NAHANGGAB ni Jose ang init nga hangin ug napanimahoan ang bulak nga lotus ug ubang tanom sa tubig. Kauban siya sa grupo sa mga negosyante, nga karon nagtadlas sa kapatagan sa lapad nga bokana sa Nile River. Handurawa ang grupo sa mga lalaki nga naggiya sa ilang mga kamelyo ubay sa suba padulong sa laing lungsod sa Ehipto, nga usahay nakatugaw sa nagtampisaw nga mga langgam nga tulabong o lapay. Nahunahunaan na sab ni Jose ang ilang lugar sa kabukiran sa Hebron, gatosan ka kilometros ang gilay-on. Lahi na ang iyang kalibotan karon.

Handurawa ang kisaw ug iyagak sa mga unggoy ibabaw sa mga kahoyng palma nga datiles ug igos. Dili masabtan ni Jose ang estoryahanay sa mga tawo nga ilang maagian. Tingali iyang gisulayag sabot ang ilang sinultihan. Kinahanglang makat-onan niya kini kay sa iyang tan-aw dili na siya makabalik sa ilaha.

Sa sayong pangedaron—17 o 18 anyos—nasinatian ni Jose ang mga pagsulay nga makapahadlok bisan sa mga hamtong. Nasina pag-ayo ang iyang mga igsoon kay siya ang paboritong anak sa ilang amahan, maong hapit nila siya patya. Pero gibaligya na lang nila si Jose sa mga negosyante. (Genesis 37:2, 5, 18-28) Karon, human sa pipila ka semanang panaw, lagmit naghinamhinam na ang mga negosyante kay nagkaduol na sila sa dakong siyudad diin makakuwarta sila kang Jose ug sa ilang bililhong mga baligya. Unsay gihimo ni Jose aron dili siya malumsan sa tumang kaguol? Ug unsay atong mahimo karon aron dili maluya ang atong pagtuo tungod sa mga kalisdanan ug kapakyasan sa kinabuhi? Daghan tag makat-onan kang Jose.

‘Kon bahin kang Jose, siya gidala ngadto sa Ehipto, ug si Potipar, nga usa ka opisyal ni Paraon ug pangulo sa mga bantay, nga usa ka Ehiptohanon, ang nakapalit kaniya gikan sa kamot sa mga Ismaelinhon nga nagdala kaniya didto.’ (Genesis 39:1) Niana nga detalye sa Bibliya, atong mahanduraw ang kaulawan ni Jose dihang gibaligya siya pag-usab. Siya giisip nga usa lang ka baligya! Makita nato si Jose nga nagsunod sa iyang bag-ong agalon, usa ka opisyal sa korte sa Ehipto. Naglakaw sila sa kadalanan sa siyudad nga punog tawo ug mga tindahan paingon sa iyang bag-ong panimalay.

Panimalay? Lahi kaayo kadto sa panimalay ni Jose. Nagdako siya sa pamilya nga nagbalhinbalhin ug puyo sa mga tolda samtang nag-atiman sa ilang mga karnero. Dinhi, ang dato nga mga Ehiptohanon sama ni Potipar nagpuyo sa elegante, pinintalang mga balay. Sumala sa mga arkeologo, ang mga Ehiptohanon kaniadto mahilig ug lunhaw, kinoralang mga hardin nga may labong nga mga kahoy ug mga linaw sa tubig para sa mga papiro, lotus, ug ubang tanom sa tubig. Ang ubang balay natung-an sa mga hardin, may mga balkon diin sila magpahangin, may tag-as nga bentana para sa bentilasyon, ug daghag kuwarto, apil ang lapad nga komedor ug mga kuwarto sa mga sulugoon.

 Mibilib ba si Jose sa maong kahamugaway? Lagmit wala. Tingali mipatigbabaw kaniya ang pagbating nag-inusara. Para niya, ang mga Ehiptohanon lahi kaayog sinultihan, pamesti, ug pamostura, ug labi na gyod sa relihiyon. Sila nagsimbag daghan kaayong diyos, nagbuhat ug espiritismo ug mahika, ug interesado kaayo sa kamatayon ug sa kinabuhi human sa kamatayon. Apan dunay nakatabang kang Jose nga dili madaog sa grabeng kaguol. Ang Bibliya nag-ingon: “Si Jehova nag-uban kang Jose.” (Genesis 39:2) Seguradong gipahungaw ni Jose ang iyang pagbati ngadto sa Diyos. Matod sa Bibliya, “si Jehova haduol kanilang tanan nga nagatawag kaniya.” (Salmo 145:18) Unsa pay nakapasuod kang Jose sa iyang Diyos?

Inay magpadaog sa kaguol, gipaningkamotan ni Jose nga magpokus sa iyang trabaho. Busa gipanalanginan siya pag-ayo ni Jehova, ug wala madugay nabatonan ni Jose ang pag-uyon sa iyang agalon. Nakita ni Potipar nga ang iyang batan-ong sulugoon gipanalanginan ni Jehova, ang Diyos sa katawhan ni Jose, ug tungod niana milambo sab ang panimalay sa maong Ehiptohanon. Anam-anam nga naangkon ni Jose ang pagsalig sa iyang agalon hangtod nga gipiyal ni Potipar kaniya ang tanan.—Genesis 39:3-6.

Si Jose maoy maayong panig-ingnan sa mga batan-on nga nag-alagad sa Diyos karon. Pananglitan, diha sa eskuylahan, may mga panahon nga mobati silang lahi kay gilibotan silag mga tawong hilig sa espiritismo ug may ngiob nga panglantaw sa kinabuhi. Kon naa ka sa maong situwasyon, hinumdomi nga si Jehova wala mausab. (Santiago 1:17) Siya nagauban gihapon niadtong maunongon kaniya ug naningkamot sa pagpahimuot kaniya. Siya dagayang nagapanalangin kanila, ug siya magpanalangin usab kanimo.

Ang asoy nagpadayon nga si Jose nagkahingkod ug nahimong “ambongan sa pamarog ug sa panagway.” Kana nagpakita nga dunay nagpahipi nga kapeligrohan, kay ang pisikal nga kaambong o kaanyag sagad makadanig dili angayng pagtagad.

Importante kang Jose ang pagkamaunongon; apan sa asawa ni Potipar, dili. “Ang asawa sa iyang agalon misugod pagyahat sa iyang mga mata kang Jose ug miingon: ‘Dulog kanako.’” (Genesis 39:7) Nagpadala ba si Jose sa pagpanental niining paganong babaye? Walay giingon ang Bibliya nga si Jose dili mobatig kaibog nga komon sa mga batan-on, o nga dili guwapa kining bayhana, ang pinatuyangang asawa sa dato ug impluwensiyadong  opisyal sa korte. Nangatarongan ba si Jose nga dili ra ni mahibaloan sa iyang agalon? Naghunahuna ba siya sa materyal nga mga bentaha nga ikahatag niining imoral nga relasyon?

Ang tinuod, wala ta mahibalo sa gihunahuna ni Jose. Pero klaro kon unsay naa sa iyang kasingkasing. Makita kini sa iyang tubag: “Ania, ang akong agalon wala mahibalo kon unsay ania kanako dinhi sa balay, ug ang tanang butang nga iyaha iyang gitugyan sa akong kamot. Walay usa nga labaw niining balaya kay kanako, ug wala niya idili kanako ang bisan unsang butang gawas kanimo, tungod kay ikaw iyang asawa. Busa unsaon ko pagbuhat kining dakong pagkadaotan ug makasala gayod batok sa Diyos?” (Genesis 39:8, 9) Handurawa ang batan-on nga maisogong nagsulti niana. Dili gani niya gustong hunahunaon kanang butanga nga ipabuhat kaniya. Ngano?

Sama sa giingon ni Jose, misalig kaniya ang iyang agalon. Siyay gipiyalan ni Potipar sa tanan nga anaa sa panimalay niini, nga walay gihikaw kaniya gawas lang sa asawa niini. Makaako ba si Jose sa pagdaot sa maong pagsalig? Gidumtan niya ang maong ideya. Apan duna pay mas bug-at nga hinungdan: ang makasala batok sa iyang Diyos, si Jehova. Daghag nakat-onan si Jose sa iyang ginikanan bahin sa panglantaw sa Diyos sa kaminyoon ug pagkamaunongon. Gihimo ni Jehova ang unang kaminyoon, ug giklaro niya ang katuyoan niini. Ang bana ug asawa mag-ipon ug mahimong “usa ka unod.” (Genesis 2:24) Kadtong mosulay sa pagdaot niana nameligrong silotan sa Diyos. Pananglitan, ang mga lalaking nagplano sa paglugos sa asawa ni Abraham nga apohan sa tuhod ni Jose, ug sa asawa ni Isaac nga lola ni Jose, hapit gyod makaagom sa kapungot sa Diyos. (Genesis 20:1-3; 26:7-11) Wala kana kalimti ni Jose, ug determinado siyang magkinabuhi uyon niana.

Nainsulto ang asawa ni Potipar sa iyang nadungog. Tiaw mo na, gibalibaran siya niining ubos nga ulipon, ug miingon pa nga “dakong pagkadaotan” ang iyang gitanyag! Bisan pa niana, wala siya moundang. Tingali natandog ang iyang garbo, maong determinado siyang makuha si Jose. Sa ingon, siya nahisama kang Satanas nga nagtental kang Jesus. Napakyas sab ang pagpanental ni Satanas, pero imbes moundang, siya nangitag “laing angay nga higayon.” (Lucas 4:13) Busa ang maunongong mga tawo kinahanglang determinado ug lig-on. Ingon niana si Jose. Bisag ang maong kahimtang nagpadayon “adlaw-adlaw,” siya wala magpadala. Atong mabasa: “Siya wala gayod mamati kaniya.” (Genesis 39:10) Pero porsigidong maninental ang asawa ni Potipar.

Iyang gitayming nga wala sa balay ang tanang sulugoon. Nahibalo siyang mosulod si Jose aron himoon ang buluhaton niini. Pagsulod ni Jose, iyang gibira ang besti niini, ug nanental pag-usab: “Dulog kanako!” Dihadiha, si Jose milugnot, ug midagan. Pero nagunitan sa babaye ang iyang besti maong nahukas kini ug nabilin.—Genesis 39:11, 12.

Kini magpahinumdom kanato sa tambag ni apostol Pablo: “Kalagiw gikan sa pakighilawas!” (1 Corinto 6:18) Pagkamaayong sulondan ni Jose alang sa tanang tinuod nga Kristohanon! Usahay, makauban nato ang mga tawong way pagtagad sa moral nga mga sukdanan sa Diyos, pero wala kana magpasabot nga magpaimpluwensiya ta sa ilang daotang buhat. Bisag unsa pay mahitabo, kinahanglan tang molikay.

Sa bahin ni Jose, dako kaayo ang epekto niini. Gustong manimalos ang asawa ni Potipar. Misiyagit kini ug gitawag ang ubang sulugoon. Miingon siya nga hapit siya lugosa ni Jose pero kini midagan sa dihang siya misiyagit. Iyang gitagoan ang besti ingong ebidensiya ug gihulat nga moabot ang iyang bana. Pag-abot ni Potipar, namakak na sab siya, ug iya pang gibasol ang iyang bana kay nagdala kinig langyaw sa ilang panimalay. Unsay reaksiyon ni Potipar? Atong mabasa: “Ang iyang kasuko misilaob”! Iyang gipapriso si Jose.—Genesis 39:13-20.

Gamay ra tag nahibaloan bahin sa mga prisohan sa Ehipto kaniadto. Nakaplagan sa mga arkeologo ang mga gun-ob niini—dagkong kuta nga may mga selda ug prisohan ilalom sa yuta. Sa ulahi, gihubit ni Jose ang maong dapit sa pulong nga sa literal nagkahulogang “gahong,” usa ka ngiob nga dapit ug walay paglaom. (Genesis 40:15)  Sa basahon sa Mga Salmo, mahibaloan nato nga nakaagom si Jose ug dugang pagsakit: “Nasamad sa hugot nga kadena ang iyang mga tiil, ug gisul-oban ang iyang liog ug argulyang puthaw.” (Salmo 105:17, 18, Maayong Balita Biblia) Usahay, gaposon nga binaklid sa mga Ehiptohanon ang ilang mga piniriso; ang uban hiktan nilag puthaw sa liog. Pagkalisod sa kahimtang ni Jose—wala man unta siyay gibuhat nga angayan sa maong silot!

Dugang pa, dili kadto kadiyot nga pag-antos. Ang asoy nag-ingon nga si Jose “nagpabilin didto sa bilanggoan.” Daghang tuig siyang nabalhog sa maong lisod nga dapit! * Wala mahibalo si Jose kon buhian pa ba siya. Samtang nanglabay ang mga adlaw ngadto sa semana, ug mga bulan, unsay nakatabang niya nga dili mawad-ag paglaom?

Ang asoy nagtubag: “Si Jehova nagpadayon sa pag-uban kang Jose ug nagpadayon sa pagpakitag mahigugmaong-kalulot kaniya.” (Genesis 39:21) Walay prisohan, gapos, o ngiob nga gahong ang makapugong kang Jehova sa pagpakitag maunongong gugma ngadto sa iyang mga alagad. (Roma 8:38, 39) Atong mahanduraw si Jose nga nag-ampo sa iyang langitnong Amahan ug nagsulti sa tanan niyang kasakit. Human niana iyang nadawat ang kalinaw nga ikatagana lamang sa “Diyos sa tanang paghupay.” (2 Corinto 1:3, 4; Filipos 4:6, 7) Unsa pay gibuhat ni Jehova para kang Jose? Iyang gimaniobra nga si Jose padayong ‘paboran sa pangulong opisyal sa bilanggoan.’

Ang mga piniriso gihatagag trabaho, ug gipakita na sab ni Jose nga takos siyang panalanginan ni Jehova. Siya nagkugi sa bisan unsang trabaho, ug gisalig kang Jehova ang tanan. Kay gipanalanginan ni Jehova, naangkon ni Jose ang pagsalig ug pagtahod, sama sa didto pa siya sa panimalay ni Potipar. Atong mabasa: “Gitugyan sa guwardiya kang Jose ang katungod sa pagdumala sa tanang gimbuhaton sulod sa bilanggoan, ug wala nay kinahanglan nga mabalaka pa siya sa bisan unsa nga iyang gipiyal kang Jose, kay nag-uban man kang Jose ang GINOO ug nagpalampos sa tanang gibuhat niya.” (Genesis 39:22, 23, MBB) Nahupayan gayod si Jose sa pagtabang ni Jehova kaniya!

Tingali makaagom tag makapahugno nga mga kausaban sa kinabuhi, o grabeng inhustisya pa gani, pero makakat-on ta sa pagtuo ni Jose. Kon kita magpabiling suod kang Jehova sa pag-ampo, padayong motuman sa iyang mga sugo, ug maningkamot sa pagbuhat kon unsay husto sa iyang panglantaw, siya magpanalangin kanato. Sa bahin ni Jose, duna pay mas dakong panalangin si Jehova kaniya, nga makita nato sa mosunod nga mga artikulo niini nga serye.