“Nagtindog ko duol gyod sa kusog kaayong nagdagan nga tren diha sa tanel. Tungod sa kakulba, ang akong mga problema morag nangawala.”​—Leon. *

“Dihang modayb ko gikan sa taas kaayong pangpang, paminaw nako mora kog nakabuhi sa hawla. Ganahan kaayo ko niini, pero usahay kulbaan sab ko.”​—Larissa.

Sama kang Leon ug Larissa, daghang batan-on malingaw kaayo sa pagtesting kon asa kutob ang ilang mahimo—usahay sa peligrosong paagi. Matental ka ba sa pag-apil niini? Kon oo, kining artikuloha makatabang nimo.

Ang kuyawng lingawlingaw makaadik. Tingali makahatag kinig daklit nga tumang kalipay, busa magpangita ka pag mas eksayting pang lingawlingaw. Si Marco, nga ganahan sab sa lingawlingaw nga ginahimo ni Leon, miingon: “Naadik ko niini. Malipay ko kadiyot, pero dili ko matagbaw, busa magpangita na sab kog laing makapakulbang lingawlingaw.”

Si Justin, nga mag-skate samtang magkapot sa mga sakyanan nga nagpabulhot ug dagan, miingon: “Tungod sa grabe nga kahinam, eksayted na sab kong mag-skate. Gusto kong mobilib ang mga tawo nako, pero ang nakapait kay naospital hinuon ko.”

Posibleng dili ka makadesisyon ug husto tungod sa pagpresyur sa mga higala. Ang batan-ong si Marvin miingon: “Gipresyur ko sa akong mga higala sa pagkatkat sa taas kaayong bilding nga walay higot sa hawak. Sila miingon: ‘Sige katkat, dili ra lagi ka maunsa.’ Nahadlok kaayo ko. Nagkurogkurog ko samtang nagkatkat sa bilding.” Si Larissa, nga gihisgotan sa sinugdan, miingon: “Gihimo nako ang gihimo sa uban. Nagpaayon-ayon lang ko nila.”

Ang Internet usab gigamit sa mga tawo sa pagpresyur sa uban pinaagi sa pagdayeg niadtong nag-apil-apil niining kuyawng mga lingawlingaw ug sa pagpatuo nga dili kini peligroso. Gani, gi-post sa uban ang ilang gihimo diha sa social media, ug nahimo kining viral, busa sila napopular ug nahatagag atensiyon.

Pananglitan, ang ubang popular nga mga video maoy bahin sa parkour​—usa ka lingawlingaw diin tadlason ang mga babag (sama sa bungbong, balay, ug hagdanan) pinaagig pagdagan,  pagkatkat, o pag-ambak nga walay pangproteksiyon sa lawas. Busa makahunahuna tingali ka nga (1) dili kaayo kini peligroso, ug (2) nga ginahimo kini sa tanan. Ang resulta: Basig matental ka sa pag-apil niining kuyawng lingawlingaw.

Dunay mas maayo ug luwas nga paagi sa pagtesting kon asa kutob ang imong mahimo. Ang Bibliya nag-ingon nga “may kapuslanan ang pagpaugnat sa lawas.” (1 Timoteo 4:8, Maayong Balita Biblia) Pero nagtambag sab kini sa “pagkinabuhi uban ang maayong panghunahuna.” (Tito 2:12) Sa unsang paagi?

Timbangtimbanga ang mga risgo. Ang Bibliya nag-ingon nga ang tawong maalamon mamalandong una pa molihok, apan ang buangbuang mopadayag sa iyang mga binuang. (Proverbio 13:16) Sa dili ka pa mosugod sa usa ka matang sa lingawlingaw, sayra una ang mga risgo. Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Dili ba kaha nga morag gisugal nako ang akong kinabuhi niini nga lingawlingaw?’​—Prinsipyo sa Bibliya: Proverbio 14:15.

Pagpilig mga higala nga mapabilhon sa kinabuhi. Ang tinuod nga mga higala dili manental sa pagpameligro sa imong kinabuhi o sa paghimog mga butang nga makuyaw. Si Larissa miingon: “Ang maayo ug kasaligang mga higala nakatabang nako sa paghimog hustong mga desisyon sa pagpilig mga lingawlingaw. Dihang lahi na ang akong mga higala, nabag-o ang akong kinabuhi.”​—Prinsipyo sa Bibliya: Proverbio 13:20.

Puwede kang maglingawlingaw pero ayaw ipameligro ang imong kinabuhi. Ang librong Adolescent Risk Behaviors nag-ingon nga samtang magkahamtong, “ikaw makakat-on sa pagtakda ug imong kaugalingong mga prinsipyo ug mga limitasyon.” Makahimo ka sa pagtesting sa imong abilidad diha sa luwas nga palibot, pero paggamit pod ug mga pangproteksiyon sa lawas ug ubang mga gamit aron malikayan ang disgrasya.

Ugmara ang pagtahod sa imong kaugalingon. Ang mga tawo motahod nimo sa imong katakos sa pag-atubang sa mga hagit sa kinabuhi, dili sa pagrisgo sa imong kinabuhi aron lang mobati kag kaukyab. Si Larissa miingon: “Sa primero, misulay lang ko sa pag-ambak gikan sa pangpang, pero nasundan kinig daghan pang kuyawng lingawlingaw. Mas maayo pa untag mibalibad ko.”

Ang punto: Imbes ipameligro ang kinabuhi sa kuyawng lingawlingaw, pagpakitag maayong panghukom kon bahin sa imong pagpilig lingawlingaw.​—Prinsipyo sa Bibliya: Proverbio 15:24.