Aram Mo daw?

Ano an boot sabihon ni Jesus kan sinabi nia na umiba nin duwang milya?

▪ Sa bantog niang Sermon sa Bukid, irinekomendar ni Jesus: ‘An siisay man na pumirit saimo na umiba sa rayo nin sarong milya, ibahan mo sia nin duwa.’ (Mateo 5:41) Posibleng marhay na aram kan mga nagdadangog ki Jesus na an pananaram na iyan nanonongod sa puersahan na pagserbisyo, na puedeng ipagibo sa mga siudadano nin sarong nasa autoridad.

Kan enot na siglo C.E., an Israel sakop kan mga Romano. Dai sinda nag-alangan na puersahan na patrabahohon an mga tawo o hayop o kuanon an ano man na bagay na para sa sainda kaipuhan tanganing maparikas an opisyal na aktibidad. Halimbawa, inobligar kan Romanong mga soldados si Simon na taga Cirene na pasanon an dara ni Jesus na hariging pasakitan pasiring sa lugar na duman sia gagadanon. (Mateo 27:32) An siring na mga pagboot mapang-api, ikinakauyam na gayo, asin ikinakaanggot nanggad kan mga Judio.

Dai niato aram kun sagkod saen puedeng obligaron na magpasan nin sarong bagay an mga siudadano. Pero, depisil imahinaron na sinda gikan sa boot na magibo nin labi pa kisa sa kun ano talaga an hinahagad sa sainda. Kaya, kan sabihon ni Jesus sa mga nagdadangog sa saiya na umiba nin duwang milya, garo man sana sinasabi nia sa sainda na gibohon na mayong pagreklamo an mga kahagadan kan nasa autoridad na dai man minabalga sa ley nin Dios.​—⁠Marcos 12:⁠17.

Siisay an Anas na nasambitan sa mga salaysay sa Ebanghelyo?

▪ Kan binibista si Jesus, si Anas (Ananus) ipinamidbid bilang ‘poon na padi,’ o poon na saserdote. (Lucas 3:​2, An Banal na Biblia; Juan 18:13; Guibo 4:⁠6) Sa katunayan, sia an panugangan kan halangkaw na saserdote kan Israel na si Caifas, asin sia mismo an naglingkod bilang halangkaw na saserdote poon mga 6 o 7 C.E. sagkod mga 15 C.E., kan haleon sia sa puesto kan Romanong prokurador na si Valerius Gratus. Dawa siring, bilang dating halangkaw na saserdote, si Anas padagos na nagkaigwa nin dakulang autoridad sa Israel. Nagin halangkaw na saserdote an lima sa mga aki niang lalaki asin an saiyang manugang na lalaki.

Kan mga panahon na independienteng nasyon an Israel, nagdadanay sa katongdan an halangkaw na saserdote sagkod na sia nabubuhay. (Bilang 35:25) Pero, kan pamahalaan kan Roma an Israel, naglingkod an halangkaw na saserdote oyon sa kagustohan kan Romanong mga gobernador saka mga hadeng nombrado kan Roma, asin sia puede nindang haleon sa puesto. Segun sa historyador na si Flavius Josephus, an Romanong gobernador kan Siria na si Quirinius nagdesisyon na haleon sa pagigin halangkaw na saserdote an saro na an ngaran Joazar, kan mga 6 o 7 C.E., asin isinalida si Anas. Pero, garo baga an paganong mga namamahalang ini nagpipili nin bagong mga nonombrahan hale sa mga saserdote.

An pamilya ni Anas grabe kahanab asin mayamanon. Minalataw na nagin mayaman sinda huli ta kontrolado ninda an pagpabakal​—⁠sa mga patyo kan templo​—⁠kan mga bagay na kaipuhan para sa pag-atang, arog baga nin mga salampati, karnero, lana, asin arak. Sinabi ni Josephus na si Ananus (Ananias), an aki ni Anas, may “mga surugoon na dai nanggad nin modo asin puersahan na kinukua an mga ikasampulong kabtang na para sa mga saserdote; dai man sinda nag-aalangan na kolgan an mga habong magtao kaiyan.”