Estoryahi mi bahin sa imong kinabuhi.

Natawo ko sa 1959 sa siyudad sa Fuzhou, Jiangxi Province, China. Pag-edad nakog otso, ang nasod nag-antos sa epekto sa gitawag karon ug Cultural Revolution. Ang akong amahan nga usa ka civil engineer, gisugo pagtukod ug riles sa tren sa layo kaayong kamingawan. Sa daghang katuigan, kausa lang siya mouli kada tuig. Niadtong panahona, nagpuyo ko uban ni Mama nga maestra sa elementarya. Kami nagpuyo diha mismo sa eskuylahan diin siya nagtudlo. Pagka-1970, kami namalhin sa Liufang nga niadtong higayona pobre pa nga baryo sa Linchuan District, diin nihit ang pagkaon.

Unsay relihiyon sa imong pamilya?

Ang akong amahan walay interes sa relihiyon o politika. Ang akong mama Budhista. Sa eskuylahan, gitudloan ko nga ang kinabuhi nagsugod pinaagig kinaiyanhong proseso, ug nagtuo ko sa gisulti sa akong mga magtutudlo.

Nganong nainteres ka sa mathematics?

Nainteres ko sa mathematics kay may koneksiyon kini sa pagpangita sa kamatuoran pinaagig rasonable nga pangatarongan. Mieskuyla ko sa unibersidad wala madugay human mamatay ang lider sa rebolusyon nga si Mao Tse-tung niadtong 1976. Mathematics ang akong gipili nga major subject. Human nako makuha ang akong master’s degree, ang akong unang trabaho nalangkit sa mathematical research nga magdisenyo ug mga nuclear reactor.

Unsay imong unang impresyon sa Bibliya?

Pagka-1987, miadto ko sa United States aron magkuhag doctor’s degree sa Texas A&M University. Nahibalo ko nga sa Amerika daghan ang nagtuog Diyos ug nagbasag Bibliya. Nakadungog  sab ko nga ang Bibliya daghag praktikal nga kaalam, busa nakahunahuna ko nga kinahanglang mobasa ko niini.

Sa akong tan-aw, ang mga pagtulon-an sa Bibliya praktikal. Pero naglisod kog sabot sa ubang bahin niini ug mihunong kog basa niini.

Nganong nainteres ka pag-usab sa Bibliya?

Pagka-1990, usa ka babayeng Saksi ni Jehova ang mibisita sa akong balay ug gipakitaan ko sa giingon sa Bibliya bahin sa maayo nga palaaboton. Iyang gihikay nga dunay mobisita nako nga magtiayon aron matabangan ko nga makasabot sa Bibliya. Sa ulahi, ang akong asawa nga si Liping nga nagtudlo ug physics sa hayskul sa China ug ateyista usab, nagsugod pod pagtuon sa Bibliya. Among nakat-onan kon unsay giingon sa Bibliya bahin sa sinugdanan sa kinabuhi. Ang ideya nga dunay Maglalalang bag-o para nako, busa midesisyon ko sa pagsusi bahin niana.

Giunsa nimo kana paghimo?

Kay mathematician, ako nabansay sa pagkalkulo sa probabilidad sa mga panghitabo. Akong nakat-onan usab nga aron may kinabuhi nga motungha, kinahanglang duna nay protina nga naglungtad. Busa gikalkulo nako ang probabilidad kon moporma ba lag iya ang usa ka protina. Ang protina maoy usa sa pinakakomplikado nga mga molekula, ug ang buhing mga selula dunay linibo ka lainlaing matang sa protina nga dunay interaksiyon sa usag usa. Akong nakita, sama sa uban, nga imposible gayod nga maporma lag iya ang protina! Wala koy nabasa bahin sa teoriya sa ebolusyon nga nakahatag nakog makapatagbawng katin-awan kon sa unsang paagi kining komplikado kaayong molekula moporma lag iya—labi na ang buhi nga mga sistema diin usa sila ka hinungdanong bahin niini. Para nako, ang tanang ebidensiya nagpakita nga duna gyoy Maglalalang.

Unsay nakapakombinsir nimo nga ang Bibliya gikan sa Diyos?

Samtang nagpadayon ko sa pagtuon sa tabang sa mga Saksi ni Jehova, akong nakat-onan nga nasulat diha sa Bibliya ang detalyadong mga tagna nga nangatuman na. Akong natagamtam usab karon ang mga kaayohan sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya. Nakapangutana ko, ‘Sa unsang paagi nga ang mga magsusulat sa Bibliya nga nabuhi linibo ka tuig sa miagi nakasulat ug mga pulong sa kaalam nga praktikal gihapon karon?’ Sa ngadtongadto, akong nakita nga ang Bibliya Pulong sa Diyos.

Unsa pay nakapakombinsir nimo nga duna gyoy Maglalalang?

Kon mamalandong ko sa daghang elemento nga anaa sa kinaiyahan, kombinsido gyod ko nga dunay Maglalalang. Sa pagkakaron, nagdisenyo kog mga program sa computer, ug mahingangha gyod ko sa katakos sa utok sa tawo kon itandi sa program sa computer. Pananglitan, ang abilidad sa atong utok nga makaila ug mga pulong makapahingangha gayod. Halos kitang tanan makasabot dayon ug mga pulong, bisag naglakip kini ug mga sulti nga dili kompleto, katawa, ubo, pagkanga, tono, alingawngaw, kabanha, o putolputol nga tingog diha sa telepono. Tingali ordinaryo ra kini para nimo. Pero dili kini ordinaryo para sa tighimog mga program sa computer. Bisan ang kinamaayohang speech-recognition software wala ra sa kumingking kon itandi sa utok sa tawo.

Lahi sa komplikadong mga computer, ang atong utok makailag mga emosyon, tono, ug kon kinsay nagsulti pinaagi sa ilang tingog. Ang mga software designer nag-research kon sa unsang paagi masundog sa computer ang abilidad sa utok sa tawo sa pagsabot ug mga pulong. Kombinsido ko nga sa ilang pag-research, sila nagtuon sa mga buhat sa Diyos.