TABANG ALANG SA PAMILYA | PAGMATUTO UG MGA ANAK
Kon Unsaon Pagdayeg ang mga Anak
ANG PROBLEMA
Ang uban moingon nga dili ra daotan kon magpalabi kag dayeg sa imong anak. Duna poy moingon nga ang kanunayng pagdayeg makapagara sa imong anak ug makapabati kaniya nga angay siyang dayegon, nga daw ang kalibotan utangan kaniya.
Gawas nga imong konsiderahon kon unsa ka daghana ang imong pagdayeg sa imong anak, imong hunahunaon usab ang matang sa pagdayeg nga imong ihatag. Kini ba makapadasig kaniya o makababag sa iyang pag-uswag? Unsang pagdayeg ang makahatag ug maayong epekto kaniya?
ANG ANGAY NIMONG MAHIBALOAN
Dili tanang pagdayeg managsama. Tagda kini.
Ang sobrang pagdayeg makadaot. Dunay mga ginikanan nga sobrang makadayeg sa ilang anak kay makapadako kuno kini sa ilang kompiyansa. Pero ang mga anak “mga brayt ug makasabot nga namulatik ra ka ug makaingon nga dili tininuod ang imong gisulti,” nagpasidaan si Dr. David Walsh. “Sila nahibalo nga dili sila takos [sa pagdayeg] ug tingali maghunahuna nga dili sila makasalig nimo.” *
Ang pagdayeg base sa abilidad maayo. Ingnon ta nga ang imong anak maayong modrowing. Siyempre, imo siyang dayegon sa iyang abilidad, nga makapadasig kaniya sa pagpahanas pa sa iyang pagdrowing. Pero, kini dunay dili maayong epekto. Kon dayegon nimo siya tungod lang sa iyang abilidad, ang imong anak magtuo nga ang kahanas nga angay lang pangagpason mao kadtong sayon ra para kaniya. Basig siya dili na hinuon mangagpas ug laing kahanas, kay mahadlok nga mapakyas. ‘Kon kini nagkinahanglag paningkamot,’ siya mangatarongan, ‘Dili gyod kini para nako—nganong lisodlisoron pa man nako ang akong kaugalingon?’
Ang pagdayeg base sa paningkamot mas maayo. Ang mga anak nga dayegon tungod sa ilang pagpaningkamot ug pagpailob imbes sa ila lang mga abilidad makaamgo kon unsay tinuod—nga ang pagkakat-on ug kahanas nagkinahanglag pailob ug paningkamot. Busa “sila maningkamot gayod
aron makab-ot ang ilang gitinguha,” nag-ingon ang librong Letting Go With Love and Confidence. “Bisag kon mapakyas sila, dili sila mag-isip sa ilang kaugalingon nga walay ayo, kondili ingong nagsugod pa lang sa pagtuon.”ANG IMONG MAHIMO
Dayega ang paningkamot, dili lang ang abilidad. Ang pagsulti sa imong anak nga “Nakita nako nga naningkamot gyod ka sa pagpanindot sa imong drowing,” mas maayo kay sa pag-ingong “Hawod kaayo kang modrowing.” Kini nga mga pulong parehas nga pagdayeg, apan ang ikaduha basig masaypan ug sabot sa imong anak nga siya maayo lang sa butang nga duna siyay natural nga abilidad.
Kon imong dayegon ang paningkamot sa imong anak, nagtudlo ka kaniya nga ang abilidad mapauswag pinaagi sa pagpraktis. Sa ingon, ang imong anak andam mokat-on ug bag-ong mga kahanas.—Prinsipyo sa Bibliya: Proverbio 14:23.
Tabangi ang imong anak sa pagdawat sa kapakyasan. Ang maayong mga tawo masayop usab, tingali sa makadaghan pa gani. (Proverbio 24:16) Pero sa matag sayop, sila mobangon, makakat-on gikan niini, ug mopadayon. Unsaon nimo pagtabang sa imong anak sa paghimo niana?
Hatagig pagtagad pag-usab ang paningkamot. Pananglitan: Ingnon ta nga imong gisultihan ang imong anak, “Hawod kaayo ka sa math, Day” pero wala siya makapasar sa eksam sa math. Basin magtuo siya nga dili na siya maayo sa math ug makaingon, nganong maghago pa man ko sa pagtuon?
Apan, kon imong hatagag pagtagad ang pagpaningkamot sa imong anak, imong gitudloan siya sa pagkahimong lig-on. Imo siyang gitabangan sa paglantaw sa iyang kapakyasan ingong kapakyasan lang, dili ingong kataposan. Imbes mosurender, basig mangita siyag mga paagi o kaha mas maningkamot pa siyag maayo.—Prinsipyo sa Bibliya: Santiago 3:2.
Paghatag ug pagsaway sa maayong paagi. Kini nga paagi sa pagsaway makatabang sa imong anak ug dili makapaluya kaniya. Dugang pa, kon kanunay kang mohatag ug nahiangay nga pagdayeg, lagmit iyang dawaton ang imong tambag kon unsa pay iyang himoon aron mouswag. Tungod niana, ang iyang mga kalamposan makahatag ug kalipay kaniya ug kanimo.—Prinsipyo sa Bibliya: Proverbio 13:4.
^ par. 8 Gikan sa librong No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It.