IFILANGILILA UKUTI KWALIBA KABUMBA
Ifipepe fya buci
PA KUPANGA ifipepe fya buci, inshimu shibomfya ipula ilifuma mu lufumo. Icipepe ca buci cipangwa mu nshila yakupapusha. Mulandu nshi twalandila ifi?
Tontonkanyeni pali ici: Pa myaka iingi, abasambilila sana insamushi baletontonkanya ukuti ifikuulwa nga fileyakanishiwa mu miputule iya makoona 6 (hexagons) te kuti kuleba ukubomfya ifintu ifingi pa kukuula kabili imiputule kuti ilekwata incende iikulu mu kati ukucila ifyo ciba nga bayakanya icikulwa mu miputule ya makoona yatatu (triangles) nelyo yane (squares). Nangu cibe ifyo balefilwa ukulondolola ico baletontonkanishisha ifi. Lelo mu 1999, Profesa Thomas C. Hales alisangile ukuti ifyo abasambilile insamushi baletontonkanya kale fyali fya cine. Alilangilile ukuti icintu nga mwacakanya mu fiputulwa fya makoona 6, ifiputulwa kuti fileba ifyalingana, kuti filekula mu kati kabili te kuti kuleba ukubomfya ifintu ifingi pa kuti ico cintu cikose.
Inshimu shipanga ifipepe ifikwata utupunda utwa makoona 6. Ici cilenga inshimu shilepanga ifipepe ifyayanguka lelo ifyakosa ica kuti tafilepuka pa mulandu wa kufina kwa luto, kabili pa kupanga shibomfya fye ipula ilinono. Mu fipepe mulaba uluto ulwingi nangu ca kuti tafiba ifikulu sana. E co abantu balandila ukuti ifipepe fipangwa mu nshila ya kupapusha nga nshi.
Muno nshiku, basayantisti balepashanya inshila inshimu shipangilamo ifipepe pa kuti balepanga ifintu ifyakosa lelo ifyayanguka. Ku ca kumwenako, abapanga indeke balapashanya inshila inshimu shipangilamo ifipepe pa kupanga icimubili ca ndeke. Ici cilenga indeke yaba iyakosa lelo iyayanguka. Indeke isho bapanga muli iyi nshila shibomfya fye amafuta ayanono.
Muletipo shani? Bushe kuti mwatila inshimu shasangwike fye no kuiishibila fye ishine ifya kupanga ifipepe nelyo kwali uwa shipangile ashipeela na mano ya kupanga ifipepe?