Ang Hunahuna sa Bibliya

Makataronganon ba ang Etnikong Pagdumtanay?

UNSAY imong bation kon ikaw giisip nga limbongan, mabangis, bugok, o imoral tungod lang kay sakop ka sa usa ka etnikong grupo? * Segurado, mayugot ka. Ikasubo, mao kanay nasinati sa milyonmilyong tawo. Dugang pa, sa tibuok kasaysayan sa tawo, ang di-maihap nga inosenteng mga tawo giabusohan ug gipatay pa, tungod lang sa ilang rasa o nasyonalidad. Sa pagkamatuod, ang etnikong pagdumtanay mao ang hinungdan sa kadaghanan sa mga gubat nga nagakahitabo karon. Bisan pa niana, ang daghan nga mouyon sa maong kabangisan aktuwal nga nag-angkon nga nagtuo sa Diyos ug sa Bibliya. Ug anaa pa ang mga tawong nag-angkon nga ang rasismo magpabilin nga uban kanato​—nga kana maoy bahin sa kinaiyahan sa tawo.

Mouyon ba ang Bibliya sa etnikong pagdumtanay? Aduna bay mga kahimtang nga magpakamatarong sa pagdumot sa mga tawong lahi ug kultura o rasa? Mahanaw ba gayod ang etnikong pagdumtanay sa umaabot? Unsa ang hunahuna sa Bibliya?

Sila Pagahukman Sumala sa Ilang Binuhatan

Ang daklit nga pagsubli sa unang mga pakiglabot sa Diyos sa katawhan tingali moagak sa usa ka tawo ngadto sa sayop nga panghinapos​—nga gipaluyohan gayod sa Diyos ang etnikong pagdumtanay. Dili ba ang Diyos gihulagway diha sa daghang asoy sa Bibliya ingong tiglaglag sa tibuok nga mga tribo ug mga nasod? Oo, apan ang mas idlot nga pagsusi magpaila nga ang Diyos naglaglag sa maong mga katawhan tungod sa ilang imoral nga dili-pagpakabana sa mga balaod sa Diyos ug dili tungod sa ilang etnikong kagikan.

Pananglitan, gihukom ni Jehova nga Diyos nga laglagon ang mga Canaanhon tungod sa ilang daotang seksuwal ug demonyohanong mga rituwal. Sila nagsunog pag mga bata ingong halad ngadto sa bakak nga mga diyos! (Deuteronomio 7:5; 18:9-12) Hinuon, sa pipila ka kaso ang pipila ka Canaanhon nagpasundayag ug pagtuo sa Diyos ug naghinulsol. Tungod niana, sila giluwas ni Jehova ug gipanalanginan. (Josue 9:​3, 25-27; Hebreohanon 11:31) Usa ka Canaanhong babaye, si Rahab, nahimo pang katigulangan sa gisaad nga Mesiyas, si Jesu-Kristo.​—Mateo 1:5.

Ang Balaod nga gihatag sa Diyos ngadto sa mga Israelinhon nagpakita nga siya dili mapihigon.  Ingong katugbang, siya nagpasundayag hinuon ug tinuod nga kabalaka sa kaayohan sa tanang katawhan. Sa Levitico 19:​33, 34, makita nato ang mosunod nga mahangawaong sugo sa Diyos ngadto sa mga Israelinhon: “Kon ang usa ka langyaw nga pumoluyo mopuyo uban kanimo ingong usa ka langyaw sa imong yuta, dili mo siya daogdaogon. Ang langyaw nga pumoluyo nga nagapuyo ingong langyaw uban kaninyo kinahanglang mahisama sa lumad taliwala kaninyo; ug higugmaon mo siya ingon sa imong kaugalingon, kay kamo nahimong langyaw nga mga pumoluyo sa yuta sa Ehipto. Ako mao si Jehova nga inyong Diyos.” Ang susamang mga sugo makita diha sa mga basahong Exodo ug Deuteronomio. Dayag, wala uyoni ni Jehova ang etnikong pagdumtanay. Iyang giobligar ang etnikong panag-uyonay.

Giduso ni Jesus ang Etnikong Pagkamatinugoton

Sa dinhi pa si Jesus sa yuta, ang mga Hudiyo ug mga Samarianhon lagmit nagtamayay sa usag usa. Usa ka higayon niana, ang mga tawo sa usa ka balangay sa Samaria nag-abog kang Jesus kay siya usa ka Hudiyo nga nagpaingon sa Jerusalem. Unsa kaha ang imong sanong sa maong pagsalikway? Ang mga tinun-an ni Jesus mahimong nagpabanaag sa mga pagpihigpihig niadtong panahona sa dihang sila nangutana kaniya: “Ginoo, buot ba nimo nga among ingnon ang kalayo sa pagkanaog gikan sa langit ug bug-os nga laglagon sila?” (Lucas 9:51-56) Naimpluwensiyahan ba si Jesus sa mapihigong tinamdan sa iyang mga tinun-an? Sa katugbang, iyang gibadlong sila ug malinawong nangitag sak-anan sa laing balangay. Wala madugay human niadto, gipahayag ni Jesus ang sambingay bahin sa matinabangong Samarianhon. Kini puwersadong nag-ilustrar nga ang etnikong kagikan mismo sa usa ka tawo dili maghimo kaniya nga kaaway. Sa pagkamatuod, basin mosangpot pa nga siya maayo kaayong isigkatawo!

Etnikong mga Grupo Diha sa Kristohanong Kongregasyon

Panahon sa iyang ministeryo sa yuta, gipunting ni Jesus ang pagtagad sa paghimog mga tinun-an taliwala sa mga tawo sa iyang kaugalingong nasod. Apan iyang gipasabot nga ang uban ngadtongadto mahimong iyang mga sumusunod. (Mateo 28:19) Ang mga tawo ba nga gikan sa tanang etnikong mga grupo pagadawaton? Oo! Si apostol Pedro miingon: “Tinong naila ko nga ang Diyos dili mapihigon, apan sa matag nasod ang tawo nga mahadlok kaniya ug magabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya.” (Buhat 10:​34, 35) Gipaluyohan sa ulahi ni apostol Pablo ang maong ideya pinaagi sa pagpahayag sa tin-aw nga ang etnikong kagikan sa usa ka tawo dili mahinungdanon diha sa Kristohanong kongregasyon.​—Colosas 3:11.

Ang dugang timailhan nga ang mga tawo gikan sa tanang etnikong mga grupo dawaton sa Diyos makita diha sa basahong Pinadayag sa Bibliya. Sa usa ka panan-awon nga gidasig sa Diyos, nakita ni apostol Juan ang “usa ka dakong panon . . . gikan sa tanang kanasoran ug mga tribo ug katawhan ug mga pinulongan,” nga nakadawat ug kaluwasan gikan sa Diyos. (Pinadayag 7:​9, 10) Kining “dakong panon” mao unya ang patukoranan sa usa ka bag-ong yuta diin ang mga tawo sa tanang kagikan magkauban sa pagpuyo nga malinawon, nga nahiusa tungod sa ilang gugma sa Diyos.

Kasamtangan, angayng suklan sa mga Kristohanon ang agda nga pagahukman ang uban tungod sa ilang etnikong kagikan. Ang pag-isip sa mga tawo ingong mga indibiduwal, nga sama sa pag-isip sa Diyos kanila, ug dili lamang ingong mga sakop sa etnikong mga grupo maoy matarong ug mahigugmaon. Dili ba nimo gustong isipon sa ingon? Si Jesus haom nga nagtambag kanato: “Busa, ang tanang butang nga buot ninyo nga pagabuhaton sa mga tawo nganha kaninyo, kinahanglang pagabuhaton usab ninyo sa ingon ngadto kanila.” (Mateo 7:12) Ang pagkinabuhi nga walay etnikong pagdumtanay maoy kahimut-anan. Moresulta kana sa mas dakong kalinaw sa hunahuna ug pakigdaitay sa uban. Mas hinungdanon, kana magpahinabo nga kita may panag-uyon uban sa atong dili-mapihigong Maglalalang, si Jehova nga Diyos. Pagkabug-at nga katarongan sa pagsalikway sa etnikong pagdumtanay!

[Footnote]