Sundoga si Jehova, ang Atong Dili-Mapihigong Diyos

“Walay pagpihigpihig sa Diyos.”—ROMA 2:11.

1, 2. (a) Unsay katuyoan ni Jehova alang sa mga Canaanhon sa katibuk-an? (b) Unsay gihimo ni Jehova, ug unsang mga pangutana ang gipatungha niini?

 SAMTANG nagkampo diha sa Kapatagan sa Moab sa 1473 W.K.P., ang Israel naminaw pag-ayo kang Moises. Dihay malisod nga kahimtang nga nagpaabot kanila tabok sa Suba sa Jordan. Gipahayag ni Moises ang katuyoan ni Jehova nga pukanon sa Israel ang pito ka gamhanang mga nasod sa Canaan diha sa Yutang Saad. Makapadasig gayod ang mga pulong ni Moises: “Si Jehova nga imong Diyos tinong magtugyan kanila nganha kanimo, ug magpildi ka gayod kanila”! Ang Israel kinahanglang dili maghimog pakigsaad uban kanila, ug sila dili takos nga pakitaag pabor.—Deuteronomio 1:1; 7:1, 2.

² Bisan pa niana, wala laglaga ni Jehova ang usa ka pamilya gikan sa unang siyudad nga giatake sa Israel. Ang mga tawo gikan sa upat ka ubang mga lungsod gipanalipdan usab sa Diyos. Ngano man? Unsay gitudlo kanato bahin kang Jehova sa talagsaong mga hitabo may kalabotan sa kaluwasan niining maong mga Canaanhon? Ug sa unsang paagi nato siya masundog?

Mga Reaksiyon sa Kabantog ni Jehova

3, 4. Ang balita bahin sa kadaogan sa mga Israelinhon dunay unsang epekto sa mga tawo sa Canaan?

³ Sa 40 ka tuig nga paglakawlakaw sa Israel diha sa kamingawan una pa misulod sa Yutang Saad, si Jehova nanalipod ug nakig-away alang sa iyang katawhan. Sa habagatan sa Yutang Saad, naengkwentro sa Israel ang Canaanhong hari sa Arad. Siya ug ang iyang katawhan sa Horma gipildi sa mga Israelinhon, sa tabang ni Jehova. (Numeros 21:1-3) Sa ulahi, gilikayan sa Israel ang yuta sa Edom ug nagpaamihanan ngadto sa amihanan-sidlakan sa Patayng Dagat. Kining dapita nga gipuy-an kanhi sa mga Moabihanon gipuy-an na karon sa mga Amorihanon. Ang Amorihanon nga si Haring Sihon wala mosugot nga moagi ang Israel sa iyang teritoryo. Tungod niini dihay nahitabong gubat sa Jahaz, tingali sa amihanan sa Bul-oganang Walog sa Arnon, diin si Sihon namatay. (Numeros 21:23, 24; Deuteronomio 2:30-33) Sa paamihanan pa, si Og maoy nagmando sa ubang mga Amorihanon sa Basan. Bisan pag higante si Og, dili gayod siya makalupig kang Jehova. Gipatay si Og didto sa Edrei. (Numeros 21:33-35; Deuteronomio 3:1-3, 11) Ang balita bahin niining maong mga kadaogan ug ang mga asoy bahin sa Pagpanggula sa Israel gikan sa Ehipto dunay dako kaayong epekto sa mga tawong nagpuyo sa Canaan. a

⁴ Sa dihang ang Israel nakasulod sa Canaan human makatabok sa Jordan, sila nagkampo sa Gilgal. (Josue 4:9-19) Dili halayo sa ilang nahimutangan mao ang kinutaang siyudad sa Jerico. Ang nadungog sa Canaanhong si Rahab bahin sa mga buhat ni Jehova nakapalihok kaniya tungod sa iyang pagtuo. Ingong resulta, sa dihang gilaglag ni Jehova ang Jerico, giluwas niya si Rahab ug ang mga kauban niya sa balay.—Josue 2:1-13; 6:17, 18; Santiago 2:25.

5. Unsay nagtukmod sa mga Gabaonhon sa paglihok nga maalamon?

⁵ Sunod, mitungas ang Israel gikan sa kapatagan duol sa suba paingon sa kabungtoran sa sentro sa rehiyon. Agig pagsunod sa instruksiyon ni Jehova, dihay mga taktika nga gigamit si Josue sa pagbanhig sa siyudad sa Ai. (Josue, kapitulo 8) Sa nakadungog sa nahitabong kaparotan, nagkausa ang daghang hari sa Canaan sa pagpakiggubat. (Josue 9:1, 2) Ang mga molupyo sa sikbit nga Hivihanong siyudad sa Gabaon lahi ug reaksiyon. “Sila, sa ilang kaugalingong kabubut-on,” matod  pa sa Josue 9:4, “milihok nga maalamon.” Sama kang Rahab, sila nakadungog sa pagluwas ni Jehova sa iyang katawhan panahon sa Pagpanggula ug sa pagkapildi ni Sihon ug Og. (Josue 9:6-10) Naamgohan sa mga Gabaonhon nga kawang lang ang pagsukol. Busa agig hawas sa Gabaon ug sa tulo ka kasikbit nga mga lungsod—ang Kefira, Beerot, ug Kiriat-jearim—sila nagpadala ngadto kang Josue sa Gilgal ug delegasyon nga nagpakaaron-ingnon nga gikan sa halayong dapit. Misaler ang estratehiya. Si Josue nakigsaad kanila nga sila dili laglagon. Tulo ka adlaw sa ulahi nasayran ni Josue ug sa mga Israelinhon nga nalingla sila. Ugaling lang, sila nakapanumpa na kang Jehova niana nga pakigsaad ug busa ila kining gituman. (Josue 9:16-19) Miuyon ba si Jehova?

6. Unsay reaksiyon ni Jehova sa pakigsaad nga gihimo ni Josue uban sa mga Gabaonhon?

⁶ Ang mga Gabaonhon gihimong mga tigputol ug kahoy ug mga tigkalos ug tubig alang sa mga Israelinhon, bisan “alang sa halaran ni Jehova” diha sa tabernakulo. (Josue 9:21-27) Gawas pa niana, sa dihang ang lima ka Amorihanong mga hari ug ang ilang kasundalohan misulong sa mga Gabaonhon, si Jehova misalga sa milagrosong paagi. Mas daghang kaaway ang namatay gumikan sa mga ulan nga yelo kay sa gipatay sa mga sundalo ni Josue. Gitubag pa gani ni Jehova ang hangyo ni Josue nga ipapondo ang adlaw ug bulan aron bug-os nga mapildi ang kaaway. “Walay adlaw nga sama niana, una man o human niana,” matod pa ni Josue, “sa pagkaaging si Jehova namati sa tingog sa usa ka tawo, kay si Jehova mismo nakig-away alang sa Israel.”—Josue 10:1-14.

7. Unsang kamatuoran nga gidawat ni Pedro ang gipasundayag diha sa kaso sa pipila ka Canaanhon?

⁷ Ang Canaanhong si Rahab ug ang iyang pamilya, maingon man ang mga Gabaonhon, may kahadlok kang Jehova ug milihok uyon niana. Ang nahitabo kanila tin-awng nagpasundayag sa kamatuorang gisulti sa ulahi sa Kristohanong apostol Pedro: “Ang Diyos dili mapihigon, apan sa matag nasod ang tawo nga mahadlok kaniya ug magabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya.”—Buhat 10:34, 35.

Pagpakiglabot Kang Abraham ug sa Israel

8, 9. Sa unsang paagi nakita ang pagkadili-mapihigon ni Jehova diha sa iyang pagpakiglabot kang Abraham ug sa nasod sa Israel?

⁸ Ang tinun-ang si Santiago nagpasiugda sa dili-takos nga kalulot sa Diyos diha sa Iyang pagpakiglabot kang Abraham ug sa iyang mga kaliwat. Ang pagtuo ni Abraham, dili ang iyang nasyonalidad, mao ang naghimo kaniya nga “higala ni Jehova.” (Santiago 2:23) Tungod sa pagtuo ug gugma ni Abraham kang Jehova, ang iyang mga kaliwat nakadawat ug mga panalangin. (2 Cronicas 20:7) Si Jehova nagsaad kang Abraham: “Ako magpanalangin gayod kanimo ug ako tinong magpadaghan sa imong binhi sama sa mga bituon sa kalangitan ug sama sa mga lugas sa balas nga anaa sa baybayon.” Apan matikdi ang saad sa sunod nga bersikulo: “Pinaagi sa imong binhi ang tanang nasod sa yuta tinong magapanalangin sa ilang kaugalingon.”—Genesis 22:17, 18; Roma 4:1-8.

⁹ Inay ipakita ang pagkamapihigon, gipasundayag ni Jehova pinaagi sa iyang pagpakiglabot sa Israel kon unsay iyang mahimo alang niadtong magmasinugtanon kaniya. Ang maong pagpakiglabot maoy usa ka pananglitan kon sa unsang paagi si Jehova nagpasundayag ug maunongong gugma ngadto sa iyang matinumanong mga alagad. Bisan pag ang Israel maoy “linaing katigayonan” ni Jehova, kini wala magpasabot nga ang ubang katawhan dili makatagamtam sa kaayo sa Diyos. (Exodo 19:5; Deuteronomio 7:6-8) Tinuod, gipalit pag-usab ni Jehova ang Israel gikan sa pagkaulipon sa Ehipto ug ingong resulta miingon: “Kamo  lamang ang akong nailhan sa tanang banay sa yuta.” Apan pinaagi ni manalagnang Amos ug sa uban, si Jehova nagsaad usab ug maanindot kaayo nga paglaom alang sa mga tawo sa “tanang kanasoran.”—Amos 3:2; 9:11, 12; Isaias 2:2-4.

Si Jesus, ang Dili-Mapihigong Magtutudlo

10. Sa unsang paagi gisundog ni Jesus ang iyang Amahan sa pagpasundayag ug pagkadili-mapihigon?

¹⁰ Sa panahon sa iyang yutan-ong ministeryo, si Jesus, kinsa mao ang hingpit nga larawan sa iyang Amahan, nagsundog sa pagkadili-mapihigon ni Jehova. (Hebreohanon 1:3) Ang iyang pangunang gikabalak-an niadtong panahona mao ang pagpangita sa “nawalang mga karnero sa balay sa Israel.” Bisan pa niana, siya wala magpanuko sa pagsangyaw ngadto sa babayeng Samarianhon diha sa atabay. (Mateo 15:24; Juan 4:7-30) Siya naghimo usab ug milagro sa dihang gihangyo sa usa ka dili-Hudiyong opisyal sa kasundalohan. (Lucas 7:1-10) Kini iyang gihimo gawas pa sa pagpasundayag sa iyang gugma alang sa katawhan sa Diyos pinaagig iyang mga lihok. Ang mga tinun-an ni Jesus nagsangyaw usab bisan diin. Tin-aw nga ang sukdanan aron madawat ang panalangin ni Jehova walay kalabotan sa nasyonalidad, kondili sa tinamdan. Ang mapaubsanon, matinud-anog-kasingkasing nga mga tawo kinsa gigutom sa kamatuoran misanong sa maayong balita sa Gingharian. Sa kasukwahi, kadtong mapasigarbohon ug mapahitas-on nagtamay kang Jesus ug sa iyang mensahe. “Ako nagadayeg kanimo sa dayag, Amahan, Ginoo sa langit ug yuta,” si Jesus nag-ingon, “tungod kay gitagoan mo nga maampingon kining mga butanga gikan sa mga maalamon ug sa mga makinaadmanon, ug nagbutyag niini ngadto sa mga bata. Oo, Oh Amahan, tungod kay ang pagbuhat sa ingon maoy paagi nga imong giuyonan.” (Lucas 10:21) Kon kita makiglabot sa uban binase sa gugma ug pagtuo, kita molihok nga dili-mapihigon, nga nahibalo nga mao kini ang paagi nga giuyonan ni Jehova.

11. Sa unsang paagi gipasundayag ang pagkadili-mapihigon diha sa unang Kristohanong kongregasyon?

¹¹ Sa unang Kristohanong kongregasyon, managsama ang mga Hudiyo ug mga dili-Hudiyo. “Himaya ug dungog ug kalinaw alang sa tanan nga nagbuhat kon unsa ang maayo,” matod ni Pablo, “una alang sa Hudiyo ug usab alang sa Grego. Kay walay pagpihigpihig sa Diyos.” b (Roma 2:10, 11) Dili ang ilang nasyonalidad ang pasikaranan nga sila nakapahimulos sa dili-takos nga kalulot ni Jehova, kondili ang ilang pagsanong sa dihang sila nakakat-on bahin kang Jehova ug sa palaaboton nga gipaposible sa halad-lukat sa iyang Anak, si Jesus. (Juan 3:16, 36) Si Pablo nagsulat: “Siya dili Hudiyo sa gawas lamang, ni ang pagkatinuli diha sa unod sa gawas lamang. Apan siya Hudiyo sa sulod, ug ang iyang pagkatinuli maoy sa kasingkasing pinaagi sa espiritu, ug dili pinaagi sa sinulat nga kalagdaan.” Dayon, pinaagi sa binatid nga paggamit sa mga pulong maylabot sa terminong “Hudiyo” (nagpasabot “iya ni Juda,” sa ato pa, dinayeg), si Pablo midugang: “Ang pagdayeg kaniya magagikan, dili sa mga tawo, kondili sa Diyos.” (Roma 2:28, 29) Si Jehova dili mapihigong mohatag ug pagdayeg. Ingon ba usab kita niana?

12. Unsang paglaom ang ginatanyag sa Pinadayag 7:9, ug ngadto kang kinsa?

¹² Sa ulahi, diha sa usa ka panan-awon, nakita ni apostol Juan ang matinumanon nga dinihogang mga Kristohanon nga gihulagway ingong usa ka espirituwal nga nasod nga gilangkoban ug 144,000, “nga gitimbrehan gikan sa matag tribo sa mga anak nga lalaki ni Israel.” Human niini, nakita ni Juan ang “usa ka dakong panon . . . gikan sa tanang kanasoran ug mga tribo ug katawhan ug mga pinulongan, nga nagbarog atubangan sa trono ug atubangan sa Kordero, nga nagsul-ob ug maputing tag-as nga mga besti; ug nanagdalag mga palwa sa palma diha sa ilang mga kamot.” (Pinadayag 7:4, 9) Busa, walay nasyonalidad o pinulongan nga dili apil sa modernong-adlaw nga Kristohanong kongregasyon. Ang mga tawo gikan sa tanang gigikanan may paglaom nga makalabang buhi sa umaabot nga “dakong kasakitan” ug makainom gikan sa “mga tuboran sa mga tubig sa kinabuhi” diha sa bag-ong kalibotan.—Pinadayag 7:14-17.

Maayong mga Resulta

13-15. (a) Sa unsang paagi nga atong mabuntog ang panaglahi sa rasa ug kultura? (b) Paghisgot ug mga pananglitan sa mga kaayohan nga idulot sa pagkamahigalaon.

¹³ Si Jehova nakaila pag-ayo kanato, maingon  nga ang usa ka maayong amahan nakaila pag-ayo sa iyang mga anak. Sa susama, sa dihang atong sabton ang uban pinaagi sa pagpakitag interes sa ilang kultura ug gigikanan, ang panaglahi mahimong dili na kaayo importante. Ang mga kababagan tungod sa nasyonalidad mawala, ug ang mga bugkos sa panaghigalaay ug gugma molig-on. Ang panaghiusa molambo. (1 Corinto 9:19-23) Kini gipasundayag gayod sa kalihokan sa mga misyonaryo nga nag-alagad diha sa langyawng mga teritoryo. Sila nagpakita ug personal nga interes sa mga tawong nagpuyo didto, ug tungod niini, nakita dayon sa mga misyonaryo nga sila morag taga-diha na sa lokal nga mga kongregasyon.—Filipos 2:4.

¹⁴ Ang maayong mga resulta sa pagkadili-mapihigon makita diha sa daghang nasod. Si Aklilu, nga taga-Etiopia, mibatig kamingaw samtang nagpuyo sa London, ang kaulohan sa Britanya. Ang iyang kamingaw misamot tungod kay para niya ang kadaghanan morag dili mahigalaon sa mga tawong taga-ubang nasod, nga maoy mamatikdan diha sa daghang dagko nga mga nasod sa modernong Uropa. Apan lahi kaayo ang naeksperyensiyahan ni Aklilu sa dihang mitambong siya sa usa ka Kristohanong tigom diha sa Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova! Giabiabi siya niadtong presente, ug mibati dayon siya nga dili na estranyo. Kusog ang pag-uswag sa iyang apresasyon sa Maglalalang. Wala madugay siya nangitag mga kahigayonan nga makapakigbahin sa pagpakaylap sa maayong balita sa Gingharian ngadto sa uban diha sa maong distrito. Gani, usa ka adlaw niana sa dihang ang kauban ni Aklilu sa pagsangyaw nangutana kaniya kon unsa nay iyang mga tumong karon sa kinabuhi, si Aklilu mitubag dihadiha nga siya naglaom nga moabot ra ang adlaw nga mahisakop siya sa usa ka kongregasyon nga nagsulti sa iyang pinulongang Amharic. Sa dihang nasayran kini sa mga ansiyano sa lokal nga kongregasyon nga nagsultig Iningles, ilang gihikay gilayon ang usa ka binase-sa-Bibliya nga pakigpulong publiko diha sa lumad nga pinulongan ni Aklilu. Daghang langyaw ug lokal nga molupyo ang nanambong tungod sa imbitasyon nga suportahan ang unang Amharic nga miting publiko sa Britanya. Karon, ang mga Etiopiano ug ang uban sa maong lugar nahiusa diha sa usa ka nagauswag nga kongregasyon. Nakita sa daghan didto nga walay makapugong kanila sa pagbarog dapig kang Jehova ug sa pagsimbolo niini pinaagi sa Kristohanong bawtismo.—Buhat 8:26-36.

¹⁵ Nagkalainlain ang mga kinaiya ug gigikanan. Dili kini ang sukdanan kon unsay labaw o menos; kini maoy mga panaglahi lamang. Sa dihang nagtan-aw sa bawtismo sa bag-ong nagpahinungod nga mga alagad ni Jehova diha sa isla sa Malta, ang mga Saksi nga taga-didto nagpakitag tumang kalipay samtang ang mga bisita gikan sa Britanya nanghilak sa kalipay. Ang duha ka grupo nga taga-Malta ug taga-Britanya nagpahayag sa ilang pagbati apan sa lainlaing mga paagi, ug ang ilang dakong gugma kang Jehova nagpalig-on sa mga bugkos sa Kristohanong panag-ubanay.—Salmo 133:1; Colosas 3:14.

Pagbuntog sa Pagkamapihigon

16-18. Iasoy ang usa ka kasinatian nga nagpasundayag kon sa unsang paagi ang pagkamapihigon mabuntog diha sa Kristohanong kongregasyon.

¹⁶ Samtang molalom ang atong gugma alang kang Jehova ug sa atong Kristohanong mga igsoon, mas masundog nato pag-ayo si Jehova sa atong paagi sa paglantaw sa uban. Ang bisan unsang pagkamapihigon nga atong gibati tingali kanhi ngadto sa partikular nga mga  nasyonalidad, rasa, o kultura mabuntog gayod. Tagda, pananglitan, ang kaso ni Albert nga nag-alagad diha sa Britanikong Kasundalohan sa Gubat sa Kalibotan II ug gidakop sa mga Hapon sa pagkaparot sa Singapore niadtong 1942. Sa ulahi gipatrabaho siya ug mga tulo ka tuig diha sa “riles sa kamatayon,” duol sa lugar nga nailado sa ulahi ingong taytayan ibabaw sa suba sa Kwai. Sa pagkagawas niya human sa gubat, siya mitimbang ug 32 kilos, nabaliag apapangig ug ilong, ug nakaagom ug suka-kalibang, bun-i, ug malarya. Libolibo sa iyang kaubang mga priso ang mas grabeg kahimtang; daghan ang nangamatay. Tungod sa kabangis nga nakita ug naagoman ni Albert, siya mipauli sa 1945 nga may kayugot, nga walay interes sa Diyos o relihiyon.

¹⁷ Ang asawa ni Albert, si Irene, nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova. Aron mapahimut-an ang iyang asawa, si Albert mitambong sa pipila ka tigom sa lokal nga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova. Usa ka batan-ong Kristohanon diha sa bug-os-panahong ministeryo nga ginganlag Paul miduaw kang Albert aron dumalahan siya ug pagtuon sa Bibliya. Wala madugay nasabtan ni Albert nga gitan-aw ni Jehova ang mga tawo sumala sa kahimtang sa ilang kasingkasing. Iyang gipahinungod ang iyang kinabuhi kang Jehova ug nagpabawtismo.

¹⁸ Sa ulahi si Paul mibalhin sa London, nagtuon ug Hinapon, ug nakig-uban sa nagsultig-Hinapon nga kongregasyon. Sa dihang siya miingon nga dunay mokuyog kaniya nga pipila ka bisitang mga Saksi nga Hapon ngadto sa iyang kongregasyon kaniadto, ang mga igsoon didto nahinumdom sa dakong pagpihig ni Albert batok sa mga Hapon. Sukad sa iyang pagpauli sa Britanya, si Albert naglikay sa pagpakig-atubang kang bisan kinsa nga taga-Japan, busa nahibulong ang mga igsoon kon unsaon niya pag-atubang ang situwasyon. Wala silay angayng kabalak-an—gidawat ni Albert ang mga bisita uban ang bug-os nga inigsoong pagbati.—1 Pedro 3:8, 9.

“Magpasangkad”

19. Unsang tambag ni apostol Pablo ang makatabang kanato kon kita dunay kiling sa pagpihigpihig?

¹⁹ “Ang pagpihigpihig dili maayo,” misulat ang maalamon nga Haring Solomon. (Proverbio 28:21) Dili lisod makigsuod sa mga tawo nga nailhan na nato pag-ayo. Ugaling lang, usahay medyo dili kaayo kita interesado sa mga tawo nga dili nato kaayo kaila. Ang ingon niini nga pagpihig dili angay sa usa ka alagad ni Jehova. Kinahanglang  sundon natong tanan ang klarong tambag ni Pablo nga “magpasangkad”—oo, magpasangkad kita sa atong gugma alang sa mga isigka-Kristohanon nga gikan sa lainlaing mga gigikanan.—2 Corinto 6:13.

20. Sa unsang mga bahin sa kinabuhi nga kita kinahanglang magsundog kang Jehova, ang atong dili-mapihigong Diyos?

²⁰ May pribilehiyo man kita sa pagkatinawag sa langit o may paglaom nga mabuhi sa walay kataposan dinhi sa yuta, ang atong pagkadili-mapihigon motabang kanato sa pagtagamtam sa panaghiusa ingong usa ka panon ilalom sa usa ka Magbalantay. (Efeso 4:4, 5, 16) Ang pagpaningkamot sa pagsundog kang Jehova, ang atong dili-mapihigong Diyos, makatabang kanato diha sa atong Kristohanong ministeryo, sa sulod sa atong mga pamilya, ug diha sa mga kongregasyon, sa pagkatinuod, diha sa tanang bahin sa kinabuhi. Sa unsang paagi? Ang sunod nga artikulo maghisgot niining maong ulohan.

[Mga footnote]

Unsaon Nimo Pagtubag?

• Sa unsang paagi gipasundayag ni Jehova ang pagkadili-mapihigon ngadto kang Rahab ug sa mga Gabaonhon?

• Sa unsang paagi gipasundayag ni Jesus ang pagkadili-mapihigon diha sa iyang pagpanudlo?

• Unsay makatabang kanato sa pagbuntog sa bisan unsang pagkamapihigon sa kultura ug rasa?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 13]

Ang pagpangdaog sa Israel sa Canaan nagsugod

[Hulagway sa panid 15]

Si Jesus wala magpanuko sa pagsangyaw ngadto sa babayeng Samarianhon

[Hulagway sa panid 16]

Usa ka Amharic nga miting publiko sa Britanya

[Hulagway sa panid 16]

Ang gugma ni Albert kang Jehova nakatabang kaniya sa pagbuntog sa pagkamapihigon