Pagkamahunahunaon sa Kahilwas

ANG pagsakay ug ayroplano diha sa gihabogon nga 11 kilometros gikan sa yuta maoy makahahadlok nga kasinatian para sa pipila. Morag wala kini magtagad sa mga balaod sa kinaiyahan. Samtang ang mga sukdanan sa kahilwas ug ang pagkakasaligan sa pagbiyahe sa kahanginan miuswag na pag-ayo, ang posibleng mga kapeligrohan sa tulin nga pagbiyahe latas sa kahanginan sakay sa ayroplano namenosan na kaayo. Apan, matag karon ug unya ang mapait nga kamatuoran magpahinumdom kanato nga mahimong mahitabo ang mga aksidente.

Pagbuntog sa Kahadlok

Bisan pa sa maong kamatuoran, sukad sa dugay nang panahon, ang tawo nagpahayag na ug tinguha sa pagbiyahe sa kahanginan. Napulo ka siglo una pa kang Kristo, si Haring David misulat: “Oh nga aduna unta akoy mga pako nga sama sa salampati! Molupad ako sa halayo ug mopuyo didto.” (Salmo 55:6) Sa gipakita na ganina, tungod sa modernong teknolohiya ang pagsakay ug ayroplano maoy usa na sa labing luwas nga mga paagi sa pagbiyahe. Dili,  dili kini hingpit. Walay bisan unsa dinhi sa kalibotan ang hingpit nga luwas o bug-os nga matag-an ang dangatan.

Hinungdanong hinumdoman kana kon malisdan kita sa paglihok sa makataronganong paagi kon lain ang nagkontrolar sa situwasyon. Ang ubang mga tawo maghunahuna tingali, ‘Kon ako ang magkontrolar dinhi, dili kaayo makahahadlok ang situwasyon.’ Kon mao kana ang kaso, ang maong mga tawo maglisod tingali diha sa mga situwasyon diin diyutay ra kaayo o wala silay kahigayonan nga maoy mokontrolar. Ang pagbiyahe sa kahanginan maoy usa nianang maong mga situwasyon.

Bisan pa sa mga paningkamot sa pagpauswag sa kahilwas sa pagsakay sa ayroplano, walay angayng mokompiyansa. Ang tanang nalangkit sa pagbiyahe sa kahanginan makatabang sa pagpamenos sa malagmit nga mga kapeligrohan. Bisan pa niana, ang  mga awtoridad nagpasidaan bahin sa nagpadayon nga mga hulga. Ang usa ka maalamong proverbio sa Bibliya nag-ingon: “Ang maalamong tawo makakita daan sa kapeligrohan ug managana.” (Proverbio 22:​3, New Living Translation) Maalamong maamgohan nga dunay malangkit nga kapeligrohan sa halos bisan unsang kalihokan. Aron makita ang mga butang sa hustong kahimtang niini, hinumdomi nga ang pagsakay ug ayroplano nagkinahanglan sa mao gihapong maalamon ug maayong praktikal nga panghukom nga gamiton nimo sa pagpanalipod sa imong kaugalingon sa ubang mga situwasyon.

Kadtong kanunayng mobiyahe sa kahanginan mahimong mas makaatiman sa ilang kaugalingon niining malisod nga mga panahon. Tungod kini kay ang mga tawong kanunay nga nagabiyahe kasagarang mas nasinati na sa mga erport ug sa ayroplano kay sa ubang mga pasahero. Mahimo kang sinati ug kalmado sama kanila pinaagi sa pagsunod sa yanong mga lakang nga gihubit sa nag-ubang mga kahon.

Sayon nga Paglihoklihok

Bisan tuod ang mga checkpoint sa seguridad nagtagana ug kinahanglanong serbisyo, ang pipila ka biyahedor​—ilabina kadtong nagdali​—kasagarang samokan niana. Nga maghunahuna sa napauswag nga seguridad diha sa kadaghanang erport, basin gusto nimong sundon ang mosunod nga mga sugyot aron dali ka rang makaagi sa mga checkpoint:

◼ Abot ug sayo. Pinaagi sa pagplano nga mogahin ug ekstrang panahon diha sa erport sa dili pa molarga, ikaw dili kaayo magdalidali, makarelaks, ug makalikay sa kapit-os nga motungha kon dunay wala damhang problema o dili komportableng kahimtang.

◼ Sa dihang mopili ug kompaniya sa ayroplano, pangitaa kanang gigamit ilabina sa negosyanteng mga biyahedor. Sila maoy eksperyensiyadong mga biyahedor, gamay rag dala, ug gustong magdali.

◼ Sa dili ka pa moagi sa pultahan nga detektor sa metal, kuhaa ang mga butang nga imong gihunahuna nga makapatingog sa alarma. Naglakip kini sa mga yawi, sensilyo, alahas, ug cell phone. Itunol kini sa nagbantay samtang nangandam ka sa pag-agi sa maong pultahan.

◼ Iplastar pag-ayo kutob sa maarangan ang mga bag ug ubang mga butang nga bitbiton nimo inigsakay sa ayroplano diha sa conveyor belt; kon ang tawo nga nagtan-aw sa monitor sa X-ray makakita ug dili hapsay nga hulagway, basin paablihan kanimo ang imong bag o ipaagi kini pag-usab sa X-ray.

◼ Pahibaloa ang tigbantay kon duna kay talagsaong mga butang nga imong gidahom nga makadani sa pagtagad, sama pananglitan sa karaang plata nga instrumento sa musika nga gihatag sa imong apohan. Kay natagbaw na sa makataronganong katin-awan sa katingad-ang porma diha sa monitor, ang tigbantay lagmit dili na moinsistir nga utingkayon pa kana. Kon nagdali ka gayod, ipagula nang daan ang maong butang ug ipainspeksiyon nga manomano.

◼ Kon motingog ang alarma, pakigkooperar ug ipatin-aw dayon kon ngano. Kon ang tigbantay nahibalo nga ang alarma gipahinabo sa usa ka butang ug motingog usab ang gikuptang metal nga detektor, paduolon ka niya.

◼ Ang usa ka seguradong paagi nga dili ka makasakay sa ayroplano nga naeskedyul nga imong sakyan mao ang pagkomedya bahin sa hijacking o sa usa ka bomba. Gawas pa sa bug-os ug estriktong pagsusi nga himoon sa mga opisyales sa seguridad, basig kasohan ka pa.

 Hinaot Mahimong Luwas ang Imong Pagbiyahe!

Posible bang mopili ug luwas nga biyahe? Aw, oo. Bisan unsang biyahea ang imong pilion, dako kaayo ang imong purohan nga makaabot sa destinasyon nga wala maunsa. Kon nagduhaduha ka, susiha ang rekord sa kahilwas sa ayroplano nga imong giplanohang sakyan. Hinumdomi nga bisan pa sa mga aksidente sa kahanginan, ang pagsakay ug ayroplano giisip gihapon nga usa sa labing luwas nga mga paagi sa pagbiyahe.

Sa kasamtangan, makalantaw kita sa panahon​—ilalom sa pagmando sa Diyos ibabaw sa yuta​—sa kahilwas, kasegurohan, ug pagsalig. Sulod sa mahinadlokon-sa-Diyos, makigdaiton nga tawhanong pamilya, wala nay luna alang ni bisan kinsa nga magpameligro sa kinabuhi sa tawo. Ang mga tawo “mahimong luwas ug may kasegurohan nga dili mahadlok sa katalagman.”​—Proverbio 1:​33, Holy Bible​—Contemporary English Version. *

[Footnote]

[Kahon/Hulagway sa panid 10, 11]

PIPILA KA SUGYOT ALANG SA KAHILWAS

Sakay sa direktang mga biyahe. Kadaghanang aksidente mahitabo sa pagdayon ug lupad, pagsaka, pagdayon ug tugpa, o sa pagtugpa. Ang pagsakay sa direktang biyahe makapamenos sa higayon nga maladlad niining sagad maaksidente nga hugna sa biyahe.

Pilia ang mas dako nga ayroplano. Ang ayroplano nga dunay kapin sa 30 ka lingkoranan sa pasahero kasagarang gidisenyo ug garantisado nga nakakab-ot sa mas estriktong mga lagda kay sa gamayng ayroplano. Dugang pa, kon mahitabo man ugaling ang grabeng aksidente, ang mas dako nga ayroplano makatagana ug mas maayong kahigayonan nga maluwas ang pasahero.

Paminaw sa ihatag nga instruksiyon sa dili pa molarga ang ayroplano. Bisan tuod ang impormasyon morag balikbalik na, ang mga lokasyon sa kinadul-ang mga gawsanan mahimong magkalahi depende sa ayroplano ug sa dapit nga imong gilingkoran.

Ayaw pagbutang ug bug-at nga mga butang diha sa butanganag bagahe ibabaw sa lingkoranan. Kon butangan ug bug-at kaayong mga butang ang butanganag bagahe sa ibabaw, basin dili kini makasugakod kon dunay pagtay-og, busa kon duna kay bug-at kaayo nga bagahe, i-check-in kining daan.

Itaod kanunay ang imong bakos sa lingkoranan samtang naglingkod ka. Ang pagtaod kanunay sa bakos samtang naglingkod ka maghatag ug dugang proteksiyon nga basin kinahanglanon nimo kon ang ayroplano masugamak sa wala-damhang pagtay-og.

Pamati sa mga flight attendant. Ang pangunang rason kon nganong ang mga flight attendant anaa sa ayroplano maoy alang sa kahilwas, busa kon dunay usa kanila nga mohangyo kanimo sa pagbuhat sa usa ka butang, buhata una kana ug unya ka na mangutana.

Ayaw pagdalag bisan unsang peligrosong materyal. Dunay taas kaayong listahan sa peligrosong mga materyal nga dili mahimong dad-on, apan ang sentido komon magtug-an kanimo nga kinahanglang dili ka magdala ngadto sa ayroplano ug gasolina, makakutkot nga mga materyal, makahilong mga gas, ug ubang mga butang nga susama niana gawas kon gitugot kini sa ayroplano ug gibutang sa angayng butanganan.

Ayaw pag-inom ug daghan kaayo. Ang bisan unsang alkoholikong ilimnon mas dakog epekto kanimo diha sa kahanginan kay sa anaa ka sa lebel sa dagat. Ang pagkamakasaranganon maoy maalamong dalan diha sa bisan unsang gihabogon.

Magmaalisto kanunay. Kon ugaling motungha ang emerhensiya, sama sa panagana nga dinaliang pag-ebakwet, kinahanglang sundon nimo ang mga instruksiyon sa mga flight attendant ug sa mga piloto ug gawas dayon sa ayroplano kutob sa mahimo.

[Credit Line]

Tinubdan: AirSafe.com

[Kahon/Hulagway sa panid 12]

PAGPASALIG SA IMONG PAMILYA

Kon mobiyahe ka, aniay mga sugyot kon sa unsang paagi matabangan nimo ang imong pamilya nga mabuntog ang ilang mga kabalaka.

Pakig-estorya sa imong pamilya. Sa dili ka pa molarga, paggahin ug panahon uban sa imong mga minahal aron hisgotan ang imong kahilwas maingon man ang ilaha. Isaysay ang bag-ong mga pangandam alang sa kahilwas nga gihimo ug kon unsay kahulogan niini alang sa imong kahilwas samtang nagbiyahe.

Tugoti sila sa pagpahayag sa ilang mga kabalaka. Pasultia ang imong pamilya bahin sa ilang mga kabalaka. Sila nahigugma kanimo ug buot lamang nga mahimong luwas ang imong biyahe. Paminaw pag-ayo ug ayawg panaway, nga isipong seryoso ang tanan nilang mga kahadlok ug mga kabalaka.

Ihatag ang matinud-anong pasalig. Hisgoti kon sa unsang paagi ang lainlaing mga ahensiya naningkamot sa pagsanta sa dugang mga pag-atake sa terorista. Kining maong mga paningkamot naglakip sa gipauswag nga mga paagi alang sa seguridad diha sa mga erport maingon man diha sa ayroplano. Ang kalagmitan nga dunay dili maayong mahitabo samtang nagsakay ka sa ayroplano gamay ra kaayo.

Pakigkomunikar kanunay. Panaad nga motelepono ka inig-abot nimo sa imong destinasyon. Padayon sa pagtelepono kanunay sa imong pamilya samtang wala ka sa balay. Hinungdanon usab nga ang imong pamilya nahibalo kon unsaon ka pagkontak kon motungha ang mga emerhensiya.

[Credit Line]

Gikuha gikan sa United Behavioral Health Web site

[Mga hulagway sa panid 10]

Magmaandam sa pagpakigkooperar diha sa mga checkpoint sa seguridad