Si Jacob Nagpahalaga sa Espirituwal na mga Bagay

AN BUHAY ni Jacob pano nin mapait na paglalaban asin kalamidad. Huli sa kaanggotan kan saiyang kakambal na may intension na gumadan napiritan si Jacob na dumulag tanganing iligtas an saiyang buhay. Imbes na ikasal sa namomotan niang babae, dinaya sia na makasal nguna sa iba asin sa katapustapusi nagkaigwa nin apat na agom asin dakol na problema huli kaiyan. (Genesis 30:1-13) Sa laog nin 20 taon nagtrabaho sia sa sarong tawong nan-aprobetsar sa saiya. Nakipaggumolan sia sa sarong anghel asin nagkaigwa nin permanenteng diperensia. Linugos an saiyang aking babae, prinobokar kan saiyang mga aking lalaki an lagdoan na pangadan, asin nagtangis sia huli sa pagkagadan kan saiyang paboritong aking lalaki asin agom. Napiritan na bumalyo sa ibang daga kan sia gurang na tanganing dulagan an gutom, inadmitir nia na an saiyang mga aldaw “kadikit asin makamomondo.” (Genesis 47:9) Sa ibong kan gabos na bagay na ini, si Jacob sarong espirituwal na tawo na nagtitiwala sa Dios. Napasala daw an saiyang pagtubod? Anong mga leksion an manonodan sa pag-estudyar sa nagkapira sanang inagihan ni Jacob?

Laen na Marhay sa Saiyang Tugang

An dahelan kan dai ninda pagkakaoyon kan saiyang tugang iyo na pinahalagahan ni Jacob an espirituwal na mga kayamanan, mantang iyan hinamak ni Esau. Si Jacob interesado sa panuga sa tipan ki Abraham asin idinusay an saiyang sadiri sa pangangataman sa pamilya na dinesignaran nin Dios bilang mga paramana. Sa siring “namotan” sia ni Jehova. Si Jacob “daing katuyawan,” sarong termino na nangangahulogan nin pagigin ekselente sa moral. Sa kabaliktaran, kadikiton an interes ni Esau sa saiyang espirituwal na mana kaya ipinabakal nia iyan ki Jacob karibay nin saditon na bagay. Kan kuanon ni Jacob, na may pag-oyon nin Dios, an para sa saiya asin nakamtan an mga bendisyon na para kutana sa saiyang tugang, si Esau napukaw sa benggatibong kabangisan. Kun siring, binayaan ni Jacob an gabos na namomotan nia, alagad an suminunod siertong nakapauli sa saiyang pagkadesganar.​—Malaquias 1:​2, 3; Genesis 25:27-34; 27:1-45.

Sa sarong pangatorogan, ipinaheling nin Dios ki Jacob an mga anghel na minasakat asin minababa sa sarong hagyanan, o “pasakat na mga tangga nin gapo,” sa pag-oltanan nin langit asin daga asin sinabi na poprotehiran nia si Jacob asin an banhi kaini. “Paagi sa saimo asin paagi sa saimong banhi an gabos na pamilya kan daga magbebendisyon nanggad  kan saindang sadiri. Asin uya ako nasa kaibahan mo asin iingatan taka sa gabos na padudumanan mo asin ibabalik taka sa dagang ini, huli ta dai taka babayaan sagkod na magibo ko na nanggad an itinaram ko sa saimo.”​—Genesis 28:10-15; nota sa ibaba.

Kanigoan kanakapakokosog liwat sa boot! Sinegurado ni Jehova na an mga panuga ki Abraham asin Isaac mapayaman sa pamilya ni Jacob sa espirituwal. Ipinaaram ki Jacob na puedeng paglingkodan nin mga anghel an mga may pag-oyon nin Dios, asin sinegurado sa saiya an proteksion nin Dios. Bilang may pagpasalamat na pagrekonoser, nagsumpa si Jacob na sia magigin fiel ki Jehova.​—Genesis 28:16-22.

Dai inagaw ni Jacob an mana ni Esau. Bago mamundag an mga aking ini, sinabi ni Jehova na “an matua maglilingkod sa nguhod.” (Genesis 25:23) ‘Bako daw na mas madali kun pinangyari kutana nin Dios na enot na mamundag si Jacob?’ an tibaad ihapot nin saro. An suminunod na pangyayari nagtokdo nin mahalagang mga katotoohan. Dai irinereserba nin Dios an mga bendisyon para sa mga nagsasaboot na may deretso sinda na umako kaiyan, alagad sia nagpapaheling nin dai na kutana maninigong kabootan sa mga pinipili nia. Sa siring, an pagkamatua itinao ki Jacob, bakong sa saiyang matuang tugang, na dai nagpahalaga dian. Kaagid kaiyan, huling an natural na mga Judio bilang sarong nasyon nagpaheling nin aktitud na kapareho kan ki Esau, sinalidahan sinda kan espirituwal na Israel. (Roma 9:6-16, 24) An marahay na relasyon ki Jehova ngonyan dai basta sana namamana, dawa pa an saro namundag sa sarong matatakton sa Dios na pamilya o mga kamugtakan. An gabos na nagmamawot nin mga bendisyon nin Dios dapat na magmaigot na magin diosnon, na talagang inaapresyar an espirituwal na mga bagay.

Maogmang Inako ni Laban

Pag-abot sa Padan-aram sa paghanap nin maaagom sa tahaw kan saiyang mga paryente, namidbid ni Jacob an pinsan niang si Raquel, na aki ni Laban, sa sarong bubon asin hinale an magabat na tahob na gapo kaiyan tanganing pararaon an mga hayop na pinapastoran kaini. * Si Raquel dali-daling nagpuli tanganing ipaaram an pagdatong ni Jacob, asin si Laban naghumari tanganing sabaton si Jacob. Kun an ginigirumdom ni Laban iyo an kayamanan na inako kan saiyang pamilya hale sa surugoon ni Abraham, nasudya an saiyang linalaoman, huli ta si Jacob daing dara. Alagad minalataw na may naheling si Laban na puede niang aprobetsaran​—sarong mahigos na trabahador.​—Genesis 28:1-5; 29:1-14.

Isinaysay ni Jacob an nangyari sa saiya. Bakong malinaw kun baga nasambitan nia an taktikang ginamit tanganing kamtan nia an pagkamatua, alagad pakatapos madangog “an gabos na bagay na ini,” si Laban nagsabi: “Tunay nanggad na tolang asin laman taka.” An sarong intelektuwal nagsabi na an fraseng ini puedeng ibilang na sarong mainit na imbitasyon ki Jacob na magdanay o sarong pagrekonoser na obligado si Laban na protehiran sia huli sa pagigin magparyente ninda. Ano man an kamugtakan, dai nahaloy hinorophorop ni Laban kun paano nia maaaprobetsaran an saiyang sobrino.

Iinatubang ni Laban an bagay na magigin causa nin pasuruhay sa laog kan masunod na 20 taon. “Bako daw na tugang taka, asin dapat daw na maglingkod ka sako na daing bayad?” an ihinapot nia. “Sabiha sako, Ano an magigin tangdan mo?” Minsan ngani si Laban nagsagin maboot na amaon, ginibo nia na magin na sanang kontrata sa pagtrabaho an saiyang relasyon ki Jacob sa dugo. Huling namoot si Jacob ki Raquel, sia nagsimbag: “Andam akong maglingkod sa saimo nin pitong taon para ki Raquel na nguhod mong aki.”​—Genesis 29:15-20.

Nagkakaigwa nin pagtipanan kun an bayad para sa nobya itinao na sa pamilya kan nobya. Kan huri itinalaan kan Ley ni Moises sa 50 siklong pirak an presyo para sa mga daragang inakit. An intelektuwal na si Gordon Wenham naniniwala na ini an “pinakahalangkaw na regalo sa pag-agom” alagad an kadaklan “mas hababa nanggad.” (Deuteronomio 22:​28, 29) Si Jacob mayong pambayad. Inalok nia si Laban nin pitong taon na paglilingkod. “Mantang an bakong regular na trabahador nag-aako nin kabanga sagkod sarong siklo kada bulan kan suanoy na mga panahon sa Babilonya” (poon 42 sagkod 84 siklo sa laog nin bilog na pitong taon), an sinabi pa ni Wenham, “si Jacob nag-aalok ki Laban nin dakulaon na regalo sa pag-agom karibay kan kamot ni Raquel.” Inako tolos iyan ni Laban.​—Genesis 29:19.

An pitong taon garo sana “pirang aldaw” para ki Jacob, huli sa dakulaon niang pagkamoot ki Raquel. Pakatapos kaiyan, kinua nia an saiyang  nakasuklob na nobya, na dai lamang nagsususpetsa sa pandadaya ni Laban. Imahinara an saiyang pagkabigla kan suminunod na aldaw kan maaraman nia na sia nakidorog, bakong ki Raquel, kundi sa tugang kaini na si Lea! Si Jacob nagreklamo: “Ano ining ginibo mo sako? Bako daw na pinaglingkodan taka para ki Raquel? Kaya taano ta dinaya mo ako?” Si Laban nagsimbag: “Bakong kostumbre an paggibo nin arog kaini sa samong lugar, na itao an nguhod na babae bago an panganay. Selebraron mo nin lubos an semana kan babaeng ini. Pakatapos kaiyan itatao man saimo an saro pang babaeng ini para sa paglilingkod na puede mong ipaglingkod sa sako sa laog nin pito pang taon.” (Genesis 29:20-27) Daing kalabanlaban asin nagigipit na, daing maginibo si Jacob kundi akoon an mga kondisyon na iyan kun gusto nia si Raquel.

Bakong arog kan enot na pitong taon, an suminunod mapait nanggad. Paano mapalalampas ni Jacob an maraoton na pandadaya ni Laban? Asin kumusta man si Lea, na nakisapakat sa pandadaya? Siempre, si Laban dai nanggad nin pakiaram sa maribok na ngapit na inandam nia para ki Lea asin Raquel. An saiyang iniisip iyo an sadiri niang kapakanan. Nadagdagan nin pag-imon an paghinanakit kan si Lea mangaki nin sunod-sunod na apat na aking lalaki, mantang si Raquel nagdanay na baog. Dangan si Raquel, na desesperadong magkaaki, napiritan na ialok an saiyang surugoon bilang kasalihid na ina, asin huli sa pagriribal, ginibo man iyan ni Lea. Nagkaigwa na ngonyan si Jacob nin apat na agom, 12 aki, asin pamilya na bako talagang maogma. Pero, pinangyayari ni Jehova na si Jacob magin sarong dakulang nasyon.​—Genesis 29:28–​30:24.

Pinayaman ni Jehova

Sa ibong nin mga pagbalo, naheling ni Jacob na nasa kaibahan nia an Dios siring kan ipinanuga. Naheling man iyan ni Laban, huli ta an pira sanang hayop na sadiri nia pag-abot ni Jacob duminakol na marhay sa pangangataman kan saiyang sobrino. Magabat an boot na pahaleon si Jacob, inalok sia ni Laban na sabihon kun ano an gusto niang tangdan sa padagos na paglilingkod, na dian hinagad ni Jacob an ioogbon kan aripompon ni Laban na may pambihirang kolor. May nagsasabi na sa rehion na iyan, an mga karnero sa pankagabsan puti asin an mga kanding itom o subidong de kape; minoriya sana an bakong sarama an kolor. Kaya iniisip na nakakalamang sia, uminoyon tolos si Laban asin tolos-tolos na irinayo an gabos niang hayop na may pambihirang kolor tanganing malikayan na mapaiba sa aripompon na nasa pangangataman pa ni Jacob. Malinaw na naniniwala sia na kadikit an pakikinabangon ni Jacob sa kasundoan, na sierto nanggad na bakong an 20 porsiento kan mga bagong ogbon na kanding asin kordero na inaako kan suanoy na mga pastor bilang tangdan. Alagad napasala si Laban, huli ta si Jehova nasa kaibahan ni Jacob.​—Genesis 30:25-36.

May paggiya nin Dios, nakapalahi si Jacob nin mabaskog na mga hayop na an kolor siring kan gusto nia. (Genesis 30:37-42) Bakong tama an saiyang mga ideya sa pagpalahi nin mga hayop. Minsan siring, “sa sientipikong paagi, an minamawot na resulta mangyayari paagi sa sunod-sunod na paglinahian nin . . . mga hayop na saro sana an kolor pero may mga gene para sa pagkamay patak-patak na nagkakaepekto sana kun mapadisan nin kaparehong gene na hale sa saro pang magurang,” an paliwanag kan intelektuwal na si Nahum Sarna, asin “an siring na mga hayop maririsa . . . huli sa kabagsikan na parateng maheheling sa mga hayop na mestiso.”

Kan maheling an resulta, hiningoa ni Laban na bagohon an kasundoan manongod sa kun arin na mga hayop an rogaring kan saiyang sobrino​—mga may raya-raya, may patak-patak, kabang-kabang, o burikbutikon. An gusto nia sadiri niang ganansia, alagad ta ano man na pagbago sa kontrata an gibohon ni Laban, sinegurado ni Jehova na pirmeng umasenso si Jacob. Mayong maginibo si Laban kundi magragot an mga ngipon. Dai nahaloy nakatipon si Jacob nin dakulang kayamanan, dakol na aripompon, surugoon, kamelyo, asin asno, bakong huli sa saiyang pagkamaabilidad, kundi huli sa suporta ni Jehova. Kan huri ipinaliwanag nia ki Raquel asin Lea: “Dinaya ako kan saindong ama asin liniwat nia an sakong tangdan nin sampulong beses, alagad dai sia tinogotan nin Dios na gibohan nia ako nin maraot. . . . Kinukua nin Dios an aripompon kan saindong ama asin itinatao iyan sa sako.” Inasegurar man ni Jehova si Jacob na naheling Nia an gabos na ginigibo ni Laban alagad ta dai kaipuhan na maghadit si Jacob. “Magbalik ka sa saimong daga asin sa saimong mga paryente,” an sabi nin Dios, “patin tatrataron taka nin marahay.”​—Genesis 31:1-13; 32:9.

Kan sa katapustapusi ikasiblag nia an saiyang sadiri sa madayang si Laban, si Jacob nagpuli. Minsan ngani 20 taon na an nakaagi, natatakot pa man giraray sia ki Esau, asin nangorogna kan mabaretaan  nia na parani si Esau kaiba an apat na gatos na lalaki. Ano an magigibo ni Jacob? Huli sa pagigin espirituwal na tawo sa gabos na panahon na nagtitiwala sa Dios, huminiro sia na may pagtubod. Namibi sia, na rinerekonoser na sia dai maninigo sa pagigin buka kan palad ni Jehova asin nakikimaherak sa Dios basado sa Saiyang mga panuga na iligtas sia asin an saiyang pamilya sa kamot ni Esau.​—Genesis 32:2-12.

Dangan nangyari an dai inaasahan. Sarong estranghero, na anghel palan, an nakipaggumolan ki Jacob sa banggi, asin paagi sa sarong duot tinangkas nia sa pagsokmolan an paa ni Jacob. Habong bumutas si Jacob sagkod na dai sia bendisyonan kan anghel. Kan huri sinabi ni propeta Oseas na si Jacob ‘nagtangis, tanganing makapakimaherak sia para sa saiyang sadiri.’ (Oseas 12:2-4; Genesis 32:24-29) Aram ni Jacob na an nakaaging mga pagpaheling nin mga anghel may koneksion sa pagkaotob kan Abrahamikong tipan paagi sa saiyang banhi. Kaya naghingoa sia sa mapuersang pakipaggumolan asin nagkamit nin bendisyon. Kan panahon na idto, sinanglian nin Dios an saiyang ngaran nin Israel, na nangangahulogan na “Nakilaban (Nagmaigot Tumang sa) sa Dios,” o “An Dios Nakikilaban.”

Andam daw Kamong Makipaggumolan?

An pakipaggumolan sa sarong anghel asin pakipaghelingan giraray ki Esau bako sana an mga krisis na kinaipuhan na pangganahan ni Jacob. Pero an mga pangyayaring tinokar digdi malinaw na nagpapaheling kun anong klaseng tawo sia. Mantang si Esau dai makatagal sa dikit na gutom para sa saiyang pagkamatua, si Jacob nakipagtusayan sa bilog niang buhay tanganing magkamit nin mga bendisyon, na nakipaggumolan pa ngani sa sarong anghel. Siring kan panuga nin Dios, si Jacob nag-ako nin paggiya asin proteksion nin Dios, na nagin an ginikanan nin sarong dakulang nasyon asin an apoon kan Mesiyas.​—Mateo 1:​2, 16.

Andam daw kamong maghingoa tanganing kamtan an pag-oyon ni Jehova, na nakikipaggumolan para dian, sabi ngani? An buhay ngonyan pano nin problema asin kasakitan para duman sa mga gustong gibohon an kabotan nin Dios, asin kun minsan masakit na gumibo nin tamang mga desisyon. Minsan siring, an marahay na halimbawa ni Jacob nagtatao nin mapuersang mga dahelan tanganing kita mangapot sa paglaom sa balos na ibinubugtak ni Jehova sa satong atubangan.

[Nota sa Ibaba]

[Mga Ritrato sa pahina 31]

Sa bilog niang buhay si Jacob nakipagtusayan tanganing magkamit nin mga bendisyon