Sa Unsang Paagi Isipon Nako ang mga Naytklab sa mga Batan-on?
Mga Batan-on Nangutana . . .
Sa Unsang Paagi Isipon Nako ang mga Naytklab sa mga Batan-on?
“Ang akong tuyo sa pag-adto mao gayod ang paglingawlingaw.”—Shawn.
“Sa tinuoray lang, makalingaw kaayo kadto! Sayaw taman sa ginhawa, sayaw sa tibuok gabii.”—Ernest.
ANG mga naytklab sa mga batan-on nahimong popular na kaayo sa di pa dugayng katuigan. Daghang batan-on nga gustong maglingawlingaw ang magsigeg adto sa maong mga klab.
Siyempre, kitang tanan gustong maglingawlingaw. Ug ang Bibliya nag-ingon nga dunay “panahon sa pagmaya” ug bisan “panahon sa pagsayaw.” (Ecclesiastes 3:4, Today’s English Version) Apan, maayong kalingawan ba ang mga naytklab sa mga batan-on? O duna bay maayong katarongan sa paghunahuna pag-ayo sa dili pa moadto sa maong mga klab?
“Way-Pugong nga mga Parti”
Bisan tuod wala sawaya sa Bibliya ang kasarangang sosyal nga mga tapoktapok, kini nagpasidaan gayod batok sa “mga hudyaka,” o “way-pugong nga mga parti.” (Galacia 5:19-21; Byington) Sa mga panahon sa Bibliya, ang mga hudyaka sagad moresulta sa mapatuyangong kagawian. Si manalagnang Isaias misulat: “Alaot kadtong mobangon ug sayo sa buntag aron mangita lamang sila ug makahubog nga ilimnon, nga magpabilin hangtod sa lawom nga kagabhion mao nga ang bino magapainit kanila! Ug aduna gayoy alpa ug kinuldasan nga tulonggon, tamborin ug plawta, ug bino sa ilang mga kombira; apan ang kalihokan ni Jehova wala nila tan-awa.”—Isaias 5:11, 12.
Kining maong mga tapoktapok aduna gayoy “makahubog nga ilimnon” ug mapatuyangong musika. Sila mosugod ug sayo ug mahuman sa lawom nang gabii. Matikdi usab ang mga tinamdan sa mga nanaghudyaka—sila naggawi nga morag ang Diyos wala maglungtad! Nan, dili ikatingala nga ang Diyos nagsaway sa maong mga tapoktapok. Apan, unsa kahay pagbati sa Diyos bahin sa mga nagakahitabo diha sa daghang naytklab sa mga batan-on karon?
Tagda ang mga kamatuoran. Una, ang pipila ka klab nagpadayon sa pagpasiugda sa “crowd
surfing” ug sa mapatuyangong sayaw nga gitawag ug moshing. Ang usa ka tinubdan nag-ingon nga ang moshing “nagsugod sa tungatunga sa dekada Otsenta diha sa mga klab sa T.B. pagkatapos sa punk nga kalihokan. Kini naugmad . . . gikan sa ‘slam-dancing’ diin ang mga manayaw magbanggaay sa usag usa.” Ang moshing sagad naglakip sa pagluksolukso, kusog nga paglingolingo sa ulo, ug pagsundog sa paagi sa mga mananap nga magsinungagay, maingon man sa pagbangga ngadto sa ubang mga mananayaw. Kasagarang dunay mangabali nga mga bukton ug tiil ug mga samadsamad, ug duna usay nangadaot nga mga dugokan ug samdang mga ulo. Diha pa ganiy nangamatay. Duna usay mga klab diin ang usa ka tawo alsahon sa mga tawo ug dad-on pinaagi sa ilang tinuy-od nga mga kamot nga daw nag-surf. Daghang tawo nga naghimo niini ang nangahulog ug nangaangol. Ang mga babaye kasagarang hapyoron ug hikapon sa dili-angayng mga paagi.Walay duhaduha nga wala uyoni sa Diyos ang maong kagawian. Kon buot hunahunaon, ang iyang Pulong nagsugo sa mga Kristohanon “sa pagsalikway sa pagkadili-diyosnon ug sa kalibotanong mga tinguha ug sa pagkinabuhi uban ang maayong panghunahuna.”—Tito 2:12.
Musika ug mga Droga
Tagda usab ang matang sa musika nga gipasiugda diha sa kadaghanang mga naytklab. Ang uban magpatokar ug lunlon hard rock o heavy metal, musika nga mailhan pinaagi sa tinagubtob nga honi ug malaw-ay nga mga liriko. Apan diha sa daghang klab, ang rap, o hip-hop, mao ang kinaham nga musika. Gihisgotan diha sa maong musika ang bahin sa sekso, kapintasan, ug rebelyon. Maapektohan ka ba kon iladlad nimo ang imong kaugalingon sa maong musika diha sa dili-maayong palibot? Si David Hollingworth, usa ka eksperto bahin sa mga naytklab, miingon: “Ang musika dakog epekto sa hunahuna sa mga tawo. Kon ipatokar nimo kini diha sa daghang tawo, ang musika makadasig ug agresibong mga kinaiya.” Dili ikatingala nga dunay mahitabong kapintasan diha sa mga naytklab sa ubay-ubayng mga siyudad sa T.B. Daghang tawo ang mibati nga ang direktang nakaingon mao ang matang sa musika nga naghimaya sa law-ay nga kalihokan ug linuog nga buhat. *
Sa di pa dugayng mga tuig, ang paggamit ug droga nahimong bahin usab sa kalihokan diha sa mga naytklab. Usa ka tigpanukiduki nag-ingon nga “ang pagkadaling mabatonan, kadaiyahan ug paggamit sa ginadiling mga droga . . . nalangkit sa pagkapopular sa mga naytklab.” Gani, dunay mga droga nga popular nga gitawag nga mga dance drug. Ang uban nga tig-adtoan sa mga naytklab naggamit pa gani ug sagolsagol nga mga droga. Lakip sa mga droga nga labing komon nga gisagol mao ang ketamine (gitawag usab ug espesyal K), nga makapahinabog pagkubol sa panimati ug sa katakos sa paghunahuna, pagsalimuang, kalisod sa pagginhawa, ug pagkadaot sa utok. Ang methamphetamine makapahinabo usab ug pagkawala sa memorya, pagkaagresibo, kapintas, ug posibleng kadaot sa kasingkasing ug utok. Ang labing popular mao ang droga nga gikan sa amphetamine nga nailhang ecstasy. Kini makapahinabog kalibog, kabalaka, kusog nga pinitik sa pulso, alta presyon, ug taas kaayo nga hilanat. Ang ubang tiggamit ug ecstasy nangamatay pa gani.
Ang paggamit ug ginadiling mga droga sukwahi gayod sa sugo sa Bibliya nga “hinloan nato ang atong kaugalingon sa tanang kahugawan sa unod ug espiritu.” (2 Corinto 7:1) Maalamon bang ibutang nimo ang imong kaugalingon sa palibot diin kaylap ang paggamit ug droga?
Daotang Pakig-uban
Hinumdomi ang kanunayng gikutlo nga pasidaan: “Ang daotang pakig-uban makadaot sa mapuslanong pamatasan.” (1 Corinto 15:33) Sama sa mga nanaghudyaka sa kapanahonan sa Bibliya, kadaghanan sa mga batan-on nga tig-adtoan sa mga naytklab morag wala magpakabana sa pagpahimuot sa Diyos. Gani, ang kadaghanan mahimong hubiton ingong “mga mahigugmaon sa kalipayan inay nga mga mahigugmaon sa Diyos.” (2 Timoteo 3:4) Gusto ba gayod nimong makigsuod nianang mga tawhana?
Ang uban tingali mangatarongan nga ang pag-adto sa usa ka naytklab uban sa Kristohanong mga batan-on makapamenos sa kapeligrohan. Apan, ang Kristohanong mga batan-on nga tinuod gayong “panig-ingnan sa mga matinumanon . . . sa panggawi” lagmit dili gayod gustong moadto. (1 Timoteo 4:12) Bisan pag ang usa ka grupo sa Kristohanong mga batan-on moadto sa usa ka naytklab ug dili gayod magbulag, ang dili-maayong musika ug palibot atua gihapon didto. Basin sila mahimutang sa bakikaw nga situwasyon kon ang uban moagda kanila sa pagsayaw. Ang ubang mga batan-on naapil pa gani sa panag-away! Busa, ang mga pulong sa Bibliya tinuod gayod: “Siya nga nagalakaw uban sa mga tawong maalamon mahimong maalamon, apan siya nga may pakiglabot sa mga hungog mahisugamak sa kadaot.”—Proverbio 13:20.
Sayaw nga Makapukaw sa Gana sa Sekso
Ang laing butang nga angayng tagdon mao ang sayaw mismo. “Ang talagsaon kaayong mga sayaw” nahimong popular na kaayo, ilabina taliwala sa mga tin-edyer sa Tinipong Bansa. Kasagaran ang maong sayaw duyogan ug musika nga hip-hop nga may mga lirikong naghisgot bahin sa sekso. Dugang pa, ang sayaw mismo nagsundog sa pagpakigsekso. Busa, ang mga lihok niining matanga sa sayaw gihubit ingong ‘pagpakigsekso nga nagsul-ob ug sinina.’
Buot ba sa usa ka Kristohanong batan-on nga moapil niining matanga sa sayaw? Dili kon buot niyang pahimut-an ang Diyos, kinsa nagsugo kanato sa ‘pagkalagiw gikan sa pakighilawas.’ (1 Corinto 6:18) Mangatarongan tingali ang uban, ‘Kon gihimo kana sa tanan, basin dili ra kaayo kana daotan.’ Apan, mahimong masayop ang kadaghanan. (Exodo 23:2) Pakigbisogi ang imong mga higala ug hupti ang hinlo nga tanlag ngadto sa Diyos!—1 Pedro 4:3, 4.
Paghimo sa Desisyon
Kini wala magkahulogan nga ang tanang sayaw daotan. Ang Bibliya nag-ingon kanato nga si Haring David natugob sa kalipay human mahibalik ang arka sa pakigsaad ngadto sa Jerusalem nga siya “misayaw . . . kutob sa iyang mahimo.” (2 Samuel 6:14) Diha sa sambingay ni Jesus bahin sa usikan nga anak, ang kasadya nga nahitabo tungod sa paghiuli sa maong anak naglakip ug “honi ug panagsayaw.”—Lucas 15:25.
Ang ubang mga matang sa sayaw tingali dalawaton usab taliwala sa mga Kristohanon sa inyong lugar. Bisan pa niana, ang pagkabalanse ug maayong panghukom hinungdanon. Labi pang maayo ang pagtagamtam sa musika ug sayaw diha sa mga tapoktapok sa mga Kristohanon diin may igong kontrol ug superbisyon imbes diha sa mga klab sa mga batan-on. Sa mga tapoktapok sa mga Kristohanon nga maayong pagkadumala, ang mga batan-on dili magpalain sa ilang kaugalingon kondili makatagamtam sa makapalipayng pagpakig-uban sa mga Kristohanon sa tanang pangedaron.
Tugotan ta nga duna tingaliy pipila ka restawran sa inyong lugar diin ang musika ug sayaw maoy dalawaton. Apan sa dili pa nimo dawaton ang usa ka imbitasyon ngadto sa maong mga dapit, labing maayong suknaon ang kaugalingon sa mga pangutanang sama niini: Unsay reputasyon sa maong dapit? Mga batan-on lang ba ang giatiman niini? Kon mao, sa unsang paagi kaha kini makabaton ug maayong atmospera? Unsang matanga sa musika ang patokaron? Unsang matanga sa sayaw ang gisayaw didto? Unsa kahay bation sa akong mga ginikanan kon moadto ko? Ang pagsukna sa mga pangutanang sama niini makapanalipod kanimo batok sa kadaot.
Si Shawn, nga gikutlo sa sinugdan, mihinapos sa tukmang paagi. Sa wala pa siya mahimong Kristohanon, tig-adtoan siya sa mga naytklab. Matod pa niya: “Malaw-ay kaayo ang panggawi diha sa mga naytklab. Ang musika kasagarang mahilayon, ang sayaw kasagarang imoral kaayo, ug ang motibo sa kadaghanang mga tawo nga tig-adtoan didto mao ang pagpangitag tawo nga ilang ikasekso.” Si Shawn mihunong sa pag-adto sa mga klab human magtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Mihatag siya sa iyang opinyon, binase sa masakit nga kasinatian: “Ang maong mga klab dili dapit alang sa mga Kristohanon.”
[Footnote]
^ par. 13 Tan-awa ang artikulong “Kon Nganong ang Musika Nag-apektar Kanato,” diha sa Oktubre 8, 1999, nga gula sa Pagmata!
[Hulagway sa panid 26]
Ang ubang mga batan-on nahimutang sa bakikaw nga mga situwasyon diha sa mga naytklab