Wala-hiilhi nga mga Hayop sa Vietnam

“ANG labing makapaukyab nga yugto sa pagdiskobre sa mga hayop sa siglo,” madasigong nagpahayag si Douglas Richardson, magbalantay sa mga mananap nga may suso sa London Zoo. Naghisgot siya sa pagdiskobre sa pipila ka dagkong mga hayop sa nahilit nga kalasangan sa Vietnam sulod sa miaging napulo ka tuig.

Sulod sa tinagpulo ka katuigan, ang mabangisong paggubatay naghimo sa maong mga lasang nga dili masudlan sa mga siyentipiko. Hinunoa, karon ang mga tigdukiduki sa kahayopan nga nagtrabaho didto naggamit ug awtomatikong mga kamera aron maletratohan ang mga hayop. Usa kanila mao ang usa ka Vietnamese nga rhinoceros, nga ubos nga espisye sa rhino sa Java ug usa sa labing nameligrong mapuo nga espisye sa kalibotan.

Ang lain nga matawag nga wala-hiilhi nga mga hayop sa Vietnam mao ang samag-antelope nga baka nga nailhan usab nga Vu Quang nga baka. Ang maong linalang, nga nadiskobrehan niadtong 1992 sa Vu Quang nga reserbasyon, may timbang nga mga 100 kilos ug may tindog nga usa ka metros sa dapit sa abaga niini. Lagmit kini sakop sa pamilya sa baka, antelope, o kanding. Diha sa samang reserbasyon, tulo ka lagsaw ang nadiskobrehan usab​—ang higanteng muntjac niadtong 1993, ang Truong Son muntjac niadtong 1997, ug ang leaf muntjac sa 1998.

Niadtong 1996, ang mga siyentipiko sa Tainguen Plateau sa Vietnam nakadiskobreg gamayng gabhion nga mananap nga mokaog unod, ang Tainguen nga maral. Motimbang kinig tali sa 6.6 ug 16.5 ka libra ug nagpuyo sa umog nga lasang sa tropiko.

Gisaysay ni Richardson nga kanunayng makaplagan ang gagmayng mga hayop ​—tingali abot sa 20 ka nagkalainlaing mga baki sulod sa usa ka tuig​—apan ang paglungtad niining dagkong mga hayop wala gayod dahoma, nagtaho ang mantalaang The Independent sa London.

[Mga hulagway sa panid 31]

Tainguen nga maral

Vu Quang nga baka

Truong Son muntjac

Vietnamese nga rhinoceros

[Credit Lines]

Lasang: © Wildside Photography

Vietnamese nga rhino: AP Photo/World Wildlife Fund, Mike Baltzer; ubang tulo ka hayop: Kortesiya sa EC-SFNC/Pag-ila sa suportar sa European Commission sa programa sa pagletrato sa mga hayop