Mga Pangunang Punto sa mga Sulat Ngadto Kang Tito, Filemon, ug sa mga Hebreohanon
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Pangunang Punto sa mga Sulat Ngadto Kang Tito, Filemon, ug sa mga Hebreohanon
SA 61 K.P., human makagawas si Pablo sa iyang unang pagkabilanggo sa Roma, iyang giduaw ang isla sa Creta. Tungod sa espirituwal nga kahimtang sa mga kongregasyon didto, iyang gibilin si Tito aron palig-onon sila. Sa ulahi, lagmit didto sa Macedonia, si Pablo misulat kang Tito aron giyahan ug paluyohan siya sa iyang buluhaton.
Sa wala pa makagawas sa bilanggoan si Pablo sa 61 K.P., siya misulat kang Filemon, nga usa ka Kristohanon sa Colosas. Ang iyang sulat maoy usa ka personal nga hangyo ngadto sa usa ka higala.
Sa mga 61 K.P., si Pablo misulat usab ngadto sa Hebreohanong mga Kristohanon sa Judea aron ipakita kanila nga ang Kristohanong pagsimba labaw nianang sa mga Hudiyo. Kining tulo ka sulat naundan ug hinungdanong mga tambag alang kanato.—Heb. 4:12.
PABILING HIMSOG SA ESPIRITUWAL
Human mohatag si Pablo ug giya bahin sa ‘pagtudlo ug mga ansiyano sa matag siyudad,’ iyang gitambagan si Tito nga ‘ipadayon ang pagbadlong nga mapig-oton sa mga masupilon aron sila magmahimsog sa pagtuo.’ Iyang gitambagan ang mga kongregasyon sa Creta “sa pagsalikway sa pagkadili-diyosnon . . . ug sa pagkinabuhi uban ang maayong panghunahuna.”—Tito 1:5, 10-13; 2:12.
Si Pablo naghatag ug dugang tambag aron tabangan ang mga igsoon sa Creta nga magpabiling himsog sa espirituwal. Iyang gisultihan si Tito nga ‘likayan ang binuang nga mga pangutana ug mga panaglalis bahin sa Balaod.’—Tito 3:9.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
1:15—Sa unsang paagi ang “tanang butang mahinlo alang sa mga tawong mahinlo,” apan mahugaw “sa mga tawong mahugaw ug walay pagtuo”? Sa pagtubag niana, kinahanglang atong masabtan ang gipasabot ni Pablo sa pamulong nga “tanang butang.” Ang iyang gitumong mao ang mga butang nga magdepende sa tanlag sa usa ka Kristohanon, dili sa mga butang nga gihukman sa Bibliya. Alang sa usa ka tawo kansang hunahuna nahiuyon sa mga sukdanan sa Diyos, ang maong mga butang mahinlo. Apan kasukwahi niana ang panglantaw sa mga tawong hiwi ug panghunahuna kansang tanlag mahugaw. a
3:5—Sa unsang paagi ang dinihogang mga Kristohanon ‘naluwas pinaagi sa paghugas’ ug ‘nabag-o pinaagi sa balaang espiritu’? Sila ‘naluwas pinaagi sa paghugas’ sa diwa nga sila gihugasan, o gihinloan, sa dugo ni Jesus pinasukad sa halad lukat. Sila ‘nabag-o pinaagi sa balaang espiritu’ tungod kay sila nahimo nang “usa ka bag-ong linalang” ingong espiritung mga anak sa Diyos.—2 Cor. 5:17.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:10-13; 2:15. Ang mga magtatan-aw kinahanglang magmaisogon sa pagtul-id sa mga kasaypanan diha sa kongregasyon.
2:3-5. Sama sa unang siglo, ang hamtong nga Kristohanong mga babaye kinahanglang “magmatinahoron sa panggawi, dili mabutangbutangon, ni naulipon sa daghang bino, mga magtutudlo sa maayo.” Pinaagi niana, sila mahimong epektibo sa pagtudlo sa “batan-ong mga babaye” sa kongregasyon.
3:8, 14. Ang ‘paghunahuna sa pagpadayon sa maayong mga buhat’ maoy “maayo ug mapuslanon” tungod kay makatabang kini kanato nga magmabungahon sa pag-alagad sa Diyos ug dili maimpluwensiyahan niining daotang kalibotan.
AWHAGA ANG UBAN “PINASUKAD SA GUGMA”
Si Filemon dalayegon tungod sa iyang maayong panig-ingnan sa pagpakitag “gugma ug pagtuo.” Tungod kay siya tinubdan sa kalipay sa mga igsoon, si Pablo mibati usab ug “dakong kalipay ug kahupayan.”—Filem. 4, 5, 7.
Ang paagi sa pagdumala ni Pablo sa usa ka sensitibong butang bahin kang Onesimo maoy panig-ingnan alang sa tanang magtatan-aw. Inay sugoon si Filemon, iya hinuon siyang giawhag “pinasukad sa gugma.” Iyang giingnan si Filemon: “Masaligon sa imong pagkamasinugtanon, ako nagsulat kanimo, kay nahibalong buhaton gani nimo ang labaw pa kay sa mga butang nga akong giingon.”—Filem. 8, 9, 21.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
10, 11, 18—Sa unsang paagi ang “walay-pulos” nga si Onesimo nahimong “mapuslanon”? Si Onesimo dili maayong ulipon. Siya miikyas gikan sa balay ni Filemon sa Colosas ug mikalagiw ngadto sa Roma. Lagmit nga gikawatan ni Onesimo ang iyang agalon aron igasto sa iyang pagbiyahe sa distansiya nga 1,400 kilometros. Sa pagkatinuod, siya walay pulos kang Filemon. Apan didto sa Roma, si Onesimo natabangan ni Pablo nga mahimong Kristohanon. Tungod niana, kining kanhing “walay-pulos” nga ulipon nahimong “mapuslanon.”
15, 16—Nganong wala sugoa ni Pablo si Filemon nga hatagag kagawasan si Onesimo? Si Pablo dili gustong mabalda sa iyang buluhaton sa ‘pagwali sa gingharian sa Diyos ug sa pagtudlo sa mga butang mahitungod sa Ginoong Jesu-Kristo.’ Busa, gilikayan niya nga malangkit sa mga isyu sa katilingban, sama sa isyu sa pagkaulipon.—Buh. 28:31.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
2. Gipagamit ni Filemon ang iyang balay alang sa Kristohanong mga tigom. Dakong pribilehiyo usab nga ipahigayon diha sa atong balay ang tigom alang sa pagsangyaw.—Roma 16:5; Col. 4:15.
4-7. Angay natong hatagag komendasyon ang atong mga igsoon nga sulondan sa pagpakitag pagtuo ug gugma.
15, 16. Dili kita sobrang mabalaka o maguol kon makasinati kitag dili maayong mga kahimtang. Usahay ang maong mga hitabo maayog resulta, sama sa nahitabo kang Onesimo.
21. Si Pablo nagdahom nga pasayloon ni Filemon si Onesimo. Gidahom usab nga atong pasayloon ang igsoon nga nakasala kanato.—Mat. 6:14.
‘PAG-USWAG NGADTO SA PAGKAHAMTONG’
Aron pamatud-an nga ang pagtuo kang Jesus mas labaw kay sa pagtuman sa Balaod, gipasiugda ni Pablo ang pagkalabaw sa usa nga nagtukod sa Kristiyanidad nga mao si Kristo, sa iyang pagkasaserdote, sa iyang halad, ug sa bag-ong pakigsaad. (Heb. 3:1-3; 7:1-3, 22; 8:6; 9:11-14, 25, 26) Kini nga kahibalo lagmit nakatabang nga makasagubang ang Hebreohanong mga Kristohanon sa dihang gilutos sila sa mga Hudiyo. Giawhag usab sila ni Pablo nga ‘mouswag ngadto sa pagkahamtong.’—Heb. 6:1.
Unsa ka hinungdanon ang pagtuo alang sa usa ka Kristohanon? “Kon walay pagtuo imposible ang pagpahimuot [sa Diyos],” misulat si Pablo. Iyang gidasig ang Hebreohanong mga Kristohanon: “Daganon nato nga malahutayon ang lumba nga gibutang sa atong atubangan,” uban ang pagtuo.—Heb. 11:6; 12:1.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
2:14, 15—Sanglit si Satanas “may gahom sa pagpahinabog kamatayon,” mapatay ba niya ang bisan kinsa nga gusto niya? Dili. Apan, sukad sa iyang pagrebelde sa Eden, ang iyang pagpamakak nagpahinabog kamatayon tungod kay si Adan nakasala ug ang sala ug kamatayon napasa ngadto sa tanang tawo. (Roma 5:12) Dugang pa, ang mga sakop ni Satanas dinhi sa yuta naglutos sa mga alagad sa Diyos ug nagpatay pa gani kanila, sama sa nahitabo kang Jesus. Apan wala kana magpasabot nga si Satanas makahimo sa pagpatay kang bisan kinsa nga gusto niya. Kay kon makahimo pa siya niana, dugay ra untang napapha ang mga magsisimba ni Jehova. Si Jehova manalipod sa iyang katawhan ug siya dili motugot kang Satanas sa paglaglag kanila. Bisag tugotan usahay ni Jehova nga mamatay ang pipila kanato tungod sa pag-atake ni Satanas, kita makasalig nga si Jehova makahimo sa pag-ayo sa bisan unsang kadaot nga ipahamtang ni Satanas kanato.
4:9-11—Sa unsang paagi kita ‘makasulod sa kapahulayan sa Diyos’? Sa dihang natapos ang unom ka adlaw sa paglalang, ang Diyos mipahulay sa pagpanglalang ug siya masaligon nga matuman gayod ang iyang katuyoan sa yuta ug sa tawo. (Gen. 1:28; 2:2, 3) Kita “makasulod niana nga kapahulayan” pinaagi sa paglikay sa mga buhat sa pagpakamatarong sa kaugalingon ug pinaagi sa pagdawat sa gitagana sa Diyos nga halad lukat. Kon kita magpakitag pagtuo kang Jehova ug mosunod gayod sa iyang Anak inay mangagpas sa kaugalingong interes, atong matagamtam sa adlaw-adlaw ang makapahupay nga mga panalangin.—Mat. 11:28-30.
9:16—Kinsa ang “tawo nga naghimo sa pakigsaad” diha sa bag-ong pakigsaad? Ang Tagmugna sa bag-ong pakigsaad mao si Jehova, ug ang “tawo nga naghimo sa pakigsaad” mao si Jesus. Si Jesus ang Tigpataliwala sa maong pakigsaad, ug pinaagi sa iyang kamatayon, iyang gitagana ang halad nga maoy nagpaposible niana.—Luc. 22:20; Heb. 9:15.
11:10, 13-16—Unsa ang “siyudad” nga gipaabot ni Abraham? Kining siyudara dili literal kondili mahulagwayon. Si Abraham nagpaabot sa “langitnong Jerusalem,” nga gilangkoban ni Kristo Jesus ug sa iyang kaubang magmamando nga 144,000. Ang iyang kaubang mga magmamando diha sa ilang langitnong himaya gitawag usab nga “balaang siyudad, ang Bag-ong Jerusalem.” (Heb. 12:22; Pin. 14:1; 21:2) Si Abraham nagpaabot nga mabuhi ubos sa pagmando sa Gingharian sa Diyos.
12:2—Unsa ang ‘kalipay nga gibutang sa atubangan ni Jesus’ nga tungod niana iyang ‘naantos ang estaka sa pagsakit’? Kana mao ang kalipay nga makitang daan kon unsay mapalampos sa iyang ministeryo. Kini naglakip sa pagbalaan sa ngalan ni Jehova, pagbindikar sa Iyang pagkasoberano, ug sa pagluwas sa tawo gikan sa kamatayon. Gawas pa, nakitang daan ni Jesus ang iyang ganti nga magmando ingong Hari ug mag-alagad ingong Hataas nga Saserdote nga maghatag ug kaayohan sa katawhan.
13:20—Nganong ang bag-ong pakigsaad gikaingon nga ‘walay-kataposan’? Adunay tulo ka hinungdan: (1) Kini dili na gayod pulihan, (2) ang mapalampos niini mahimong permanente, ug (3) ang “ubang mga karnero” padayong makapahimulos sa bag-ong pakigsaad bisan human sa Armagedon.—Juan 10:16.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
5:14. Kita angayng magkugi sa pagtuon sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya, ug atong ipadapat ang atong makat-onan. Mao kanay bugtong paagi nga ‘mabansay ang atong gahom sa pagsabot sa pag-ila sa maayo ug daotan.’—1 Cor. 2:10.
6:17-19. Kon ang atong paglaom lig-ong gipasukad sa saad ug panumpa sa Diyos, kita makapadayon sa paglakaw sa dalan sa kamatuoran.
12:3, 4. Inay ‘kapoyon ug maluya ang atong mga kalag’ tungod sa ginagmay nga mga pagsulay o pagsupak, angay kitang maningkamot nga mohamtong sa espirituwal ug mouswag sa atong katakos sa paglahutay sa mga pagsulay. Kinahanglang magmadeterminado kita sa paglahutay “hangtod sa dugo,” buot ingnon, hangtod sa kamatayon.—Heb. 10:36-39.
12:13-15. Dili gayod nato tugotan ang “makahilong gamot,” o ang bisan kinsa diha sa kongregasyon nga hinawayon sa mga kahikayan, sa pagpugong kanato sa ‘pagtul-id sa mga alagianan sa atong mga tiil.’
12:26-28. Ang “mga butang nga hinimo” sa kamot nga dili iya sa Diyos—ang tibuok presenteng sistema sa mga butang, bisan ang daotan nga “langit”—pagalaglagon. Sa dihang mahitabo kana, ang “mga butang nga wala tay-oga”—ang Gingharian ug ang mga sakop niini—mao lamay magpabilin. Busa kinahanglang magkugi kita sa pagmantala sa Gingharian ug magkinabuhi subay sa mga prinsipyo niini.
13:7, 17. Kon atong ibutang kanunay sa atong hunahuna ang tambag nga magmasinugtanon ug magmapinasakopon sa mga magtatan-aw sa kongregasyon, mas dali alang kanato nga motabang ug mokooperar kanila.
[Footnote]
a Tan-awa ang Bantayanang Torre, Oktubre 15, 2007, panid 26-27.