ANG mga magtiayon sagad dili magkasinabot kon kuwarta nay hisgotan. Busa dili ikatingala nga mao kini ang pangunang hinungdan sa panaglalis sa mga magtiayon.

Ang mga magtiayon nga dili timbang ug panglantaw sa kuwarta mahimong makasinatig tensiyon, panag-away, ug grabeng kaguol, ug mahimo pa ganing madaot ang ilang relasyon sa Diyos. (1 Timoteo 6:9, 10) Ang mga ginikanan nga dili makamaong mobadyet mapugos sa paggugol ug dakong panahon sa pagtrabaho mao nga sila wala nay panahon sa pagtagana sa emosyonal ug espirituwal nga mga panginahanglan nilang duha, ug maingon man sa ilang mga anak. Lagmit maimpluwensiyahan usab nila ang ilang mga anak nga mahimong dili makataronganon sa paggamit ug kuwarta.

“Ang salapi usa ka panalipod,” nag-ingon ang Bibliya. (Ecclesiastes 7:12) Apan ang kuwarta manalipod lamang sa imong kaminyoon ug sa imong pamilya kon mahibalo ka sa paggamit niini ug sa pagpakighisgot bahin niini ngadto sa imong kapikas. * Gani, imbes mahimong hinungdan sa panaglalis, ang panaghisgot bahin sa kuwarta angay nga makapalig-on sa bugkos sa kaminyoon.

Apan, nganong ang kuwarta nagpatunghag daghang problema diha sa kaminyoon? Ug unsay makatabang kanimo aron ang paghisgot bahin sa kuwarta dili mosangpot sa panaglalis?

Kasagaran, ang hinungdan sa panaglalis dili kon giunsa paggasto ang kuwarta, kondili ang kabalaka o kawalay pagsalig sa usag usa. Pananglitan, kon ang bana magkuti-kuti bisan sa gamayng kantidad nga gigasto sa asawa, kana mahimong magpasabot nga wala siyay pagsalig sa katakos sa iyang asawa sa pagbadyet. Ug kon ang asawa magpunayg reklamo nga walay tinigom ang iyang bana, kana mahimong magpasabot nga siya nabalaka nga basig maglisod sila sa umaabot.

Ang lain pang hinungdan sa panaglalis mao ang lainlaing paagi sa pagpadako kanila. “Ang akong asawa naggikan sa pamilya nga maayong mobadyet,” miingon si Matthew, nga walo ka tuig nang minyo. “Siya wala ray kabalaka bahin sa kuwarta, dili sama kanako. Ang akong amahan palainom ug kusog manigarilyo ug siya walay regular nga trabaho. Sagad nga dili namo mapalit ang among mga kinahanglanon, ug mahadlok kaayo kong makautang.   Tungod sa akong kahadlok, usahay maglalis mi sa akong asawa bahin sa kuwarta.” Bisan unsa pay hinungdan sa problema, unsay imong mahimo aron ang kuwarta dili makadaot sa inyong kaminyoon?

Ang Bibliya dili usa ka basahon bahin sa pagbadyet. Apan kini naundan ug praktikal nga mga giya nga makatabang sa magtiayon nga malikayan ang mga problema bahin sa kuwarta. Tagda ang mosunod nga mga tambag ug sulayi ang pagpadapat niini.

1. Magmakalmado sa dihang maghisgot bahin sa kuwarta.

“Kadtong nagkonsultahanay adunay kaalam.” (Proverbio 13:10) Tungod sa paagi sa pagpadako kanimo, basin nalisdan ka sa pagkonsulta sa uban bahin sa kuwarta, ilabina sa imong kapikas. Apan, maalamon gayod ang pagkat-on sa pagpakighisgot bahin niini. Pananglitan, nganong dili nimo iestorya sa imong kapikas kon sa unsang paagi ang imong tinamdan bahin sa kuwarta naimpluwensiyahan sa imong ginikanan? Sayra usab kon sa unsang paagi ang tinamdan sa imong kapikas bahin sa kuwarta naimpluwensiyahan sa iyang ginikanan.

Ayaw hulata nga motungha ang problema bahin sa kuwarta ayha pa mo mag-estorya. Ang usa ka magsusulat sa Bibliya nangutana: “Magkuyog ba sa paglakaw ang duha gawas kon sila nagtagbo sumala sa gikasabotan?” (Amos 3:3) Unsaon sa pagpadapat niining prinsipyoha? Kon kamo magtakdag panahon aron hisgotan ang pinansiyal nga mga butang, malikayan ang dili-pagsinabtanay ug ang panaglalis.

2. Pagsabot kamo bahin sa inyong kinitaan.

“Manguna sa pagpakitag pasidungog sa usag usa.” (Roma 12:10) Kon ikaw ra ang may pangita, imong mapasidunggan ang imong kapikas pinaagi sa pag-isip sa imong kinitaan dili ingong personal nga kuwarta kondili kuwarta sa pamilya.—1 Timoteo 5:8.

Kon parehas mong dunay pangita, mapasidunggan ninyo ang usag usa pinaagi sa paghisgot kon pilay inyong kinitaan ug kon unsay inyong gastohan. Kon dili nimo kini isulti sa imong kapikas, mahimong mawala ang iyang pagsalig kanimo ug madaot ang inyong relasyon. Hinuon, wala kini magpasabot nga kinahanglan nimong ipananghid sa imong kapikas ang matag sentimos nga imong gastohon. Apan kon imong ikonsulta sa imong kapikas ang dinagkong galastohan, imong ikapakita nga gipabilhan nimo ang iyang opinyon.

3. Isulat ang inyong plano.

“Ang mga plano sa kugihan mosangpot gayod sa kaayohan.” (Proverbio 21:5) Ang usa ka paagi sa pagplano alang sa umaabot ug sa paglikay nga mausik ang inyong hinagoan mao ang paghimog badyet sa pamilya. Si Nina, nga lima ka tuig nang minyo, miingon: “Kon imong susihon ang rekord sa inyong kinitaan ug galastohan, imong makita ang tinuod nga kahimtang sa inyong panalapi. Dili gayod kana malalis.”

Ang inyong paagi sa pagbadyet dili kinahanglang komplikado. Si Darren, nga 26 ka tuig nang minyo ug may duha ka anak nga lalaki, miingon: “Sa sinugdan, naggamit mig mga sobre. Among ibutang ang among badyet alang sa usa ka semana diha sa lainlaing sobre. Pananglitan, duna miy sobre alang sa pagkaon, paglulinghayaw, ug bisan alang sa pagpatupi. Kon magkulang ang kuwarta sa usa ka sobre, manghulam mi sa laing sobre apan paneguroon namo nga kini mabayran dayon.” Kon sagad nga magbayad ka sa inyong mga balayranan pinaagig electronic banking o credit  card, hinungdanon gayod nga planohon kini ug irekord ang inyong mga nabayran.

4. Pagsabot mo kon kinsay moasikaso sa mga balayranan.

“Ang duha mas maayo kay sa usa, tungod kay sila adunay maayong balos sa ilang kahago.” (Ecclesiastes 4:9, 10) Dunay mga pamilya nga ang bana maoy moasikaso sa pagbayad sa tanang balayranan. Sa ubang pamilya, ang asawa maoy nag-abaga niini nga responsabilidad. (Proverbio 31:10-28) Apan, daghang magtiayon ang nagtambayayongay sa pagbuhat niini. “Ang akong asawa maoy nag-asikaso sa mga bill ug sa ubang ginagmay nga mga balayranan,” matod ni Mario, nga 21 ka tuig nang minyo. “Akoy nag-asikaso sa buluhisan, mga kontrata, ug balayranan sa abang. Among pahibaloon ang usag usa ug magtinabangay mi.” Bisan unsa pay inyong paagi, ang sekreto mao ang pagtambayayongay.

Ang paghisgot bahin sa kuwarta angayng dili makawala sa inyong gugma. Si Leah nga lima ka tuig nang minyo uyon gayod niana. Siya miingon: “Kami sa akong bana nakakat-on nga mahimong bukas ug matinud-anon sa among paghisgot bahin sa kuwarta. Ingong resulta, kami nagtinabangay, ug nalig-on ang among gugma.”

Sa dihang ang mga magtiayon maghisgot kon unsaon nila paggasto ang ilang kuwarta, madayag ang ilang mga pangandoy ug mga plano, ug ilang ikapakita nga sila maunongon sa ilang kaminyoon. Kon sila magkonsultahanay sa dili pa mogasto ug dakong kantidad, ilang ikapakita nga ilang gitahod ang opinyon ug pagbati sa usag usa. Kon ilang tugotan ang matag usa nga mogasto ug espesipikong kantidad nga dili na kinahanglang mananghid, kana maoy pagpakitag pagsalig sa usag usa. Kana maoy mga sangkap sa usa ka relasyon nga punog gugma. Ang maong relasyon mas bililhon pa kay sa kuwarta, busa tugotan ba nimo nga madaot ang inyong relasyon tungod lang sa kuwarta?