KAN inot pang mga panahon, kinatudan na kan mga Israelita na magtao nin kuwarta para suportaran an tunay na pagsamba. Pero kan panahon ni Jesus, nagin komplikado saka nakakapagabat sa mga Judio an manungod sa pagbuhis.

Bilang saro sa mga paagi para suportaran an pagsamba sa templo nin Diyos, matao an gabos na adultong Judio nin kabangang siklo (duwang drakma). Kan inot na siglo, ginagamit iyan para sa mga gastos sa atang asin para sa pagmantenir kan templo na itinugdok ni Herodes. Hinapot si Pedro kan nagkapirang Judio manungod sa opinyon ni Jesus manungod diyan, asin dai nagkontra si Jesus sa buhis. Sa katunayan, sinabi niya ki Pedro na kumua nin sarong sinsilyo para bayadan an buhis na iyan.—Mat. 17:24-27.

Kaipuhan man kan banwaan nin Diyos kaidto na magbayad nin ikapu, na iyo an ikasampulong kabtang kan ani o ganansiya ninda. (Lev. 27:30-32; Bil. 18:26-28) Ininsistir kan mga lider nin relihiyon na istriktong itao an ikasampulong kabtang na iyan kan lambang gulay, dawa “kan yerbabuwena asin kan eneldo pati kan komino.” Dai pigkritikar ni Jesus an pagtao nin ikasampulong kabtang, pero ibinuyagyag niya an pagsagin-sagin kan mga eskriba asin Fariseo.—Mat. 23:23.

Pero kan panahon na iyan, an mga Romano an namamahala, asin nagpataw sinda nin nagkapirang buhis sa mga nasasakupan ninda. An saro diyan iyo an buhis para sa mga kagsadiri kan daga, asin puwedeng ibayad an kuwarta o mga produkto bilang buhis. Kinakarkulo na an buhis na iyan 20 sagkod 25 porsiyento kan napoprodusir kan daga. May buhis man na kaipuhan itao an lambang Judio. Iyo ini an buhis na pigkuwestiyon kan mga Fariseo ki Jesus. Ipinahiling niya kun ano an dapat na magin pagmansay ta sa pagbuhis paagi sa pagsabi: “Kun siring, itao nindo ki Cesar an mga bagay na ki Cesar, alagad sa Diyos an mga bagay na sa Diyos.”—Mat. 22:15-22.

May ipinapataw man na buhis sa mga paninda na palaog o paluwas sa mga lugar na may taripa. Kinokolekta iyan sa mga duungan, tulay, krosing, o mga entrada nin mga banwa o saudan.

Magabaton na marhay an gabos na buhis na kaipuhan na bayadan kan mga tawong nasa pamamahala kan Roma. Sigun sa Romanong historyador na si Tacitus, durante kan pamamahala ni Emperador Tiberio kan yaon digdi sa daga si Jesus, “nagagabatan na marhay an Siria saka Judea, kaya nakimahirak sinda na bawasan an tributo.”

Lalo sindang nagabatan dahil sa paagi nin pagkolekta kan mga buhis na idto. Inaagi sa auction an trabahong mangulekta nin buhis. An manggagana diyan, na nakakaganar sa mga nakokolektang buhis, kinokontrata an iba na iyo an aktuwal na mangungulekta, kaya nakakaganar man an mga ini. Minalataw na si Zaqueo may arog kaiyan na mga parasingil nin buhis na nagtatrabaho saiya. (Luc. 19:1, 2) Kaya masasabutan ta kun taano ta nauuyam digdi an mga tawo saka kun taano ta bakong magayon an paghiling ninda sa mga nangungulekta nin buhis.