1. Bushe Yehova atubumbile shani?

ILYO Yehova abumbile abantu alibapeele na maka ya kucita ifintu ifyalekanalekana. Atubumbile na maka ya kulingulula pa kuti tulepwisha amafya no kupangila libela ifyo tukacita ku ntanshi. (Amapi. 2:11) Yehova atubumbile na maka ya kufishapo ifyo tupanga ukucita. (Fil. 2:13) Na kabili atubumbile na kampingu, iitweba ukuti ici cisuma, ici cibi. Kampingu ilatwafwa ukukanacita ifyabipa kabili nga twalufyanya ilatwafwa ukulungika ifilubo fyesu.—Rom. 2:15.

2. Bushe Yehova afwaya tulebomfya shani amaka atupeela?

² Yehova afwaya tulebomfya bwino amaka atupeela. Mulandu nshi? Pantu alitutemwa, kabili alishiba ukuti nga tulebomfya bwino amaka atupeela, tukalaba ne nsansa. Mu Cebo cakwe, Yehova alatukoselesha ukuti tulebomfya bwino amaka twakwata. Ku ca kumwenako, mu Malembo ya ciHebere tubelengamo ukuti: “Amapange ya wacincila yamulenga ukubomba bwino,” no kuti,  “umulimo onse uo iminwe yobe yasanga ubombe na maka yobe yonse.” (Amapi. 21:5; Luk. Mil. 9:10) Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki yatweba ukuti: “Lyonse ilyo twaba ne nshita, tucite ifisuma kuli bonse,” kabili yatweba no kuti, “mulebomfya ubupe Lesa amupeela ku kubombela abanenu.” (Gal. 6:10; 1 Pet. 4:10) Ukwabula no kutwishika, Yehova afwaya ukuti tulecita ifingatuwamina e lyo ne fingawamina abanensu.

3. Finshi ifyo abantu bashingacita?

³ Yehova alishiba no kuti kwaliba ifyo abantu bashingacita. Fwe bantu te kuti tufumyepo ukukanapwililika, ulubembu ne mfwa, e lyo te kuti tupingwileko abantu bambi ifya kucita ne fyo balingile ukulaikala pantu balikwata amaka ya kuisalila. (1 Isha. 8:46) Nangu twingeshiba ifintu ifingi te kuti tulingane na Yehova pantu kuli ena twaba fye nga bana abanono.—Esa. 55:9.

4. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

⁴ Tulingile lyonse ukuleka Yehova aletutungulula no kucetekela ukuti akulatwafwa, kabili akulatucitilako ifyo tushingaba na maka ya kucita. Na lyo line, nga twakwata amafya tulingile ukulacitapo fimo pa kuti amafya tukwete yapwe, kabili tulingile ukulayafwako bambi. (Belengeni Amalumbo 37:3.) Ico tulelandapo ca kuti tulingile “ukutetekela Yehova no kucita icisuma”; kabili tulingile ‘ukuba aba cishinka.’ Kanshi natumone ifyo twingasambilila kuli Noa, Davidi na ku babomfi ba cishinka bambi aba kwa Lesa abashintilile pali Yehova kabili abacitilepo fimo pa mafya bakwete. Twalamona ukuti balingile ukwishiba ubupusano bwali pa fintu ifyo bashakwetepo amaka na pa fintu ifyo bakwetepo amaka, e lyo na pa fyo basalilepo ukucita.

5. Landeni ifyabipa ifyo abantu Noa aleikala nabo balecita.

⁵ Noa aleikala mu calo ‘umwafulile ubunkalwe’ kabili umo abantu balecita sana ubulalelale. (Ukute. 6:4, 9-13) Noa alishibe ukuti bushiku bumo Yehova ali no konaula cilya calo cabipa. Na lyo line, afwile aleumfwa ububi pa fyo ifintu fyabipile mu calo. Nomba alishibe ifyo ashakwetepo amaka e lyo ne fyo akwetepo amaka.

6, 7. (a) Finshi Noa ashakwetepo amaka? (b) Finshi na ifwe tushakwatapo amaka?

⁶ Ifyo Noa ashakwetepo amaka: Nangu ca  kuti Noa alesoka abantu pa Lyeshi ilyo Yehova ali no kuleta, tali na kupatikisha abantu abalecita ifyabipa ukukutika ifyo alelanda, kabili tali na kulenga Ilyeshi ukwisa bwangu. Noa alingile fye ukucetekela ukuti Yehova akafumyapo ifyabipa nga fintu alaile, no kuti ali no kucita ifi pa nshita yalinga.—Ukute. 6:17.

⁷ Na ifwe bene twikala mu calo umo abantu bacita sana ifyabipa, lelo twalishiba ukuti Yehova alilaya ukuti ali no konaula ici calo. (1 Yoh. 2:17) Na lyo line, te kuti tupatikishe abantu ukukutika ‘imbila nsuma ya bufumu.’ Na kabili tapali ifyo twingacita pa kuti “ubucushi ubukalamba” bwise bwangu. (Mat. 24:14, 21) Nga filya fine Noa ali, na ifwe bene tulingile ukuba ne citetekelo icakosa no kucetekela ukuti nomba line, Lesa ali no kufumyapo ifyabipa. (Amalu. 37:10, 11) Twalishininkisha ukuti Yehova akonaula ici calo cabipa pa bushiku bulya bwine umwine asala.—Haba. 2:3.

8. Bushe Noa abikile shani amano ku fyo akwetepo amaka? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁸ Ifyo Noa akwetepo amaka: Nangu ca kuti kwali ifyo Noa ashakwetepo amaka, tafuupwilwe lelo abikile amano ku fyo akwetepo amaka. Noa ‘aleshimikila abantu pa fyalungama,’ kabili alibombele umulimo bamupeele ne cishinka. (2 Pet. 2:5) Ukwabula no kutwishika, ukushimikila kwalimwafwile ukuba ne citetekelo icakosa. Na kabili Noa alibombele no mulimo Lesa amupeele uwa kukuula icibwato.—Belengeni AbaHebere 11:7.

9. Kuti twapashanya shani Noa?

⁹ Nga filya fine Noa ali, na ifwe bene tulesha na maka ukuba “abacincila pe mu mulimo wa kwa Shikulu.” (1 Kor. 15:58) Muli uyu mulimo mwaba ukukuula no kuwamya ifikuulwa fya kupepelamo Yehova, ukubombako umulimo wa kuitemenwa pa kulongana kwa muputule no kwa citungu, nelyo ukubombako imilimo pe ofeshi lya musambo nelyo pa maofeshi ya bakapilibula. Ne cacilapo ukucindama ca kuti, twaliba abacincila mu mulimo wa kubila imbila nsuma pantu twalishiba ukuti uyu mulimo ulalenga isubilo twakwata ilya kuti ifintu ku ntanshi fikawama lilekoselako. Nkashi umo alandile ati: “Nga muleebako bambi pa mapaalo Ubufumu bwa kwa Lesa bukaleta, e lyo mukeluka ukuti abo mushimikila tabakwata isubilo kabili bamona ukuti amafya  bakwata tayakapwe.” Ukwabula no kutwishika, nga tulebomba umulimo wa kubila imbila nsuma, tukacetekela sana ukuti ifintu fikawama ku ntanshi, kabili tatwakaleke ukubutuka ulubilo lwa ku mweo.—1 Kor. 9:24.

10. Londololeni ulubembu Davidi acitile.

¹⁰ Yehova alandile pa Mfumu Davidi ati, “muntu uo umutima wandi watemwa.” (Imil. 13:22) Davidi ali uwa cishinka kuli Lesa. Na lyo line, alicitile imembu ishikalamba. Alicitile ubucende na Bati-sheba. Icabipishe ca kuti, mu kufwaya ukufisa ifyo acitile apekenye ukuti Uria muka Bati-sheba, bakamwipaye mu nkondo. Davidi alilembele kalata pa fyo bali no kucita pa kuti Uria akafwe kabili Uria wine e o apeele na kalata! (2 Sam. 11:1-21) Nangu ca kuti Davidi alyeseshe ukufisa ifyo acitile, ulubembu lwakwe lwasukile lwaishibikwa. (Marko 4:22) Bushe Davidi acitile shani ilyo ulubembu acitile lwaishibikwe?

11, 12. (a) Ilyo Davidi abembwike, finshi ashakwetepo amaka? (b) Nga ca kuti twacita ulubembu ulukalamba e lyo twalapila, finshi Yehova akacita?

¹¹ Ifyo Davidi ashakwetepo amaka: Davidi tali na kufumyapo ulubembu acitile kabili tali na kufisama ifyabipa ifyali no kufuma mu lubembu acitile. Na kuba amafya yamo ayafumine mu lubembu acitile yali no kutwalilila mpaka ne mfwa yakwe. (2 Sam. 12:10-12, 14) Kanshi Davidi alingile ukuba ne citetekelo. Alingile ukucetekela ukuti nga alapila ukufuma pa nshi ya mutima wakwe, Yehova ali no kumwelela no kumwafwa ukushipikisha amafya ayafumine mu lubembu acitile.

¹² Apo tatwapwililika, bonse fye tulalufyanya. Ifilubo fimo ifyo tucita filaba ifikalamba e lyo fimo filaba ifinono. Limo te kuti tukwate amaka ya kufumyapo ifilubo ifyo tucitile. Lelo kuti twashipikisha fye amafya ayengafuma mu fyabipa ifyo twacitile. (Gal. 6:7) Na lyo line kuti twacetekela ukuti nga twalapila, Yehova akalatwafwa mu nshita ya mafya, nangu ca kuti ayo mafya twailetelele fye.—Belengeni Esaya 1:18, 19; Imilimo 3:19.

13. Finshi Davidi acitile pa kuti abe cibusa wa kwa Lesa na kabili?

¹³ Ifyo Davidi akwetepo amaka: Davidi alilekele Yehova amwafwa ukuba cibusa wakwe na kabili. Cimo ico acitile ca kuti takeene ukumulungika kuli Natani kasesema uo Yehova atumine kuli ena. (2 Sam. 12:13) Na kabili Davidi alipepele kuli Yehova, alimwebele imembu acitile kabili alimulombele ukuti amubelele uluse. (Amalu. 51:1-17) Davidi alisambilileko ku filubo acitile, talekele ulubembu acitile lwalenga atwalilila fye ukuba no bulanda. Na kuba tabwekeshepo ukucita imembu acitile. Pa numa ya myaka iingi, Davidi afwile uwa cishinka, kabili Yehova alebukisha ifisuma ifyo acitile.—Heb. 11:32-34.

14. Finshi tulesambilila ku fyo Davidi acitile?

¹⁴ Finshi tulesambilila ku fyo Davidi acitile? Nga twacita ulubembu, tulingile ukulapila, ukweba Yehova imembu tucitile kabili tulingile ukumulomba ukuti atwelele. (1 Yoh. 1:9) Na kabili tulingile ukwebako baeluda pantu kuti batwafwa ukuba ifibusa fya kwa Yehova na kabili. (Belengeni Yakobo 5:14-16.) Nga twaleka Yehova atwafwa, tukalanga ukuti twalicetekela ifyo atulaya ukuti akalatwelela. Kanshi tulingile ukusambililako ku filubo fyesu, tulingile ukutwalilila ukubombela Yehova kabili tulingile ukucetekela ukuti ifintu fikawama ku ntanshi.—Heb. 12:12, 13.

15. Finshi tulesambilila ku fyo Hana acitile?

¹⁵ Ukwabula no kutwishika, mufwile mwalishibako ababomfi ba kwa Lesa na bambi abacetekele Yehova, kabili abacitilepo fimo pa mafya bakwete. Ku ca kumwenako, Hana ali ni ng’umba lelo takwete amaka ya kupwisha ubu ubwafya. Na lyo line alicetekele ukuti  Yehova ali no kulamusansamusha, e ico alitwalilile ukupepa Yehova pa cikuulwa ca mushilo kabili alemweba fyonse ifyali mu mutima wakwe. (1 Sam. 1:9-11) Ala tulingile ukulapashanya Hana! Nga ca kuti kwaliba ubulwele twalwala nelyo nga twalikwata amafya yambi ayo tushakwatapo amaka, tulingile ukupoosa amasakamika yesu pali Yehova pantu alatusakamana. (1 Pet. 5:6, 7) Na kabili tulingile ukulaesha na maka ukulanonkelamo mu kulongana na mu fintu fimbi ifyo Yehova atupekanishisha mu cilonganino cakwe.—Heb. 10:24, 25.

16. Finshi abafyashi bengasambilila kuli Samwele?

¹⁶ Finshi abafyashi abakwata abana abaleka ukubombela Yehova bengacita? Ilyo Samwele akotele, tali na kupatikisha abana bakwe abaume ukutwalilila ukuba aba cishinka nga fintu abasambilishe. (1 Sam. 8:1-3) Samwele alekeele Yehova ukuti e o abombele pa bwafya. Na lyo line alitwalilile ukuba uwa cishinka kabili alecita ifyalelenga Wishi wa ku muulu Yehova, ukusekelela. (Amapi. 27:11) Na muno nshiku mwine, ifyacitikile Samwele filacitikila na Bena Kristu abengi abakwata abana. Balicetekela ukuti filya fine wishi wa mu cilangililo ico Yesu alandile ica mwana walubile acitile, e fyo na Yehova aiteyanya ukupokelela ababembu abalapila. (Luka 15:20) Na kabili aba abafyashi balabombesha ukutwalilila aba cishinka kuli Yehova, kabili basubila ukuti bucishinka bwabo bukalenga abana babo bakabwelele ku mukuni wa kwa Lesa.

17. Finshi tulesambilila kuli mukamfwilwa umupiina?

¹⁷ Natulande na pali mukamfwilwa umupiina uwaliko ilyo Yesu ali pano calo. (Belengeni Luka 21:1-4.) Tapali ifyo ali no kucitapo pa fyabipa ifyalecitika pe tempele. (Mat. 21:12, 13) Na kabili tapali nangu cimo ico ali no kucita pa kuti akwate indalama. Na lyo line aliitemenwe ukusangula “utundalama tubili utwacepesha” ‘uto akwete utwa kuliilamo.’ Ulya mukamfwilwa alangile ukuti alitetekele sana Yehova, alishibe ukuti nga abika Ubufumu intanshi, Yehova akamupeela ifyo alekabila. Ici calengele mukamfwilwa ukutungilila ukupepa kwa cine ukwaliko pali ilya nshita. Na ifwe bene nga twabika Ubufumu intanshi, Yehova akatupeela ifyo tukabila.—Mat. 6:33.

18. Landeni pa mubomfi wa kwa Lesa uwa muno nshiku uwabikile amano ku kucita ifyo akwetepo amaka.

¹⁸ Aba bwananyina abengi nga nshi muno nshiku nabo balacita ifilanga ukuti balitetekela Yehova kabili balacitapo fimo ku kupwisha amafya bakwata. Natulande pali munyinefwe Malcolm, uwatwalilile ukuba uwa cishinka mpaka nelyo afwile mu 2015. Pa myaka iingi iyo ena no mwina mwakwe babombeele Yehova, limo baleba ne nsansa e lyo limo balekwata amafya. Uyu munyinefwe atile: “Limo ifintu mu bumi filaaluka ukwabula no kwenekela, limo cilafya ica kuti takuba no mwakulosha, lelo Yehova alapaala aba mutetekela.” Ba Malcolm balandile no kuti: “Mulepepa ukuti mulebombesha kabili muleba abacincila mu mulimo wa kwa Yehova. Mulebika sana amano ku kucita ifyo mwakwatapo amaka.” *

19. (a) Mulandu nshi ilembo lya mwaka wa 2017 libelele ilyalinga? (b) Mwakulabomfya shani ilembo lya mwaka wa 2017?

¹⁹ Apo ifintu muli cino calo fileya ‘filebipilako fye,’ tuleenekela ukuti twakulakwata sana amafya ayakalamba. (2 Tim. 3:1, 13) Kanshi nacicindama sana ukuti twilaleka amafya yalelenga twaba sana no bulanda. Lelo tulingile ukutetekela sana Yehova no kulacitapo fimo pa mafya twingakwata. Kanshi ilembo lya mwaka wa 2017 nalilinga, lileti: “Tetekela Yehova no kucita icisuma”!—Amalu. 37:3.