Cɛn kun’n, ba bla kaan kun wunnin kɛ sin wunsrɛn su fite sua kun i ti su nglo. Be yi ninnge mun sua sɔ’n nun lɔ. Ɔ maan, ɔ buli i kɛ ninnge nga be yi be sua sɔ’n nun lɔ’n, i ti yɛ ɲanmiɛn su lɔ’n mlan-ɔn. Like sɔ mɔ ba’n w’a wunmɛn i wlɛ’n, ɔ kwla kle e srilɛ. Sanngɛ, ndɛ cinnjin wie’m be o lɛ’n, sɛ y’a wunman be wlɛ’n, ɔ timan kpa kaan sa. I wie yɛle fluwa nga dɔɔtrɔ’m be klɛ be fa sie i ayre’m be sin’n. Sɛ e wunman ndɛ ng’ɔ o fluwa sɔ’m be nun’n i wlɛ’n, i bo’n kwla gua tɛ man e.

Sɛ Ɲanmiɛn i ndɛ’n yɛ e wunmɛn i wlɛ’n, ɔ kwla yo tɛ dan. I wie yɛle ndɛ nga Zezi kannin be’n. Sran wie’m b’a wunman be nun wie’m be wlɛ. (Zan 6:48-68) Kɛ ɔ yo naan be usɛ i naan ɔ yiyi nun kle be’n, b’a yoman sɔ. Yɛ b’a fɛmɛn i ndɛ fi su kun.

Sɛ a kanngan Biblu’n nun naan a kunndɛ kɛ á fá ndɛ ng’ɔ kan’n su’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ atrɛkpa’n, wafa nga a wun ndɛ wie’m be wlɛ’n, ɔ timan su. I sɔ’n ju sran sunman be su. Ndɛ nga be wunman be wlɛ kpa’n, be nun nsan yɛ:

• Zezi seli kɛ: “Nán an sro be nga be kun sran bɔ be kwlá kun-man like ng’ɔ maan be flɛ sran i sran’n, sanngɛ an sro Nyanmiɛn b’ɔ kwla saci be nnyɔn’n mlɔnmlɔn nyrɛnnɛn lika’n nun.” (Matie 10:28) Sran wie’m be wunman ndɛ sɔ’n i wlɛ. Be bu i kɛ Ɲanmiɛn kle klunwifuɛ nga be wuli’n be ɲrɛnnɛn sin fɛtɛ kun nun. Sanngɛ, Biblu’n se kɛ “be nga b’a wu’n be liɛ’n be wun-man sa fi wlɛ.” Ɔ maan, be kwlá wunman ɲrɛnnɛn kun. (Akunndanfuɛ’n 9:4, 5) Asa ekun’n, Biblu’n kle kɛ “Nyanmiɛn’n yɛ ɔ ti sran klofuɛ nin-ɔn,” naan ɔ su kleman sran’m be ɲrɛnnɛn sin nun le. (1 Zan 4:8; Zeremi 7:31) Glɛki nun ndɛ mma nga be kacili i Wawle’n nun kɛ “ɲrɛnnɛn lika’n,” be fa kan like nga be nunnun i mlɔnmlɔn’n i ndɛ. I sɔ’n ti, ɔ fata kɛ e ɲin yi Ɲanmiɛn. Afin, sɛ é ɲán anannganman nguan’n, annzɛ e su ɲɛnmɛn i’n, Ɲanmiɛn yɛ ɔ fɛ i sɔ ajalɛ’n niɔn.

• Biblu’n se kɛ: “Like kwlakwla lɛ i yolɛ blɛ. [...] Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa wu ba-a, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ sran fa wu-ɔ.” (Akunndanfuɛ’n 3:1, 2) Sran wie’m be wunman ndɛ sɔ’n i wlɛ. Be bu i kɛ Ɲanmiɛn sieli e tinuntinun e wie cɛn’n. Sanngɛ, ndɛ mma sɔ’n kle e kɛ, kɛ be wu sran kun’n, ɔ kaman lɛ trilili. Saan ɔ́ wú. Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle ekun kɛ like nga sran kun lua’n i su mma yɛ ɔ ti-ɔ. Ɔ se kɛ: “Sɛ ɔ nyin yi Anannganman’n, a cɛ mɛn’n nun.” (Nyanndra Mun 10:27; Jue Mun 90:10; Ezai 55:3) Sɛ e nanti Ɲanmiɛn ndɛ’n su’n, e su yoman ninnge tɛtɛ mun. I wie yɛle kɛ, e su yoman nzanboefuɛ. Yɛ e su yoman bla annzɛ bian kunndɛfuɛ. Ɔ maan, e su ɲanman tukpacɛ wie mun.—1 Korɛntfuɛ Mun 6:9, 10.

• Biblu’n se kɛ be sieli ɲanmiɛn su lɔ’n nin asiɛ’n be lɛ “maan sin di be.” (2 Piɛr 3:7) Sran wie’m be bu i kɛ Ɲanmiɛn wá núnnún asiɛ mɔ e tran su’n. Sanngɛ, ɔ timan su. Ɲanmiɛn seli kɛ asiɛ’n su nunnunman le. Afin, ɔ “wlali asiɛ’n i bo ase kekleke kpa! Kɛ ɔ o lɛ’n yɛ ɔ wo ɔ.” (Jue Mun 104:5; Ezai 45:18) Sran tɛtɛ mun yɛ be su kaman lɛ-ɔ. Bé núnnún mlɔnmlɔn. Kɛ Biblu’n kan ɲanmiɛn su lɔ’n i ndɛ’n, wie liɛ’n, ɲanmiɛn m’ɔ la nglo lɔ plaii’n annzɛ nzraama’m be ndɛ yɛ ɔ kan-ɔn. Wie liɛ’n, lika nga Ɲanmiɛn tran’n, i ndɛ yɛ ɔ kan-ɔn. Sanngɛ nán ninnge sɔ’m be ndɛ yɛ 2 Piɛr 3:7 kan-ɔn. Afin, ninnge sɔ’m bé ká lɛ tititi.

Y’a wun kɛ sran kpanngban be wunman Biblu’n nun ndɛ wie’m be wlɛ. ?Sanngɛ ngue ti yɛ Ɲanmiɛn o lɛ mɔ sran’m be wunmɛn i ndɛ’n i wlɛ-ɔ? Sran wie’m be kwla se kɛ: ‘?Sɛ Ɲanmiɛn si ngwlɛlɛ dan’n, naan ɔ si sa’n kwlaa sakpa’n, ngue ti yɛ ɔ manman sran’m be fluwa kun mɔ i nun ndɛ’n i wlɛ wunlɛ’n ti pɔpɔ-ɔ?’ Like nga ti yɛ sran’m be wunman Biblu’n  nun ndɛ wie’m be wlɛ’n, maan e kan be nun nsan be ndɛ.

1. Wun ase kanfuɛ mɔ be klo kɛ be kle be like’n, be yɛ be kwla wun Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ-ɔ. Zezi seli i Si’n kɛ: “N Si, wɔ bɔ a sie like’n kwlaa nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ’n su wa’n, kwla o, yɛlɛ kɛ a fa ninnge nga mun fiali ngwlɛlɛfuɛ nin be bɔ be si sa’n be wun, sanngɛ a yi be nglo kleli be bɔ be ti kɛ ba kanngan mun sa’n.” (Lik 10:21) Wafa nga be klɛli Biblu’n, ɔ yo ɲɛnmɛn dan. Wun ase kanfuɛ’m be ngunmin yɛ be kwla wun i nun ndɛ’n i wlɛ-ɔ. Sanngɛ, “ngwlɛlɛfuɛ nin be bɔ be si sa’n” mɔ be dan lika be tu be wun’n, be wunman i nun ndɛ’n i wlɛ. Be nga be ti wun ase kanfuɛ’n be ti kɛ “ba kanngan mun” sa. Be kunndɛ kɛ be kle be like. I sɔ’n ti, Ɲanmiɛn tike be ɲin naan be wun i nuan ndɛ’n i wlɛ.

2. Be nga be kunndɛ kpa kɛ Ɲanmiɛn uka be naan be wun i ndɛ’n i wlɛ’n, be yɛ be wun i wlɛ-ɔ. Zezi kleli kɛ sɛ Ɲanmiɛn w’a ukaman e’n, e su kwlá wunman Ɲanmiɛn nuan ndɛ’n i wlɛ. Ɔ seli kɛ: “Sran ng’ɔ́ wá úka amun’n yɛlɛ e Si i Wawɛ’n b’ɔ́ wá súnmɛn i n dunman nun’n, i yɛ ɔ́ wá klé sa’n kwlaa-a.” (Zan 14:26) Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n man sran mun naan be wun ndɛ ng’ɔ o Biblu nun’n i wlɛ. Sanngɛ, be nga be kisɛmɛn i su’n, ɔ fɛmɛn i wawɛ’n manman be. Ɔ maan, be kwlá wúnman Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ. Klistfuɛ wie’m be si Biblu’n nun ndɛ’n i kpa. Ɔ maan, Ɲanmiɛn i wawɛ’n i fanngan nun’n, be uka be nga be kunndɛ kɛ bé wún i nuan ndɛ’n i wlɛ’n.—Sa Nga Be Yoli’n 8:26-35.

3. Blɛ ng’ɔ ti su’n i su yɛ sran’m be kwla wun Biblu’n nun ndɛ wie’m be wlɛ-ɔ. I wie yɛle kɛ, Ɲanmiɛn maan anzi kun seli i nuan ijɔfuɛ Daniɛli kɛ ɔ klɛ sa kun mɔ cɛn wie lele ɔ́ jú’n. Anzi’n seli i kɛ: “Wɔ Daniɛl, fa ndɛ nga sie ɔ klun, nán yi fluwa nga i nun ndɛ’n i nglo kle sran fi ka naan awieliɛ blɛ’n w’a ju.” Sran sunman be kanngannin Daniɛli fluwa’n nun. Sanngɛ, b’a wunmɛn i nun ndɛ’n i wlɛ. Daniɛli bɔbɔ w’a wunman ndɛ wie m’ɔ klɛli’n i wlɛ. Ɔ seli kɛ: “N tili ndɛ sɔ mun, sanngɛ m’an wunman be wlɛ.” Sɛ blɛ nga Ɲanmiɛn sieli’n ju’n, yɛ sran’m bé kwlá wún Daniɛli fluwa’n i nun ndɛ’n i wlɛ-ɔ. Anzi’n seli kɛ: “Daniɛl kɔ, nán ɔ klun titi wɔ, afin ndɛ sɔ’m bé yó fiawa lele saan awieliɛ blɛ’n ɔ́ jú.” ?Wan mun yɛ bé wún ndɛ nga Daniɛli klɛli’n i wlɛ-ɔ? “Sran tɛtɛ mɔ be wunman sa wlɛ’n, bé yó sa tɛ’n bé kɔ́ be nyrun, sanngɛ ngwlɛlɛfuɛ’m bé wún sa ng’ɔ su ju’n i wlɛ.” (Daniɛl 12:4, 8-10) I sɔ’n kle kɛ blɛ ng’ɔ ti su’n i su’n, Ɲanmiɛn tike sran’m be ɲin. Ɔ maan, be wun i nuan ndɛ wie’m be wlɛ.

Laa’n, Zoova i Lalofuɛ’m b’a wunman Biblu’n nun ndɛ wie’m be wlɛ. Sanngɛ, blɛ ng’ɔ ti su’n i su’n, Ɲanmiɛn maan be wunnin ndɛ sɔ’m be wlɛ. Ɔ maan, b’a diman wafa nga be wunnin ndɛ’m be wlɛ laa’n i su kun. I lɛ nun’n, be nian Klist i akoto’m be ajalɛ’n su. Akoto’m b’a wunman ndɛ wie’m be wlɛ. Sanngɛ kɛ Zezi yiyili nun kpa kleli be’n, be fɛli i ndɛ’n su.—Sa Nga Be Yoli’n 1:6, 7.

Ba bla kan nga e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ buli i kɛ sin wunsrɛn ng’ɔ fite sua kun i ti su’n i ti yɛ ɲanmiɛn su lɔ’n mlan-ɔn. Sa nga ba kan’n w’a wunmɛn i wlɛ’n, ɔ timan cinnjin. Sanngɛ ndɛ ng’ɔ o Biblu’n nun’n, ɔ ti cinnjin. I sɔ’n ti, nán bu i kɛ ɔ ngunmin a kwla kanngan nun naan á wún i wlɛ. Ɔ fata kɛ a kunndɛ sran naan ɔ uka wɔ. Sran wie’m be kanngan Biblu’n nun nin wun ase kanlɛ. Be srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man be naan be wun i nuan ndɛ’n i wlɛ. Be si kɛ e blɛ liɛ nga nun yɛ Ɲanmiɛn maan e kwla wun Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ kpa-ɔ. Sran sɔ mun yɛle Zoova i Lalofuɛ mun. Sɛ a kunndɛ kɛ á wún Biblu’n nun ndɛ’n i wlɛ’n, bo su kle be. Annzɛ kanngan be fluwa nga be o ɛntɛnɛti adrɛsi jw.org su’n be nun. Biblu’n se kɛ sɛ a “sun flɛ akunndan’n, [...] á kwlá sí Nyanmiɛn.”—Nyanndra Mun 2:3-5.