Ifyo Mwingatwalilila Ukuba Abafumacumi mu Calo Umushaba Ubufumacumi

UKUKANABA no bufumacumi kwaba fye mpanga yonse. Abantu balabepa, balalipilisha indalama ishingi, baleba, tabalipila inkongole, kabili balaitakisha pa fyo bacita ifilenga amakwebo yalelunduluka bwangu. Ilingi line cilafya ukuba abafumacumi pantu twikala mu calo umwaba abantu abashaba na bufumucumi. Bushe kuti twacita shani pa kuti tuleba abafumacumi muli fyonse ifyo tucita? Natumone ifintu ifitatu ifingatwafwa ukucita ifyo. Ne fi, katiina ka kuli Yehova, kampingu musuma, no kuba abaikushiwa.

Akatiina Kene Kene aka Kuli Yehova

Kasesema Esaya alembele ukuti: “Yehova e Mupingushi wesu, Yehova e wa kutupeela amafunde, Yehova e Mfumu yesu.” (Esa. 33:22) Ukwishiba icifulo Yehova akwata kulalenga tuleba na katiina kuli ena. Ne ci cilenga tule-esha na maka ukuba abafumacumi muli fyonse ifyo tucita. Pa Amapinda 16:6 patila: “Mu katiina ka kuli Yehova umuntu alataluka ku bubi.” Aka katiina te kutiina fye ukuti Lesa akatukanda, lelo kutiina ukufulwisha Shifwe wa ku muulu, uwabika sana amano kuli ifwe.—1 Pet. 3:12.

Ifyacitikile umuntu umo fyalangilila ubusuma ubwaba mu kuba na katiina kene kene. Ba Ricardo na bena mwabo ba Fernanda bafumishe indalama amadola 700 aya ku America mu banki. * Ba Fernanda babuulile ishi ndalama no kushibika mu cikwama ukwabula ukupendamo. Ilyo bafikile ku ng’anda ninshi nabalipilako inkongole shimo, balipapile ukusanga ukuti mu cikwama mwali indalama ishingi nga shilya shine bafumishe ku banki. Baishileiluka ukuti “uwabapeele indalama ku banki alibapeele ishingi.” Pa kubalilapo, balefwaya ukusunga shilya ndalama, pantu kwali ifingi ifyo balingile ukulipilako. Ba Ricardo balondolola ukuti: “Twalipepele kuli Yehova ukuti atwafwe tushipe pa kuti tubwekeshemo indalama. Apo twalefwaya ukumutemuna ukulingana ne fyo alanda pa Amapinda 27:11, twalibweseshemo indalama.”

Kampingu Iyasambilishiwa na Baibolo

Kuti twakansha kampingu yesu nga tulesambilila Baibolo no kulaesha sana ukukonka ifyo tulesambilila. Apo “icebo ca kwa Lesa ca mweo kabili ca maka,” kanshi tatwakapelele fye pa kucishiba, lelo tukafwaya no kucitapo cimo. Ici cikalenga ‘tukalefwaya ukuba aba cishinka muli fyonse.’—Heb. 4:12; 13:18.

Moneni ifyacitikile ba João. Bakwete inkongole ishingi, ukufika ku ndalama amadola 5,000 aya ku America. Lelo bakuukiile kwi tauni limbi ukwabula ukusha balipila inkongole. Ilyo papitile imyaka 8, ba João balisambilile icine, kabili kampingu yabo iyasambilishiwa na Baibolo yalengele ukuti bafwaye umwine wa kampani bakweteko inkongole no kumulipila shonse! Apo ba João balefola indalama ishinono kabili balesakamana abakashi na bana bane, umwine wa kampani bakongweleko asumine ukuti balelipilako kandalama akanono cila mweshi.

Ukuteka Umutima

Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Bukapepa pamo no kuteka umutima bunonshi ubukalamba. . . . Pa kuba ne fya kulya ne fya kufwala no mwa kwikala, tuteke imitima kuli ifi fine.” (1 Tim. 6:6-8) Ukumfwila uku kufunda kusuma kukatwafwa ukukanacita amakwebo aya bufunushi na ya bufumfuntungu nelyo ukucitako  ifintu ifya kufwaya ukuwina bwangu bwangu. (Amapi. 28:20) Ukukonka ukufunda kwa kwa Paulo kukalenga tulebika Ubufumu bwa kwa Lesa intanshi, ukucetekela ukuti fyonse ifyo tukabila tukapeelwa.—Mat. 6:25-34.

Lelo, ‘ukubelelekwa ku fyuma’ takufwile ukulenga twalamona kwati ubufunushi no lunkumbwa fyaliba fye bwino. (Mat. 13:22) Ibukisheni ifyacitikile Akani. Alimweneko uko mu cipesha mano abena Israele bayabwike Umumana wa Yordani. Nomba pa mulandu wa bufunushi, alifililwe ukucimfya ulunkumbwa lwa kufwaya ukwiba indalama sha silfere ne sha golde ne ca kufwala ca mutengo pa fipe fyashele mu musumba wa Yeriko. Ifyo acitile fyalimwipaishe. (Yosh. 7:1, 20-26) E mulandu wine pa numa ya myaka iingi, Yesu asokele ukuti: “Cenjeleni no kutaluka ku musango onse uwa lunkumbwa”!—Luka 12:15.

Muleba Abafumacumi pa Ncito

Natulande pali fimo ifingalenga cafye ukutwalilila ukuba abafumacumi muli fyonse. Ukuba abafumacumi pa ncito kusanshamo ‘ukukanaiba,’ nangu ca kuti e fyo abengi baleba. (Tito 2:9, 10) Ba Jurandir ababomba ku buteko, balangile ubufumacumi ilyo balembele lipoti ya ndalama babomfeshe pa bulendo. Ababomfi banabo bena balefwaya kampani ibabweseshe indalama ishingi ukucila isho babomfeshe. Bacitile fyo pantu umukalamba wa dipartimenti babombako alecingilila ababomfi abashali na bufumacumi. Na kuba, uyu mukalamba wa pa ncito akalipililepo na ba Jurandir pa bufumacumi bwabo kabili alibaleseshe ukuya mu kubombela ku fifulo fimbi. Lelo mu kupita kwa nshita, balipitulwike mu fyo dipartimenti yabo ibomfya indalama, kabili ba Jurandir balibatashishe pa bufumacumi bwabo. Na kabili balibapeele icifulo ca pa muulu.

Ba André, abashitisha mwi tuuka, babebele ku wabengisha incito ukuti balelundako imitengo ya fintu baleshitisha ukufika ku miku ibili. Uyu munyinefwe alipepele kuli Yehova ukuti ashipe pa kuti akonke ifishinte fya mu Baibolo. (Amalu. 145:18-20) Na kabili alilondolwelele abene be tuuka ico akaniine ukucita ifyo bamwebele, lelo tabaumfwile. E ico ba André bapingwilepo ukuleka incito nangu ca kuti balefola indalama ishingi. Ilyo papitile umwaka umo, umwine we tuuka alibebele ukubwelela pa ncito, kabili abebele ukuti balileka ukulipilisha indalama ishingi ku baleshita ifipe. Ba André balibapeele ififulo ca bumaneja.

Ukulipila Inkongole

Umutumwa Paulo aebele Abena Kristu ukuti: “Mwiba ne nkongole nangu shimo ku muntu.” (Rom. 13:8) Limo kuti twalafwaya umwa kulesesha pa kuti twilipila inkongole,  ukulamona kwati uo twakwatila inkongole alikwata sana indalama ica kuti talekabila ne sho twamukongola. Lelo, Baibolo itusoka ukuti: “Umubifi alakongola no kukanabwesha.”—Amalu. 37:21.

Kuti caba shani nga ca kuti “ifintu fyabula ukwenekela” fyalenga twafilwa ukulipila inkongole? (Luk. Mil. 9:11) Ba Francisco bakongwele indalama ishingi sana isha kushitamo ing’anda kuli ba Alfredo ishafikile ku madola 7,000 aya ku America. Lelo pa mulandu wa kuti ubukwebo bwabo tabwaendele bwino, balifililwe ukubwesha indalama pa bushiku bapangene. Ba Francisco balile no kuyalanshanya na ba Alfredo, kabili ba Alfredo balisumine ukuti bakulababwesesha inkongole panono panono.

Mwilacita Kwati Ifintu Fili fye Bwino

Ibukisheni abaupana babili Anania na Safira abali mu cilonganino ca Bena Kristu ica kubalilapo. Pa numa ya kushitisha ibala, babuulilepo fye indalama ishinono no kutwala ku batumwa kabili babebele ukuti e ndalama shonse isho bashitishishemo ibala. Balefwaya bambi ukubamona ukuti ni bakapekape sana. Lelo, umutumwa Petro ukupitila mu mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa, alisansalike ubufi bwabo, kabili Yehova alibonawile.—Imil. 5:1-11.

Ukupusanako na Anania na Safira abashakwete ubufumacumi, bakalemba ba Baibolo bena bali no bufumacumi. Mose alandile mu bufumacumi ifyo ubukali bwakwe bwalengele ukuti eingila mu Calo ca Bulayo. (Impe. 20:7-13) Yona na o, tafishile pa fyo akeene ukushimikila ku bena Ninebe na pa fyo acitile pa numa ya kubashimikila. Mu nshita ya kufifisa, alilembele fye fyonse.—Yona 1:1-3; 4:1-3.

Tulingile ukushipa pa kulanda icine, nangu ca kuti ifilefumamo tafyawame, nge fyo cali kuli Nathalia uwa myaka 14 ilyo ali pa sukulu. Apitulwike mu mashindano alembele kabili amwene ukuti icasuko cimo ico bakafundisha bamucongele bwino cali ca bufi. Nangu ca kuti alishibe ukuti ici cikalenga amatoni ukubwelela pa nshi, ilyo line Nathalia alyebele bakafundisha wakwe. Alandile ukuti: “Abafyashi bandi lyonse balansambilisha ukuti pa kutemuna Yehova, mfwile ukuba uwa bufumacumi. Kampingu yandi nga yalencusha lyonse nga ca kuti nshaebele bakafundisha bandi.” Bakafundisha balitashishe Nathalia pa bufumacumi bwakwe.

Ubufumacumi Bulalenga Yehova Ukucindikwa

Giselle, umukashana uwa myaka 17, asangile icikwama umwali ifintu fimo ne ndalama amadola 35 aya ku America. Apeele abalashi ba pa sukulu icikwama pa kuti bafwaye umwine no kumubwesesha. Ilyo papitile umweshi umo, umukalamba wa pa sukulu abelengele kalata ku bana be sukulu bonse abali mwi kalasi umwali Giselle. Iyi kalata mwali ifyebo fya kutasha Giselle pa bufumacumi bwakwe no kutasha abafyashi bakwe pa fyo bamukusha bwino na pa fyo bamusambilisha ifya kwa Lesa. ‘Imilimo yakwe iisuma’ yalengele Yehova ukucindikwa.—Mat. 5:14-16.

Tukabila ukushipa pa kuti tube abafumacumi mu calo umo abantu baba ‘abaitemwa, abatemwa indalama, aba mataki, aba matutumuko, abashaba na cishinka.’ (2 Tim. 3:2) Lelo icikatwafwa ukutwalilila ukuba abafumacumi mu calo umushaba ubufumacumi, katiina kene kene aka kuli Yehova, kampingu wasambilishiwa na Baibolo, e lyo no kuteka umutima. E lyo nga twaba abafumacumi, tukaba ifibusa fya kwa Yehova, ‘uwalungama kabili uwatemwa imicitile yalungama.’—Amalu. 11:7.

[Futunoti]

[Ifikope pe bula 7]

Akatiina kene kene aka kuli Yehova kalatwafwa ukutwalilila ukuba abafumacumi

[Icikope pe bula 8]

Ubufumacumi bulalenga Yehova acindikwa