1. Maka ya kucita cinshi ayo Lesa atupeela ayatwafwa ukuba ne mibele akwata?

YEHOVA alitupeela amaka ya kwelenganya ifyo abanensu baleumfwa. Kuti twaelenganya ifyo baleumfwa nangu ca kuti ifilengele baleumfwa ifyo tafyatucitikilapo. (Belengeni Abena Efese 5:1, 2.) Bushe kuti twabomfya shani bwino amaka ya kwelenganya ayo Yehova atupeela? Kabili kuti twacita shani pa kuti twilaelenganya ifingatuletelela?

2. Bushe Yehova omfwa shani nga tuli na mafya?

² Twalitemwa ifi Lesa alaya abasubwa aba cishinka ukuti bakekala ku muulu kabili tabakatale abafwa, e lyo na filya alaya ukuti “impaanga shimbi” bakekala umuyayaya pano isonde. (Yoh. 10:16; 17:3; 1 Kor. 15:53) Abakekala ku muulu na bakekala pano isonde tabakalekwata amafya ayo tukwata muno nshiku. Yehova aleshiba ifyo tucula nga tuli na mafya, nga filya fine aishibe ifyo abena Israele balecula ilyo bali mu busha mu Egupti. “Lyonse ilyo balecula, na o alecula.” (Esa. 63:9) Ilyo papitile imyaka iingi, abaYuda baletiina abalwani babo abashalefwaya  ukuti bakuule itempele cipya cipya, e ico Lesa abebele ukuti: “Uwakumya pali imwe ninshi akumya pa mboni ya linso lyandi.” (Seka. 2:8) Nga filya fine umwanakashi omfwila uluse umwana wakwe, e fyo na Yehova omfwila abantu bakwe uluse no kucitapo cimo. (Esa. 49:15) Kanshi Yehova aleshiba ifyo abantu bomfwa nga balecula, kabili na ifwe alitupeelako amaka ya kwelenganya ifyo abanensu baleumfwa.—Amalu. 103:13, 14.

3. Cinshi cilanga ukuti Yesu aleumfwila abantu uluse?

³ Yesu aleishiba ifyo abantu balecula nangu ca kuti ena talekwata amafya ayo balekwata. Ku ca kumwenako, abantu baletiina bashimapepo abalebabepa no kubapatikisha ukukonka amafunde yabo ayayafya. (Mat. 23:4; Marko 7:1-5; Yoh. 7:13) Yesu talebepwa kuli aba bashimapepo kabili talebatiina, na lyo line aleishiba ifyo abantu baleumfwa nga bali na mafya. E ico “ilyo amwene amabumba, abomfwilile uluse pantu balebacusha kabili bali abapaswa nge mpaanga ishabula kacema.” (Mat. 9:36) Yesu ali fye kwati ni Wishi, alitemenwe abantu kabili alebomfwila uluse.—Amalu. 103:8.

4. Bushe Yesu alecita shani nga amona abantu balecula?

⁴ Yesu talelekapo fye nga amona abantu balecula, alebafwa no ukucita ifyalelanga ukuti alibatemwa. Kanshi alepashanya bwino Wishi uwatemwa abantu. Bushiku bumo ilyo ashimikiile sana na basambi bakwe, alefwaya ukuti aye nabo uko bali no kuba fye beka pa kuti batuusheko. Lelo Yesu alyumfwilile ibumba uluse ilyalemulolela, e ico “atendeke ukubasambilisha ifintu ifingi.”—Marko 6:30, 31, 34.

5, 6. Finshi tufwile ukulacita ku banensu pa kuti tulepashanya Lesa uwaba no kutemwa? Landeni pa ca kumwenako. (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁵ Kuti twapashanya Lesa nga ca kuti tuleyafwa abantu banensu. Natulangilile: Tutile Alan Umwina Kristu wacaice aletontonkanya pali munyinefwe umukalamba uo cikosela ukubelenga pa mulandu wa kuti tamwenekesha. Uyu munyinefwe cilamukosela no kushimikila ku ng’anda ne ng’anda. Alan aibukisha filya Yesu atile: “Ifyo mufwaya abantu bamucitile, e fyo na imwe mulebacitila.” (Luka 6:31) Alan ayipusha ati, ‘Finshi ningatemwa abantu ukuncitila?’ E lyo umwine ayasuka ati, ‘Kuti natemwa baleteya bola na ine!’ Nomba uyu munyinefwe umukalamba te kuti ateye bola. Amashiwi Yesu alandile, yalola mu kuti tufwile ukulayipusha atuti, ‘Cinshi ningafwaya abantu ukuncitila nga ca kuti nali ngo yu munyinefwe?’

⁶ Nangu ca kuti Alan te mukote, alikwata amaka ya kwelenganya ifyo abakote bomfwa. Alalolelekesha sana uyu munyinefwe umukalamba kabili alakutikisha nga alelanda. Alan asukile atendeka ukwelenganya ifyo abakote bomfya ne fyo cibakosela ukubelenga Baibolo no kwenda ukufuma ku ng’anda ne ng’anda. Alan nga amona ukuti pali icilecusha uyu munyinefwe alamwafwa. Ifi fine e fyo na ifwe tufwile ukulacita. Kanshi pa kuti tulepashanya Lesa uwaba no kutemwa, tufwile ukulaelenganya ifyo munyinefwe uulecula aleumfwa.—1 Kor. 12:26.

7. Cinshi cingatwafwa ukwishiba bwino amacushi ya banensu ica kuti twalaelenganya ne fyo baleumfwa?

⁷ Te lyonse canguka ukwishiba bwino bwino ifyo abanensu baleumfwa ilyo  bali na mafya. Abantu abengi balakwata amafya ayo nalimo ifwe tushakwatapo. Bamo balilemana pa mulandu wa kulwala, ubukote nelyo pa mulandu wa kuti bali-icenene. Bambi nabo benda na malangulushi pantu kwaliba ifibasakamika sana e lyo ne fibaletela ubulanda, e lyo balomfwa no bubi pa fyo babacushishe kale. Kwaliba na baba mu lupwa umwaba abashipepa Yehova, e lyo na bafyashi abashimbe. Bonse tulakwata amafya, kabili limo abanensu bakwata amafya ayo tushakwatapo. Finshi twingacita pa kubalanga ukuti twalibatemwa nge fyo Lesa abatemwa? Tulingile ukukutikisha ilyo baletulondwelela ubwafya bakwete no kwelenganya ifyo baleumfwa. Nga tulecita ifi tukalabafwa kabili cikeshibikwa ukuti twalibatemwa nge fyo Yehova abatemwa. Amafya abantu bakwata yalapusanapusana, lelo kuti twabomfya Baibolo pa kubakoselesha, e lyo kuti twabacitilako na fimo ifingabafwa.—Belengeni Abena Roma 12:15; 1 Petro 3:8.

8. Cinshi cilanga ukuti Yesu aali ne cikuuku ku bantu?

⁸ Umwana wa kwa Lesa atile: “Uwapulamo . . . wa cikuuku ku bashitasha na ku babifi.” (Luka 6:35) Na kuba Yesu ali ne cikuuku nga Lesa. Cinshi cilanga ukuti ali ne cikuuku? Ilyo ashilalanda atemwa ukucita fimo, aletontonkanya pa fyo abantu bali no kumfwa. Ku ca kumwenako, umwanakashi uwalecita ifyabipa aile kuli Yesu, kabili atendeke ukulila no kuboomfya amakasa ya kwa Yesu ku filamba. Yesu alimwene ukuti uyu umwanakashi alilapiile, alishibe no kuti amutamfya nga alyumfwile sana ububi. E ico Yesu alimutashishe pa co acitile, kabili alimubelele no luse. Ilyo Yesu acitile ifi, umuFarise alimupeele umulandu, lelo Yesu takalipiile umuFarise.—Luka 7:36-48.

9. Cinshi icingatwafwa ukuba ne cikuuku nga filya Lesa aba? Landeni pa ca kumwenako

⁹ Cinshi cingatwafwa ukuba ne cikuuku nga filya Yehova aba? Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Umusha wa kwa Shikulu tafwile ukucita ulubuli, lelo afwile ukuba uwanakilila kuli bonse.” (2 Tim. 2:24) Umuntu uwanakilila aleshiba ifyakucita nangu ifintu tafili bwino pa kuti takalifye bambi. Ku ca kumwenako, cinshi twingacita nelyo ukulanda pa kulanga ukuti tuli ba cikuuku nga ca kuti: Umukalamba wa ncito talebomba bwino? Munyinefwe uushisangwa lyonse kukulonga, aisa mukulonga? Uo mulefwaya ukushimikilako amweba ukuti takwete inshita ya kulanda nenu? Umwina mwenu atila tamwamwebeleko ifyo mwapangile ukucita pa mpela ya mulungu? Nga tule-elenganya ifyo abanensu bengomfwa nga twabeba amashiwi ayengabakalifya, kuti kuletwafwa ukwishiba ifya kulanda kabili kuti twaba ne cikuuku ku bantu nga filya Yehova aba ne cikuuku.—Belengeni Amapinda 15:28.

10, 11. Cinshi cingatwafwa ukuba aba mano nga filya Yehova aba? Landeni pa ca kumwenako.

¹⁰ Nga tule-elenganya ifyo abantu banensu bomfwa pa mafya bakwata kuti twaba na mano nga filya Yehova aba, kabili kuti tuletontonkanya pa fisuma ifingacitika nga ca kuti twalibafwile. Amano yaba pa mibele iikalamba iya kwa Yehova, kabili nga alefwaya kuti amwena libela ifingacitika ku ntashi. Nangu ca kuti ifwe te kuti tumone ifya ku ntanshi, kuti twaelenganya ifingacitika nga twacita fimo. Abena Israele tabatontonkenye pa fyo cali no  kuba nga bakaana ukumfwila Lesa. Nangu ca kuti Lesa alibacitile ifintu ifingi ifisuma, Mose alishibe ukuti bali no kubembukila Yehova. E ico alandile amashiwi yaba mu lwimbo ayatila: “Luko ulushumfwa ukupanda amano, kabili tabeluka. Nga balikwata amano kuti batontonkanyapo sana. Kuti batontonkanya na pa mpela yabo.”—Amala. 31:29, 30; 32:28, 29.

¹¹ Nga tulefwaya ukuba na mano nga Yehova, tulingile ukutontonkanya nelyo ukwelenganya ifingacitika nga twacitile ifintu fimo. Ku ca kumwenako, nga twalikwata uo twishishanya nankwe, tufwile ukulaibukisha ukuti calyanguka ukucita ubulalelale. Te kwesha ukupanga ukucita icili conse nelyo ukucita fimo ifingonaula bucibusa bwenu na Yehova! Lelo mulekonka amashiwi ya mu Baibolo ayatila: “Uwasalapuka nga amona ububi alabelama, lelo imbulwa mano shena shiya fye no kukandwa.”—Amapi. 22:3.

12. Kwelenganya pali finshi ukwingatuletelela?

¹² Umuntu uwa mano alishiba ukuti ukwelenganya kwaba ngo mulilo. Umulilo kuti twaubomfya ku kwipika ifya kulya. Lelo nga tatucenjele umulilo wine kuti waoca ing’anda no kwipaya abekalamo. E fyo no kwelenganya kwaba. Kulatwafwa ukupashanya Yehova, lelo nga tuletontonkanya pa fyabipa, kuti kwatuletelela. Natulangilile, nga ca kuti lyonse tutontonkanya fye pa fyabipa, kuti twasuka twacita ne fyo fine fintu. Kanshi ukutontonkanya pa fyabipa kuti kwatutalusha kuli Lesa!—Belengeni Yakobo 1:14, 15.

13. Bushe Efa ale-elenganya ukuti ifintu fikaba shani nga acita ifyamwebele Satana?

¹³ Tontonkanyeni pa calengele ukuti Efa afwaishe ukulya icisabo ca “ku muti wa kulenga ukwishiba ubusuma no bubi.” (Ukute. 2:16, 17) Insoka yamwebele ati: “Ukufwa tamwakafwe. Pantu Lesa alishiba ukuti mu bushiku mukalyako e mo amenso yenu yakashibulwa kabili mukaba nga Lesa, mukeshiba ubusuma no bubi.” Efa “e pa kumona ukuti uyu muti usuma ukulyako, kabili muti uwawama ukumona.” Cinshi acitile? ‘Asabileko ifisabo fya uko no kulya alya. Pa numa, apeeleko umulume wakwe ilyo aali nankwe, na o e fyo aliile.’ (Ukute. 3:1-6) Efa atendeke ukwelenganya ukuti nga acita ifyo Satana amwebele kwali no kucitika icintu icisuma. Aletontonkanya ukuti akulaicitila ifyo alefwaya, ukwabula uwa kumweba ukuti ici cisuma e lyo ici cibi. Ukwelenganya ifyo, kwalimuletelelele cine cine! E ico ‘Ulubembu lwalingile  pano calo ne mfwa yaingilile mu lubembu.’—Rom. 5:12.

14. Finshi Baibolo ilanda ifitwafwa ukutaluka ku mibele yabipa?

¹⁴ Ulubembu Efa acitile mu Edeni, te bulalelale. Na lyo line Yesu alitusoka pa kwelenganya ifya bulalelale, atile: “Onse uwatwalilila ukulolekesha umwanakashi no kumukumbwa, ninshi nacita kale ubucende nankwe mu mutima wakwe.” (Mat. 5:28) Paulo na o atile: “Twilapangila kabela ukucita ifilefwaya imitima yesu.”—Rom. 13:14.

15. Cuma nshi ico tulingile ukuilonganikila, kabili mulandu nshi?

¹⁵ Cimbi icingatuletelela ico abengi belenganya, kukwata sana ifyuma kabili ici cilenga belabika amano ku fya kwa Lesa. Na kuba umukankaala ‘amona ifyuma fyakwe nge linga ilyasansuka.’ (Amapi. 18:11) Yesu alishimike ilyashi limo ililanga ifyo cabipa ku muntu “uibikila ifyuma lelo uushaba uwacindama kuli Lesa.” (Luka 12:16-21) Lesa alasekelela nga tulecita ifyo afwaya. (Amapi. 27:11) Nga ‘tulelonganikila ifyuma ku muulu’ no kucita ifyo Lesa afwaya, Lesa alasekelela e lyo na ifwe bene tulaba ne nsansa. (Mat. 6:20) Icuma icacindamisha ico twakwata, kuba ifibusa fya kwa Yehova.

16. Cinshi ico tufwile ukucita nga tuli na masakamika?

¹⁶ Nga ‘mulelonganika ifyuma pano isonde,’ mukalasakamikwa sana. (Mat. 6:19) Yesu alilandile icilangililo pa kulanga ukuti ‘amasakamika ya muli cino calo no kubelelekwa ku fyuma,’ kuti fyalenga umuntu afilwa ukucita ifyo Baibolo ilanda. (Mat. 13:18, 19, 22) Abantu bamo benda fye abasakamikwa pa mulandu wa kuti baikalila fye ukwelenganya ifyabipa ifingabacitikila. Lelo nga twacilamo ukusakamikwa, kuti twalwala nelyo twaleka ukubika amano ku fya kwa Lesa. Tulingile ukucetekela Yehova pantu “amasakamika yalenga umutima wa muntu ukufinininwa, lelo amashiwi ayasuma yalenga umutima ukusekelela.” (Amapi. 12:25) Umuntu uwishibe ubwafya tukwete kuti atwebako fimo ifingalenga twasekelela. Nga tuli no bwafya e lyo twaebeko abafyashi besu, nelyo abena mwesu, atemwa cibusa uo twacetekela kabili uukonka ifyo Lesa atusambilisha, te kuti tulesakamikwa sana.

17. Bushe Yehova kuti atwafwa shani nga tuli na masakamika?

¹⁷ Yehova fye e wishiba bwino ifitusakamika. Paulo atile: “Mwisakamikwa nangu kamo, lelo muli fyonse lekeni ifyo mulelomba fishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupapaata pamo no kutootela; no mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima yenu na matontonkanyo yenu muli Kristu Yesu.” (Fil. 4:6, 7) Kanshi nga twasamikwa, tufwile ukutontonkanya pa bengatwafwa ukukanafuma kuli Yehova. Na aba, Bena Kristu banensu, baeluda, umusha wa cishinka, bamalaika, Yesu e lyo na Yehova wine.

18. Busuma nshi bwaba mu kwelenganya?

¹⁸ Nga fintu twalandapo, ukwelenganya kuti kwatwafwa ukuba ne mibele iyo Lesa akwata. (1 Tim. 1:11; 1 Yoh. 4:8) Tukaba ne nsansa, nga ca kuti ifyo tule-elenganya fyalenga twaba no kutemwa kwa cine, twalatontonkanya pa fingacitika nga twacita fimo, e lyo no kukanasakamikwa sana. Kanshi natulebomfya bwino amaka ya kwelenganya ayo Lesa atupeela. Tule-elenganya pa fisuma ifyo atulaya, kabili tuleba no kutemwa, icikuuku, amano, ne nsansa nga filya Yehova aba.—Rom. 12:12.