Sugilanon ba Kinabuhi

Determinado nga Mopadayon sa Pag-alagad sa Akong Maglalalang

SUMALA SA GIASOY NI CONSTANCE BENANTI

Kalit kaayo ang panghitabo! Sulod lamang sa unom ka adlaw, si Camille, ang among 22 ka bulan nga anak, nahiagom sa taas nga hilanat ug namatay. Hilabihan ang akong kaguol. Gusto usab nakong mamatay. Nganong gitugotan man sa Diyos nga mahitabo kana? Naglibog ko.

ANG akong mga ginikanan maoy mga lalin gikan sa Castellammare del Golfo, usa ka lungsod sa Sicily, Italya. Sila mipuyo sa New York City, diin ako natawo sa Disyembre 8, 1908. Ang among pamilya gilangkoban sa akong amahan ug inahan ug kanamong walo ka anak, lima ka lalaki ug tulo ka babaye. a

Sa 1927 ang akong amahan, si Santo Catanzaro, nagsugod pagtambong sa mga tigom sa gamayng grupo sa mga Estudyante sa Bibliya, nga maoy pagtawag kaniadto sa mga Saksi ni Jehova. Si Giovanni De Cecca, usa ka Italyano nga igsoon nga nag-alagad sa hedkuwarter sa Brooklyn, New York (gitawag ug Bethel), nagdumala ug mga tigom sa among gipuy-an, sa sikbit nga New Jersey. Sa ngadtongadto, si Papa nagsugod pagsangyaw ug misulod sa bug-os-panahong ministeryo, nga nagpadayon sa maong buluhaton hangtod sa iyang kamatayon sa 1953.

Sa bata pa si Mama, gusto niyang magmadre, apan ang iyang mga ginikanan dili mosugot. Sa sinugdan, ako naimpluwensiyahan ni  Mama nga dili moduyog kang Papa sa pagtuon sa Bibliya. Apan, sa wala madugay ako nakamatikod ug mga kausaban diha kaniya. Siya nahimong mas kalmado, mas lumo, ug ang among pamilya nahimong mas malinawon. Ganahan ko niana.

Sa kasamtangan, akong nahimamat si Charles, usa ka lalaki nga sama nakog pangedaron kinsa natawo sa Brooklyn. Ang iyang pamilya gikan usab sa Sicily. Sa wala madugay nagkatrato mi, ug pagpauli ni Papa gikan sa 1931 nga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa Columbus, Ohio, kami naminyo. Sulod sa usa ka tuig, ang among anak nga si Camille natawo. Pagkamatay niya, naguol kaayo ko. Usa ka adlaw niana si Charles, nga naghilak, miingon kanako: “Si Camille anak usab nako. Nganong dili man ta magpadayon sa atong normal nga kalihokan, nga hupayon ang usag usa?”

Among Gidawat ang Kamatuoran sa Bibliya

Gipahinumdoman ko ni Charles nga si Papa naghisgot bahin sa paglaom sa pagkabanhaw sa dihang gipahayag niya ang pakigpulong sa serbisyo sa paglubong ni Camille. “Nagtuo ka ba gayod sa pagkabanhaw?” ako nangutana.

“Oo!” mitubag siya. “Nganong dili man nato susihon ug dugang kon unsay giingon sa Bibliya bahin niana?”

Nianang gabhiona wala ko makatulog. Pagka ala-sayis sa buntag, sa wala pa makalakaw si Papa paingon sa trabahoan, ako miadto kaniya ug ako siyang giingnan nga si Charles ug ako gustong magtuon sa Bibliya. Siya nalipay ug gihalog ako. Si Mama, nga naghigda pa, nakadungog namo nga nag-estoryahanay. Nangutana siya nako kon unsay nahitabo. “Wala man,” matod ko. “Si Charles ug ako nakadesisyon na nga magtuon sa Bibliya.”

“Kitang tanan kinahanglang magtuon sa Bibliya,” maoy iyang tubag. Busa kaming tanan, lakip na ang akong mga igsoong lalaki ug babaye—11 tanan—nagsugod pagtuon ingong pamilya.

Ang pagtuon sa Bibliya naghupay kanako, ug sa hinayhinay ang akong kalibog ug kaguol napulihan ug paglaom. Usa ka tuig sa ulahi, sa 1935, si Charles ug ako nagsugod sa pagpaambit sa mga kamatuoran sa Bibliya ngadto sa uban. Sa Pebrero 1937, human madungog ang usa ka pakigpulong didto sa hedkuwarter sa Brooklyn nga nagpatin-aw sa kahulogan sa bawtismo sa tubig sumala sa Kasulatan, kami gibawtismohan diha sa usa ka hotel sa duol duyog sa daghan pa. Ako kining gihimo dili lamang tungod kay ako naglaom nga makita pag-usab ang akong anak sa umaabot kondili tungod usab kay gusto nako nga moalagad sa atong Maglalalang, nga akong nailhan ug nakat-onan sa paghigugma.

Pagsulod sa Bug-os-Panahong Ministeryo

Ang pagpakigsulti sa uban bahin sa akong nakat-onan makapahinam ug magantihon, ilabina kay  daghan nianang panahona ang misanong sa mensahe sa Gingharian ug nakig-ambit sa pagmantala niana. (Mateo 9:37) Sa 1941, si Charles ug ako nagpayunir, nga maoy pagtawag sa mga Saksi ni Jehova sa ilang bug-os-panahong mga ministro. Wala madugay human niana, kami mipalit ug treyler, ug gipiyal ni Charles ang pabrikag karsones sa among pamilya ngadto sa akong igsoon nga si Frank. Sa ngadtongadto, kami nalipay nga nakadawat ug sulat nga nagpahibalo kanamo nga kami giasayn ingong mga espesyal payunir. Sa sinugdan, kami nag-alagad sa New Jersey, ug sa ulahi kami gipadala ngadto sa New York State.

Sa 1946, samtang nagtambong ug kombensiyon sa Baltimore, Maryland, gidapit mi nga motambong sa miting uban sa linaing mga hawas sa mga Saksi ni Jehova. Didto among nahimamat sila si Nathan H. Knorr ug Milton G. Henschel. Sila nakigsulti kanamo bahin sa misyonaryong buluhaton, ilabina, bahin sa buluhatong pagsangyaw sa Italya. Ila ming giingnan nga hinuktokan ang posibilidad nga moeskuyla sa Watchtower Bible School of Gilead.

“Hunahunaa ninyo kana,” giingnan mi nila, “ug dayon pahibaloa mi sa inyong tubag.” Paggawas namo sa opisina, si Charles ug ako nagtinan-away ug mibalik pagsulod sa opisina. “Amo na kanang nahunahuna,” matod namo. “Andam na ming moeskuyla sa Gilead.” Napulo ka adlaw sa ulahi, kami mitambong sa ikapitong klase sa Gilead.

Ang mga bulan sa pagbansay kanamo dili gayod makalimtan. Kami ilabinang nakadayeg sa pailob ug gugma sa mga instruktor, nga nag-andam kanamo sa pag-atubang sa mga kalisdanan sa langyawng nasod. Human mograduwar sa Hulyo 1946, kami giasayn nga mosangyaw kadiyot sa New York City, diin daghan ang Italyano. Unya miabot ang makapahinam nga adlaw! Sa Hunyo 25, 1947, kami milarga paingon sa Italya, ang among asaynment isip misyonaryo.

Pagpasibo Diha sa Among Asaynment

Kami misakay ug barko nga gigamit kanhi sa militar. Human sa 14 ka adlaw nga paglawig, kami midunggo sa pantalan sa Genoa, sa Italya. Makita diha sa siyudad ang kadaot nga gipahinabo sa Gubat sa Kalibotan II, nga natapos duha lang ka tuig sa miagi. Pananglitan, nangabuak ang bildo sa mga bentana sa estasyon sa tren tungod sa pagpamomba. Gikan sa Genoa misakay kami ug tren dekarga paingon sa Milan, diin nahimutang ang sangang buhatan ug ang puy-anan sa mga misyonaryo.

Ang kahimtang sa pagpuyo sa Italya human sa gubat lisod kaayo. Gikamulo na ang pagpanukod pag-usab, apan kaylap ang kakabos. Sa wala madugay, ako grabeng nasakit. Sumala sa usa ka doktor, ang akong kasingkasing masakiton kaayo nga sa iyang hunahuna mas maayo pag mobalik na lang ko sa Tinipong Bansa. Nalipay ko nga sayop ang iyang dayagnosis. Human sa 58 ka tuig, ako ania gihapon sa akong asaynment sa Italya.

Pipila pa lamang kami ka tuig sa among asaynment sa dihang ang akong mga igsoong lalaki sa Tinipong Bansa gustong mohatag kanamo ug awto. Apan gibalibaran ni Charles ang ilang tanyag, usa ka desisyon nga akong giapresyar. Sa among nahibaloan, walay Saksi sa Italya nga may awto niadtong panahona, ug gibati ni Charles nga labing maayo nga huptan namo ang kahimtang sa pagkinabuhi nga susama nianang sa among Kristohanong mga igsoon. Pagka-1961 na kami nakabaton ug gamay nga awto.

Ang among unang Kingdom Hall sa Milan nahimutang sa silong sa balay nga walay salog. Walay banyo, ug may tubig lamang kon moulan kay kini mabahaan man. May mga minyak usab nga  magdagandagan diha sa among tigomanan. Duha ka bombilya ang among suga panahon sa among mga tigom. Bisan pa sa maong mga kalisdanan, makapadasig ang pagkakita sa sinserong mga tawo nga motambong sa among mga tigom ug sa ngadtongadto moduyog kanamo sa ministeryo.

Mga Eksperyensiya sa Among Pagkamisyonaryo

Kas-a gihatagan namo ug pulyetong Peace—Can It Last? ang usa ka lalaki. Sa dihang molakaway na mi, ang iyang asawa nga si Santina, miabot nga nagbitbit ug daghang bag nga puno sa pinalit. Medyo napikal siya, nga miingon nga walo ka anak nga babaye ang iyang atimanon ug wala siyay panahon nga ikaatubang kanako. Sa dihang giduaw nako pag-usab si Santina, ang iyang bana wala sa balay, ug siya nag-knit. “Wala koy panahon nga mamati,” matod niya. “Gawas pa, dili ko makamaong mobasa.”

Hilom kong nag-ampo kang Jehova ug dayon gihangyo nako ang babaye kon mahimo bang bayran nako siya aron mag-knit ug suwiter para sa akong bana. Duha ka semana sa ulahi, nakuha nako ang suwiter, ug si Santina ug ako nagsugod pagtuon sa Bibliya nga regular sa tabang sa librong “The Truth Shall Make You Free.” Nakakat-on si Santina sa pagbasa, ug bisan pa sa pagsupak sa iyang bana, siya miuswag ug nabawtismohan. Lima sa iyang mga anak ang na-Saksi, ug si Santina nakatabang usab sa daghan pa sa pagdawat sa kamatuoran sa Bibliya.

Sa Marso 1951, uban sa duha pa ka misyonaryo—sila si Ruth Cannon b ug Loyce Callahan, nga sa ulahi naminyo kang Bill Wengert—kami gipabalhin ngadto sa Brescia diin walay Saksi. Nakakaplag kami ug apartment nga kompleto sa kasangkapan, apan duha ka bulan sa ulahi, ang tag-iya sa apartment nagpapahawa kanamo sulod sa 24 oras. Tungod kay walay laing Saksi sa maong dapit, kami napugos sa pag-adto sa usa ka hotel, diin kami nag-estar ug duolan sa duha ka bulan.

Ang among pagkaon diyutay ra: kape ug pan sa pamahaw, prutas ug stick bread nga may keso sa paniudto, ug prutas ug stick bread nga may keso sa panihapon. Bisan pa sa kalisod, kami gipanalanginan gayod. Ngadtongadto, nakakita ra mi ug usa ka gamayng apartment, ug sa Memoryal sa kamatayon ni Kristo sa 1952, 35 ang nanambong diha sa gamayng lawak nga among gigamit ingong Kingdom Hall.

Pagsagubang sa mga Suliran

Nianang panahona, ang klero dako gihapon ug impluwensiya sa mga tawo. Pananglitan, samtang kami nagsangyaw sa Brescia, gisulsolan sa pari ang pipila ka batang lalaki sa pagbato kanamo. Apan, sa ngadtongadto 16 ka tawo ang nagsugod pagtuon sa Bibliya uban kanamo, ug sa wala madugay, sila nanga-Saksi. Ug kinsay nalakip kanila? Usa sa mga bata nga kaniadto mihana pagbato kanamo! Karon siya nag-alagad na ingong ansiyano diha sa usa sa mga kongregasyon sa Brescia. Sa 1955 sa dihang migikan mi sa Brescia, 40 ka magmamantala sa Gingharian ang nakigbahin sa buluhatong pagsangyaw.

Human niana, kami nag-alagad ug tulo ka tuig sa Leghorn (Livorno), diin ang kadaghanan sa mga Saksi maoy mga babaye. Kini nagpasabot nga kaming mga babaye maoy moatiman sa pipila ka buluhaton sa kongregasyon nga kasagarang iasayn sa mga lalaki. Dayon mibalhin mi ngadto sa Genoa, diin kami unang giasayn 11 ka tuig kanhi. Nianang tungora, diha nay kongregasyon. Ang Kingdom Hall nahimutang sa unang andana sa bilding nga nahimutangan sa among apartment.

Pag-abot namo sa Genoa, ako nakasugod ug pagtuon sa Bibliya uban sa usa ka babaye kansang bana kanhing boksidor ug manedyer sa usa ka gym sa boksing. Ang babaye miuswag sa espirituwal ug sa wala madugay siya nahimong among Kristohanong igsoon. Apan, ang iyang bana supak sa iyang pagtuo sulod sa dugayng panahon. Dayon misugod siya pagkuyog sa iyang asawa ngadto sa mga tigom. Imbes mosulod sa tigomanan, siya molingkod lang sa gawas ug mamati. Sa ulahi, paggikan namo sa Genoa, among nahibaloan nga siya mihangyo na nga magtuon sa Bibliya. Sa ngadtongadto, siya nabawtismohan ug nahimong mahigugmaon nga Kristohanong magtatan-aw. Siya nagpabiling matinumanon hangtod sa iyang kamatayon.

Ako nagdumala usab ug pagtuon sa Bibliya uban sa usa ka babaye nga kaslonon sa usa ka polis. Sa sinugdan,  ang lalaki nagpakitag interes, apan human sa kasal, ang iyang tinamdan nausab. Iyang gisupak ang iyang asawa, ug kini mihunong sa pagtuon. Sa dihang ang asawa mibalik pagtuon sa Bibliya, gihulga siya sa iyang bana, nga nag-ingon nga kon masakpan niya kami nga magtuon, pusilon mi niya. Aw, ang babaye miuswag sa espirituwal ug nahimong bawtismadong Saksi. Siyempre, wala gayod niya kami pusila. Sa pagkatinuod, paglabay sa pipila ka tuig sa dihang ako nagtambong sa usa ka asembliya sa Genoa, dihay miduol sa akong luyo, gitakpan ang akong mata sa iyang kamot, ug nangutana kon makatag-an ba ko kon kinsa siya. Wala nako kapugngi ang akong mga luha sa dihang akong nakita ang bana sa maong babaye. Human ako haloga, giingnan ko niya nga siya nagpasimbolo sa iyang pahinungod kang Jehova pinaagi sa pagpabawtismo sa tubig nianang adlawa mismo!

Gikan sa 1964 ngadto sa 1972, ako nakapribilehiyo sa pagkuyog kang Charles sa dihang siya mibisita ug mga kongregasyon sa pagpalig-on kanila sa espirituwal. Kami nag-alagad halos sa tibuok amihanang Italya—sa Piedmont, Lombardy, ug Liguria. Dayon kami nagpayunir pag-usab duol sa Florence ug sa ulahi sa Vercelli. Sa 1977, dihay usa lamang ka kongregasyon sa Vercelli, apan paggikan namo niadtong 1999, diha nay tulo. Nianang tuiga, ako 91 anyos na, ug kami giawhag nga mobalhin sa puy-anan sa misyonaryo sa Roma, usa ka maanindot, gamay nga bilding nga nahimutang sa medyo malinawong dapit.

Laing Makapasubong Hitabo

Sa Marso 2002, si Charles, nga kanhi maayo rag lawas, kalit lang nasakit. Migrabe ang iyang sakit hangtod nga siya namatay sa Mayo 11, 2002. Sulod sa 71 ka tuig, kami nanghilak nga magkauban sa panahon sa kasubo ug nagmaya nga magkauban sa dihang makadawat kami ug mga panalangin. Gikaguol ko pag-ayo ang iyang kamatayon.

Subsob nga mahanduraw nako si Charles nga nagsul-ob ug amerkana ug kalo nga uso sa katuigan sa 1930. Akong mahanduraw ang iyang pahiyom, o morag madunggan nako ang iyang katawa. Uban sa tabang ni Jehova ug tungod sa gugma sa daghang minahal nga Kristohanong mga igsoon, ako nakalahutay niining makapasubong yugto. Ako naghinamhinam sa pagpaabot sa panahon nga makita nako pag-usab si Charles.

Pagpadayon sa Akong Pag-alagad

Ang pag-alagad sa akong Maglalalang mao ang labing maanindot nga butang sa akong kinabuhi. Latas sa katuigan, ‘akong natilawan ug nakita nga si Jehova maayo.’ (Salmo 34:8) Akong natagamtam ang iyang gugma ug nasinati ang iyang pag-atiman. Bisan tuod namatay ang akong anak, si Jehova naghatag kanako ug daghang espirituwal nga mga anak—sa lainlaing dapit sa Italya—kinsa naglipay sa akong kasingkasing ug sa iyang kasingkasing usab.

Ang pagpakigsulti sa uban bahin sa akong Maglalalang mao gayod ang gusto nakong himoon kanunay. Mao nga ako nagpadayon sa pagsangyaw ug pagdumala ug mga panagtuon sa Bibliya. Usahay maguol ko nga dili na ako makahimo ug labaw pa tungod sa akong panglawas. Apan akong naamgohan nga si Jehova nahibalo sa akong mga limitasyon ug siya nahigugma kanako ug nagpabili sa akong mahimo. (Marcos 12:42) Ako naningkamot nga magkinabuhi sumala sa mga pulong sa Salmo 146:2: “Pagadayegon ko si Jehova sa tibuok kong kinabuhi. Magaawit ako ug mga pagdayeg sa akong Diyos samtang ako buhi pa.” c

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 13]

Si Camille

[Hulagway sa panid 14]

Sa adlaw sa among kasal, 1931

[Hulagway sa panid 14]

Dili interesado sa sinugdan, si Mama miuyon ra nga kaming tanan magtuon sa Bibliya

[Hulagway sa panid 15]

Uban kang Brader Knorr sa graduwasyon sa Gilead, 1946

[Hulagway sa panid 17]

Uban kang Charles sa hapit na siyang mamatay