An Tataramon ni Jehova Buhay

Tampok na mga Kabtang sa mga Surat ki Tito, ki Filemon, Asin sa mga Hebreo

PAGHALOYHALOY pagkatapos na paluwason si apostol Pablo sa enot niang pagkabilanggo sa Roma kan 61 C.E., nagsongko sia sa isla nin Creta. Huling naobserbaran an espirituwal na kamugtakan kan mga kongregasyon duman, iwinalat nia si Tito tanganing pakosogon an mga iyan. Paghaloyhaloy, posibleng marhay na hale sa Macedonia, sinuratan ni Pablo si Tito tanganing giyahan ini sa mga paninimbagan kaini asin tanganing ipaheling na tinatawan sia ni Pablo nin autoridad sa gibohon na iyan.

Bago kaidto asin dai nahaloy bago makaluwas si Pablo sa bilanggoan kan 61 C.E., sinuratan nia si Filemon, sarong Kristianong tugang na nag-iistar sa Colosas. Iyan personal na surat nin pakiolay sa sarong katood.

Kan mga 61 C.E., nagsurat man si Pablo sa mga may pagtubod na Hebreo sa Judea, na ipinapaheling an kalabihan kan Kristianismo sa sistema nin mga Judio. An tolong surat igwa nin mahalagang marhay na konseho para sa sato.​—Heb. 4:12.

MAGDANAY NA MAKOSOG SA ESPIRITUWAL

(Tito 1:1–3:15)

Pagkatapos na itao an giya para sa ‘pagnombra nin kamagurangan na lalaki sa lambang siudad,’ nagkonseho si Pablo ki Tito na ‘magpadagos sa estriktong pagsagwe sa mga sumbikalan, tangani na an mga ini magin makosog sa pagtubod.’ Sinadol nia an gabos na miembro kan mga kongregasyon sa Creta “na isikwal an pagkabakong diosnon . . . asin mamuhay na may toltol na isip.”​—Tito 1:5, 10-13; 2:12.

xNagtao si Pablo nin dagdag pang konseho tanganing tabangan an mga tugang sa Creta na magdanay na makosog sa espirituwal. Pinagbotan nia si Tito na “isikwal an sa lolong na pagparakuestion . . . saka iriwal dapit sa Ley.”​—Tito 3:9.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

1:15​—Paano “an gabos na bagay” magigin “malinig sa malinig na mga tawo,” alagad bakong malinig “sa mga tawo na maramog asin dai nin pagtubod”? An simbag nakadepende sa pakasabot kan boot sabihon ni Pablo kan “gabos na bagay.” Sia nagtataram, bakong manongod sa mga bagay na direktang kinokondenar sa nasusurat na Tataramon nin Dios, kundi manongod sa mga bagay na dian an mga may pagtubod an puedeng magdesisyon segun sa saindang konsensia. Para sa sarong tawo na an kaisipan kaoyon kan mga pamantayan nin Dios, malinig an siring na mga bagay. Kabaliktaran an pagmansay dian nin saro na biribid an kaisipan asin maramog an konsensia. *

3:5​—Paano an linahidan na mga Kristiano ‘ilinigtas paagi sa paghugas’ asin ‘ginibong bago huli sa banal na espiritu’? Sinda ‘ilinigtas paagi sa paghugas’ sa bagay na sinda hinugasan o lininigan nin Dios paagi sa dugo ni Jesus sa merito kan atang na pantubos. Sinda ‘ginigibong bago huli sa banal na espiritu’ sa dahelan na sinda nagin “bagong linalang” bilang mga pinaniaki sa espiritu na mga aki nin Dios.​—2 Cor. 5:17.

Mga Leksion Para sa Sato:

1:10-13; 2:15. An Kristianong mga paraataman dapat na magpaheling nin kapusoan sa pagtanos sa mga sala sa kongregasyon.

2:3-5. Kapareho kan enot na siglo, an maygurang na mga Kristiana ngonyan kaipuhan na ‘magin magalang sa hiro, bakong mga parapakaraot, ni oripon nin dakol na arak, mga paratokdo nin karahayan.’ Sa paaging iyan, sinda magigin epektibo sa pagtotokdo nin pribado sa “hoben na mga babae” sa kongregasyon.

3:8, 14. “Marahay asin kapakipakinabang” an danay na ‘pag-isip dapit sa pagpapadanay sa marahay na mga gibo’ huling nakakatabang iyan sa sato na magin mabunga sa paglilingkod sa Dios asin pinapagdadanay kita kaiyan na siblag sa marigsok na kinaban.

 MAGSADOL “BASADO SA PAGKAMOOT”

(Filem. 1-25)

Tinawan nin komendasyon si Filemon huli sa saiyang pagigin halimbawa sa “pagkamoot asin pagtubod.” An saiyang pagigin gikanan nin kaginhawahan para sa mga kapwa Kristiano nagtao ki Pablo nin “dakulang kagayagayahan asin karangahan.”​—Filem. 4, 5, 7.

Bilang pagtao nin halimbawa sa gabos na paraataman, inasikaso ni Pablo an sensitibong isyu manongod ki Onesimo bakong paagi sa pagtao nin pagboot kundi paagi sa pagsadol “basado sa pagkamoot.” Sinabihan nia si Filemon: “Nagtitiwala sa saimong pagsunod, ako minasurat sa saimo, sa pakaaram na labi pa ngani an gigibohon mo kisa sa mga bagay na sinasabi ko.”​—Filem. 8, 9, 21.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

10, 11, 18​—Paano nagin “kapakipakinabang” an dating “daing pakinabang” na si Onesimo? Si Onesimo sarong napipiritan na oripon na nagdulag sa pamilya ni Filemon sa Colosas asin nagpasiring sa Roma. Posibleng marhay na naghabon man si Onesimo sa saiyang kagurangnan tanganing may magasto sa 1,400 kilometros na pagbaklay na ini. Tunay nanggad, sia daing pakinabang para ki Filemon. Minsan siring, sa Roma, natabangan ni Pablo si Onesimo na magin Kristiano. Huling saro nang espirituwal na tugang ngonyan, an dating “daing pakinabang” na oripon na ini nagin nang “kapakipakinabang.”

15, 16​—Taano ta dai hinagad ni Pablo ki Filemon na tawan nin katalingkasan si Onesimo? Minawot ni Pablo na estriktong magdanay sa sugo sa saiya na ‘ihulit an kahadean nin Dios asin itokdo an mga bagay mapadapit sa Kagurangnan na Jesu-Cristo.’ Sa dahelan na iyan, pinili nia na dai masangkot sa mga isyu sa sosyedad, siring kan mga isyung may koneksion sa pang-ooripon.​—Gibo 28:31.

Mga Leksion Para sa Sato:

2. Andam si Filemon na ipagamit an saiyang harong para sa Kristianong mga pagtiripon. Sarong pribilehio na ipagamit an satong harong para sa pagtiripon bago maglingkod sa langtad.​—Roma 16:5; Col. 4:15.

4-7. Maninigo kitang mangenot sa pagtao nin komendasyon sa mga kapagtubod na arogan sa pagtubod asin pagkamoot.

15, 16. An negatibong mga pangyayari sa buhay dai maninigong magin dahelan nin labi-labing kahaditan niato. Sa huri puedeng magin kapakipakinabang an mga resulta kaiyan, arog kan nangyari ki Onesimo.

21. Inasahan ni Pablo na papatawadon ni Filemon si Onesimo. Kita man inaasahan na magin mapagpatawad sa tugang na tibaad nakakolog sa satong boot.​—Mat. 6:14.

‘MAGHINGOANG MAKAABOT SA PAGKAMAYGURANG’

(Heb. 1:1–13:25)

Tanganing patunayan na an pagtubod sa atang ni Jesus nakakalabi sa mga gibo kan Ley, itinampok ni Pablo an pagigin kagalanggalang kan Kagtugdas kan Kristianismo, an Saiyang pagkasaserdote, an Saiyang atang, asin an bagong tipan. (Heb. 3:1-3; 7:1-3, 22; 8:6; 9:11-14, 25, 26) An kaaraman na ini seguradong nakatabang nanggad sa Hebreong mga Kristiano na atubangon an persekusyon na inagihan ninda sa kamot kan mga Judio. Sinadol ni Pablo an saiyang mga kapagtubod na Hebreo na ‘maghingoang makaabot sa pagkamaygurang.’​—Heb. 6:1.

Gurano kaimportante an pagtubod sa Kristianong areglo? ‘Kun dai nin pagtubod imposible na mapaogmang gayo an Dios,’ an isinurat ni Pablo. Pinarigon nia an boot kan mga Hebreo: “Dumalagan kita na may pakatagal sa paorumbasan na ibinugtak sa atubangan ta,” na ginigibo iyan na may pagtubod.​—Heb. 11:6; 12:1.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

2:14, 15​—Mantang si Satanas “igwa kan kapangyarihan na magpangyari nin kagadanan,” nagpaparisa daw ini na kaya niang pangyarihon na magadan nin mayo pa sa panahon an siisay man na gustohon nia? Dai nanggad. Minsan siring, poon sa kapinonan kan karigsokan ni Satanas sa Eden, an mga kaputikan nia nagpangyari nin kagadanan huling si Adan nagkasala asin ipinamana kaini an kasalan saka kagadanan sa pamilya nin tawo. (Roma 5:12) Dugang pa, pinepersegir kan mga representante ni Satanas digdi sa daga an mga lingkod nin Dios sagkod sa kagadanan, arog kan ginibo ninda ki Jesus. Alagad dai iyan nangangahulogan na daing limite an kapangyarihan ni Satanas na gadanon an siisay man na gustohon nia. Huli ta kun totoo iyan, daing dudang haloy na kutana niang pinoho an gabos  na nagsasamba ki Jehova. Pinoprotehiran ni Jehova an saiyang banwaan bilang sarong grupo asin dai nia tinotogotan si Satanas na pohoon sinda. Dawa kun itogot nin Dios na magadan an nagkapira sa sato huli sa mga pag-atake ni Satanas, makakasarig kita na hahaleon nin Dios an ano man na maraot na epekto kaiyan sa sato.

4:9-11​—Paano kita ‘minalaog sa kapahingaloan nin Dios’? Sa katapusan kan anom na aldaw na paglalang, an Dios nagpahingalo sa saiyang mga gibo nin paglalang, na may kompiansa na maootob an saiyang katuyohan mapadapit sa daga asin sa katawohan. (Gen. 1:28; 2:2, 3) ‘Minalaog kita sa kapahingaloan na iyan’ paagi sa pagpondo sa mga gibo na nagtataong katanosan sa sadiri asin paagi sa pag-ako niato kan probisyon nin Dios para sa satong kaligtasan. Kun kita nagtutubod ki Jehova asin makinuyog na nagsusunod sa saiyang Aki imbes na maimot na nagmamaigot para sa sadiring kapakanan, kita magkakaigwa nin nakakarepresko asin nakakaginhawa na mga bendisyon aroaldaw.​—Mat. 11:28-30.

9:16​—Siisay an “tawong nakipagtipan” kan bagong tipan? Si Jehova an Kaggibo kan bagong tipan, mantang si Jesus an “tawong nakipagtipan.” Si Jesus an Parapangoltanan kan tipan na iyan, asin paagi sa saiyang kagadanan, itinao nia an kinakaipuhan na atang tanganing gibohon iyan na balido.​—Luc. 22:20; Heb. 9:15.

11:10, 13-16​—Anong “siudad” an hinahalat ni Abraham? Bako ining literal na siudad kundi simbolikong siudad. Hinahalat ni Abraham an “langitnon na Jerusalem,” na kompuesto ni Cristo Jesus asin kan 144,000 na kairiba niang mamamahala. An kairibang mamamahalang ini na nasa saindang langitnon na kamurawayan inaapod man na “an banal na siudad, an Bagong Jerusalem.” (Heb. 12:22; Kap. 14:1; 21:2) Inaantisipar ni Abraham an magigin buhay sa irarom kan pamamahala kan Kahadean nin Dios.

12:2​—Ano an “kagayagayahan na ibinugtak sa atubangan [ni Jesus]” na huli dian “tinagalan nia an hariging pasakitan”? Iyan an kagayagayahan na maheling an magigibo kan saiyang ministeryo​—kaiba an pagpakangbanal sa ngaran ni Jehova, pagbindikar sa soberaniya nin Dios, asin an pagtubos sa pamilya nin tawo sa kagadanan. Tinanaw man ni Jesus an balos na mamahala bilang Hade asin maglingkod bilang Halangkaw na Saserdote sa kapakinabangan nin katawohan.

13:20​—Taano ta an bagong tipan sinasabi na “daing katapusan”? Huli sa tolong dahelan: (1) Nungka iyan na masasalidahan, (2)  permanente an mga magigibo kaiyan, asin (3) padagos na makikinabang an “ibang mga karnero” sa areglo kan bagong tipan dawa pagkatapos kan Armagedon.​—Juan 10:16.

Mga Leksion Para sa Sato:

5:14. Maninigo kitang magin mahigos na mga estudyante kan Tataramon nin Dios, an Biblia, asin maninigo niatong iaplikar an satong nanonodan dian. Mayo nang ibang paagi na ‘patuodon an satong kakayahan sa pagrisa na mamidbid an tama sagkod an sala.’​—1 Cor. 2:10.

6:17-19. Kun an satong paglaom masarig na nakabasar sa panuga asin panunumpa nin Dios, makakatabang iyan sa sato na dai sumuway sa paglakaw sa dalan kan katotoohan.

12:3, 4. Imbes na ‘mapagal asin manluya an satong kalag’ huli sa saradit na pagbalo o pagtumang na tibaad mapaatubang sa sato, maninigo kitang umoswag sa pagkamaygurang asin maninigo niatong paoswagon an satong kakayahan na tagalan an mga pagbalo. Kita maninigo na determinado na manumang “sagkod sa dugo,” an boot sabihon, sagkod sa kagadanan.​—Heb. 10:36-39.

12:13-15. Maninigo na dai niato togotan an “nakakahilong gamot,” o siisay man sa kongregasyon na nagtatatsar sa kun paano ginigibo an mga bagay-bagay, na olangon kita sa ‘paggibo nin tanos na mga dana para sa satong mga bitis.’

12:26-28. An “mga bagay na ginibo” dai nanonongod sa mga bagay na ginibo nin Dios, kundi sa mga bagay na ginibo nin iba, kaiba an bilog na presenteng sistema nin mga bagay, pati na an marigsok na “langit.” An mga bagay na ini tatanyogon tanganing mawara. Kun mangyari na iyan, an solamenteng magdadanay iyo “an mga bagay na dai natanyog,” an boot sabihon, an Kahadean asin an mga nagsusuportar dian. Mahalagang marhay nanggad na maigot niatong ibalangibog an Kahadean asin mamuhay kita sono sa mga prinsipyo kaiyan!

13:7, 17. An pirme niatong pagsaisip kan konsehong ini na magin makinuyog asin mapagpasakop sa mga paraataman sa mga kongregasyon makakatabang sa sato na magin mapagsuportar.

[Nota sa Ibaba]