HALI SA SAMONG ARCHIVE
An Awtong May Loudspeaker na Nagin Popular sa Minilyon na Tawo
“Saro sana sa Brazil an awtong may loudspeaker na ginamit para sa paglilingkod sa Kagurangnan saka nagin popular sa minilyon na tawo—‘an awto kan Watch Tower na may loudspeaker.’”—Nathaniel A. Yuille, kan 1938.
MEDYO maluway an pag-uswag kan gibuhon na pang-Kahadian sa Brazil kan inot na mga taon kan dekada nin 1930. Pero kan 1935, nagsurat an mga payunir na si Nathaniel asin Maud Yuille ki Joseph F. Rutherford, an nanginginot sa gibuhon kan panahon na iyan, na gusto nindang magboluntaryo. Asin an sabi ninda “andam sindang magduman maski sain.”
Kan panahon na idto, 62 anyos na si Nathaniel na sarong retiradong civil engineer. Nagin siyang direktor sa paglilingkod sa sarong kongregasyon nin Mga Saksi ni Jehova sa San Francisco, California, U.S.A. Siya an nag-organisar kan paghuhulit diyan asin naggamit nin loudspeaker para maipalakop an maugmang bareta. Dakulang tabang nanggad an eksperyensiya niya asin pagigin andam na maglingkod para sa saiyang bagong asignasyon bilang branch servant sa sarong mahiwason na teritoryo na manlain-lain an lengguwahe—an Brazil.
Kan 1936, nag-abot sa Brazil si Nathaniel asin Maud, kaiba an saro pang payunir saka parainterpretar na si Antonio P. Andrade. Dara ninda an mahalagang marhay na mga kargamento—35 ponograpo asin sarong awtong may loudspeaker. Kan panahon na iyan, mga 60 sana an parahayag kan Kahadian sa Brazil—an ikalimang nasyon sa bilog na kinaban na may mahiwas na kadagaan! Pero, nakatabang an bagong mga kasangkapan na ini na mahulitan an minilyon na tawo sa laog sana nin pirang taon.
Sarong bulan puon kan mag-abot an mag-agom na Yuille, inareglar kan sangang opisina an pinakainot na kumbensiyon, na may kaibang pagharong-harong, sa Brazil na ginibo sa siyudad nin São Paulo. Minalataw na ginamit na sa panahon na iyan an awtong may loudspeaker na minaneho ni Maud para ianunsiyar an pampublikong pahayag, asin huli kaiyan 110 an nag-atender! Napakusog an buot kan mga parahayag huli kan programa sa kumbensiyon asin napahirong
dugangan an pakikikabtang ninda sa paghuhulit. Nanudan nindang maghulit gamit an mga literatura asin testimony card, patin mga plaka sa ponograpo na nasa lengguwaheng Ingles, Aleman, Hungarian, Polish, Kastila, asin kan huri, Portuges.Kan 1937, nagkaigwa nin tulong kumbensiyon na ginibo sa São Paulo, Rio de Janeiro, asin Curitiba. Nagtao iyan nin panibagong entusiyasmo para sa gibuhon na pag-eebanghelyo. Ginamit ninda an awtong may loudspeaker kasabay kan pagharong-harong kan mga nag-atender sa kumbensiyon. Kan huri, nagsurat si José Maglovsky, sarong solterito kan panahon na idto: “Ibinubugtak mi sa sarong lalagan an dara ming mga publikasyon sa Bibliya, asin mantang ibinobrodkast kan awtong may loudspeaker an nakarekord na mensahe, kinakaulay mi an mga tawo na nagruluwas sa harong ninda para hilingon kun ano an nangyayari.”
Ginibo sa mga salog an pagbawtismo, mantang yaon sa harani an mga nagkakarigos na nagbabalad sa saldang. Magayon na oportunidad nanggad iyan para maihulit an maugmang bareta sa tabang kan awtong may loudspeaker! Dangog-dangog sa loudspeaker an pahayag sa bawtismo ni Brother Rutherford. Nagdudurulok sa awto an mga tawong gustong mag-usyoso, asin nagdadangog sinda sa pahayag na ininterpretar sa Portuges. Pagkatapos kaiyan, babawtismuhan an mga kandidato sa bawtismo mantang pinapatugtog an mga awit na pang-Kahadian na irinekord sa lengguwaheng Polish. Sarabay na nagkakanta an mga tugang sa manlain-lain na lengguwahe. “Ipinagirumdom kaiyan kun paano nagkasinabutan an mga may parehong lengguwahe kan Pentecostes,” an sabi kan 1938 Yearbook.
Pagkatapos kan mga kumbensiyon, kada Domingo, umuran man o uminit, ipinapadangog kan awtong may loudspeaker an nakarekord na mga pahayag sa Bibliya sa mga tawo sa mga parke, residensiyal na mga lugar, asin mga pabrika sa sentro kan São Paulo saka sa kataraid kaining banwaan. Kada bulan, ipinapadangog man kan awtong may loudspeaker an mga pahayag sa 3,000 na nakaistar sa lugar para sa mga may leproso, 97 kilometros sa amihanan-sulnupan kan São Paulo. Pag-abot nin panahon, nagkaigwa na diyan nin sarong kongregasyon. Dawa masakiton an kamugtakan kan mga parahayag na idto kan Kahadian, nagkua sinda nin permiso para bisitahon an saro pang lugar na istaran nin mga may leproso tanganing paabutan sinda kan nakakarangang mensahe kan Bibliya.
Kan 1938, nag-abot na an mga plakang pang-Kahadian na nasa lengguwaheng Portuges. Pag Todos Los Santos, nagpapasiring sa mga sementeryo an awtong may loudspeaker para ipadangog an mga nakarekord na pahayag na “Where Are the Dead?,” “Jehovah,” saka “Riches,” asin huli kaiyan, labing 40,000 na mga nagmumundo an napaabutan kan mensahe!
Naanggot an mga klerigo sa hayagan na pagbalangibog sa publiko kan katotoohan sa Bibliya asin parati nindang ginigipit an lokal na mga awtoridad na pasilensiyuhon an awtong may loudspeaker. Nagigirumduman ni Sister Yuille kan sutsutan nin sarong padi an sarong grupo para dagusuon an awtong may loudspeaker. Pero nag-abot an alkalde asin mga opisyal kan pulisya para magdangog sa bilog na programa. Naghali an alkalde na may darang literatura sa Bibliya. Mayong nangyaring rayot kan aldaw na iyan. Sa ibong kan arog kaiyan na pagkontra, sinabi sa report kan 1940 Yearbook para sa Brazil na an taon 1939 “an pinakamarahay na taon para sa gabos tanganing maglingkod sa Dakulang Teokrata asin magbalangibog kan saiyang pangaran.”
Talagang dakula an nagin epekto kan pag-abot kan “awto kan Watch Tower na may loudspeaker” sa gibuhon na paghuhulit sa Brazil. Huli kaiyan, minilyon na tawo an nahulitan kan mensahe kan Kahadian. Dawa ipinabakal na an popular na awtong iyan kan 1941, kadakul na Saksi ni Jehova an padagos na nagpapahayag kan maugmang bareta sa mga sadiyosan an puso sa mahiwason na teritoryo kan Brazil.—Hali sa Samong Archive sa Brazil.