Di nti mayéga inyu konangoo i Djob i i mbuma ñañ
‘Inyule bés bobasôna di kuhul . . . karis ki ngii karis.’—YÔHANES 1:16.
TJÉMBI: 95, 13
1, 2. (a) Toñol hihéga hi Yésu inyu nwet wom u minkôô mi wai. (b) Lelaa ñañ unu u nhôla bés i tibil nok lem i kap, ni libak li konangoo li li mbuma ñañ?
NWET wom u minkôô mi wai a bi pule pam kegla, a ke i bôm inyu yéñ bôt le ba sal mu wom wé. Bôt a bi léba ba neebe nsaa a bi bôn bo, ba ke i bôlô. Nwet bôlô a bééna ki ngôñ ni basal bôlô bape, jon i kel i, a bi tiimba ke nyoo i bôm ngandak ngélé inyu kônde yoñ bôt ba bôlô. A bôn yak bôt a bi yoñ kôkôa nlélém nsaa ni bet a bi yoñ kegla. I mbus bôlô, a kot basal bôlô inyu ti bo nsaa wap. A ti ba ba bi sal ngandak ngeñ nlélém nsaa ni ba ba bi sal ndik ngeñ yada. Ngéda bôt ba bôlô a bi bôk yoñ ba bi yi jam li, ba bi tjelel. Jon nwet bôlô a bi timbhe bo le: ‘Baa di bi nôgla nga inyu nsaa nan? Baa me ta bé me kunde i ti basal bôlô bem to umbe nsaa me ngwés? Baa ni yé njôñ inyule me yé mut a nkap?’—Matéô 20:1-15.
2 Hini hihéga hi Yésu hi nhôñlaha bés lem nlam yada i Yéhôva, i Bibel i mbéna nsima—‘Konangoo yé i i mbuma ñañ (tole karis yé)’ [1] (Añ 2 Korintô 6:1.) I bé le i nene le i bôt ba bi sal ndik ngeñ yada ba bé kôli bé kôhna nsaa wap wonsôna, ndi nwet wom u minkôô mi wai a bi unda bo konangoo i mbuma ñañ. Bini bibuk le “konangoo i mbuma ñañ,” bi mbéna koblana le “karis” ikété ngandak Bibel. Ntoñol Bibel wada a bi tila le: “Ini buk i ngwélana tôbôtôbô i pot inyu jam mut a nkôhna yañga, jam a kôli bé bana.”
LIKÉBLA LI MBUMA ÑAÑ LI YÉHÔVA
3, 4. Inyuki ni lelaa Yéhôva a bi unda bôt ba binam konangoo yé i mbuma ñañ?
3 Bitilna bi mpôdôl “likébla li karis Nyambe.” (Efésô 3:7) Inyuki ni lelaa Yéhôva a nti “likébla” lini? Ibale di noñ mambén ma Yéhôva ibabé hôs, hala wee di kôli i bana konangoo i Yéhôva. Ndi kiki di nyi, mam ma ta bé hala. Inyu hala nyen Kiñe Salômô a bi tila le: “Mut a téé sép hana isi a ta bé, to wada yaga, nu a mboñ loñge, ndi a boñ bé béba yo ki yo.” (Ñañal 7:20) Yak ñoma Paul a bi kal le: “Lakii bobasôna ba bi boñ béba, ba hañ ki ni lipém li Nyambe,” ni le “nsaa béba u yé nyemb.” (Rôma 3:23; 6:23a) Nyemb yon di kôli bana.
4 To hala Yéhôva a bi unda gwéha yé inyu bôt ba binam ba ba bé nwok, a unda ki bo konangoo yé i mbuma ñañ. A bi ti jam li bé nye nseñ iloo héga, a ep “pombe yé Man,” hana isi i boñ le a wo inyu yés. (Yôhanes 3:16) Inyu hala nyen Paul a bi tila le Yésu a yé “engbaga ni ntut lipém ni u bibégés lakii a son njonok letee ni nyemb, le ndi a nôgda nyemb miño mi bôt bobasôna kingéda karis Nyambe.” (Lôk Héber 2:9) I pot maliga “likébla li karis li Nyambe li yé niñ boga i Kristô Yésu Nwet wés.”—Rôma 6:23b.
5, 6. Kii di ga kôhna ibale di nwas le (a) béba i énél bés? (b) konangoo i énél bés?
5 Lelaa bôt ba binam ba bi kôdôl béba ni nyemb i i ntihba bés bobasôna? Bibel i ntoñol le: “Nyemb yon i bi ane” i ngii mbôda i Adam, “inyu lihôha li mut wada [le Adam].” (Rôma 5:12, 14, 17) Ndi loñge jam i yé le, di nla pohol le béba i énél bañ bés. Mu kii di mba di ñunda le di nhémle sesema i niñ i Yésu, di nha bésbomede isi énél i konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva. Lelaa hala a nla bôña? “Ndi het béba i tôl, ha nyen karis i yamb nyambak le ndi, kiki béba i bi ane ikété nyemb, la nyen yak karis i ñane inyu telepsép i ti niñ boga inyu Yésu Kristô Nwet wés.”—Rôma 5:20, 21.
6 To hala kii di ngi yii baboñbéba, di nlama bé neebe le béba yon i énél bés. Ibale i mpam le di mboñ béba, di mbat Yéhôva le a nwéhél bés. Paul a bi béhe bikristen le: “Béba i nlama bé kahap kikii nwet ngii nan, inyule ni ta yaga bé isi mbén, ndik isi karis.” (Rôma 6:14, MN) Inyu hala nyen, di yé isi mbén i konangoo i mbuma ñañ. Ni bimbe bisai? Ñôma Paul a bi toñol le: “Karis Nyambe . . . i niiga bés le di nwas liyan Nyambe, di noñ ha bañ minheña mi nkoñ isi, ndi di hôt manyu més, di boñok mam ma téé sép, di singege ki Nyambe miñem i hiai hini hanano.”—Titô 2:11, 12.
‘NGANDAK MANJEL’ INYU UNDA KONANGOO I MBUMA ÑAÑ
7, 8. Konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva i nene ikété ‘ngandak manjel.’ Kii hala a nkobla? (Béñge bititii i bibôdle bi yigil.)
7 Ñoma Paul a bi tila le: “Hiki mut a gwélél bape kingéda likébla li karis a bi kôs, ni bak kiki bañga bokindak i ndôñ ni ndôñ karis Nyambe.” (1 Pétrô 4:10) Hala a nkobla le kii? Hala a nkobla le to imbe ntén ndutu di gwé mu niñ yés, Yéhôva a ga ti bés ngui i hônba yo. (1 Pétrô 1:6) Hiki ngéda, konangoo i Yéhôva i ga kiha ni hiki ndutu di nkôhna.
8 I pot maliga, konangoo i Yéhôva i nene ikété ngandak manjel. Ñôma Yôhanes a bi tila le: “Inyule bés bobasôna di kuhul mu liyonok jé, karis ki ngi karis.” (Yôhanes 1:16) Yéhôva a ngwélél ngandak manjel inyu unda bés konangoo i mbuma ñañ, kayéle hala a nlona bés ngandak bisai. Bimbe bisai di nla sima?
9. Bimbe bisai konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva i nlona bés? Lelaa di nla unda le di nti mayéga inyu jam li?
9 Di nkôhna nwéhél inyu bibéba gwés. Inyu konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva nyen di nkôhna nwéhél inyu bibéba gwés. Ndi inyu kôhna nwéhél, di nlama tam bibéba gwés, di kônde ki boñ biliya bi ngui inyu jôs ngôñ yés i boñ béba. (Añ 1 Yôhanes 1:8, 9.) Konangoo i Djob i nlama tinde bés i lôôha ti nye mayéga ni lipém. Ngéda a bi tilna minhook, Paul a bi kal le: “[Yéhôva] a héa bés isi ane jiibe, ndi a jubus bés isi ane Man nu gwéha yé; ikété yé nyen di gwéne kobla yés, nwéhél inyu bibéba gwés.” (Kôlôsé 1:13, 14) Nwéhél i bibéba gwés i nyible bés njel i kôhna ngandak bisai.
10. Bimbe bisai di nkôs ni njel konangoo i mbuma ñañ i Djob?
10 Di gwé maada malam ni Djob. Kiki di yé baboñbéba ibôdôl i kel ligwéé jés, di yé baoo ba Djob. Yak Paul a bi neebe jam li, a kal le: “Di sañgla ni Nyambe inyu nyemb Man wé ngéda di bane baoo nye.” (Rôma 5:10) I sañgla i, i nhôla bés i bana maada malam ni Yéhôva. Paul a bi unda le di nkôhna bisai bi ni njel konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva. A kal ki le: “Jon lakii di [hala wee minhook] mal kéla le di téé sép inyu hémle, wee di gwé nsañ ni Nyambe inyu Nwet wés Yésu Kristô. Inyu yé nyen di gwéne lijubul jés inyu hémle munu karis ini di tééne, di nyadbene ki inyu botñem i lipém li Nyambe.” (Rôma 5:1, 2) Kinje Bisai!
11. Lelaa minhook mi nhôla “mintômba mimpe” i bana libak li telepsép?
11 Di nkôs libak li bôt ba telepsép. Bés bobasôna di nhañba telepsép. Ndi mpôdôl Daniel a bi bôk kal le i ngéda lisuk, “ba ba gwé pék,” hala wee minhook mi ngi yii hana isi, ba ga ‘éga limut le li yi telepsép.’ (Añ Daniel 12:3.) Ni njel nson u likalô ni gwigil bi Bibel, ba nhôla didun di “mintômba mimpe” i bana libak li telepsép i bisu bi Yéhôva. (Yôhanes 10:16) Ndi hala a bi la ndik bôña ni njel konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva. Paul a bi toñol le: “Inyu karis yé [hala wee Djob] nyen ba nkéla le ba téé sép yañga yañga, inyu kobla i yé i Kristô Yésu.”—Rôma 3:23, 24.
12. Mambe maada ma yé ipôla masoohe ni konangoo i mbuma ñañ i Djob?
12 Di nkôôge yééne i Ane Djob bebee ni njel masoohe. Ikété konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva nyen di gwé bisai i kôôge yééne yé i ane bebee ni njel masoohe. Inyu hala nyen Paul a bi sébél yééne i ane i Yéhôva le “yééne karis,” a tinde ki bés i kôôge yo bebee “ni makénd.” (Lôk Héber 4:16a) Yéhôva a bi ti bés nsima nlam unu ni njel Man wé, “i nye ni nyen di gwéne makénd, di njôp ki nyeni ni bañga mbide inyu hémle di nhémle nye.” (Efésô 3:12) I bana kunde i kôôge Djob bebee ni njel masoohe, i yé toi bañga bañga likébla li konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva.
13. Lelaa konangoo i mbuma ñañ i ‘nhôla bés ngéda mahôla ma nsômbla’?
13 Di nkôhna mahôla ma nsômbla i loñge ngéda. Paul a nti bés makénd i kôôge Yéhôva bebee ibabé kon woñi wo ki wo, “le ndi di kôs konangoo, di léba ki karis i hôla bés ngéda mahôla ma nsômbla.” (Lôk Héber 4:16b) To imbe ngéda bikuu tole mandutu ma nkwél bés, di nla lôndôl Yéhôva le a hôla bés ikété konangoo yé. To hala kiki di kôli bé kôhna mahôla mé, a ñemble bés, a ntimbhe yak bés ngim mangéda ni njel bikristen bipe, “kayéle di gwé makénd i kal le: ‘Nwet nyen a yé nhôla wem, m’a kon bé me woñi. Mut binam a’ boñ ki me?’”—Lôk Héber 13:6.
14. Lelaa konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva i nti miñem nwés hogbe?
14 Di nkôhna hogbe mu miñem nwés. Likébla lilam di nkôhna ni njel konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva, li yé hogbe a nti bés ngéda ñem wés u nyodop. (Tjémbi 51:19) Ngéda bikristen bi Tésalônika bi bé kôhna ndééñga, Paul a bi tilna bo le: “Ndi Nwet wés Yésu Kristô nyemede, ni Nyambe Tata wés, nu a gwés bés, a ti ki bés hogbe i mal bé, ni loñge botñem inyu karis yé, a hôgbaha miñem minan ni lédés ki bé ikété hi loñge nson ni hi bañga lam.” (2 Tésalônika 2:16, 17) Kinje hogbe di nôgda ngéda di nhoñol lelaa Yéhôva a ntééda bés ni gwéha, ndik inyule a gwé konangoo i mbuma ñañ!
15. Imbe botñem di gwé ni njel konangoo i mbuma ñañ i Djob?
15 Di gwé botñem i niñ boga. Kiki di yé bikwéha bi bôt, ibale di kôhna bé mahôla, ki di gwé bé botñem yo ki yo. (Añ Tjémbi 49:8, 9.) Ndi Yéhôva a nti bés botñem i nlôôha ilam. Yésu a bi bôn banigil bé le: “Inyule sômbôl Tata ini, le hi mut a ntehe Man, a hémlege ki nye, a bana niñ boga” (Yôhanes 6:40) Ñ, botñem i niñ boga i yé likébla, bañga bañga njel Djob a ngwélél inyu unda konangoo yé i mbuma ñañ. Paul, nu a bé yaga a ndiihe jam li, a bi kal le: “Inyule karis Nyambe i nlona tohi inyu bôt bobasôna i mal nene.”—Titô 2:11.
U BEP BAÑ GWÉLÉL KONANGOO I MBUMA ÑAÑ I DJOB
16. Lelaa bahogi ikété bikristen bi bisu, ba bi bep gwélél konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva?
16 To hala kiki konangoo i mbuma ñañ i Yéhôva i nlona bés ngandak bisai, di hoñlak bañ kekikel le Djob a neebe maboñog momasôna. Ikété bikristen bi bisu, bahogi ba bé noode ‘hielek karis Djob le i yila biyôgda.’ (Yuda 4) I nene le bini bikristen bi bé hañba libak li telepsép, li hoñlak le li nla boñ béba, nkwoog nkaa le Yéhôva a ga yik nwéhél bo. Ndi u héa hala, ba bé noode ki tinde lôk kéé ipe i noñ bo mu maboñog map mabe. Yak i len ini, nu ni nu a mboñ hala “a yuyui mbuu karis.”—Lôk Héber 10:29.
17. Mambe maéba ma ngui Pétrô a bi ti?
17 I len ini, Satan a nyumus bikristen bihogi, a tindge bo i hoñol le ba nla boñ mam mabe ibabé kôhna bikuu gwo kiki gwo. Ndi to hala kiki Yéhôva a yé bebee i nwéhél baboñbéba ba ba ntam bibéba gwap, ndi a ngwés le di boñ biliya bi ngui inyu jôs bilem bi ntinde bés i béba. Nyen a bi tinde Pétrô i tila le: “Jon, a bagwéha, lakii ni mbôk yi mam mana, wee yoña yihe le bayan Nyambe ba yoña bé ikété biyômôk gwap, ndi ni nwas ndéñbe nan. Ndi hola ikété karis ni ikété yi i Nwet wés ni Ntohol le Yésu Kristô.”—2 Pétrô 3:17, 18.
KIKI DI NKÔHNA LIKÉBLA LI KONANGOO, DI NLAMA JÔP I BÔLÔ
18. Inyule Yéhôva a ñunda bés konangoo yé i mbuma ñañ, mambe mam di nlama boñ?
18 Kiki di nti mayéga inyu konangoo i Yéhôva, di nlama boñ mam inyu yé ni mut wés libôk. Jon di nlama gwélél hiki likébla di gwé inyu ti Djob lipém, ni hôla mut wés libôk. Lelaa di nla ni boñ hala? Paul a ntimbhe le: “Ndi lakii makébla ma karis ma nselna kingéda karis i tina bés . . . to i boñ nson ntôñ, wee a boñok ndigi nson ntôñ; to nu a niiga, a niigaga ndigi; to nu a nlédés bôt miñem, a lédhak ndigi bo; . . . nu a nkona ngoo, a kon-ga yo ni ñem maséé.” (Rôma 12: 6-8) Inyule Yéhôva a ñunda bés konangoo yé i mbuma ñañ, jon di yé nyégsaga i ba bôt ba pégi i anal miñañ minlam, i niiga bôt bape, i ti bilôk bikéé makénd, ni i nwéhél nu ni nu a mboñ bés béba.
19. Imbe bôlô yés i tôbôtôbô di ga wan mu yigil i noñ?
19 Kiki di nti mayéga inyu gwéha i nyamb mayoo i Djob, jon hala a nlama tinde bés i boñ kii yosôna di nla “i bok mbôgi inyu miñañ minlam mi karis Nyambe.” (Minson mi baôma 20:24) Imbe bôlô i tôbôtôbô di ga tibil wan mu yigil i noñ.
^ [1] (liben 2) Ngéda di nsima ini buk le “karis” ikété bipes bi bikaat bi yigil ini ni i i noñ, i ngwélana i pot inyu konangoo i mbuma ñañ i Djob. Ini buk Grikia le “karis” i ntoñol jam li yé lilam iloo héga. I mbéna gwélana i pôdôl ngim likébla, tole njel yada i ti likébla. Ngéda i gwélana inyu pôdôl konangoo i mbuma ñañ i Djob, i toñol likébla li Djob a nti yañga, ibabé le a bat nsaa wo ki wo. Jon i yé njel yada Djob a ngwélél inyu kap ni unda bôt ba binam ngandak konangoo ni gwéha a gwéne bo. Ini buk Grikia i nla ki kobla le ‘loñge jam’ tole ‘loñge likébla.’ Hala a nkobla le mut a nsomb bé jam li, a kôli bé to kôhna jo, ndi gwéha yotama yon i ntinde mut numpe i ti nye likébla li.