Si Jacob Nagmahal sa Espirituwal nga mga Hiyas

ANG kinabuhi ni Jacob nailado tungod sa panagbangi ug kalamidad. Tungod sa naglungotlungot nga kasuko sa iyang kaluhang lalaki, si Jacob napugos sa pagkalagiw alang sa iyang kinabuhi. Imbes maminyo sa babaye nga iyang gihigugma, siya gilingla sa pagpakigminyo una sa laing babaye ug sa kataposan siya nakabatog upat ka asawa ug daghang problema tungod niadto. (Genesis 30:1-13) Sulod sa 20 ka tuig siya nagbudlay alang sa usa ka tawo nga nagpahimulos kaniya. Nakigbugno siya sa usa ka manulonda ug nabaldado. Gilugos ang iyang anak babaye, ang iyang mga anak lalaki nahagit sa kasuko nga nakahimog usa ka pagmasaker, ug siya nagbangotan tungod sa makapasubong pagkawala sa iyang pinanggang anak lalaki ug pagkamatay sa iyang asawa. Kay napugos paglangyaw sa dihang tigulang na tungod sa gutom, siya miadmitir nga ang iyang mga adlaw maoy “diyutay ug makapasubo.” (Genesis 47:9) Bisan pa niining tanan, si Jacob maoy usa ka espirituwal nga lalaki nga may pagsalig sa Diyos. Ang iyang pagtuo ba wala sa lugar? Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan sa pagkonsiderar sa pipila lamang sa mga kasinatian ni Jacob?

Lahi Kaayo sa Iyang Igsoong Lalaki

Ang hinungdan sa panagbangi batok sa iyang igsoong lalaki mao nga gimahal ni Jacob ang espirituwal nga mga butang, samtang kini gitamay ni Esau. Si Jacob interesado sa pakigsaad nga gihimo kang Abraham ug nagdeboto sa iyang kaugalingon sa pag-atiman sa iyang pamilya nga gitudlo sa Diyos ingong mga manununod. Mao nga si Jehova “nahigugma” kaniya. Si Jacob “walay ikasaway,” usa ka termino nga nagpasabot sa kahamili sa panggawi. Sa kasukwahi, gipakamenos ni Esau ang iyang espirituwal nga kabilin mao nga iya kining gibaligya kang Jacob baylo sa usa ka diyutayng sabaw. Uban ang pag-uyon sa Diyos, sa dihang gipangayo na ni Jacob ang iyang katungod sa pagkapanganay ug nadawat ang panalangin nga alang unta sa iyang igsoon, puwerteng sukoa ni Esau. Busa gibiyaan ni Jacob ang tanang butang nga iyang gimahal, apan ang misunod nga mga panghitabo nakadasig sa iyang espiritu.—Malaquias 1:2, 3; Genesis 25:27-34; 27:1-45.

Sa usa ka damgo, gipakita sa Diyos kang Jacob ang mga manulonda nga nagsaka-kanaog sa usa ka hagdanan, o sa usa ka “nagpataas nga tikanganang mga bato,” tali sa langit ug yuta ug ang Diyos nag-ingon nga iyang panalipdan si Jacob ug ang iyang binhi. “Pinaagi kanimo ug pinaagi sa imong binhi ang tanang banay sa yuta tinong magapanalangin sa ilang kaugalingon. Ug ania, ako magauban kanimo ug ako magabantay kanimo diha sa tanang dalan nga imong pagaadtoan ug ibalik ko ikaw niining yutaa, tungod kay dili ako  mobiya kanimo hangtod nga mabuhat ko gayod ang akong gisulti kanimo.”—Genesis 28:10-15; potnot sa New World Translation of the Holy Scriptures—With References.

Pagkamakapadasig! Gikompirmar ni Jehova nga ang mga saad nga gihatag kang Abraham ug Isaac makapadato sa espirituwal nga paagi sa pamilya ni Jacob. Gipaamgo si Jacob nga ang mga manulonda makaalagad sa mga tawong giuyonan sa Diyos, ug siya gipasaligan nga panalipdan sa Diyos. Isip pagpaila sa iyang pagkamapasalamaton, si Jacob nanaad nga magmatinumanon kang Jehova.—Genesis 28:16-22.

Wala gayod iloga ni Jacob ang panulondon ni Esau. Sa wala pa sila mangatawo, si Jehova miingon nga “ang magulang mag-alagad sa manghod.” (Genesis 25:23) ‘Dili ba mas dali kon giuna na lang sa Diyos pagpahimugso si Jacob?’ tingali dunay mangutana. Ang nahitabo human niadto nagtudlog hinungdanong mga kamatuoran. Ang Diyos dili magpanalangin sa mga tawong mobati nga sila adunay katungod niana, apan siya magpakitag dili-takos nga kalulot sa mga tawong iyang pagapilion. Mao nga ang katungod sa pagkapanganay nahiadto kang Jacob, dili sa iyang magulang, kinsa walay pagpabili niadto. Sa susama, tungod kay ang kinaiyanhong mga Hudiyo ingong nasod nagpakitag tinamdan nga sama kang Esau, sila giilisan sa espirituwal nga Israel. (Roma 9:6-16, 24) Ang maayong relasyon uban kang Jehova karon dili mabatonan pinaagig panulondon nga dili hagoan, bisan kon ang usa matawo diha sa mahinadlokon-sa-Diyos nga pamilya o palibot. Ang tanang buot panalanginan sa Diyos kinahanglang maningkamot nga mahimong diyosnon, nga magamahal gayod sa espirituwal nga mga butang.

Giabiabi ni Laban

Sa pag-abot niya sa Padan-aram nga nangitag pangasaw-onon taliwala sa iyang mga paryente, nahimamat ni Jacob ang iyang ig-agaw nga si Raquel, anak babaye ni Laban, diha sa usa ka atabay ug iyang giirog ang bug-at nga tabon nga bato aron makainom ang mga hayop nga gibantayan ni Raquel. a Midali pagpauli si Raquel aron ipahibalo ang pag-abot ni Jacob, ug si Laban nagdali pagsugat kaniya. Kon diha sa hunahuna ni Laban ang bahandi nga nadawat sa iyang pamilya gikan sa alagad ni Abraham, siya nasayop, kay si Jacob walay gidala. Apan si Laban lagmit may nakitang butang nga iyang kapahimudsan—usa ka kugihang trabahador.—Genesis 28:1-5; 29:1-14.

Giasoy ni Jacob ang iyang estorya. Dili tin-aw kon iya bang gihisgotan ang panglingla aron maangkon niya ang katungod sa pagkapanganay, apan human makadungog ‘niining mga butanga,’ si Laban miingon: “Ikaw sa pagkatinuod ang akong bukog ug ang akong unod.” Usa ka eskolar miingon nga kining mga pulonga mahimong sabton ingong usa ka mainitong pagdapit aron si Jacob magpabilin o usa ka pag-admitir nga ang ilang pagkaparyente mag-obligar kang Laban sa pagpanalipod kang Jacob. Bisan unsa pay kahimtang, si Laban naghunahuna dayon kon unsaon niya pagpahimulos ang iyang pag-umangkon.

Gipailaila ni Laban ang butang nga maoy gikabangian sa misunod nga kapin sa 20 ka tuig. “Ikaw akong igsoon, ug mag-alagad ka ba lamang kanako sa wala?” siya misukna. “Sultihi ako, Unsay isuhol kanimo?” Bisan tuod si Laban nagpakaaron-ingnong usa ka mahinatagong uyoan, iyang giusab ang iyang pagkaparyente ni Jacob ngadto sa usa ka amo nga nagpatrabaho. Sanglit gihigugma man ni Jacob si Raquel, siya mitubag: “Andam ako sa pag-alagad kanimo sulod sa pito ka tuig alang kang Raquel nga manghod mong anak.”—Genesis 29:15-20.

Ang sayod sa kasal mahimo pinaagi sa pagbayad ug bugay ngadto sa pamilya sa pangasaw-onon. Ang Moisesnong Balaod sa ulahi nagsitar ug 50 ka siklo nga plata nga maoy bili sa mga ulay nga gitental. Ang eskolar nga si Gordon Wenham nagtuo nga kadto mao “ang kinadak-ang bugay” apan ang kadaghanang bugay “ubos pa kaayo.” (Deuteronomio 22:28, 29) Walay ikabayad si Jacob. Busa iyang gitanyagan si Laban nga iyang silbihan ug pito ka tuig. “Sanglit ang kaswal nga mga mamumuo nagdawat ug tali sa katunga sa siklo ug usa ka siklo sa usa ka bulan sa karaang kapanahonan sa Babilonia” (gikan sa 42 ngadto sa 84 ka siklo sa bug-os nga pito ka tuig), si Wenham nagpadayon, “si Jacob nagtanyag kang Laban ug dako kaayong bugay bugti sa kamot ni Raquel.” Gidawat dayon kadto ni Laban.—Genesis 29:19.

Ang pito ka tuig “sama ra sa pipila ka adlaw”  kang Jacob, kay hilabihan ang iyang gugma kang Raquel. Human niadto, iyang gipangayo ang iyang pangasaw-onon nga nagbelo, nga wala magsuspetsa nga siya limbongan ni Laban. Puwerte niyang kurata sa pagkabuntag na sa pagkakita niya nga siya nakigdulog, dili man diay kang Raquel, kondili sa igsoon niining si Lea! Si Jacob nanudya: “Unsa kining imong gibuhat kanako? Dili ba alang kang Raquel nga ako nag-alagad kanimo? Busa nganong gilimbongan mo ako?” Si Laban mitubag: “Dili batasan sa among dapit nga ingon niini ang buhaton, nga ihatag ang manghod nga babaye nga una kay sa panganay. Sauloga sa bug-os ang semana niini nga babaye. Human niana ihatag usab kanimo kining laing babaye alang sa pag-alagad nga imong ikaalagad kanako sa dugang pito ka tuig.” (Genesis 29:20-27) Kay walay nahimo ug nalimbongan, gidawat na lang ni Jacob ang maong kondisyon kon buot niyang maangkon si Raquel.

Dili sama sa unang pito ka tuig, pait kaayo ang misunod nga pito ka tuig. Mapasaylo kaha ni Jacob ang mapintasong panglingla ni Laban? Komosta na man si Lea, nga nakigkunsabo kang Laban? Siyempre, si Laban wala gayoy interes sa gubot nga kaugmaon nga iyang giandam alang kang Lea ug Raquel. Kaugalingon ra niya ang iyang gihunahuna. Ang kasuko ni Raquel nadugangan ug pangabugho sa dihang si Lea sunodsunod nga nanganak ug upat ka anak lalaki, samtang si Raquel apuli lang gihapon. Dayon, kay si Raquel gusto na kaayog mga anak, gihatag na lang niya ang iyang sulugoong babaye ingong kapuli nga inahan, ug kay gusto laging makig-indig, si Lea mao sab ang gihimo. Mao nga si Jacob nakaangkon ug 4 ka asawa, 12 ka anak, ug gubot nga pamilya. Apan, si Jehova naghimo kang Jacob nga usa ka dakong nasod.—Genesis 29:28–30:24.

Gipadato ni Jehova

Bisan pa sa mga pagsulay, nakita ni Jacob nga ang Diyos nag-uban kaniya sumala sa gisaad. Nakita usab kadto ni Laban, kay ang pipila ka hayop nga iyang gipanag-iya kaniadto sa pag-abot ni Jacob midaghan pag-ayo sa pag-atiman sa iyang pag-umangkon. Kay nag-ukon-ukon sa pagpalakat kang Jacob, gipabungat siya ni Laban sa iyang gustong suhol aron makaalagad pa siya ug dugang, mao nga gipangayo ni Jacob ang talagsaog kolor nga mga hayop nga ipanganak sa mga hayop ni Laban. Gikaingon nga sa maong rehiyon, ang mga karnero sagad puti ug ang mga kanding itom o dagtom; talagsa ra ang dekolor. Busa kay naghunahuna nga makabentaha na pod, misugot dayon si Laban ug dihadiha gipalayo ang tanan niyang hayop nga may talagsaong mga patsing aron dili magkaduol sa mga panon sa mga hayop nga giatiman ni Jacob. Abi niyag diyutay rag mapupho si Jacob sa maong kasabotan, lagmit wala pay 20 porsiyento sa bag-ong ipanganak nga mga nating kanding ug mga karnero nga maoy madawat nga suhol sa karaang mga magbalantay sa karnero. Apan nasayop si Laban, kay si Jehova nag-uban kang Jacob.—Genesis 30:25-36.

Ubos sa paggiya sa Diyos, nakahimo si Jacob sa pagpaliwat ug kusgang mga hayop nga nindot ug mga kolor. (Genesis 30:37-42) Ang iyang mga paagi sa pagpaliwat dili husto. Apan, “sa siyentipikanhong paagi, ang gitinguhang mga resulta mabatonan pinaagi sa kanunayng pagpaliwat ngadto sa . . . usa ray kolor nga mga hayop apan managsama ang gene nga gikan sa lahi nga amahan aron mahimong puntik-puntik ang panit,” saysay pa sa eskolar nga si Nahum Sarna, ug “ang maong mga hayop mamatikdan pinaagi sa . . . laski nga mestisong mga liwat [niini].”

Kay nakamatikod sa mga resulta, si Laban naningkamot sa pag-usab sa kasabotan kon unsang mga hayopa ang mahiadto sa iyang pag-umangkon—budlison, kabangon, patsingon, o puntikon. Mao ray iyang gihunahuna ang iyang kaugalingong ganansiya, apan bisan kon giunsa pagbag-o-bag-o ni Laban ang kontrata, gitino ni Jehova nga si Jacob mouswag kanunay. Igo ra si Laban sa pagpakagot sa iyang ngipon. Wala madugay si Jacob nakatigom ug dakong bahandi, mga panon sa hayop, mga sulugoon, mga kamelyo, ug mga asno, dili tungod sa iyang abilidad, kondili sa pagpaluyo ni Jehova. Sa ulahi iyang gipatin-aw kang Raquel ug Lea: “Ang inyong amahan nagtiawtiaw kanako ug siya nag-usab sa akong mga suhol sa napulo ka higayon, apan ang Diyos wala magtugot kaniya nga buhatan ako ug kadaot. . . . Ang Diyos nagpadayon sa pagkuha sa panon sa mga hayop sa inyong amahan ug naghatag niini kanako.” Si Jehova nagpasalig usab kang Jacob nga nakita Niya ang tanang gibuhat ni Laban apan si Jacob dili angayng mabalaka. “Pauli sa imong yuta ug sa imong mga paryente,” ang Diyos miingon, “ug ako makiglabot nga maayo kanimo.”—Genesis 31:1-13; 32:9.

Human makalingkawas sa limbongang si Laban, si Jacob mipauli. Bisan tuod 20 ka tuig na ang miagi,  nahadlok gihapon siya kang Esau, ilabina gayod sa pagkadungog niya nga si Esau misugat niya kuyog ang upat ka gatos ka lalaki. Unsay mahimo ni Jacob? Ingong espirituwal nga tawo nga kanunayng nagasalig sa Diyos, siya milihok nga may pagtuo. Siya miampo, nga miila nga siya dili-takos sa pagkamanggihatagon ni Jehova ug naghangyo sa Diyos pinasukad sa Iyang mga saad aron siya ug ang iyang pamilya maluwas gikan sa kamot ni Esau.—Genesis 32:2-12.

Dayon ang wala damha nahitabo. Usa ka estranyo, nga usa diay ka manulonda, nakiglayog kang Jacob sa kagabhion, ug sa usa lang ka pagpiso nalisa ang paa ni Jacob. Wala gayod mamuhi si Jacob gawas kon panalanginan una siya sa manulonda. Sa ulahi ang manalagnang si Oseas miingon nga si Jacob “mihilak, aron sa pagpangamuyog pabor alang sa iyang kaugalingon.” (Oseas 12:2-4; Genesis 32:24-29) Si Jacob nahibalo nga ang unang mga pagpakita sa manulonda maoy bahin sa katumanan sa Abrahamikong pakigsaad pinaagi sa iyang binhi. Busa nakigdumog siyag maayo ug napanalanginan. Niadtong higayona, giusab sa Diyos ang ngalang Jacob nga Israel, nga nagkahulogang “Tigpakigbugno (Tigpakigbisog) sa Diyos,” o “Ang Diyos Nakigbugno.”

Andam Ka Bang Makigdumog?

Ang pagpakigdumog sa usa ka manulonda ug pagpakigkita pag-usab kang Esau dili lamang mao ang mga kalisdanan nga nabuntog ni Jacob. Apan, ang mga panghitabo nga gitagad dinhi nagpakita lamang kon unsang matanga siya nga tawo. Samtang si Esau wala makaagwanta sa diyutayng kagutom alang sa iyang katungod sa pagkapanganay, si Jacob nakigbisog sa tibuok niyang kinabuhi aron mapanalanginan, nga nakigdumog pa gani sa usa ka manulonda. Sumala sa gisaad sa Diyos, si Jacob nakadawat ug paggiya ug panalipod sa Diyos, nga nahimong amahan sa usa ka dakong nasod ug katigulangan sa Mesiyas.—Mateo 1:2, 16.

Andam ka ba sa pagpakigbisog aron maangkon ang pabor ni Jehova, nga daw makigdumog alang niana? Ang kinabuhi karon napuno sa mga kalisod ug kapit-os alang sa mga tawong buot mobuhat sa kabubut-on sa Diyos, ug usahay dili sayon ang paghimog hustong mga desisyon. Bisan pa niana, ang maayong panig-ingnan ni Jacob makapalig-on kanato nga huptan ang paglaom sa ganti nga giandam ni Jehova kanato.

[Footnote]

[Mga hulagway sa panid 31]

Sa tibuok niyang kinabuhi si Jacob nakigbisog aron mapanalanginan