Napapano nin “Kawiliwiling mga Bagay” an Harong ni Jehova
Napapano nin “Kawiliwiling mga Bagay” an Harong ni Jehova
“Yuyugyugon ko [ni Jehova] an gabos na nasyon, asin an kawiliwiling mga bagay kan gabos na nasyon dapat na lumaog; asin papanoon ko nin kamurawayan an harong na ini.”—HAGGEO 2:7.
1. Sa panahon nin emerhensia, taano ta an enot niatong iniisip iyo an satong mga namomotan?
ANONG kawiliwiling mga bagay an nakapapano sa harong nindo? Igwa daw kamo nin maluhong mga muebles, pinakamodernong komputer, bagong kotse sa saindong garahe? Dawa kun nasa saindo an gabos na bagay na ini, dai daw kamo maoyon na an pinakamahalagang marhay na bagay sa saindong harong iyo an mga tawo—an mga miembro kan saindong pamilya? Imahinara na sarong banggi napagmata kamo sa parong nin aso. Nasosolo an saindong harong, asin may pirang minuto sana kamo na makadulag! Ano an enot nindong pagmamalasakitan? An saindong muebles? An saindong komputer? An saindong kotse? Bako daw na an mas iisipon nindo iyo an saindong mga namomotan? Siempre, ta an mga tawo mas mahalaga kisa mga bagay.
2. Gurano kadakol kan linalang ni Jehova, asin anong aspekto kaiyan an pinakakinaoogmahan ni Jesus?
2 Ngonyan, isipa si Jehova Dios asin an saiyang Aki, si Jesu-Cristo. Si Jehova iyo “an Saro na guminibo kan langit asin daga asin dagat patin kan gabos na bagay na yaon dian.” (Gibo 4:24) An saiyang Aki, an “pangenot na trabahador,” iyo an instrumento na paagi sa saiya ginibo ni Jehova an gabos na iba pang bagay. (Talinhaga 8:30, 31; Juan 1:3; Colosas 1:15-17) Daing duwa-duwa na pinahahalagahan ni Jehova sagkod ni Jesus an gabos na linalang. (Ikomparar an Genesis 1:31.) Alagad arin na aspekto nin paglalang an sa paghona nindo may pinakadakulang halaga sa sainda—mga bagay o tawo? Bilang kadonongan na napersonipikar, sinasabi ni Jesus: “An mga bagay na sakong kinaoogmahan iyaon sa mga aki nin mga tawo,” o arog kan pagkatradusir dian kan traduksion ni William F. Beck, si Jesus “naoogmang marhay sa mga tawo.”
3. Anong hula an sinabi ni Jehova paagi ki Haggeo?
3 Daing duda na halangkaw an pagpahalaga ni Jehova sa mga tawo. An sarong nagpaparisa kaini yaon sa makahulang mga tataramon na sinabi nia kan taon 520 B.C.E. paagi sa saiyang propetang si Haggeo. Ipinahayag ni Jehova: “Yuyugyugon ko an gabos na nasyon, asin an kawiliwiling mga bagay kan gabos na nasyon dapat na lumaog; asin papanoon ko nin kamurawayan an harong na ini. . . . An kamurawayan kan nahuring harong na ini magigin orog kisa kan sa naenot.”—Haggeo 2:7, 9.
4, 5. (a) Taano ta bakong rasonableng magkonklusyon na an fraseng “kawiliwiling mga bagay” nanonongod sa materyal na kagayonan? (b) Paano nindo tatawan nin kahulogan an “kawiliwiling mga bagay,” asin taano?
4 Anong “kawiliwiling mga bagay” an makapapano sa harong ni Jehova asin matao dian nin daing kaagid na kamurawayan? An ngana-ngana daw na mga kasangkapan asin maadornong mga samno? Bulawan daw, pirak, asin mga tampok na mahal na marhay? Garo bako nanggad ining rasonable. Girumdoma, an dating templo, na pinag-inagurar kaidtong mga limang siglo na an nakaagi, sarong edipisyo na bilyon-bilyon an kantidad! * Daing duwa-duwa, dai lalaoman ni Jehova na an templo na itinogdok kan medyo sadit na grupong ini nin mga Judiong nakapuli sa sadiring daga malabihan sa materyal na kagayonan an templo ni Salomon!
5 Kun siring, ano an “kawiliwiling mga bagay” na makapapano sa harong ni Jehova? Malinaw nanggad, sinda seguradong mga tawo. Total, an nakapagagayagaya sa puso ni Jehova bakong pirak saka bulawan kundi mga tawo na naglilingkod sa saiya huli sa pagkamoot. (Talinhaga 27:11; 1 Corinto 10:26) Iyo, pinakamamahal ni Jehova an gabos na lalaki, babae, asin aki na nagsasamba sa saiya sa paaging maaako. (Juan 4:23, 24) An mga ini “kawiliwiling mga bagay,” asin sinda mas mahalagang marhay para ki Jehova kisa gabos na samno na adorno sa templo ni Salomon.
6. Ano an nagin serbi kan suanoy na templo nin Dios?
6 Sa ibong nin daing ontok na oposisyon, an templo natapos kan 515 B.C.E. Sagkod kan panahon kan atang ni Jesus, an templo sa Jerusalem nagdanay na sentro nin dalisay na pagsamba para sa dakol na “kawiliwiling mga bagay,” na kompuesto nin tunay na mga Judio asin mga proselitong Hentil. Alagad an templo nagrepresentar sa sarong bagay na mas dakula, arog kan maheheling niato.
Kaotoban kan Enot na Siglo
7. (a) Ano an ipinanganino kan suanoy na templo nin Dios sa Jerusalem? (b) Isaysay an mga ginigibo kan halangkaw na saserdote sa Aldaw nin Pagtubos.
7 An templo sa Jerusalem may ipinanganinong mas dakulang areglo para sa pagsamba. Iyan an espirituwal na templo nin Dios, na inestablisar ni Jehova kan 29 C.E. na an Halangkaw na Saserdote iyo si Jesus. (Hebreo 5:4-10; 9:11, 12) Estudyare an pagkakaagid kan mga katongdan kan halangkaw na saserdote nin Israel asin kan mga ginibo ni Jesus. Kada taon sa Aldaw nin Pagtubos, an halangkaw na saserdote minarani sa altar sa patyo kan templo asin nagdodolot nin sarong torong baka tanganing tuboson an mga kasalan kan mga saserdote. Pagkatapos, minalaog sia sa templo dara an dugo kan torong baka, minaagi sa mga pinto na nagseseparar kan patyo sa Banal dangan minaagi sa lipod na nagseseparar kan Banal sa Kabanalbanale. Kun yaon na sa laog kan Kabanalbanale, an dugo ipinapatakpatak kan halangkaw na saserdote sa atubangan kan kaban kan tipan. Dangan, sinusunod an iyo man sanang prosedimiento, idinodolot nia an sarong kanding tanganing tuboson an 12 tribo nin Israel na bakong saserdote. (Levitico 16:5-15) Paano konektado sa espirituwal na templo nin Dios an seremonyang ini?
8. (a) Sa anong sentido na si Jesus idinolot poon kan 29 C.E.? (b) Ano an espesyal na relasyon ni Jesus ki Jehova sa bilog na panahon kan saiyang ministeryo digdi sa daga?
8 Garo man sana si Jesus idinolot sa altar kan kabotan nin Dios kan sia bautismohan saka lahidan kan banal na espiritu nin Dios kan 29 C.E. (Lucas 3:21, 22) Sa katunayan, an pangyayaring ini iyo an kapinonan nin sakripisyal na pamumuhay para ki Jesus na luminawig nin tolo may kabangang taon. (Hebreo 10:5-10) Sa laog kan panahon na iyan, si Jesus may pinaniaki sa espiritung relasyon sa Dios. An daing kaagid na kamugtakan na ini ni Jesus sa atubangan kan saiyang langitnon na Ama dai lubos na nasabotan nin ibang tawo. Garo baga may panahob na nakaoolang sa saindang mga mata nin pakamansay, kun paanong huli sa sarong panahob an Banal dai naheheling kan mga yaon sa patyo kan tabernakulo.—Exodo 40:28.
9. Taano si Jesus ta dai nakalaog sa langit bilang tawo, asin paano rinesolberan an situwasyon na ini?
9 Sa ibong kan saiyang pagigin linahidan nin espiritung Aki nin Dios, an tawong si Jesus dai puedeng mabuhay sa langit. Taano ta dai? Huli ta an laman asin dugo dai makakapagmana kan langitnon na Kahadean nin Dios. (1 Corinto 15:44, 50) Mantang sarong kaolangan an sa tawong laman ni Jesus, iyan isinisimbolo nanggad kan lipod na nagseseparar kan Banal sa Kabanalbanale sa suanoy na templo nin Dios. (Hebreo 10:20) Alagad tolong aldaw pagkagadan nia, si Jesus binuhay liwat nin Dios bilang sarong espiritu. (1 Pedro 3:18) Sa panahon na iyan puede na siang lumaog sa kuartong Kabanalbanale sa espirituwal na templo nin Dios—an langit mismo. Asin ini talaga an nangyari. Isinurat ni Pablo: “Si Cristo naglaog, bakong sa banal na lugar [na malinaw na nagtataram manongod sa Kabanalbanale] na ginibo nin mga kamot, na inarog sa tunay, kundi sa langit mismo, tanganing tumindog sa atubangan nin Dios para sa sato.”—Hebreo 9:24.
10. Ano an ginibo ni Jesus kan sia bumalik sa langit?
10 Sa langit, ‘ipinatakpatak [ni Jesus] an dugo’ kan saiyang atang paagi sa pagpresentar ki Jehova kan nakatutubos na halaga kan saiyang dugo. Pero, bako sana iyan an ginibo ni Jesus. Dai nahaloy bago sia nagadan, sinabihan nia an saiyang mga parasunod: “Ako maduman tanganing mag-andam nin lugar para sa saindo. Siring man, kun ako magduman asin mag-andam nin lugar para sa saindo, ako madigdi liwat asin ipag-iiba ko kamo, tanganing kun saen ako duman man kamo.” (Juan 14:2, 3) Kaya paagi sa pakalaog sa Kabanalbanale, o langit, binukasan ni Jesus an dalan tangani na makasunod an iba. (Hebreo 6:19, 20) An mga indibiduwal na ini, na 144,000 an magigin kabilangan, maglilingkod bilang mga katabang na saserdote sa areglo nin Dios na espirituwal na templo. (Kapahayagan 7:4; 14:1; 20:6) Kun paanong enot na dinadara kan halangkaw na saserdote nin Israel sa Kabanalbanale an dugo kan torong baka tanganing tuboson an mga kasalan kan mga saserdote, an halaga kan pinabolos na dugo ni Jesus enot na iinaplikar sa 144,000 na mga katabang na saserdoteng ini. *
“Kawiliwiling mga Bagay” sa Presenteng Aldaw
11. Para kiisay nagdodolot nin sarong kanding an halangkaw na saserdote nin Israel, asin ano an ipinanganino kaini?
11 Minalataw na pag-abot kan taon 1935, tapos na an pankagabsan na pagtipon sa mga linahidan. * Alagad dai pa tapos si Jehova sa pagpamuraway sa saiyang harong. Dai, may malaog pa dian na “kawiliwiling mga bagay.” Girumdoma na an halangkaw na saserdote sa Israel nagdolot nin duwang hayop—sarong torong baka para sa mga kasalan kan mga saserdote asin sarong kanding para sa mga kasalan kan mga tribong bakong saserdote. Mantang an mga saserdote nagladawan sa mga linahidan na makakaibanan ni Jesus sa langitnon na Kahadean, siisay an irinepresentar kan mga tribong bakong saserdote? An simbag yaon sa mga tataramon ni Jesus na nasusurat sa Juan 10:16: “Igwa pa ako nin ibang karnero, na bakong sa toril na ini; kaipuhan man na darahon ko an mga ini, asin sinda maghihinanyog sa sakong tingog, asin sinda manini sarong aripompon, sarong pastor.” Huli kaini, an pinabolos na dugo ni Jesus pinakikinabangan nin duwang grupo nin mga tawo—enot, an mga Kristiano na an paglaom mamahala kaiba ni Jesus sa langit asin ikaduwa, an mga naglalaom sa buhay na daing katapusan sa sarong paraisong daga. Malinaw nanggad, an ikaduwang grupong ini an ilinaladawan kan “kawiliwiling mga bagay” sa hula ni Haggeo.—Miqueas 4:1, 2; 1 Juan 2:1, 2.
12. Paano an dakol na “kawiliwiling mga bagay” nadadagkang lumaog sa harong nin Dios ngonyan?
12 Sagkod ngonyan pinapano kan “kawiliwiling mga bagay” na ini an harong ni Jehova. Sa nakaagi pa sanang mga taon, hinale an mga restriksion sa Sirangan na Europa, mga parte nin Aprika, asin ibang nasyon, na nagtogot na an maogmang bareta kan napatindog nang Kahadean nin Dios makalakop sa dati mga teritoryong dai pa nahulitan. Mantang minalaog sa areglo nin Dios na templo an mga kawiliwili, sinda man naghihingoa na gumibo nin dugang pang mga disipulo, bilang pagkuyog sa pagboot ni Jesus. (Mateo 28:19, 20) Sa paggibo ninda kaiyan, nasusumpongan ninda an dakol na indibiduwal, hoben sagkod gurang, na may potensial na magin “kawiliwiling mga bagay” na mapamuraway sa harong ni Jehova. Estudyare an pira sanang halimbawa kun paano ini nangyayari.
13. Paano ipinaheling nin sarong aking babae sa Bolivia an saiyang kaigotan sa pagpalakop kan mensahe kan Kahadean?
13 Sa Bolivia, an sarong singko anyos na aking babae na pinadadakula nin mga magurang na Saksi naghagad nin permiso sa saiyang maestra na togotan na dai nguna maglaog sa klase durante kan semana kan songko kan paraataman sa sirkito. Taano? Gusto niang makikabtang sa ministeryo durante kan bilog na espesyal na semanang ini nin aktibidad. Nasorpresa digdi an saiyang mga magurang, alagad naogma sinda na marahayon an saiyang aktitud. An aki namamayo ngonyan sa limang pag-adal sa Biblia, asin an nagkapira sa mga inaadalan na ini nag-aatender sa Kristianong mga pagtiripon. Ipinag-iba pa ngani nia sa Kingdom Hall an saiyang maestra. Tibaad pag-abot nin panahon, an nagkapirang inaadalan nia sa Biblia patutunayan an saindang sadiri na “kawiliwiling mga bagay” na mapamuraway sa harong ni Jehova.
14. Sa Korea, paano binalosan an pagmamaigot nin sarong tugang na babae sa sarong tawo na garo baga dai interesado?
14 Mantang naghahalat sa estasyon nin tren, dinolok nin sarong Kristiana sa Korea an sarong estudyante na nagdadangog nin musika sa saiyang headphone. “Ano may relihion ka?” an hapot nia. “Dai ako interesado sa ano man na relihion,” an simbag kan estudyante. Dai napadesganar an tugang na babae. “Sa pag-agi nin panahon,” an pagpadagos nia, “tibaad gusto na nin saro na pumili nin relihion. Alagad kun mayo sia nin aram manongod sa relihion, tibaad sala an mapili nia.” Nagbago an panlauog kan estudyante, asin nagpoon ining maghinanyog na may interes sa tugang niatong babae. Inalok nia ini kan librong Is There a Creator Who Cares About You? asin sinabi na an publikasyon na ini magigin dakulang tabang kun umabot na an panahon na sia mapili nin relihion. Daing pag-alangan na inako nia an libro. Kan sumunod na semana, nagpoon siang mag-adal kan Biblia kaiba kan Mga Saksi ni Jehova, asin ngonyan nag-aatender na sia sa gabos na pagtiripon kan kongregasyon.
15. Paano napoponan nin sarong daragita sa Hapon an mga pag-adal sa Biblia, asin paano binalosan an saiyang mga paghihingoa?
15 Sa Hapon, an pagheling kan 12 anyos na si Megumi sa saiyang eskuelahan mabungang marhay na langtad para sa paghuhulit asin pagtotokdo. Naponan pa ngani nia an dakol na pag-adal sa Biblia. Paano iyan ginigibo ni Megumi? Mantang sia nagbabasa kan Biblia o nag-aandam para sa mga pagtiripon sa pahingalo sa odto, parate siang hinahapot kan saiyang mga kaklase kun ano an saiyang ginigibo. An nagkapira naghahapot ki Megumi kun taano ta dai sia nagpapartisipar sa nagkapirang aktibidad sa eskuelahan. Sinisimbag ni Megumi an mga hapot ninda asin sinasabi sa sainda na an Dios may ngaran. Ini parateng nakapupukaw sa interes kan mga naghihinanyog sa saiya. Dangan inaalok nia sinda nin pag-adal sa Biblia. Ngonyan 20 pag-adal an pinamamayohan ni Megumi—na an 18 sa saiyang mga kaklase.
16. Paano naponan nin sarong tugang na lalaki sa Camerun an pag-adal sa Biblia sa nagkapira na kabilang sa sarong grupo nin mga paraolog-olog?
16 Sa Camerun, an sarong grupo nin walong kalalakihan na nagtatrabaho sa sarong lugar nin patrabaho inapod an sarong tugang na lalaki na nag-aalok nin mga babasahon sa Biblia sa mga minaagi. Sa pagmawot na olog-ologon an tugang, hinapot sia ninda kun taano ta dai sia naniniwala sa Trinidad, kalayo sa impierno, o inmortalidad kan kalag. Ginagamit an Biblia, sinimbag kan satong tugang an mga hapot ninda. Bilang resulta, tolo sa mga lalaki an nag-ako nin pag-adal sa Biblia. An saro sa sainda, si Daniel, nagpoon na umatender sa mga pagtiripon asin linaglag pa ngani an gabos niang rogaring na may koneksion sa espiritismo. (Kapahayagan 21:8) Mayo pang sarong taon, sia nabautismohan.
17. Paano ginamit nin nagkapirang tugang sa El Salvador an pagkamapag-imbento tanganing makapaghulit sa sarong lalaki na sa primero habong magdangog kan mensahe kan Kahadean?
17 Sa El Salvador, may sarong lalaki na iginagakod an saiyang maisog na ayam sa atubangan kan pinto basta maheling niang nasa harani an mga Saksi ni Jehova. Hinahalat kan lalaki na makaagi an mga Saksi, dangan nia ilinalaog giraray an ayam sa harong. Nungka na nakaolay kan mga tugang an lalaki. Kaya sarong aldaw nagdesisyon sindang probaran an laen na paagi. Sa pakaaram na nadadangog kan lalaki an saindang sinasabi, nagdesisyon sinda na maghulit sa ayam. Nagduman sinda sa harong, tinaratara an ayam, asin sinabi na naoogma sinda sa oportunidad na makaolay iyan. Nagtaram sinda manongod sa panahon na magkakaigwa nin paraiso digdi sa daga, na mayo na nin maaanggot—iyo, na pati mga hayop toninong na. Dangan magalang sindang nagpaaram sa ayam asin nagpoon nang humale. Sa pagngalas na gayo ninda, nagluwas an lalaki sa saiyang harong asin naghagad nin dispensasyon sa nungka na pagtao sa mga Saksi kan oportunidad na makaolay sia. Inako nia an mga magasin, asin naponan an pag-adal sa Biblia. An lalaking ini tugang na niato ngonyan—saro sa “kawiliwiling mga bagay”!
“Dai Kamo Matakot”
18. Anong mga problema an inaatubang nin dakol na Kristiano, alagad paano minamansay ni Jehova an mga nagsasamba sa saiya?
18 May kabtang daw kamo sa mahalagang marhay na paghuhulit kan Kahadean asin paggibo nin mga disipulo? Kun iyo, tunay na dakula an saindong pribilehio. Tunay nanggad, paagi sa gibohon na ini na an “kawiliwiling mga bagay” dinadagka ni Jehova na lumaog sa saiyang harong. (Juan 6:44) Totoo, tibaad kun minsan kamo medyo pagal o nanluluya an boot. Kun beses, an nagkapira—dawa an fiel na mga lingkod ni Jehova—nakikipagtusayan sa mga pakamate nin pagigin daing kamanungdanan. Alagad magpakapusoan kamo! Minamansay ni Jehova an lambang saro sa mga nagsasamba sa saiya na kawiliwili, asin dakula an interes nia sa saindong kaligtasan.—2 Pedro 3:9.
19. Anong pagparigon sa boot an itinao ni Jehova paagi ki Haggeo, asin paano an mga tataramon na ini puedeng magin gikanan nin kosog para sa sato?
19 Kun nanluluya an satong boot, baga man huli sa oposisyon o iba pang dai nakaoogmang mga kamugtakan, an mga tataramon ni Jehova sa mga Judiong nakapuli sa sadiring daga puedeng magin gikanan nin kosog. Sa Haggeo 2:4-6, mababasa niato: “‘Alagad ngonyan magmakosog ka, O Zorobabel,’ an sabi ni Jehova, ‘asin magmakosog ka, O Josue na aking lalaki ni Josadac na halangkaw na saserdote. Asin magmakosog kamo, kamong bilog na banwaan sa daga,’ an sabi ni Jehova, ‘asin paggibo kamo. Huli ta ako nasa kaibanan nindo,’ an sabi ni Jehova nin mga hukbo. ‘Girumdoma an bagay na pinakipaghamanan ko sa saindo kan kamo lumuwas sa Egipto, asin kan an sakong espiritu nagtitindog sa tahaw nindo. Dai kamo matakot.’ Huli ta iyo ini an isinabi ni Jehova nin mga hukbo, ‘Alagad ta sarong beses—iyan dai mahahaloy—asin yuyugyugon ko an kalangitan asin an daga asin an dagat patin an marang daga.’” Mangnoha na si Jehova dai sana kita pinakasasadol na magmakosog kundi nagtatao man sa sato kan paagi na magkaigwa nin kosog. Paano? Mangnoha an nakapakokosog liwat sa boot na mga tataramon: “Ako nasa kaibanan nindo.” Abaa kanakapakokosog sa pagtubod na marealisar na ano man an mga kaolangan na inaatubang niato, si Jehova nasa kaibanan niato!—Roma 8:31.
20. Sa anong paagi na an daing kaagid na kamurawayan nakapapano ngonyan sa harong ni Jehova?
20 Tunay nanggad na napatunayan ni Jehova na sia nasa kaibanan kan saiyang banwaan. Sa katunayan, an nangyayari arog nanggad kan sinabi nia paagi ki propeta Haggeo: “An kamurawayan kan nahuring harong na ini magigin orog kisa kan sa naenot . . . Asin sa lugar na ini matao ako nin katoninongan.” (Haggeo 2:9) Totoo nanggad, an pinakadakulang kamurawayan ngonyan yaon sa espirituwal na templo ni Jehova. Tara, ginatos na ribo an nagbuburunyog pasiring sa tunay na pagsamba taon-taon. An mga ini binabasog sa espirituwal, asin dawa sa maribok na kinaban na ini, sinda may katoninongan na malalabihan sana kan maeeksperyensiahan sa bagong kinaban nin Dios.—Isaias 9:6, 7; Lucas 12:42.
21. Ano an maninigong magin determinasyon niato?
21 An pagyugyug ni Jehova sa mga nasyon sa Armagedon haranihon na. (Kapahayagan 16:14, 16) Kun siring, gamiton niato an natatadang panahon na tumabang sa pagligtas nin mas dakol pang buhay. Logod na kita magin makosog asin magkaigwa nin lubos na tiwala ki Jehova. Magin determinasyon niato na padagos na sumamba sa saiyang dakulang espirituwal na templo, na pinapano iyan nin dakol pang “kawiliwiling mga bagay” sagkod na sabihon ni Jehova na tapos na an satong gibohon.
[Mga Nota sa Ibaba]
^ par. 4 An kantidad na ikinontribwir para sa pagtogdok kan templo ni Salomon katimbang nin haros 40 bilyones na dolyar sa mga kantidad sa presente. An ano man na dai ginamit sa pagtogdok ibinugtak sa kaha nin kayamanan kan templo.—1 Hade 7:51.
^ par. 10 Bakong arog kan halangkaw na saserdote nin Israel, si Jesus mayo nin mga kasalan na kaipuhan na tuboson. Minsan siring, an saiyang kairibang saserdote may mga kasalan ta sinda binakal hale sa makasalan na katawohan.—Kapahayagan 5:9, 10.
^ par. 11 Helingon An Torrengbantayan, Pebrero 15, 1998, pahina 17-22.
Nagigirumdoman daw Nindo?
• Ano an mas mahalagang marhay para ki Jehova kisa materyal na mga bagay?
• An pinabolos na dugo ni Jesus pinakikinabangan nin anong duwang grupo nin mga tawo?
• Siisay an “kawiliwiling mga bagay” na papanoon nin kamurawayan an harong ni Jehova?
• Ano an ebidensia niato na an hula ni Haggeo naootob ngonyan?
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
[Diagram sa pahina 16]
(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)
Aram daw nindo an simbolikong kahulogan kan suanoy na templo ni Jehova?
Kabanalbanale
Lipod
Banal
Portiko
Altar
Patyo
[Ritrato sa pahina 17]
An halangkaw na saserdote nagdodolot nin sarong torong baka para sa mga kasalan kan mga saserdote asin nin sarong kanding para sa mga kasalan kan mga tribo nin Israel na bakong saserdote
[Ritrato sa pahina 18]
An pambilog na kinaban na paghuhulit kan Kahadean dinadagka an kadakoldakol na lumaog sa harong ni Jehova