3:1, 2, 4, 5) Ren án emén epwe fichiiti ena wis, mi lamot epwe mirit, weween epwe weweéchúti ekkewe kapasen emmwen lón Paipel me silei ifa usun epwe apwénúretá lón pwisin manawan. Epwe eáni ekiek mi itepék me rúúepek me epwe ekiekiéchú mettóch me mwen an epwe apwúngaló. Lupwen chón ewe mwichefel ra kúna án ekkewe mwán mi ásimaw eáni ekkeei napanap, iwe ra lúkúlúk woor.

¹⁴ Ekkewe mwán mi ásimaw ra pwal tongeni isetiw eú leenien áppirú mi múrinné ren ar emmweni ewe mwichefel lón ewe angangen afalafal. Ren ei mettóch, Jesus a isetiw ewe leenien áppirú ngeniir. Ewe angangen afalafala ewe pwóróus allim usun ewe Mwú a fókkun lamot lón án Jesus angang wóón fénúfan. A áiti ngeni néún kewe chón káé ifa usun repwe féri ena angang. (Mark. 1:38; Luk. 8:1) Lón ach ei fansoun, ekkewe chón afalafal ra pwapwaiti ar mwin me ekkewe mwán mi ásimaw le afalafal. Ra kúna ar tinikken lón ei angang mi amanawa aramas, me ra káé seni napanapen ar asukula aramas. Án ekkewe mwán mi ásimaw úppós le fangóló ar fansoun me péchékkúl pwe repwe afalafala ewe kapas allim inaamwo ika a chómmóng ar angang, a apéchékkúla unusen ewe mwichefel ar repwe pwal áppirú ar tinikken. Ekkewe mwán mi ásimaw ra pwal tongeni isetiw eú leenien áppirú ren ar ammólnatá ngeni ekkewe mwich, uwawu meefier, me fiti pwal ekkóch angangen ewe mwichefel, ren choweán elimelim me túmúnú ewe Leenien Mwich. Ewe Paipel a pesekich ach sipwe “apirü ar lükülük.”​—Ipru 13:7; Ef. 5:15, 16.

15. Pwata a wor kókkótun án ekkewe mwán mi ásimaw repwe chuuri emén me emén chón ewe mwichefel?

¹⁵ Ewe chón masen siip mi múrinné a mwittir álisi emén siip mi kinás are semmwen. Pwal ina chék usun ren ekkewe mwán mi ásimaw, mi lamot repwe mwittir túmúnú chón ewe mwichefel iir kewe ra  meefi weires are apwangapwangoló lón ar lúkú. Eli a lamot ngeni ekkewe chinnap me ekkewe mi semmwen álillis lón pekin aion, nge a ákkáeúin lamot ngeniir álillis lón pekin lúkú me kapasen apéchékkúl. (1 Tes. 5:14) Ekkewe sáráfé eli ra kúna sóssót, áwewe chék ren sóssótun ar repwe “sü seni tipen alüal.” (2 Tim. 2:22) A wor án ekkewe mwán mi ásimaw kókkótun chuuri emén me emén pwiich kewe lón mwichefel pwe repwe silei me weweiti nónnómur pwe repwe tongeni ngeniir ekkewe kapasen apéchékkúl seni Paipel mi fichitiir. Ika ekkewe mwán mi ásimaw ra mwittir awora ngeni pwiir kewe ewe álillis mi lamot ngeniir, iwe eli esap fis watteen osukosuk.

16. Met ekkewe mwán mi ásimaw ra tongeni féri ika emén chón ewe mwichefel a watte an osukosuk?

¹⁶ Ifa usun ika a fen watteeló och osukosuk pwe a tongeni ta án emén lón ewe mwichefel riri ngeni Kot? Ewe sou makken Paipel itan James, a erá: “Iö me leimi a samau? Epwe titi ekewe souakomwen mwichefel, pwe repwe iotek won o epiti ngeni lö seni föün olif fän iten ach we Samol. Iwe, ei iotekin lükülük epwe apöchöküla ewe chon samau. Ach Samol epwe apwäki, nge ekewe tipis a föriir repwe musala.” (Jas. 5:14, 15) Ikaamwo ewe mi apwangapwang ese “titi ekewe souakomwen mwichefel,” nge mi lamot repwe mwittir álisi atun ra kerán chék silei met a fis ngeni. Lupwen ekkewe mwán mi ásimaw ra iótekfengen me pwiir kewe, iótek fán iter me álisiir lón ar fansoun osupwang, iwe ra pwáraatá pwe iir chón masen siip mi múrinné mi apéchékkúla pwiir kewe ar repwe sópweló le angang ngeni Jiowa fán pwapwa.​—Álleani Aisea 32:1, 2.

17. Met mwirilóón ika ekkewe mwán mi ásimaw ra áppirú “ewe chon masen siip mi lap”?

¹⁷ Lón mettóch meinisin ekkewe mwán mi ásimaw ra féri lón án Jiowa we mwicheich, ra achocho le áppirú “ewe chon masen siip mi lap,” Jesus Kraist. Ren án ekkena mwán mi ásimaw álillis, ewe mwichefel a fókkun feiéch me a péchékkúleló. Sia fókkun kilisou ren ekkeei mettóch meinisin me a chúng letipach ach sipwe mwareiti Jiowa, ewe Chón Masen siip mi lapalap seni meinisin.