Twalilileni Ukucita Ifyo Mwasambilila

“Ifyo mwasambilile no kupokelela kuli ine, ne fyo mwaumfwile no kumona muli ine, citeni filya fine; e lyo Lesa wa mutende akaba na imwe.”—ABENA FILIPI 4:9.

1, 2. Mu cinkumbawile, bushe Baibolo ilealula imikalile ya bantu abaimona ukuti balapepa? Londololeni.

“IMIPEPELE Ilekwatilako Amaka, lelo Abalekonka Imibele Isuma Balecepelako.” Uyu mutwe waali mu nyunshipepala ya Emerging Trends wasupwile ifyasangilwe mu kufwailisha kwa mu calo ca United States. Cimoneka ukuti muli cilya calo abantu abaya ku calici kabili abasosa ukuti balikatamika imipepele mu bumi bwabo balefulilako. Lelo, iyi lipoti itila: “Te mulandu ne yi mpendwa ikalamba, abena Amerika abengi balatwishika pa lwa fyo imipepele ikuma ubumi bwabo nga bantu umo umo kabili pamo ngo bwikashi.”

² Iyi mibele tayaba fye mu calo cimo. Mwi sonde lyonse, abantu abengi abalanda ati balisumina muli Baibolo no kuti ni bakapepa tabalelenga Amalembo ukwalula ubumi bwabo. (2 Timote 3:5) Umukalamba we bumba limo ilyalefwailisha alandile ati: “Tucili twalikatamika Baibolo, lelo twalileka ukubelenga Baibolo, ukusambilila yene no kucita ifyalembwamo.”

3. (a) Baibolo ikuma shani ababa Abena Kristu bene bene? (b) Abakonshi ba kwa Yesu bakonka shani ukufunda kwa kwa Paulo ukwalembwa pa Abena Filipi 4:9?

 ³ Lelo, ku Bena Kristu bene bene ifi te fyo caba. Ukukonka ukufunda kwa mu Cebo ca kwa Lesa kwalyalula ukutontonkanya kwabo ne myendele. Kabili ubuntu bupya ubo bakwata bulamoneka kuli bambi. (Abena Kolose 3:5-10) Ku bakonshi ba kwa Yesu, Baibolo te buuku bashibelenga iliba fye no lukungu pa shelufu apo babika. Lelo, umutumwa Paulo aebele Abena Kristu ku Filipi ukuti: “Kabili ifyo mwasambilile no kupokelela kuli ine, ne fyo mwaumfwile no kumona muli ine, citeni filya fine; e lyo Lesa wa mutende akaba na imwe.” (Abena Filipi 4:9) Abena Kristu tabapokelela fye icine ca Cebo ca kwa Lesa. Bacita ifyo basambilila, ukutwalilila ukukonka ukufunda kwa Baibolo—mu lupwa, pa ncito, mu cilonganino, na muli fyonse ifyo bacita.

4. Mulandu nshi cakosela ukukonka amafunde ya kwa Lesa?

⁴ Ukukonka amafunde ya kwa Lesa ne fishinte takwayanguka. Twaikala mu calo citekwa kuli Satana Kaseebanya, uo Baibolo ita ati “umulungu wa nshita ino.” (2 Abena Korinti 4:4; 1 Yohane 5:19) E co, cisuma ukuibaka ku cili conse icingatucilikila ukuba aba mpomfu kuli Yehova Lesa. Kuti twaba shani aba mpomfu?

Konkeni “Icipasho ca Fyebo Fituntulu”

5. Amashiwi ya kwa Yesu aya kuti “alekonka” yalola mwi?

⁵ Ulubali lumo ulwa kucita ifyo twasambilila lukabila ukuba na bucishinka ku kusumbula ukupepa kwa cine, te mulandu no kukaanya ku bashasumina. Ukushipikisha kukabila ukuibikilishako. Yesu atile: “Umuntu nga atemwo kunkonka, aikanye umwine, asende ne capindama cakwe ubushiku no bushiku, alenkonka.” (Luka 9:23) Yesu talandile ati tufwile ukumukonka fye pa mulungu umo, umweshi umo, nelyo umwaka umo. Lelo, atile: “Alenkonka.” Amashiwi yakwe yalangilila ukuti ubusambi bwesu nelyo ukuipeelesha kwesu tafingaba fya pa kashita fye. Ukusumbula ukupepa kwa cine muli bucishinka kupilibula ukuti twatwalilila mu nshila twasala te mulandu ne cingacitika. Kuti twacita shani ico?

6. Icipasho ca fyebo ifituntulu ifyo Abena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo basambilile kuli Paulo e cinshi?

⁶ Paulo akonkomeshe kabomba munankwe Timote ukuti: “Konke cipasho ca fyebo fituntulu, ifyo waumfwile kuli ine, mu kutetekela no kutemwa kwa muli Kristu Yesu.” (2 Timote 1:13) Paulo aloseshe mwi? Ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa ati “icipasho” lipilibula icilengo ca kwa kalenga. Nangu ca kuti ici cikope balenga tacisanshiwamo ifingi, ici cikope cilalengwa bwino ica kuti uulemona kuti amona ifyo cilelangilila. Mu nshila imo ine, icipasho ca cine ico Paulo asambilishe Timote na bambi tacali ca kwasuka mu kulungatika icipusho conse icabako. Lelo, ifi fisambilisho fipeela ubutungulushi bwalinga—nge mipelwa ya cilengo—pa kuti abafumacumi bengeluka ifyo Yehova afwaya kuli bene. Kwena, pa kuteemuna Lesa, bafwile ukutwalilila ukukonke cipasho ca cine pa kucita ifyo basambilila.

7. Abena Kristu kuti bakakatila shani ku cipasho ca fyebo fituntulu?

⁷ Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, abantu pamo nga Humenai, Alekesandere, na Filete baletungilila amano yashaleumfwana ne “cipasho ca fyebo fituntulu.” (1 Timote 1:18-20; 2 Timote 2:16, 17) Abena Kristu ba kubalilapo kuti bataluka shani ku kulufiwa ku basangu? Ni pa kupoosako amano ukusambilila ifyebo fyapuutwamo no kulaficita mu mikalile yabo. Abalekonka ica kumwenako ca kwa Paulo na basumina bambi baleishiba no kukaana conse icishaleumfwana ne cipasho ca cine basambilishiwe. (Abena Filipi 3:17; AbaHebere 5:14) Ukucila ‘ukusabaila fye ifya fikansa no lubuli lwa fyebo,’ bwatwalilile ukulunduluka mu nshila yalungama iya bukapepa. (1 Timote 6:3-6) Tucita cimo cine lintu twatwalilila ukukonka icine twasambilila. Fintu  icitetekelo cikoshiwa ukumona ukuti imintapendwa abalebombela Yehova mwi sonde lyonse balekonka icipasho ca cine ca mu Baibolo basambilishiwa.—1 Abena Tesalonika 1:2-5.

Kaaneni “Imilumbe”

8. (a) Satana esha shani ukonaula icitetekelo cesu lelo? (b) Kusoka nshi ukwa kwa Paulo kusangwa pali 2 Timote 4:3, 4?

⁸ Satana esha ukonaula bumpomfu bwesu pa kulenga twatendeka ukutwishika ifyo twasambilishiwa. PaIi lelo, nga fintu cali mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, abasangu na bambi besha ukonaula icitetekelo ca ba kaele. (Abena Galatia 2:4; 5:7, 8) Inshita shimo babomfya ifya kusabankanishishamo amalyashi ku kwananya ifyebo fyanyongana nelyo fye ubufi pa lwa nshila abantu ba kwa Yehova babomfya ne fyo baimininapo. Paulo asokele ukuti bamo bali no kufuma ku cine. Alembele ukuti: “Ikese nshita ilyo bakakaano kusambilishiwe sambilisho lituntulu, lelo bakailonganisha bakasambilisha umwabelo lunkumbwa lwabo lwine, pa kuba abapeepula amatwi; kabili bakapusula amatwi yabo ku Cine, no kwalukila ku milumbe.”—2 Timote 4:3, 4.

9. Paulo napamo ni mwi aloseshe lintu alandile pa “milumbe”?

⁹ Ukucila ukukonka icipasho ca fyebo fituntulu, bambi bacincimushiwa ku “milumbe.” Iyi milumbe yali ni finshi? Napamo Paulo alelanda pa nshimi sha kwelenganya, nga shilya shisangwa mwi buuku lishapuutwamo ilya kwa Tobit. * Imilumbe napamo yasanshishemo na mang’umfung’umfu aya kucincimusha kabili aya kutunganya. Na kabili, bamo “umwabelo lunkumbwa lwabo lwine”—nalimo balibelelekwe kuli balya abakwete umulekelesha ku fipimo fya kwa Lesa nelyo abalelengulula abaletungulula mu cilonganino. (3 Yohane 9, 10; Yuda 4) Te mulandu ne fyo baleipununako, bamo cimoneka kwati batemenwe imilumbe ukucila icine ca Cebo ca kwa Lesa. Mu kwangufyanya balekele ukucita ifyo basambilile, kabili ici caonawile bumupashi bwabo.—2 Petro 3:15, 16.

10. Milumbe nshi imo iya muno nshiku, kabili Yohane akomaile shani pa lwa kucenjela?

¹⁰ Kuti twataluka ku kwalukila ku milumbe ilelo nga tuleceeceeta no kusala ifyo tukutikako ne fyo tubelenga. Ku ca kumwenako, ilingi mu fya kusabankanishishamo amalyashi batungilila bucisenene. Abantu abengi bakoselesha bumukaana Lesa. Bakalengulula ba Baibolo batila tayapuutwamo kuli Lesa. Kabili abasangu ba muno nshiku besha ukulenga kwaba ukutwishika pa kuti bonaule icitetekelo ca Bena Kristu. Ulwa busanso bwapalako  bulya ubwaleleta bakasesema ba bufi aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, umutumwa Yohane asokele ati: “Mwe batemwikwa, mwitetekela mupashi onse, lelo mulelinge mipashi, mwishibe nga yafuma kuli Lesa; ico bakasesema wa bufi abengi nabafumina pano isonde.” (1 Yohane 4:1) E co tufwile ukucenjela.

11. Ni nshila nshi imo iya kuyesha no kumona nga tuli mu citetekelo?

¹¹ E co, Paulo alembele ati: “Muyeshe mwe bene, mumone nga muli mu kutetekela.” (2 Abena Korinti 13:5) Umutumwa atukoseleshe ukutwalilila ukuyesha ukumona nga tulekonka ifisumino fyonse ifya Bwina Kristu. Nga ca kuti twalemenena ku kukutika ku bantu abakalifiwa, tufwile ukuibebeta no kupepelapo. (Amalumbo 139:23, 24) Bushe twalemenena ku kusanga ifilubo mu bantu ba kwa Yehova? Nga e fyo twaba, cinshi calenga? Bushe twalikalifiwa ku fyebo batwebele nelyo ku fyo bacitile kuli ifwe? Nga ni fyo, bushe tulemona ifintu ukulingana no mo fifwile ukubela? Ubucushi ubuli bonse twingakwata muli buno bwikashi bwa pa kashita fye. (2 Abena Korinti 4:17) Nangu twapita mu bwesho mu cilonganino, bushe pali umulandu wa kulekela ukubombela Lesa? Nga ca kuti natukalifiwa pali cimo, bushe tacingacilapo ukuwama ukukalulula ulya mulandu no kuushila mu maboko ya kwa Yehova?—Amalumbo 4:4; Amapinda 3:5, 6; Abena Efese 4:26.

12. Abena Berea batwimikile shani ica kumwenako cisuma?

¹² Ukucila ukulengulula, natutwalilile ukukwata imimwene isuma lwa ku mupashi iya fyebo tunonka ukupitila mwi sambililo lya pa lwesu na mu kulongana kwa pa cilonganino. (1 Abena Korinti 2:14, 15) Kabili ukucila ukutwishika Icebo ca kwa Lesa, fintu cingacilapo ukuwama ukukwata imibele yakwete abena Berea ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo abalebebeta sana Amalembo! (Imilimo 17:10, 11) Lyene, natulecita ifyo tulesambilila, ukukaana imilumbe no kukakatila ku cine.

13. Kuti twalasabankanya shani ubufi mu kukanaishiba?

¹³ Kwaliba umulumbe umbi uo tufwile ukuibakako. Amalyashi ya ku cincimusha ayengi yalananishiwa, ilingi ukubomfya E-mail (kalata wa pali kompyuta). Cisuma ukucenjela pa lwa iyi milumbe, maka maka nga tatwishibe ukwafumine ifi fyebo pa kubalilapo. Nangu nga ca kuti ica kukumanya nelyo ilyashi lyatuminwe no Mwina Kristu waishibikwa bwino, uyo muntu te kuti akwete ifishinka fyonse bwino bwino. E mulandu wine cacindamina ukucenjela pa lwa kubwekeshapo nelyo ukutumina bambi ifyebo fishashininkishiwa. Kwena tatwingafwaya ukushimika “inshimi shishili sha bukapepa,” nelyo “imilumbe iyabipa [iikowesha ifyashila, NW].” (1 Timote 4:7; New International Version) Apo twalishingamwa ukulanda icine kuli umo no munankwe, cisuma  ukutaluka ku cili conse icingatulenga twalasabankanya ubufi mu kukanaishiba.—Abena Efese 4:25.

Ubusuma Bufuma mu Kukonka Icine

14. Busuma nshi bufuma mu kucita ifyo tusambilila mu Cebo ca kwa Lesa?

¹⁴ Ukukonka ifyo tusambilila mwi sambililo lya pa lwesu ilya Baibolo ne fyo tusambilila ku kulongana kwa Bwina Kristu kukatunonsha apakalamba. Ku ca kumwenako, kuti twasanga ukuti bucibusa bwesu na ba citetekelo banensu bwawaminako. (Abena Galatia 6:10) Imibele yesu ikawaminako lintu tulekonka ifishinte fya mu Baibolo. (Amalumbo 19:8) Na kabili, pa kucita ifyo tulesambilila, ‘tupulamika isambilisho lya kwa Lesa’ kabili kuti twalenga bambi ukwisa ku kupepa kwa cine.—Tito 2:6-10.

15. (a) Uwacaice umo apamine shani ku kushimikila pa sukulu? (b) Cinshi mwasambilila kuli ici cacitike?

¹⁵ Pa Nte sha Yehova paba abacaice abengi abacita ifyo basambilila mwi sambililo lya pa lwabo ilya Baibolo na mu mpapulo sha Bwina Kristu e lyo na mu kusangwa lyonse ku kulongana kwa pa cilonganino. Imyendele yabo iisuma yaba bunte bwa maka kuli bakafundisha wabo na basambi banabo aba pa sukulu. (1 Petro 2:12) Natumone Leslie, umukashana wa myaka 13 mu United States. Atila calemukosela ukulanda na bana be sukulu banankwe pa lwa fyo asumina, lelo bushiku bumo te fyo cali. “Ikalasi lyalelanda pa fyo abantu besha ukushitisha bambi ifintu. Umukashana umo aimishe ukuboko no kulumbula Inte sha kwa Yehova.” Pamo nga Nte, cinshi Leslie acitile? Asosa ukuti: “Nasoseleko icitetekelo candi, ica kuti capapwishe bonse, pantu ilingi mu sukulu nshilanda.” Cinshi cafumine mu kupama kwa kwa Leslie? Leslie asosa ukuti “nalishalike broshuwa na trakiti ku musambi munandi, pantu alikwete ifipusho ifingi.” Fintu Yehova afwile asekelela lintu abacaice abakonka ifyo basambilila bapama ku kushimikila pa sukulu!—Amapinda 27:11; AbaHebere 6:10.

16. Isukulu lya Butumikishi bwa Teokrasi lyanonsha shani Nte umo uwacaice?

¹⁶ Ica kumwenako cimbi ca kwa Elizabeth. Ukutendeka fye ilyo ali ne myaka 7 ukufika fye na lintu apwishishe isukulu lya ku praimari, uyu mukashana alelaalika bakafundisha wakwe ku Ng’anda ya Bufumu ilyo akwete ilyashi mwi Sukulu lya Butumikishi bwa Teokrasi. Nga ca kuti kafundisha afilwa ukusangwako, Elizabeth aleshala ku sukulu lintu bainuka no kulandila kafundisha lilya lyashi. Mu mwaka wakwe uwa kulekelesha uwa ku sekondari, Elizabeth alembele lipoti wa mabula 10 pa lwa busuma bwaba mwi Sukulu lya Butumikishi bwa Teokrasi no kulanda ifi fyebo kuli bakafundisha bane. Na kabili alilaalikwe ukucita icilangililo ce lyashi lya mwi Sukulu lya Butumikishi bwa Teokrasi, no mutwe asalile wa kuti “Mulandu Nshi Lesa Asuminishisha Ububifi?” Elizabeth alinonkelamo muli programu wa kusambilisha uucitwa ne Nte sha kwa Yehova mwi Sukulu lya Butumikishi bwa Teokrasi. Aba ni umo pa Bena Kristu bacaice abengi abaleta ilumbo kuli Yehova pa kukonka ifyo basambilila mu Cebo cakwe.

17, 18. (a) Kufunda nshi Baibolo ifunda pa lwa bufumacumi? (b) Umuntu umo akuminwe shani ku bufumacumi bwa Nte ya kwa Yehova imo?

¹⁷ Baibolo ikonkomesha Abena Kristu ukuba  abafumacumi muli fyonse. (AbaHebere 13:18) Ukubulwa ubufumacumi kuti kwaonaula bucibusa na bambi, kabili icacilapo ca kuti kuti bwaonaula bucibusa na Yehova umwine. (Amapinda 12:22) Imibele yesu iyacetekelwa ipeela ubushinino bwa kuti tulakonka ifyo tusambilila, kabili ici calenga abengi ukucindika Inte sha kwa Yehova.

¹⁸ Natumone ica kumwenako ca mushilika umo uwe shina lya Phillip. Alilufishe ceke wakwe uo asainepo lelo uushalembelwepo icipendo ca ndalama kabili takutulwike ci ukufikila ilyo bamutumine iyo ceke muli kalata. Iyi ceke yasangilwe kuli umo uwa Nte sha kwa Yehova, kabili kalata wali pamo no yu ceke alandile ati ifisumino fya uyu muntu uwasangile ceke e fyalengele ukuti aibweshe. Phillip alipeshiwe amano. Atile, “Nga balinjibile K38,377,440!” Alilengelwe insoni inshita imo lintu icisote cakwe caibilwe mu calici. Cimoneka kwati, uo balebishanya nankwe e wasendele icisote cakwe, lelo umuntu umbi umbi abweseshe ceke wa madola ayengi nga nshi! Cine cine, Abena Kristu abafumacumi balaleta umucinshi kuli Yehova Lesa!

Twalilileni Ukucita Ifyo Mwasambilila

19, 20. Tukanonkelamo shani mu kucita ukulingana ne fyo tusambilila mu Malembo?

¹⁹ Abacita ifyo basambilila mu Cebo ca kwa Lesa balanonshiwa apakalamba. Umusambi Yakobo alembele ati: “Uulolesha mu malango ayatuntulu aya buntungwa, no kwikalililamo, uushaba koomfwa wa cilafi lelo ni kacita wa mulimo, uyu akabo wapaalwa mu kucita kwakwe.” (Yakobo 1:25) Nga ca kuti tulecita ifyo tusambilila mu Malembo, tukakwata insansa shine shine kabili tukaba abaipangasha ukubomba na mafya ya mu bumi. Icacilapo ca kuti, tukapaalwa kuli Yehova kabili tukaba ne subilo lya mweo wa muyayaya!—Amapinda 10:22; 1 Timote 6:6.

²⁰ E co, twalilileni ukuibikilishako kwi sambililo lya Cebo ca kwa Lesa. Lyonse mulelongana na bakapepa ba kwa Yehova, no kukutikisha ifyebo filelandwa pa kulongana kwa Bwina Kristu. Konkeni ifyo musambilila, mulecita ifyo fine, na “Lesa wa mutende akaba na imwe.”—Abena Filipi 4:9.

[Futunoti]

Bushe Muleibukisha?

• “Icipasho ca fyebo fituntulu,” e cinshi kabili kuti twatwalilila shani ukukonka ico cipasho?

• “Milumbe” nshi tulingile ukukaana?

• Busuma nshi abacita ifyo basambilila mu Cebo ca kwa Lesa basanga?

[Amepusho]

[Icikope pe bula 17]

Abena Kristu bali no kutaluka shani ku kulufiwa ku basangu?

[Ifikope pe bula 18]

Ukutwishika kuti kwaletwa ne fya kusabankanishishamo amalyashi, Intaneti, na basangu ba muno nshiku

[Icikope pe bula 19]

Buwelewele ukwananya ifyebo tushishininkishe

[Ifikope pe bula 20]

Pa ncito, pa sukulu, na kumbi konse, Inte sha kwa Yehova bacita ifyo babelenga mu Cebo ca kwa Lesa