Estoryahi mi bahin sa imong kinabuhi.

Ang akong amahan mechanical engineer. Magsige siyag estorya nako bahin sa matematika ug siyensiya. Sa bata pa ko, interesado kaayo kog mga tanom ug mananap nga akong makita sa sapa ug sa mga linaw duol sa among balay sa New Paris, Ohio, U.S.A. Busa mikuha kog kursong ecology sa Purdue University.

Interesado ka bag relihiyon kaniadto?

Oo. Gidasig ko ni Papa sa pagtuon sa among relihiyong Lutheran. Nagtuon kog Koine (komon) Greek, usa sa mga pinulongan nga gigamit sa pagsulat sa Bibliya. Busa dako kog pagtahod sa Bibliya.

Unsay imong panglantaw sa teoriya sa ebolusyon?

Gidawat kana sa akong relihiyon. Nagtuo niana ang kauban nakong mga siyentista. Busa midawat pod ko niana. Pero nagtuo ko ug Diyos. Abi nakog kining duha wala magkasumpaki. Dako kog pagtahod sa Bibliya, pero wala ko magtuo nga kini gikan sa Diyos.

Unsay nakapausab sa imong panglantaw sa Bibliya?

Kami sa akong asawa nga si Debbie gisangyawan ni Steve ug Sandy, nga mga Saksi ni Jehova. Ilang gisaysay kanamo nga bisag ang Bibliya dili basahon sa siyensiya, kini tukma kon bahin sa siyensiya. Pananglitan, kini nag-ingon bahin sa Diyos: “Adunay Usa nga nagpuyo ibabaw sa kalingin sa yuta.” (Isaias 40:22) Kini nag-ingon usab: ‘Iyang gibitay ang yuta sa wala.’ (Job 26:7) Kaniadto, mga kuha sa satelayt ang akong gigamit sa pagtuon ug ecology, busa kini nga mga teksto nakapainteres nako. Dugay na kaayo kining gisulat, dihang wala pay letratong nakuha nga ang yuta lingin ug naglutaw sa kawanangan. Sa pagtuon namo sa Bibliya uban ni Steve ug Sandy, akong nasayran ang  bahin sa mga tagna nga natuman, mga tambag nga epektibo, ug mga eksplinasyon nga nakapakombinsir nako. Sa ngadto-ngadto, nakombinsir ko nga ang Bibliya Pulong sa Diyos.

Kanus-a nausab ang imong hunahuna bahin sa sinugdanan sa kinabuhi?

Gipakita kanako ni Steve ang giingon sa Bibliya: “Giumol ni Jehova nga Diyos ang tawo gikan sa abog sa yuta.” (Genesis 2:7) Ang unang tawo dunay narekord nga kasaysayan sa kinabuhi. Busa kini makapatungha ug pangutana: Nagkauyon ba ang Bibliya ug siyensiya? Gidasig ko ni Steve sa pagsusi niini, ug ako kanang gihimo.

Unsay imong nakat-onan bahin sa ebolusyon?

Daghan. Tagda pananglitan ang eksplinasyon sa teoriya sa ebolusyon bahin sa sinugdanan sa mga buhing butang. Ang mga buhing butang may maayo kaayong pagkadisenyo nga mga organo sama sa kasingkasing, baga, ug mata. Dugang pa, kon susihon ang mga selula diha sa mga organo, makita nato ang katingalahan kaayong pagkadisenyo nga ‘mga makina.’ Diin gikan kini nga mga disenyo? Ang mga ebolusyonista nag-ingon nga ang mga buhing butang nga nakabaton sa labing maayong mekanismo mao ang nakalahutay. Apan wala matubag sa maong teoriya ang pangutana: Diin gikan ang maong mga mekanismo? Nahibalo ko nga daghang siyentista dili motuo nga natubag sa teoriya sa ebolusyon kana nga pangutana. Gisultihan ko sa usa ka propesor sa zoology nga dili siya motuo sa bisan unsang teoriya sa ebolusyon. Pero wala siya magsaba kay basig mawad-an siyag trabaho.

Nakapalig-on ba sa imong pagtuo ang imong kahibalo sa ecology?

Oo. Apil sa akong trabaho ang pag-research kon sa unsang paagi nagdepende sa usag usa ang mga buhing butang. Dinhi sa yuta, ang tanang buhing butang nagdepende sa ubang butang. Usa ka pananglitan mao ang mga bulak ug mga buyog. Ang kolor, baho, nektar, ug porma sa bulak gidisenyo aron ang mga buyog moduol ug mataptag pollen. Ang mga buyog gidisenyo sa pagkuha sa nektar ug sa pagdala sa pollen ngadto sa laing tanom aron mapertilisar. Klaro nga ang mga bulak ug mga buyog gidisenyo sa pagtagana sa panginahanglan sa usag usa.

Sa ecosystem, ang tanan nagdepende sa usag usa. Ang ecosystem gilangkobag libolibong matang sa mananap, tanom, bakterya, ug fungi. Ang tanang mananap nagdepende sa tanom alang sa pagkaon ug oksiheno, ug ang kadaghanan sa mamulak nga mga tanom nagdepende sa mga mananap. Bisan pag ang ecosystem komplikado kaayo ug ang mga organismo diha niini sensitibo, kini mahimong molungtad sa libolibo ka tuig. Bisag ang ecosystem madaot tungod sa polusyon, kini maulian kon wala nay polusyon. Sa mamalandong ko sa katakos sa pag-recover sa tanang sistema sa kinabuhi sa yuta, kombinsido ko nga ang kinabuhi gidisenyo sa Diyos.

Nganong nahimo kang Saksi ni Jehova?

Nabalaka kaayo ko kay ginadaot sa mga tawo ang kalikopan. Nahibalo ko nga bisag modurar ang mga ecosystem, mahimo kining madaot. Nakat-onan nako sa mga Saksi ni Jehova nga sumala sa Bibliya, ang Diyos ‘maglaglag niadtong nagalaglag sa yuta.’ (Pinadayag 11:18) Kining mga pulonga dako kaayong butang para nako. Sa nagpadayon ko sa pagtuon ug Bibliya, akong nasabtan nga tinuod ang paglaom nga gipamulong sa Bibliya.

Malipayon ko sa pagpaambit sa akong pagtuo ngadto sa uban, ug dunay mga siyentista nga akong gidumalahan ug pagtuon sa Bibliya. Sa edad nga 55, miretiro ko aron makagugol ug mas daghang panahon sa pagtabang sa mga tawo nga makaila sa Maglalalang ug makasabot sa iyang katuyoan sa atong maanindot nga yuta.