Batata bafumine ku Germany mu 1949 no kukukiila ku Australia. Baishile mu kufwaya incito mu twapani utwimba ulubwe no kupanga amalaiti, kabili baikele mu ncende iisuma iyo baleita ukuti Victoria. Ku Australia e ko baishileupa bamayo kabili nafyelwe mu 1953.

Papitile fye imyaka iinono, bamayo batendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova, kanshi ncili ndebukisha amasambililo ya mu Baibolo ayo nasambilile ninshi ndi umwaice. Na lyo line, batata tabatemenwe ifya mapepo. E ico batendeke ukuma bamayo no kubatiinya, kabili ici calengele bamayo balebatiina sana. Nangu cali ifi, bamayo balitwalilile ukusambilila Baibolo mu bumfisolo kabili balitemenwe sana ifyo balesambilila muli Baibolo. Batata nga bafumapo, bamayo baleebako ine na nkashi yandi ifyo balesambilila. Balitwebeleko pa fyo isonde likaba paradaise ku ntanshi ne fyo twingaba ne nsansa nga tulecita ifyo Baibolo ilanda.—Amalumbo 37:10, 29; Esaya 48:17.

Ilyo nali ne myaka 18, nalifumine pa ng’anda pantu batata baali aba lubuli. Nangu ca kuti nalicetekele ifyo bamayo bansambilishe ukufuma mu Baibolo, nshafibikileko amano, e ico nshalefikonka. Naingile icinto ya kulungisha ifya malaiti pa mukoti baleimba amalasha. Ilyo nali ne myaka 20, nalyupile. Ilyo papitile imyaka itatu, twalikwete umwana umwanakashi, kabili natendeke ukutontonkanya pa fintu ifyacindama ifyo nalingile ukulacita. Nalishibe ukuti ifyaba muli Baibolo kuti fyayafwa ulupwa lwesu, e ico natampile ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova. Na lyo line, umwina mwandi tatemenwe ba Nte. Ilyo naile ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova, anjebele ukusalapo pa kuleka ukusambilila Baibolo nelyo ukufuma pa ng’anda. Nshalefwaya ukusha umwina mwandi, kanshi nalyumfwilile ifyo anjebele kabili nalilekele ukusambilila ne Nte sha kwa Yehova no kuya mu kulongana. Mu kuya kwa nshita, nalyumfwile sana ububi pa kukanacita ifyo naishibe ukuti e fyali ifyalungama.

Bushiku bumo, abo nalebomba nabo balintambishe ifye shiku. Nalitemenwe ukufimona nangu ca kuti fyalengele naumfwa ububi no kushala ndecula na matontonkanyo. Ilyo naibukishe ifyo nasambilile mu Baibolo, nalishininkishe ukuti Lesa aali no kunkanda. Na lyo line, ilyo natwalilile ukutamba ifye shiku, nalisukile  naleka ukumfwa ububi. Mu kuya kwa nshita, nasukile nakunkuma.

Mu myaka 20 iyakonkelepo, nalilekelele ukukonka ifyo bamayo bansambilishe mu Baibolo. Imibele yandi yalelanga fye ifyo naletamba. Naletukana, kabili nalitemenwe imipulwe yabipa. Natendeke ukumona ukuti ukucita ubulalelale takwabipa. Nangu ca kuti nalyupile, naleenda na banakashi bambi. Naliipatile sana kabili naliisulile.

Icupo calipwile kabili imikalile yalibipile. Lyena nalipepele kuli Yehova no mutima wandi onse. Nangu ca kuti palipitile imyaka 20, nalitendeke ukusambilila Baibolo na kabili. Pali ilya nshita ninshi batata balifwa, kabili bamayo balibatishiwe no kuba Inte ya kwa Yehova.

Imibele yandi yalipusene sana ne fyo Baibolo ilanda. Lelo pali iyi inshita nalefwaisha ukukwata kampingu iisuma iyo Baibolo yalandapo. Nalitendeke ukwesha ukuleka ukutukana no kuleka ukukalipa bwangu. Nalilekele ukucita ubulalelale, ukuteya ifyangalo fya kushitikapo, ukunwisha ubwalwa, e lyo no kwibila abanjingishe incito.

Abo nalebomba nabo tabaishibe icalengele ukuti njalule imibele yandi. Pa myaka itatu balentunka ukuti ntendeke na kabili ukucita ifyabipa. Nga ca kuti nacitapo fimo pa fyo nalekele ukucita, pamo nga ukutukana nelyo ukububuka mu bukali, baleumfwa bwino no kupunda abati: “Eya! E Joe twaishiba uyu.” Ayo amashiwi yalenkalifya. Nalemona kwati nalifililwe ukwaluka.

Uko nalebomba kwalifulile sana ifye shiku pa kompyuta na pa mapepala. Abo nalebomba nabo baletumishanya ifye shiku pa makompyuta, nga fintu na ine nalecita kale. Nalyeseshe ukuleka ukutamba ifye shiku, lelo abanandi balentunka ukuti ndefitamba. Nalyebele abalensambilisha Baibolo ukuti bangafwe. Ilyo nalebalondolwela fyonse, balekutikisha. Balibomfeshe Baibolo pa kunanga ifyo ningacita pa kuleka ukutamba ifye shiku, kabili banjebele ukuti ndepepa kuli Yehova cila bushiku pa kuti alengafwa.—Amalumbo 119:37.

Bushiku bumo nalitile abo nalebomba nabo. Ilyo balongene, nalibebele ukuti bapeele ubwalwa abaume babili abalefwaya ukuleka ukuba bacakolwa. Bonse balikeene abati: “Te kuti tucite ifyo pantu aba bantu balelwisha ukuti baleke ukunwisha ubwalwa!” Nabebele ukuti: “Na ine wine ndefwaya ukuleka ukutamba ifye shiku.” Ukutula pali bulya bushiku, abo momba nabo balimwene ukuti nalelwisha sana ukuleka ukutamba ifye shiku, kabili balilekele ukumpatikisha ukuti ndecita ifyabipa na kabili.

Mu kuya kwa nshita, Yehova alingafwile ukuleka ukutamba ifye shiku. Mu 1999, nalibatishiwe no kuba Inte ya kwa Yehova, kabili nalitemenwe pantu Lesa alimpeele ishuko lya kwalula imibele yandi kabili alilenga naba ne nsansa na kabili.

Nomba nalishiba ico Yehova apatila ifintu ifyabipa ifyo natemenwe ukucita pa nshita iitali. Apo Lesa ni Shifwe uwaba no kutemwa, alefwaya ukuncingilila ku mafya umuntu engakwata nga aletamba ifye shiku. Amashiwi ayaba pa Amapinda 3:5, 6 ya cine, yatila: “Tetekela Yehova no mutima obe onse kabili wishintilila pa mano yobe we mwine. Uko konse wenda umwishibe, na o akatambalika inshila shobe.” Amashiwi ayaba mu Baibolo yalatucingilila kabili nga tuleyakonka kuti twaba ne nsansa.—Amalumbo 1:1-3.

Kale naleumfwa kwati nalikowela, nomba pali ino nshita ndomfwa bwino kabili naliba ne nsansa. Nalisanguluka kabili ndomfwa ukuti Yehova alinjelela no kuti alantungilila. Mu 2000, naupile Karolin umwanakashi umwina Kristu uwayemba kabili uwatemwa Yehova nga fintu na ine namutemwa. Mu lupwa lwesu mwaliba insansa. Twalitemwa ukuba mu cilonganino ca kwa Lesa icasanguluka umwaba bamunyinefwe abatemwana isonde lyonse.