Ifyo Imikalile ya Bena Kristu Ba Kubalilapo Yali

“Kabasa”

“Bushe uyu te mwana wa kwa kabasa?”—MATEO 13:55.

YESU taishibikwe fye ukuti “umwana wa kwa kabasa,” lelo bamwishibe no kuti ali ni “kabasa.” (Marko 6:3) Afwile asambilile uyu mulimo kuli wishi uwamukushishe, Yosefe.

Finshi alingile ukwishiba kabili fibombelo nshi alekabila ukukwata pa kubomba umulimo wakwe uwa kubasa? Fipe nshi nalimo alepangila abaleikala mu Nasarete? Kabili bushe ifyo bamukanshishe ilyo alekula fyali no kumwafwa shani ku ntanshi?

Ubukwebo bwa Lupwa Icikope cili pe samba cilelanga umufyashi alesambilisha umwana wakwe umukalamba ifya kubomfya bwino ica kutulilako imbao. Umwana umunono alekutika no kulolekesha ifyo umukalamba wakwe alecita.

Ilingi line abalumendo baletendeka ukusambilila imilimo ilyo bali ne myaka 12 ukufika ku 15. Ilingi balesambilila imilimo kuli bashibo. Pa kusambilila calesenda imyaka iingi, kabili  abana balekabila ukubombesha pa kuti beshibe bwino bwino ifya kubomba umulimo wa kubasa. Elenganyeni ifyo ama-awala ayo nalimo Yosefe apoosele na Yesu yafulile ilyo balebombela pamo, ukulanshanya pa fintu fimbi, na pa kumusambilisha imilimo aishibe. Yosefe afwile aletemwa nga nshi ilyo alemona Yesu alecita ifyo alemusambilisha!

Alekabila Ukwishiba Bwino Umulimo, Imiti, no Kukwata Amaka Kabasa alekabila ukwishiba bwino imiti alebomfya. Kuti abomfya imiti iyalemena mu Israele pamo nga umukupri, umuoke, umukedari, umukunyu, no muolife. Mu nshita ya batumwa takwali utwampani utwalelepula imbao nelyo amatuuka ayo baleshitishamo imbao isho balepwila limo. Lelo bakabasa baleya fye mu mpanga no kutema imiti iyo balefwaya e lyo baiputaula no kuikulila uko balebombela.

Finshi bakabasa balepanga mu miti iyo baletema? Balepoosa inshita iikalamba balekuula amayanda. Ici casanshishemo ukulepula imbao, imilando, ne myalo iyo balebomfya pa kupaalika imitenge, na pa kupanga amatabo. Kabili balebasa ifiibi, amawindo, e lyo na mapulanga aya kupangila amayanda.

Bakabasa balepanga ne fipe fya mu ng’anda. Icikope cilelanga ifipe fimo ifyo balepanga, pamo nga amakabati, amashelufu, nelyo ifiibi (1), utupuna (2), imipando (3), na matebulo (4) ayalekanalekana; ne misengele ya kusungilamo abana mu nshita ya kasuba. Nga bapanga ifipe fimo balefiyemfya ukubomfya imbao shalemoneka bwino sana isho balefumya ku miti imo. Pa kucingilila no kuyemfya ifyo bapangile, baleshingako ubupula, ukupentako, nelyo ukushingako amafuta.

Kabasa alepanga ne fya kubomfya bashibulimi, pamo nga amakoli (5) ayo balepangila ku miti iyakosa, ifya kutunkwilako umushili, amaleki na bafosholo (6). Baplao (7) balepanga balingile ukuba abakosa, pantu ifyela balebikako fyali no kulalima mu mushili uwa mabwe. Alepanga ne fikocikala fya mbao (8) na maceleta ayo alepangilako na mawilo. Imilimo alebomba yasanshishemo ukulungisha no kuwamya ifipe, ifibombelo, ifikocikala, e lyo na maceleta apangile.

Bushe kuti mwaelenganya ifyo umulimo wa kwa Yesu uwa bukabasa wamulengele ukulamoneka? Elenganyeni ifyo inkanda ya kwa Yesu yapiile ku kasuba ka ku Middle East, ifyo alemoneka uwa maka pa mulandu wa kubomba incito yakosa pa myaka iingi, ne fyo mu minwe mwakosele pa mulandu wa kutema imiti, ukubomba ne mbao shakalabana, no kubomfya basando na basoo.

E ko Alefumya Ifilangililo Pa kusambilisha ifintu ifyakosa, Yesu alebomfya ifilangililo ifya-anguka kabili ifyo abantu baishibe. Bushe ifilangililo fimo ifyo alelanda alefifumya ku fyo alecita ilyo alebomba umulimo wa bukabasa? Natulandeko pali fimo. Aebele abantu bamo ukuti: “Nga kanshi cinshi ulolesesha akacani akali mu linso lya munobe, lelo taulemona umulando uuli mu linso lyobe?” Kabasa alishibe ifyo umulando wakulile. (Mateo 7:3) Inshita  imbi, Yesu aebele abalekutika kuli ena ukuti: “Takuli uwikata kuli plao no kulolesha ku fya ku numa uwalinga ukwingila mu bufumu bwa kwa Lesa.” Afwile alipangilepo baplao abengi. (Luka 9:62) Mu bwite bumo ubusuma sana ubo Yesu asosele, alandile pa cintu cimo ico bakabasa balepanga. Atile: “Sendeni ikoli lyandi no kusambilila kuli ine. . . . Ikoli lyandi talyafina, ne cipe candi calyanguka.” (Mateo 11:29, 30) Ukwabula no kutwishika, Yesu afwile alishibe sana ukupanga amakoli ayasuma kabili ‘ayashafina.’

Ilyo abalelwisha Yesu balemwita ukuti “umwana wa kwa kabasa” bafwile balemusaalula. Na lyo line, nge fyo cali mu nshita ya batumwa, na ino ine nshita Abena Kristu bamona ukuti lishuko nga nshi ukukonka uyu muntu uwaicefya, uwali kabasa.

[Akabokoshi ne Fikope pe bula 26]

Ifibombelo Ifyo Kabasa Alebomfya

Bakabasa abaliko mu nshita ya batumwa, pamo nga Yesu, balekabila ukwishiba ifya kubomfya ifibombelo ifili pali lino ibula. Basoo (1) balebomfya bali ne ca kwikatilako ica cimuti ico balekwikako icilimi ca kuputwilako icakwata ameno. Balebomfya na sikweya (2) iya kupiminako pa makoona e lyo ne ntambo (3) iya kupiminako. Pa fibombelo balekwata paleba na lefu (4), akamuti akaololoka (5), pleni ya kupalilako amapulanga, (6), ne sembe (7) lya kutemenako imiti.

Bakabasa balekwata ifya kuputwilako no kuyemfeshako ifipe (lathe) (8) na (gouge) (9). Balekwata na sando ya mbao (10) iya kupoopelako nga balelundanya imbao nangu baleibomfya pamo na cesulo. Na kabili balekwata na soo iinono (11), ica kuwamishako (drawknife) (12), e lyo ne misomali (13). Paliko na sando ya cela (14), imbaso (15) iya kupalilako imilando. Balekwata no mwele (16) na macesulo (17) ayapusanapusana. Pali ne ca kutulilako (18) icili mupepi ne mbokoshi ya kubikamo ifibombelo.