Ibakeni Mu Kutemwa Kwa Kwa Lesa!
Ibakeni Mu Kutemwa Kwa Kwa Lesa!
‘Mwe batemwikwa, . . . ibakeni mu kutemwa kwa kwa Lesa, . . . ukwalola ku bumi bwa ciyayaya.’—YUDA 20, 21.
1, 2. Bushe kuti mwaikalilila shani mu kutemwa kwa kwa Lesa?
YEHOVA alitemwa sana abantunse ica kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka ukuti abamutetekela bakabe no mweo wa muyayaya. (Yohane 3:16) Ala mwandini cilawama nga nshi ukuimwena fwe bene ifyo Lesa atutemwa! Nga muli babomfi ba kwa Yehova, ukwabula no kutwishika kuti mwafwaya Lesa ukumutemwa ku ciyayaya.
2 Umusambi Yuda alilondolola ifyo mwingacita pa kwikalilila mu kutemwa kwa kwa Lesa. Alembele ukuti: “Pa kuikuula pa citetekelo cenu icashilisha, no kupepela mu mupashi wa mushilo, ibakileni mu kutemwa kwa kwa Lesa, ilyo mulelolela uluse lwa kwa Shikulwifwe Yesu Kristu ulwalola ku bumi bwa ciyayaya.” (Yuda 20, 21) Ukulabelenga Icebo ca kwa Lesa no kulashimikila kuti kwamwafwa ukuikuula pa “citetekelo icashilisha,” e kuti amasambilisho ya Bena Kristu. Pa kwikalilila mu kutemwa kwa kwa Lesa mufwile ukulapepa “mu mupashi wa mushilo,” nelyo ukulatungululwa no mupashi wa mushilo. Na kabili pa kuti bakamupeele umweo wa muyayaya mufwile no kutetekela mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu.—1 Yohane 4:10.
3. Bushe mulandu nshi bamo balekela ukuba Inte sha kwa Yehova pali nomba?
3 Bamo abaali ne citetekelo kale tabatwalilila ukwikala mu kutemwa kwa kwa Lesa. Apo basalilepo ukulabembuka, pali ino nshita tabali Inte sha kwa Yehova. Bushe kuti mwataluka shani ku kucita ica musango yo? Ukulatontonkanya pa fishinka fili pe samba kuti kwamulenga ukukanabembuka kabili kuti mwaikalilila mu kutemwa kwa kwa Lesa.
Mulelanga Ukuti Mwalitemwa Lesa
4. Bushe ukumfwila Lesa kwacindama shani?
4 Mulelanga ukuti mwalitemwa Lesa pa kulamumfwila. (Mateo 22:37) Umutumwa Yohane alembele ukuti: “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tubake amafunde yakwe; kabili amafunde yakwe tayaba cisendo.” (1 Yohane 5:3) Ukulaumfwila Lesa lyonse kuti kwamukosha ukukaana amatunko kabili kuti mwaba aba nsansa. Kemba wa malumbo atile: “Alishuko muntu uushendela mu mano ayapanda ababifi, . . . lelo mu malango ya kwa Yehova e mwabo kubekwa kwakwe.”—Amalumbo 1:1, 2.
5. Bushe ukutemwa Lesa kukamulenga ukukanacita cinshi?
5 Ukutemwa Lesa kukalenga ukuti mwikacita ulubembu lwabipisha ulwingaleta umuseebanya pe shina lyakwe. Aguri apepele ukuti: “Mwimpeela bupina nangu bucindami; mundiishe icilyo icinjene, epali naikuta, namukaana, no kutila, Nani Yehova? nalimo nabo mupina, no kwiba, kabili napelule shina lya kwa Lesa wandi.” (Amapinda 30:1, 8, 9) Pampamineni pa ‘kukanapelula ishina lya kwa Lesa,’ e kuti ukukanaleta umuseebanya pe shina lyakwe. Lyonse muleesha ukucita icalungama icingaletela Yehova Lesa umucinshi.—Amalumbo 86:12.
6. Bushe cinshi cingacitika nga mulecitila ulubembu ku mufulo?
6 Lyonse mulepepa kuli Shinwe wa mu muulu uwamutemwa nga nshi ukuti alemwafwa ukukaana amatunko ya kucita ulubembu. (Mateo 6:13; Abena Roma 12:12) Muleumfwila ukufunda kwa kwa Lesa pa kuti amapepo yenu yelacilimwa. (1 Petro 3:7) Nga ca kuti mwacitila ulubembu ku mufulo, ifingafumamo kuti fyabipa sana, pantu mu mampalanya Yehova alacilika inshila ya bacipondoka kwi kumbi ilyafitula pa kuti amapepo yabo tayafikile kuli ena. (Inyimbo sha Bulanda 3:42-44) Kanshi muleicefya, no kulapepa pa kuti mwikacita icingalenga amapepo yenu ukukanafika kuli Lesa.—2 Abena Korinti 13:7.
Mulelanga Ukuti Mwalitemwa Umwana wa kwa Lesa
7, 8. Bushe ukumfwila ukufunda kwa kwa Yesu kuti kwayafwa shani umo ukukanacita ulubembu?
7 Mulelanga ukuti mwalitemwa Yesu Kristu pa kulaumfwila amafunde yakwe, pantu ukucite fyo kukamwafwa ukukanacita ulubembu. Yesu atile: “Nga mwabaka amafunde yandi, mukekala mu kutemwa kwandi, ifyo na ine nabaka amafunde ya kwa Tata no kwikala mu kutemwa kwakwe.” (Yohane 15:10) Bushe ukulacita ifyo Yesu alandile kuti kwamwafwa shani ukwikalilila mu kutemwa kwa kwa Lesa?
8 Ukulaumfwila amashiwi ya kwa Yesu kuti kwamwafwa sana ukutwalilila ukuba abasanguluka. Lesa apeele abena Israele ifunde lya kuti: “Wilacita bucende.” (Ukufuma 20:14) Lelo Yesu aishilelanda icishinte ca ili funde ilyo atile: “Onse uwatwalilila ukulolesha umwanakashi no kumukumbwa, ninshi nacita kale ubucende nankwe mu mutima wakwe.” (Mateo 5:27, 28) Umutumwa Petro atile bamo mu cilonganino ca Bena Kristu ba kubalilapo bali “na menso ayaisulamo bucende” kabili ‘balebeleleka abashashangila.’ (2 Petro 2:14) Lelo, pa kuti mwibapashanya, mulingile ukutemwa Lesa na Kristu no kulaumfwila amafunde yabo kabili mufwile ukupampamina pa kutwalilila ukuba ifibusa fyabo.
Lekeni Umupashi wa kwa Lesa Ulemutungulula
9. Nga ca kuti umuntu atwalilila ukubembuka, bushe cinshi cingacitika ku mupashi wa mushilo?
9 Mulepepela umupashi wa mushilo, kabili muleleka ulemutungulula. (Luka 11:13; Abena Galatia 5:19-25) Nga ca kuti mwatwalilila ukulabembuka, Lesa kuti afumya umupashi wakwe pali imwe. Ilyo Davidi abembwike na Batisheba, apaapaatile kuli Lesa ukuti: “Mwimpoosa mfume pa cinso cenu; kabili umupashi wenu uwa mushilo shi mwimpoka.” (Amalumbo 51:11) Apo Imfumu Shauli tayalapile, Lesa alifumishe umupashi wakwe pali yena. Shauli abembwike lintu atuulile ilambo lya koca na lintu akeene ukonaula imikuni ya mpaanga, imbushi, ne ng’ombe, pamo ne mfumu ya bena Amaleke. Lyena Yehova alifumishe umupashi wakwe uwa mushilo pali Shauli.—1 Samwele 13:1-14; 15:1-35; 16:14-23.
10. Bushe mulandu nshi tushilingile fye no kutontonkanishisha pa kucita ulubembu?
10 Mwilatontonkanya fye na pa kucita ulubembu. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Pantu nga tulacita ulubembu ku mufulo pa numa ya kupokelela ukwishiba icine bwino bwino, ninshi takwashala kabili ilambo nangu limo ilya pa membu.” (AbaHebere 10:26-31) Ala kuti cabipa nga nshi nga mwalacitila ulubembu ku mufulo!
Mulelanga Ukutemwa kwa Cine Kuli Bambi
11, 12. Bushe ukutemwa no mucinshi kuti fyalenga shani umuntu ukukanacita ubulalelale?
11 Ukutemwa abantu bambi kukamulenga ukukanacita ubulalelale. (Mateo 22:39) Ukutemwa kwa musango yo kukamulenga ukubaka umutima wenu kabili tawakamulenge ukutemwana na bamuka bene pantu ukucite fyo kuti kwalenga mwacita ubucende. (Amapinda 4:23; Yeremia 4:14; 17:9, 10) Mulepashanya Yobo ico ali uwatambalala kabili alilapile ukuti takalolekeshe umwanakashi umbi uushili mukashi wakwe.—Yobo 31:1.
12 Ukulamona icupo ukuti ca mushilo kuti kwamulenga ukukanacita ulubembu. Umulandu Lesa abikileko icupo ca mucinshi no kwampana kwa mu cupo wa kuti abantu balefyalana. (Ukutendeka 1:26-28) Muleibukisha ukuti umulandu Lesa apangile ifilundwa fya mfwalo wa kuti kube ukufyalana kwa myeo, kabili umweo wa mushilo kuli Lesa. Abalalelale na bacende balapula mu mafunde ya kwa Lesa, balalenga ukwampana kwa mu cupo ukumoneka kwati takwacindama, tabamona ukuti icupo ca mushilo, kabili balabembukila imibili yabo ine. (1 Abena Korinti 6:18) Lelo ukutemwa Lesa na banensu pamo ne cumfwila kuli Lesa kuti fyalenga umuntu ukukanacita ifingamulenga ukutamfiwa mu cilonganino ca Bena Kristu.
13. Bushe ni mu nshila nshi umulalelale ‘onawila ifyuma’?
13 Tufwile ukucincintila amatontonkanyo yengatulenga ukucita ulubembu pa kuti tatukalifye abatemwikwa besu. Amapinda 29:3 yatila: “Icibusa ca banakashi bacilende cilofye fyuma.” Umucende uushilapila alonaula bucibusa bwakwe na Yehova kabili alapasa ulupwa lwakwe. Umukashi wakwe kuti apingulapo ukuti balekane. (Mateo 19:9) Nampo nga mulume nelyo umukashi e ucitile ubucende, icupo nga capwa, kuti alenga umwina mwakwe uwa kaele, abana bakwe, e lyo na bambi fye ukukalifiwa. Bushe tamulesumina ukuti ukwishiba ifyabipa ififuma mu bulalelale kulingile ukutulenga ukukaana amatunko ya kucita ubucende?
14. Bushe lisambililo nshi ililanda pa lubembu ilyo tusambilila pa Amapinda 6:30-35?
14 Ukwishiba ukuti ku bucende takwaba cifuta mulandu kuti kwalenga umo ukutaluka ku kucita ububi bwa musango yu. Amapinda 6:30-35 yasosa ukuti abantu nalimo kuti baba ne nkumbu ku mupuupu uwaiba ilyo ali ne nsala, lelo umucende balamusuula pantu aba na mapange ayabipa. ‘Alonaula umweo wakwe [nelyo, ubumi bwakwe].’ Nga ni lilya balekonka Amafunde ya kwa Mose uwa musango yo balemwipaya. (Ubwina Lebi 20:10) Uucito bucende alakalifya bambi pa kuti fye apwishe insuna yakwe, kabili umucende uushilapila tekalilila mu kutemwa kwa kwa Lesa, balamutamfya mu cilonganino ca Bena Kristu icasanguluka.
Beni na Kampingu Iyasanguluka
15. Bushe kampingu iyashutikwa “kwati ni ku cishutikilo” iba shani?
15 Nga tulefwaya ukwikalilila mu kutemwa kwa kwa Lesa, tatulingile ukuleka kampingu yesu ukukunkuma. Ukwabula no kutwishika tatulingile ukupashanya imibele yabipa iya muli cino calo, kabili tulingile ukulasala bwino aba kwangala nabo, ifitabo fya kubelenga, ne fya kuleseshamo icitendwe fimbi. Paulo asokele ukuti: “Mu nshita ishikakonkapo bamo bakafutukako ku citetekelo, no kwangwa ifyebo fyapuutwamo ifya kulufya ne fisambilisho fya fibanda, mu bumbimunda bwa basoso bufi abashutikwa bakampingu wabo kwati ni ku cishutikilo.” (1 Timote 4:1, 2) Kampingu iyashutikwa “kwati ni ku cishutikilo” ilafwa kwati ni filya ciba umuntu nga apya, inkanda isa pa cilonda ilafwa. Kampingu ya musango yo teti itusoke ukutaluka ku basangu nelyo ku fintu fimbi ifingalenga twafutuka ku citetekelo.
16. Mulandu nshi ukuba na kampingu yasanguluka kwacindamina?
16 Pa kupusuka, tulingile ukuba na kampingu iyasanguluka. (1 Petro 3:21) Ukucetekela umulopa wasumine uwa kwa Yesu kwalenga ukuti bakampingu besu basangululwe ku milimo yafwa “ku kuleka tubombe umulimo washila kuli Lesa wa mweo.” (AbaHebere 9:13, 14) Nga twabembukila ku mufulo, kampingu yesu kuti yakowela kabili kuti twaba abakowela abashalinga ukubomba umulimo wa kwa Lesa. (Tito 1:15) Lelo, Yehova kuti atwafwa ukuba na kampingu yasanguluka.
Fimbi Ifingatulenga Ukutaluka ku Cabipa
17. Bushe busuma nshi bwaba mu ‘kulakonka Yehova no mutima onse’?
17 ‘Mulekonka Yehova no mutima onse’ nge fyacitile Kalebu umwina Israele wa ku kale. (Amalango 1:34-36) Mulecita ifyo Lesa enekela imwe ukucita, kabili mwilatontonkanya na pa kuliila pe “tebulo lya fibanda.” (1 Abena Korinti 10:21) Kaaneni ubusangu. Lelo mulelya ica kulya ca ku mupashi ico bamupekanishisha pe tebulo lya kwa Yehova, kabili nga muletasha pali ifi fyonse tabakamulufye kuli bakasambilisha ba bufi nelyo ifimipashi fibifi. (Abena Efese 6:12; Yuda 3, 4) Mulebika amano ku fingakosha bucibusa bwenu na Yehova, pamo ngo kulabelenga Baibolo, ukulasangwa ku kulongana, no kulashimikila. Ukwabula no kutwishika nga mulekonka Yehova no mutima onse no kuba abacincila pe mu mulimo wa kwa Shikulu, mukaba ne nsansa.—1 Abena Korinti 15:58.
18. Bushe ukutiina Yehova kukakuma shani inshila mucitilamo ifintu?
18 Pampamineni pa ‘kulabombela Lesa umulimo washila pamo na katiina ka bukapepa no kututuma.’ (AbaHebere 12:28) Ukutiina Yehova kukamulenga ukutaluka ku kucita ifintu fyonse ifyabipa. Kukamwafwa ukulacita ifintu ukulingana ne fyo Petro afundile Abena Kristu banankwe abasubwa, atile: “Nga mulilila kuli Shifwe uupingula ukwabula akapaatulula umwabelo mulimo wa muntu umo umo, endeni na katiina mu nshita ya bulebeshi bwenu.”—1 Petro 1:17.
19. Bushe mulandu nshi lyonse mulingile ukulacitila ifyo mulesambilila mu Cebo ca kwa Lesa?
19 Lyonse mulecita ifyo mulesambilila mu Cebo ca kwa Lesa. Ukucite fyo kukamwafwa ukutaluka ku kucita imembu ishabipisha pantu mukaba pa bantu “abo ukupitila mu kubelesha bakansha ukulingulula kwabo ku kulekanya icalungama ne cabipa.” (AbaHebere 5:14) Ukucila ukuba abailekelesha mu milandile na mu ncitilo, mulelola pa kuti muleenda nga ba mano, ‘abailubwile nshita’ muli shino nshiku sha bubifi. “Mulekutuluka icabo kufwaya kwa kwa Yehova,” kabili muletwalilila ukucita ifyo fine fye.—Abena Efese 5:15-17; 2 Petro 3:17.
20. Bushe mulandu nshi tulingile ukusengaukila ulunkumbwa?
20 Mwilakumbwa ifya bene. Ifunde limo pa Mafunde Ikumi litila: “Wilakumbwa ing’anda ya mubiyo, wilakumbwa muka mubiyo, nangu mubomfi wakwe umwaume, nangu ni cishiko wakwe, nangu ni ng’ombe yakwe, nangu ni mpunda yakwe, nangu conse ica mubiyo.” (Ukufuma 20:17) Ili funde lyalecingilila ifyo umuntu akwata pamo nge ng’anda, umukashi, ababomfi, inama, na fimbi. Nomba icacindama sana ni cilya Yesu asosele, atile ulunkumbwa lulakowesha umuntu.—Marko 7:20-23.
21, 22. Bushe finshi Umwina Kristu engacita ifingalenga ukuti ebembuka?
21 Lyonse muleicingilila pa kuti ulunkumbwa talumulengele ukubembuka. Umusambi Yakobo alembele ukuti: “Umuntu onse eshiwa ilyo alembulwa no kubelelekwa ku lunkumbwa lwakwe lwine. E lyo ulunkumbwa, ilyo lwaimita, lufyala ulubembu; no lubembu, ilyo lwafishiwapo, luleta imfwa.” (Yakobo 1:14, 15) Ica kumwenako fye, nga ca kuti umuntu alenwa sana ubwalwa kale, kuti asalapo ukukanasunga ubwalwa mu ng’anda. Pa kusengauka amatunko ya kucita ubulalelale, Umwina Kristu kuti apingulapo ukulabombela ku cifulo cimbi nelyo fye ukuleka incito no kwingila kumbi.—Amapinda 6:23-28.
22 Mwilacita fye ne fintu ifingamulenga ukubembuka. Ukusengasenga nelyo ukulatontonkanya pa bulalelale kuti fyalenga umuntu ukucita ubucende nangu ubulalelale. Ukulanda ubufi kuti kwalenga umuntu ukutendeka ukubepa ubufi ubwabipisha kabili kuti camulenga ukulabembuka lyonse pantu ukubepa lubembu. Ukwiba utuntu utunono kuti kwaonaula kampingu ya muntu kabili kuti atampa ukulaiba ifintu ifikalamba. Nangu ukusuminishako fye fimo ifyo abasangu balanda kuti kwalenga umuntu ukuba umusangu.—2 Abena Tesalonika 2:3; Ukusokolola 21:8.
Cinshi Mufwile Ukucita nga Mwalibembuka?
23, 24. Bushe ifyebo fyaba pali 2 Imilandu 6:29, 30 na pa Amapinda 28:13 kuti fyatusansamusha shani?
23 Abantu bonse tabapwililika. (Lukala Milandu 7:20) Nomba nga mwalicita ulubembu ulwabipisha, ipepo lyapepele Imfumu Solomone ilyo yalepeela itempele kuti lyamusansamusha. Solomone apepele ukuti: “Ukupepa konse, ukupaapaata konse ukukaba ku muntu onse (uwa ku bantu benu bonse abena Israele, abaishiba umuntu no muntu impumo yakwe no kukalipwa kwakwe), uwafungulule ndupi shakwe ukulola ku ng’anda ino, lyene imwe muumfwe mu muulu mu bwikalo bwenu ubwapampamikwa, mulekelele, no kupeela ku muntu no muntu umwabele mibele yakwe yonse, mwe baishibo mutima wakwe (pantu imwe, ni mwe mweka, mwaishibe mitima ya bana ba bantu).”—2 Imilandu 6:29, 30.
24 Ca cine, Lesa alishiba imitima kabili alalekelela. Pa Amapinda 28:13 patila: “Uufimba pa fya bupulumushi fyakwe takashuke; lelo uufitumbula no kufileka akacitwe nkumbu.” Lesa kuti abelelo umuntu uluse nga ca kuti alapila, atumbula ulubembu acitile, no kukanabwekeshapo na kabili. Nga mwalilekelesha bucibusa bwenu na Yehova, bushe finshi fimbi ifingamwafwa ukwikalilila mu kutemwa kwa kwa Lesa?
Bushe Kuti Mwayasuka Shani?
• Bushe kuti twaikalilila shani mu kutemwa kwa kwa Lesa?
• Bushe ukutemwa Lesa na Kristu kutwafwa shani ukutaluka ku lubembu?
• Bushe mulandu nshi ukutemwa bambi kutwafwila ukukanacita ubulalelale?
• Bushe finshi ifingatulenga ukukanacita ulubembu?
[Amepusho]
[Icikope pe bula 21]
Yuda alatulanga ifyo twingaibaka mu kutemwa kwa kwa Yehova
[Icikope pe bula 23]
Ukulekana kuti kwakalifya sana umulume nelyo umukashi wa kaele na bana
[Icikope pe bula 24]
Bushe mwapampamina pa ‘kulakonka Yehova no mutima onse’ nge fyacitile Kalebu?
[Icikope pe bula 25]
Mulepepa lyonse ukuti Lesa alemwafwa ukukaana amatunko