Ano an Aram Nindo Manongod sa Panraratak?

PANRARATAK! Ano an ipinasasabong sa isip nindo kan tataramon na iyan?

Para sa dakol, iyan an pundamental na bagay sa superstisyon asin pantasya, na dai dapat seryosohon. Para sa sainda, an panraratak nasa imahinasyon sana​—gurang na mga pararatak na may suklob na alikboy na nagbubugtak nin mga pakpak nin paniki sa nagbubulakbugak na kawa, ginigibong talapang an mga tawo, asin naglalayog sa langit kun banggi sakay sa kapotan nin sigid mantang sinda nagngangarakngak na may maraot na intension.

Para sa iba, an panraratak bakong suba-suba. May mga imbestigador na nagsasabi na an labi sa kabanga kan populasyon sa kinaban naniniwala na totoo an mga pararatak asin puedeng makaimpluwensia sa buhay nin iba. Minilyon an naniniwala na an panraratak maraot, peligroso, asin dapat na katakotan na marhay. Halimbawa, an sarong libro manongod sa relihion sa Aprika nagsasabi: “An paniniwala sa pagpunsionar asin mga peligro nin maraot na mahika, pagtoodtood asin panraratak nakagamot nin hararom sa buhay nin Aprikano . . . An mga pararatak asin paratoodtood an pinakakinaoongisan na mga tawo sa saindang komunidad. Sagkod ngani sa aldaw na ini igwa nin mga lugar asin pangyayari na sinda binubugbog sagkod na magadan kan ibang mga tawo.”

Minsan siring, sa mga nasyon sa Solnopan an panraratak sagin iginagalang na ngonyan. Dakula an nagibo kan mga libro, telebisyon, asin pelikula na inaan an takot sa panraratak. An sabi kan analisador sa pag-aling-aling na si David Davis: “Bigla na sana na an mga pararatak nagin mas hoben asin magayon, talagang mas magayon. An Hollywood madaling makarisa sa mga uso. . . . Paagi sa paggibo sa mga pararatak na mas magayon asin kaakit-akit, sinda puedeng makaatraer sa mas dakol na nagheheling, kabale an mga babae asin saradit na aki.” Aram kan Hollywood kun paano gigibohon na maganansiang proposisyon an ano man na uso.

May mga nagsasabi na an panraratak nagin saro sa pinakamarikasdumakol na mga mobimientong espirituwal sa Estados Unidos. Sa enterong progresibo nang mga nasyon, nagdadakol an mga tawo, na napukaw nin mga mobimientong feminista asin nadesganar sa mayor na mga relihion, an naghahanap nin espirituwal na pagkakontento sa laen-laen na porma nin panraratak. Sa katunayan, kadakol kan porma nin panraratak kaya an mga tawo dai oyon maski sa kahulogan kan tataramon na “pararatak.” Minsan siring, an naghihingakong mga pararatak parateng konektadong marhay sa Wicca​—na tinawan nin kahulogan sa sarong diksionaryo na “sarong paganong relihion na konektado sa naturalesa na kaidto pang mga panahon bago kan mga Kristiano sa solnopan na Europa asin nabubuhay na naman sa ika-20 siglo.” * Bilang resulta, an dakol inaapod man an saindang sadiri na mga pagano o bagong pagano.

 Sa bilog na kasaysayan, an mga pararatak ikinaoongis, pinaglalamag, pinasasakitan, ginagadan pa ngani. Bakong makangangalas na an mga nagsasagibo nin panraratak sa presente gustong-gusto na pakarhayon an saindang impresyon sa iba. Sa sarong surbey, kadakol na pararatak an hinapot kun anong mensahe an gustong-gusto nindang sabihon sa publiko. Ini an simbag ninda, na sinumaryo kan parasiyasat na si Margot Adler: “Bako kaming maraot. Dai mi sinasamba an Diablo. Dai kami nangongolog o nantetentar sa mga tawo. Bako kaming peligroso. Kami ordinaryong tawo na arog nindo. Igwa kami nin pamilya, trabaho, paglaom, asin pangarap. Bako kaming kulto. Bako kaming palaen. . . . Dai kamo dapat matakot sa samo. . . . Kami mas kapareho nanggad nindo kisa pinaghohona nindo.”

Paorog nang paorog na inaako an mensaheng iyan. Alagad boot sabihon daw kaini na mayo na nin dahelan na mahadit manongod sa panraratak? Estudyaran ta an hapot na iyan sa minasunod na artikulo.

[Nota sa Ibaba]