Ano an Propesiya?
An simbag kan Bibliya
An propesiya sarong mensahe o kapahayagan na hali sa Diyos. Sinasabi kan Bibliya na an mga propeta “nagtaram gikan sa Diyos mantang sinda ginigiyahan kan banal na espiritu.” (2 Pedro 1:20, 21) Kaya an sarong propeta iyo an saro na nakakaresibi nin mensahe hali sa Diyos asin isinasabi iyan sa iba.—Gibo 3:18.
Paano naresibi kan mga propeta an mga mensahe hali sa Diyos?
Manlain-lain na paagi an ginamit nin Diyos para ipaabot niya sa mga propeta an saiyang mensahe:
Pagsurat. Ginamit ini nin Diyos nin kisiyera sarong beses kan itao niya ki Moises an Sampulong Tugon na nakasurat na sa mga tablang gapo.—Exodo 31:18.
Pakikikomunikar paagi sa mga anghel. Halimbawa, ginamit nin Diyos an sarong anghel para instruksiyunan si Moises mapadapit sa mensahe na ipapaabot Niya ki Paraon kan Ehipto. (Exodo 3:2-4, 10) Kun eksaktong pananaram an kaipuhan, isinusugo nin Diyos an mga anghel tanganing idikta an saiyang mensahe, arog kan ginibo niya kan sabihon niya ki Moises: ‘Isurat mo an mga tataramon na ini, huli ta sa siring na mga tataramon na ini, naggigibo ako nin tipan sa saimo saka ki Israel.’—Exodo 34:27. a
Mga bisyon. Kun minsan, itinatao ini sa propeta mantang siya mata o puka asin nag-aaram. (Isaias 1:1; Habacuc 1:1) An iba malinaw na marhay mala ta an pinapahilingan kaiyan nakikikabtang diyan. (Lucas 9:28-36; Kapahayagan 1:10-17) Kun minsan, an mga bisyon inaako mantang an saro mayo nin pag-aram o namumungnan. (Gibo 10:10, 11; 22:17-21) Itinatao man nin Diyos an saiyang mensahe paagi sa pangaturugan mantang turog an propeta.—Daniel 7:1; Gibo 16:9, 10.
Paggiya sa kaisipan. Ginigiyahan nin Diyos an kaisipan kan saiyang mga propeta tanganing ipaabot an saiyang mensahe. Iyan an buot sabihon kan mga tataramon sa Bibliya: “An bilog na Kasuratan ipinasabong nin Diyos.” An fraseng “ipinasabong nin Diyos” puwede man itradusir na “hinangusan nin Diyos.” (2 Timoteo 3:16; The Emphasised Bible) Ginamit nin Diyos an saiyang banal na espiritu, o aktibong puwersa, para “ihangos” an saiyang mga ideya sa isip kan saiyang mga lingkod. Hali sa Diyos an mensahe, pero an mga propeta an nagpili kan mga tataramon.—2 Samuel 23:1, 2.
An propesiya daw pirming patiinot na pagsabi kan mga bagay na mangyayari sa maabot?
Dai, an mga propesiya sa Bibliya bako sanang pagsabi kan mga bagay na mangyayari sa maabot. Minsan siring, an kadaklan na mensahe nin Diyos may koneksiyon sa mangyayari sa maabot, maski sa bakong direktang paagi. Halimbawa, pauruutrong pinatanidan kan mga propeta nin Diyos an mga Israelita dapit sa saindang maraot na gibo. Ilinadawan kan mga patanid na idto an mga bendisyon na kakamtan kan banwaan kun hihimation ninda an patanid, pati an kapahamakan kun babaliwalaon ninda iyan. (Jeremias 25:4-6) An magigin resulta nakadepende sa dalan na pipilion kan mga Israelita.—Deuteronomio 30:19, 20.
Mga halimbawa nin propesiya sa Bibliya na mayong koneksiyon sa mga prediksiyon
Kan an mga Israelita maghagad nin tabang sa Diyos, nagpadara siya nin sarong propeta para ipaliwanag na huling dai ninda sinunod an mga pagbuot nin Diyos, dai Niya sinda tinabangan.—Hokom 6:6-10.
Kan kaulayon ni Jesus an sarong Samaritana, ihinayag niya an pirang bagay dapit sa nagin buhay kaini kan nakaagi na posibleng naaraman sana niya paagi sa tabang nin Diyos. Naisip kan Samaritana na sarong propeta si Jesus dawa mayo ining itinaong prediksiyon dapit sa mangyayari sa maabot.—Juan 4:17-19.
Kan binibista si Jesus, tinakupan kan mga kaiwal niya an saiyang lalawgon, sinuntok siya, asin sinabi: “Maghula ka! Siisay ining nagsuntok sa saimo?” Dai ninda hinahagad ki Jesus na magpropesiya dapit sa maabot kundi sinasabi ninda na aramon niya paagi sa tabang kan kapangyarihan nin Diyos kun siisay an nagsuntok sa saiya.—Lucas 22:63, 64.
a Maski ngani kan primero garo baga an Diyos an direktang nakikipag-ulay ki Moises, ipinapahiling kan Bibliya na ginamit nin Diyos an mga anghel para ipaabot an Mosaikong tipan na Katugunan.—Gibo 7:53; Galacia 3:19.