Ukutungululwa no Mupashi wa Kwa Lesa mu Nshiku sha Batumwa na Muno Nshiku

“Iyi milimo yonse umupashi umo wine e ubomba.”—1 KOR. 12:11.

1. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

ISHIWI lya kuti Pentekoste litwibukisha ifintu ifisuma ifyacitike mu 33 C.E. (Imil. 2:1-4) Pali ubu bushiku epo Lesa apongolwele umupashi wakwe no kutendeka uku-ubomfya mu kutungulula abantu bakwe mu nshila yaibela. Mu cipande cafumineko, twasambilile ifyo umupashi wa kwa Lesa wa-afwile ababomfi ba kwa Lesa aba cishinka ukubomba bwino imilimo iyali iya-afya. Bupusano nshi bwaba pa fyo umupashi wa kwa Lesa wa-afwile ababomfi bakwe ilyo Yesu talaisa pe sonde e lyo na mu nshita sha batumwa? Inga Abena Kristu muno nshiku banonkelamo shani mu fyo umupashi wa kwa Lesa uwa mushilo ubatungulula? Natumone.

“Moneni! Ndi Musha Mwanakashi uwa kwa Yehova!”

2. Bushe Maria amwene shani ifyo umupashi wa mushilo ubomba?

² Maria emo ali Ilyo Lesa apongolwele umupashi wa mushilo pa bali mu muputule wa pa  muulu mu Yerusalemu. (Imil. 1:13, 14) Lelo ilyo kwali kucili imyaka nalimo 30 ninshi umupashi wa mushilo taulapongololwa, Maria alimwene ifyo umupashi wa mushilo wabombele mu nshila ishaibela. Yehova akushiishe ubumi bwa Mwana wakwe mwi fumo lya kwa Maria ninshi ni nacisungu. Icalengele ukuti emite “mupashi wa mushilo.”—Mat. 1:20.

3, 4. Mibele nshi iyo Maria alangile, kabili kuti twamupashanya shani?

³ Cinshi calengele ukuti Maria akwate ishuko ilishaikulila? Ilyo malaika amulondolwelele ifyo Yehova alefwaya, Maria alipapile ati: “Moneni! Ndi musha mwanakashi uwa kwa Yehova! Nacibe ifyo fine ukulingana ne fyo mwasosa.” (Luka 1:38) Pa kulanda aya mashiwi Maria alangile imibele akwete iyo na Lesa amwene kale. Ifyo ayaswike fyalangilile ukuti alefwaya ukucita ifyo Lesa alefwaya. Tasakamene pa fyo abantu bali no kulalanda nangu fye ifyo nkobekela wakwe ali no kumumona. Filya Maria alandile ukuti musha mwanakashi uwa kwa Yehova, alangile ukuti alicetekele sana Yehova Shikulu wakwe.

⁴ Bushe na imwe inshita shimo cilamupesha amano nga mwakwata amafya nangu nga mwapeelwa umulimo ukalamba mu kuteyanya kwa kwa Lesa? Bonse tulingile ukuipusha ukuti, ‘Bushe cine cine nalicetekela ukuti Yehova kuti abomba ifintu ukulingana ne fyo afwaya? Bushe ndalanga ukuti nali-ipeelesha?’ Mulingile ukutetekela ukuti Lesa alapeela umupashi wakwe bonse abamucetekela no mutima onse kabili abasumina ukuti ni mulopwe.—Imil. 5:32.

Umupashi wa Mushilo Walyafwile Petro

5. Ilyo ubushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E. tabulafika, ni muli finshi umo Petro amwene ifyo umupashi wa mushilo ubomba?

⁵ Ilyo ubushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E. bushilafika, umutumwa Petro alimwene ifyo umupashi wa mushilo ubomba nga filya fine cali na kuli Maria. Yesu alipeele Petro na batumwa bambi amaka ya kufumya ifibanda. (Marko 3:14-16) Nangu ca kuti Amalembo tayalandapo ifingi sana, cimoneka kwati Petro alikwete amaka ya kufumya ifibanda. Petro na kabili alimwene ifyo amaka ya kwa Lesa yabomba ilyo Yesu amwebele ukwenda pali bemba wa Galili, kabili alyendele. (Belengeni Mateo 14:25-29.) Ukwabula no kutwishika Petro alicetekele ukuti umupashi wa mushilo walamwaafwa ukucita ifisungusho. Na kabili umupashi wali no kwafwa Petro na basambi banankwe mu nshila na shimbi.

6. Finshi umupashi wa kwa Lesa wa-afwile Petro ukucita pa bushiku bwa Pentekoste mu 33 C.E. e lyo na pa numa?

⁶ Pa Mutebeto wa Pentekoste mu 33 C.E., Petro na batumwa bambi balipeelwe amaka ya kucita ifipesha amano pamo nga ukulandila mu ndimi isha bantu abaishile mu kutandala mu Yerusalemu. Pa numa Petro atendeke ukulanda ku bantu abalongene. (Imil. 2:14-36) Inshita shimo uyu mwaume uwalesuswa kabili camwenso alishipile ukulanda ku bantu pali Yesu nangu ca kuti balebatiinya no kubacusha. (Imil. 4:18-20, 31) Umupashi wa kwa Yehova walimupeele amaka ya kwishiba ifintu. (Imil. 5:8, 9) Na kabili alipeelwe amaka ya kubuusha abafwa.—Imil. 9:40.

7. Finshi Yesu asambilishe ifyo Petro aumfwikishe pa numa ya kubatishiwa no mupashi wa mushilo?

⁷ Nangu fye ilyo ubushiku bwa Pentekoste bushilafika Petro aliishibe ifingi ifyo Yesu alesambilisha. (Mat. 16:16, 17; Yoh. 6:68) Lelo kwali fimo ifyo Yesu asambilishe ifyo ashaumfwikishe. Ku ca kumwenako Petro taishibe bwino ukuti Kristu ali no kubuuka ngo mupashi mu bushiku bwalenga shitatu no kuti Ubufumu bwa kwa Lesa bwali no kuba mu muulu. (Yoh. 20:6-10; Imil. 1:6) Petro taishibe no kuti abantu kuti baba imipashi no kutendeka ukuteka mu Bufumu bwa mu muulu. Ilyo abatishiwe no mupashi wa mushilo no kupeelwa isubilo lya kwikala ku muulu, e lyo aumfwikishe ifyo Yesu alesambilisha.

8. Finshi ifyo umupashi wa kwa Lesa wafwa abasubwa ne “mpaanga shimbi” ukumfwikisha?

⁸ Abasambi ba kwa Yesu batendeke ukumfwikisha fimo ifyo Yesu alebasambilisha pa numa ya kupokelela umupashi wa mushilo. Ilyo baletungululwa no mupashi wa mushilo, bakalemba ba Malembo ya ciGriki aya Bwina Kristu  balilembele ifintu ifyalekanalekana pa bufwayo bwa kwa Yehova. (Efes. 3:8-11, 18) Muno nshiku abasubwa e lyo ne “mpaanga shimbi” balasambilila ca pamo icine ca mu Baibolo. (Yoh. 10:16) Bushe mulatemwa ifi umupashi wa mushilo umwafwa ukumfwikisha Icebo ca kwa Lesa?

Paulo ‘Aiswilemo Umupashi wa Mushilo’

9. Finshi umupashi wa mushilo walengele Paulo ukucita?

⁹ Ilyo papitile umwaka umo pa numa ya Pentekoste mu 33 C.E., kwali na umbi uwapokelele umupashi wa mushilo. Uyu ali ni Sauli uwaishileishibikwa ukuti Paulo. Ifyo umupashi wamutungulwile ukubomba filatunonsha na muno nshiku. Umupashi walyafwile Paulo ukulemba amabuuku ya mu Baibolo 14. Nge fyo cali na kuli Petro, umupashi wa kwa Lesa walyafwile na Paulo ukumfwa no kulondolola bwino bwino isubilo lya ku muulu ilya kuba no mweo uushifwa kabili uushibola. Umupashi wa mushilo walengele Paulo ukulaposha amalwele, ukufumya ifibanda no kubuusha abafwa. Lelo umupashi wa mushilo uo Paulo apokelele wali no kumulenga ukubomba imilimo iyacindama. Abena Kristu na bo balapokelela umupashi wa mushilo uulenga balebomba imilimo ya Bwina Kristu nangu ca kuti bena tabapokelela umupashi mu cisungusho.

10. Umupashi wa mushilo wa-afwile shani Paulo ukukwata amaka ya kusosa?

¹⁰ Ilyo Paulo ‘aiswilemo umupashi wa mushilo,’ alishipile pa kulanda no wa finjelengwe. Ifyalandile Paulo fyalengele umulashi wa ku Kupro uwalekutikako ukusambilila icine pantu “alipapile pe sambilisho lya kwa Yehova.” (Imil. 13:8-12) Paulo alishibe ukuti pa kushimikila calicindama ukukwata umupashi wa kwa Lesa. (Mat. 10:20) Pa numa, Paulo apaapeete aba mu cilonganino ca ku Efese ukuti balemupepelako pa kuti “apeelwe amaka ya kusosa.”—Efes. 6:18-20.

11. Bushe umupashi wa kwa Lesa watungulwile shani Paulo?

¹¹ Umupashi wa mushilo tawapelele fye mu kwafwa Paulo ukuba na maka ya kusosa lelo limo walemukaanya ukuya mu kushimikila mu ncende shimo. llyo Paulo aleba pa nyendo sha bumishonari aletungululwa no mupashi wa kwa Lesa. (Imil. 13:2; belengeni Imilimo 16:6-10.) Na muno nshiku mwine Yehova alabomfya umupashi wa mushilo ukutungulula umulimo wa kushimikila. Ababomfi ba kwa Yehova abacumfwila balabomba apapelele amaka yabo kabili balaba abashipa pa kushimikila nga fintu Paulo alecita. Nangu ca kuti Lesa tatungulula abantu nge fyo alebatungulula mu nshita sha kwa Paulo, na lyo line twalicetekela ukuti Yehova alabomfya umupashi wakwe pa kuti abalefwaya ukumfwa basambilile icine.—Yoh. 6:44.

“Imisango ya Kubombelamo Iyalekanalekana”

12-14. Bushe umupashi wa kwa Lesa uubomba mu nshila imo ine pa babomfi bakwe bonse? Londololeni.

¹² Bushe amalyashi ayalanda pa fyo Yehova apaalile abasubwa mu nshita sha batumwa yalakoselesha ababomfi ba kwa Lesa muno nshiku? Ukwabula no kutwishika yalabakoselesha! Tontonkanyeni pa mashiwi ayo Paulo alembele aba mu cilonganino ca mu Korinti pa fya bupe ifya kucita ifipesha amano ifyo balekwata nga  bapokelela umupashi wa mushilo, atile: “Awe kwaba ifya bupe ifyalekanalekana, lelo umupashi wena waba fye umo; kabili kwaba imilimo iyalekanalekana, lelo kwena kwaba fye Shikulu umo; kabili kwaba imisango ya kubombelamo iyalekanalekana, lelo Lesa, uulenga ukuti bonse babombe iyi milimo yonse, aba fye umo.” (1 Kor. 12:4-6, 11) Ca cine umupashi wa mushilo kuti wabomba mu nshila shalekanalekana pa babomfi ba kwa Lesa abapusanapusana pa kuti bacite ifyo Lesa afwaya. Ukwabula no kutwishika aba mu “mukuni unono” na aba mu “mpaanga shimbi” isha kwa Kristu bonse balapokelela umupashi uwa mushilo. (Luka 12:32; Yoh. 10:16) Lelo nangu cibe ifi umupashi taubomba mu nshila imo ine pa bantu abalekanalekana aba mu cilonganino.

¹³ Ku ca kumwenako, baeluda basontwa no mupashi wa mushilo. (Imil. 20:28) Lelo te basubwa bonse ababomba nga bakangalila mu cilonganino. Bushe ici cilolele mwi? Cilolele mu kuti umupashi wa kwa Lesa ubomba mu nshila shalekanalekana pa bantu bapusanapusana aba mu cilonganino.

¹⁴ Umupashi uulenga abasubwa baishiba ukuti “bana” e mupashi umo wine uo Yehova abomfeshe pa kubushisha umwana wakwe uwatemwikwa ku bumi bwa ku muulu. (Belengeni Abena Roma 8:11, 15.) E mupashi umo wine uo Yehova abomfeshe pa kupanga umuulu ne calo. (Ukute. 1:1-3) Na kabili Yehova abomfeshe umupashi wa mushilo umo wine ukwafwa Besalele ukubomba imilimo iyaibela pa cikuulwa ca mushilo, apeele na Samsone amaka ya kucita ifintu ifyo ashali na kucita ku maka yakwe, kabili alengele na Petro ukwenda pa menshi. E ico kanshi tatulingile ukulamona kwati ukutungululwa no mupashi wa mushilo cimo cine no kusubwa no mupashi. Ukusubwa no mupashi nako kwaba fye ni nshila imo iyaibela iyo mupashi ubombelamo. Lesa umwine e usala abo asuba no mupashi wa mushilo.

15. Bushe abantu bakatwalilila ukubatishiwa no mupashi wa mushilo ku ciyayaya? Londololeni.

¹⁵ Ukutula fye na kale, ilyo Lesa ashilatendeka ukusuba abantu no mupashi, umupashi wakwe uwa mushilo walebomba mu nshila ishalekanalekana pa babomfi bakwe aba cishinka. Pa Pentekoste mu 33 C.E. Lesa atampile ukusuba abantu no mupashi wa mushilo lelo takatwalilile ukucita ifi. Ukubatishiwa no mupashi kukapwa lelo umupashi wa mushilo ukatwalilila ukubomba pa bantu ba kwa Lesa pa kutila bakalecita ukufwaya kwakwe ku ciyayaya.

16. Mulimo nshi umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa ulelenga abantu ukubomba pa calo?

¹⁶ Mulimo nshi umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova ulelenga abantu ukubomba pa calo? Ukusokolola 22:17 kutila: “Umupashi na nabwinga balesosa abati: ‘Iseni!’ Na onse uuleumfwa lekeni asose ati: ‘Iseni!’ Na onse uuli ne cilaka ese; onse uulefwaya anwepo amenshi ya mweo aya bupe fye.” Umupashi wa kwa Lesa ulalenga Abena Kristu ukulaebako “onse uulefwaya” ubwite bwa kwa Yehova ubwa kunwa amenshi ya mweo. Abasubwa e batungulula uyu mulimo. Lelo aba mu mpaanga shimbi nabo balabombako uyu mulimo. Amabumba yonse yabili yatungululwa no mupashi wa mushilo pa kubomba uyu mulimo. Aba mu mabumba yonse yabili balaipeela kuli Yehova no kubatishiwa “mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya mupashi wa mushilo.” (Mat. 28:19) Kabili bonse balaleka umupashi wa kwa Lesa ukulabatungulula no kulenga balekwata ifisabo fya mupashi. (Gal. 5:22, 23) Umupashi wa mushilo ulaafwa aba mu mpaanga shimbi nga filya fine wafwa abasubwa. Pa mulandu wa kuti umupashi wa mushilo ulabafwa, balesha na maka ukuba aba mushilo nge fyo Yehova afwaya.—2 Kor. 7:1; Ukus. 7:9, 14.

Mulelomba Umupashi wa Mushilo

17. Kuti twalanga shani ukuti tutungululwa no mupashi wa kwa Lesa?

¹⁷ E co nampo nga Lesa amupeela isubilo lya kuba no mweo wa muyayaya ku muulu nangu pano calo, na lyo line Yehova kuti amupeela “amaka yacila aya bantunse” pa kuti mutwalilile ukuba aba kaele no kupokelela icilambu cenu. (2 Kor. 4:7) Ukutwalilila ukubila imbila nsuma iya Bufumu kukalenga abantu nalimo  ukulamupumya. Lelo muleibukisha ukuti “nga balemupontela pa mulandu we shina lya kwa Kristu, ninshi mwalipaalwa, pantu ninshi umupashi uumulenga ukucindama, e kutila umupashi wa kwa Lesa, uli na imwe.”—1 Pet. 4:14.

18, 19. Bushe Yehova kuti amwafwa shani ukubomfya umupashi wakwe uwa mushilo, kabili finshi mulefwaisha ukucita?

¹⁸ Umupashi wa mushilo bupe ubo Lesa apeela apa fye ku bantu abaufwaya. Ukamwafwa ukuba abacenjela no kulabombesha mu mulimo wa kwa Lesa. “Lesa e ulebombela muli imwe, pa mulandu wa kufwaya kwakwe pa kuti mulefwaya e lyo no kucitapo cimo.” Ubupe bwacindamisha, e kutila umupashi wa mushilo, e lyo no kuibikilishako kwesu ukwa “kwikatisha icebo ca mweo,” kukalenga “[tulebombela] ipusukilo [lyesu] no mwenso no kututuma.”—Fil. 2:12, 13, 16.

¹⁹ Mulingile ukucetekela sana umupashi wa kwa Lesa, kabili mulebombesha nga mwapeelwa imilimo, mufwile no kwishiba ifya kubomba umulimo mwapeelwa no kulomba ukuti Yehova engalamwafwa. (Yako. 1:5) Yehova akamwafwa ukumfwikisha Icebo cakwe, ifya kushipikisha amafya, ne fya kushimikila imbila nsuma. Baibolo itila: “Mulelomba, kabili bakamupeela; mulefwaya, kabili mukasanga; mulekonkonsha, kabili bakamwiswila,” kanshi kuti twalomba no mupashi wa mushilo. (Luka 11:9, 13) E ico mulepepa lyonse ukuti Yehova amwafwe ukuba nga filya aba cishinka aba kale baali e lyo na ba muno nshiku abatungululwa no mupashi wa kwa Lesa uwa mushilo.

Bushe kuti Mwalondolola?

• Pa kuti Lesa engatupaala nga filya apaalile Maria, mibele nshi na ifwe tulingile ukukwata?

• Bushe Paulo atungulwilwe shani no mupashi wa kwa Lesa?

• Bushe ababomfi muno nshiku batungululwa shani no mupashi wa kwa Lesa?

[Ifipusho]

[Icikope pe bula 24]

Umupashi wa kwa Lesa walyafwile Paulo ukukanasongwa ne mipashi yabipa

[Icikope pe bula 26]

Na muno nshi mwine Lesa alapeela umupashi wa mushilo ku kwafwa Abena Kristu nampo nga bakwata isubilo lya kwikala pe sonde nangu ku muulu