“Ang Gubat nga Magtapos sa Tanang Gubat”

‘Ipasalig ko kaninyo nga mao na kini ang kataposang gubat—ang gubat nga magtapos sa tanang gubat.’—WOODROW WILSON, PRESIDENTE SA AMERIKA (1913-21).

MAO kana ang mga panahom sa usa ka presidente pagkatapos sa Gubat sa Kalibotan I, mga 90 ka tuig kanhi. Makalilisang kaayo ang maong gubat nga gustong patuohon sa mga mananaog ang ilang kaugalingon nga ang ilang pagsakripisyo makahatag ug dumalayong mga kaayohan. Apan ang mga gubat sa tawo talagsa rang makasulbad sa mga problema, ug wala gayod makawagtang sa nakagamot na nga problema sa gubat.

Mga 20 ka tuig human gisulti ni Presidente Wilson ang maong dinalidali nga saad, mibuto ang ikaduhang gubat sa kalibotan. Mas dako ang kalaglagan nga gipahinabo niini. Sulod nianang duha ka dekada, ang pag-uswag sa teknolohiya nakapahanas hinuon sa tawo sa pagpatay ug mas daghang tawo. Sa dihang natapos ang ikaduhang gubat sa kalibotan, ang mga lider sa kalibotan nakaamgo nga mas dako pa ang posibilidad nga mahitabo ang laing gubat.

Sa 1945, si Heneral Douglas MacArthur sa Amerika miingon: “Mao na kadto ang atong kataposang higayon nga taposon unta ang mga gubat. Kon dili kita mohimog mga paagi sa pagpauswag sa atong sistema ug sa paghimo niining makiangayon, tino nga mahitabo ang Armagedon.”

Si Heneral MacArthur nahibalo sa kadaot nga nahimo sa duha ka bomba atomika nga gihulog sa Nagasaki ug Hiroshima sa hinapos nga bahin sa ikaduhang gubat sa kalibotan. Ang makalilisang nga kalaglagan nga nahitabo nianang duha ka siyudad sa Hapon nag-aghat kaniya sa paghatag ug bag-ong kahulogan sa pulong  “Armagedon”—usa ka nukleyar nga gubat nga maglaglag sa tanang tawo sa yuta.

Ang mga tawo nahadlok gihapon nga basin mahitabo ang usa ka nukleyar nga kalaglagan. Sa katuigan sa 1960, ang gamhanang mga nasod sa kalibotan naghimog estratehiya nga gitawag ug “mutually assured destruction.” Ang ilang tumong mao ang pagpondo ug igong gidaghanon sa mga misil o paghimog mga paagi sa paglansad niana aron seguradong malaglag ang 25 porsiyento sa sibilyan nga populasyon sa kaaway ug 50 porsiyento sa industriya niini—bisan kinsa pay unang moatake. Pipila lang ang mahupayan niana nga estratehiya sa pagpatunhay sa kalinaw sa kalibotan.

Sa pagkakaron, nagkadaghan ang nukleyar nga mga hinagiban ug ang ginagmayng mga gubat padayong nakapatay ug daghan kaayong tawo. Nahadlok gihapon ang katawhan sa posibilidad nga mahitabo ang nukleyar nga gubat. Bisan tuod nangandoy ang mga tawo nga mawagtang ang gubat, pipila lang ang nagtuo nga ang usa ka gubat o ang lain pang estratehiya makahimo niini.

Bisan pa niana, gihubit sa Bibliya ang usa ka talagsaong gubat nga magtapos sa tanang gubat. Ginganlan kini sa Bibliya ug “Armagedon”—nga sagad gituohan sa mga tawo ingong usa ka nukleyar nga kalaglagan. Sa unsang paagi taposon sa Armagedon ang gubat? Tubagon kana sa sunod nga artikulo.

[Picture Credit Line sa panid 3]

DTRA Photo

[Picture Credit Line sa panid 4]

Nagasaki, Japan, 1945: USAF photo