Ukwafwa Abalwala Ubulwele bwa Kwambukilwa Bwangu ku Miti

UKWAMBUKILWA ku fintu tubomfya lyonse, cibe mapefyumu nelyo imiti ya kuwamisha ifintu, takulwalika fye abantu; lelo kubalenga ukukwata amafya ya mu bwikashi. Abantunse balakabila ukubishanya na bambi ukulingana ne cifyalilwa cabo, lelo ubulwele bwa kwambukilwa bwangu ku miti (MCS) bulenga abantu abatemwa ukubishanya na bambi ukuitalusha ku fibusa. Shelly uwalwala MCS alandile ukuti, “nalilwalapo amalwele yambi, lelo ubu bwalibipisha. Icabifya sana ubu bulwele ca kuti bulenga umo ukutaluka ku bantu.”

Ku ca bulanda, abalwele ba MCS inshita shimo bamonwa kwati baliibela. Cimo icalenga ca kuti ubu ubulwele bwa MCS bwalipikana nga nshi ica kutila abantu tabalati babwishibishe. Lelo ukukanaishiba ubu bulwele te mulandu wingalenga abantu ukutunganya abo balwala. Ulupapulo ulwitwa American Family Physician lutila: “Aba balwele balecula icine cine ku fiishibilo fya ubu bulwele.”

Mu cifulo ca kushuluka abalwala ubulwele bwa MCS pa mulandu wa kuti ubulwele bwabo bwalyafya ukumfwikisha kabili tabwaishibikwa bwino, umuntu uwa mano alingile ukumfwila icishinte cisangwa pa Amapinda18:13 apatila: “Uwasuke cebo ilyo talaumfwa, bupumbu kuli wene kabili ni nsoni.” Ifyo cawama ukulangisha ukutemwa kwabula ukusobolola ukwapala ukwa kwa Kristu kuli abo bonse abalwala! Tatwakatale atuyumfwa aba bulanda pa kuba no kutemwa kwa musango yo, te mulandu na fintu sayansi ya fya kundapa ikasokolola ku ntanshi.

Ukulangisha Ukutemwa Kwapala Ukwa kwa Kristu

Ukutemwa kwapala ukwa kwa Kristu kwaba nga daimani yakwata imbali shayemba ishalekanalekana kabili kulingana no kukabila kwapusanapusana. Nga ca kutila cibusa wesu  alilwala MCS, tulingile ukumulangisha ukutemwa kwapala ukwa kwa Kristu no kuba aba cililishi, ukwesha ukumfwa ifyo aleyumfwa. Na kabili, ukutemwa “takuifwaila ifya kuko”—nelyo, kuti twatila, takupampamina pa nsambu sha kuko. Lelo kutangisha ifingawamina abantu bambi. Kutwafwa ukuba ‘abatekanya, abashipikisha fyonse, abatetekela fyonse, kabili abashishimisha fyonse.’ Ukutemwa kwa musango yo “takupwa.”—1 Abena Korinti 13:4-8.

Mary talwala ubulwele bwa MCS, lelo bamo pa banankwe balilwala. Alembele ukuti, “ine pa lwandi nalitemwa pefyumu, lelo nshisuba ilyo ndi na balwala MCS.” Mu nshila yakwe  umwine, kwati ya kwa Yesu, Mary aletila, “Nintemwa ukukwafwa.” (Marko 1:41) Trevor atendeke ukulwala ubulwele bwa MCS ilyo aali akanya. Banyina balandile ukuti: “Abantu baleitemenwa ukwafwa umwana wandi.” Nte we shina lya Joy, uwikala mu Australia uwalwala ubulwele bwa MCS, alanda ukuti alacincimushiwa ku ba bwananyina na balupwa abamutandalila libili libili kabili abamoneka kwati balyumfwikisha ubwafya bwakwe.

Lelo, abakwata ubulwele bwa MCS nabo balingile ukwesha ukutekanishisha abo ababomfya amapefyumu ilyo bali nabo. Ernest, uulandilwepo mu cipande cifumineko aebele abalemba Loleni! ukuti: “Ubulwele bwesu bwaba cisendo tufwile ukusenda fwe bene. Bambi nabo balikwata ifya kusakamana, e co tulatasha sana ilyo batwafwa ukubomba no bwafya bwesu.” Ca cine, inshila isuma iya kubomba no bu bwafya yaba kwesha ukulaumfwana na bantu, te kubapatikisha iyo. Lorraine alandile ukuti “ilyo umuntu ulenunkila pefyumu aipusha ico ndemonekela uwalwala, ntila ‘nalikwata ubwafya na fyonse ifinunkila nomba buno bushiku cacilamo.’ Abantu abeluka bwangu baleshiba umo nalosha.” Lelo ico tacipilibula ukuti nga mwalilwala ubulwele bwa MCS te kuti mwishibishe abanenu ukutila mulekabila ukwafwa kwabo.

Ku ce shuko, Pam uulandilwepo pa kubala, alembele ukuti: “Ubucushi tulepitamo nomba bwa pa kashita fye akanono.” Mulandu nshi Pam asosele ukuti “bwa pa kashita akanono”? Mulandu we subilo akwata ilya mu Baibolo ililanda ifyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukafumyapo ukucula konse pe sonde. Bukafumyapo ne mfwa—icintu cimo ico no muntu umutuntulu alingile ukupitamo.—Daniele 2:44; Ukusokolola 21:3, 4.

Pali ino nshita, abo bonse abalwala ubulwele bushingondapwa kuti basubila fye inshita ya ku ntanshi lintu Ubufumu bwa kwa Lesa bwakulateka, “e lyo umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala.” (Esaya 33:24) Ilyo tulepita mu mesho ayalekanalekana muli buno bwikashi, shi natulwishe ukuba nga Yesu no kutonta amenso pa cilambu cili ku ntanshi.—AbaHebere 12:2; Yakobo 1:2-4.

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 25]

Ukutemwana

Ifishinte fya mu Baibolo fili pe samba kuti fyamwafwa nga mwalikwata cibusa nelyo lupwa uwalwala ubulwele bwa kwambukilwa bwangu ku miti (MCS) nelyo nga imwe bene mwalilwala:

“E ico fyonse ifyo mufwayo kuti abantu bacite kuli imwe, e fyo na imwe mucite kuli bene.”—Mateo. 7:12.

“Uletemwo mubiyo nga we mwine.”—Mateo. 22:39.

“Twetetule umwa kucincimushanisha ku kutemwa kabili ku kubombe milimo isuma; twiba abaleko kulongana, ifyo wabo musango wa bamo, lelo tukonkomeshanye, pali bufi apo mulemono Bushiku bulya bulepalama.” (AbaHebere. 10:24, 25) Ifwe bonse tulakabila ukukoseleshiwa lwa ku mupashi, na kucilisha ilyo tulwele. Ku ca kutasha, Abena Kristu abengi abalwala ubulwele bwa MCS balatulukusha ukusangwa mu kulongana pa lwabo; bambi abalwalisha inshita shimo balomfwa ku maprogramu pa lamya. Inshita shimo, mu Mayanda ya Bufumu yamo balashako incende ukushingafika icena ukwa kwikala abalwala MCS. Lelo ici te lyonse cingacitika.

“Lelo ukucite cisuma ne fye senge mwilaba; pantu amalambo ayabe fi e yo Lesa atemwinwamo.”  (AbaHebere. 13:16) Moneni ukuti ilingi line umo pa kucita icisuma akabila ukuipusula. Bushe mwaliipekanya ukuipusulako fimo pa kuti mwafwilishe uwalwala ubulwele bwa MCS? Ku lubali lumbi, abalwele ba MCS tabalingile ukwenekela ifyacilamo kuli bambi. Ku ca kumwenako, baeluda ba Bwina Kristu te kuti bapange amafunde pa lwa kubomfya amapefyumu ne finunkila icena cisuma fimbi, kabili te kuti batwalilile ukubilisha pa lwa ico. Ukulundapo, abapya na beni abasuba pefyumu balesa mu kulongana kabili tulabapokelela. Te kuti tutemwe ukubaseebanya nelyo ukubalenga ukukanaba abakakuka.

‘Fwayeni umutende no kuukonkelela.’ (1 Petro 3:11) Cine cine amalyashi ya fya bumi tayalingile ukufumyapo umutende pa Bena Kristu. Ilembo lya kwa Yakobo 3:17 litila, “Amano ayafuma mu muulu yena . . . ya mutende, ya mutembo, . . . yaisulamo uluse.” Abantu ba mutende, nampo nga balilwala ubulwele bwa MCS nelyo tabalwala, te kuti bacishemo ukufwaya nelyo ukukaanya ukubomfya ifya miti miti. Cimo cine, abantu abashaumina kumo ‘abakwatisha uluse’ kuti basengauka fye no kutwalilila ukubomfya amapefyumu ilyo bailuka ukutila kuti yalwalika bambi. Muli iyi inshila balangisha ukuti nabo bene balefwaya ‘umutende’ kabili “baseepamo ubulungami.”—Yakobo 3:18.

Lubali lumbi, ukukanateuluka no kukanaumina kumo, cibe ku walwala ubulwele bwa MCS nelyo umuntu umbi, e kupaatukanya abantu. Imibele ya musango yo tainonsha nelyo umo kabili kuti yaonaula fye na bucibusa bwa umo na Lesa.—1 Yohane 4:20.

Abena Kristu, balikwata icikwatwa icishaiwamina—ne ci caba mupashi wa kwa Yehova. Ilyo balomba umupashi wa kwa Yehova libili libili, balakwata ifisabo fya uko ifisuma, na kucilisha ica kutemwa—‘ukukakila fyonse pamo mu kwitabana.’ (Abena Kolose 3:14) Pa nshita imo ine, mu kutekanya balaleka uyu wine umupashi ukwafwa bambi ukukwata imibele yapala iya kwa Kristu.—Abena Galatia 5:22, 23.

[Icikope pe bula 26]

Abantu abalwala ubulwele bwa MCS nabo balakabila ukukwata ifibusa nga bantu bonse