I bôt ba mbôdôl ñem ba yé maliga. Ba nyônôs minson ba mbééga bo, ba mélhak ki nwo i ntéak ngéda.

To ibale ba gwé bé ngui ngandak, boñge batitigi ba nla bôdôl nigil i yila bôt ba mbôdôl ñem. Kaat ni hop Ngisi le Parenting Without Borders i nkal le: “Ngap mañge a gwé inyu yi bôdôl sal ni bôt bape i nene ngéda a mpamna nwii wada ni pes, ndi ngôñ yé i bôdôl sal ni bôt bape yo i mbôdôl ngéda a yé bebee ni nwii ima.” Kaat i i nkônde ki le: “Ikété ngandak matén, bagwal ba mbôdôl uñgus bon bap i héñgéé i nwii mintan ikepam nwii minsaambok; boñge ba, ba yé ba mbéna hôla i bibôlô bi nséla i ndap.”

I liséble lini le “mimpôm mi boñge,” li ngwélana inyu sima boñge ba ba ntip nañ, ba yék bagwal bap inyu ke niñ bomede; mandutu ma nai bañ bo nyoo, ba ntémb yak bagwal bap inyu témb niñ ni bo. Di mbéna tehe hala ngéda boñge ba nigil bé i yi gwélél moni, i yi bôñgôl ndap tole i yi éga mam ma niñ mape.

Jo ni jon i yé nseñ le bé bagwal ni tibil uñgus bon banan inyu i yi éga mam ma niñ ngéda ba ga nañ. Kaat ni hop Ngisi le How to Raise an Adult i nkal le: “Ni ga tjél bé uñgus bo ilole ba mpamna 21 nwii ndi ni lo ni leñ bo i mbédgé le ba jobga.”

Ti nye yé bôlô i ndap.

LITIÑ LI BIBEL: “Ngweege yosôna i gwé yéñe.”​—Bingéngén 14:23.

Boñge batitigi ba yé ba ngwés ba nsal ntôñ ni bagwal bap hiki ngéda. Hala a nla hôla we i ti nye yé bôlô i ndap i u ntehe le a nlôôha gwés.

Bagwal bape ba ta ba ntop bé boñ hala inyule ba nkal le hiki kel, balét ba suklu ba nti bon bap ngandak bibôlô bi suklu, jon ba nla bé kônde bo bibôlô bipe i ndap.

Ndi, i boñge ba meya sal bibôlô bi ndap bon ba mbéna yak bana nsima i net makégse i suklu, inyule mu i bibôlô bi ndap bi nyen ba niglene inyu i yi sal mini minson mimpe. U héya hala, kaat ni hop Ngisi le Parenting Without Borders i nkal le: “Ngéda di nsôña bon bés i yoñ ngaba i bibôlô bi ndap ngeñ ba ngi yii dipéda, ba nla hoñol le mi gwé bé nseñ wo kiki wo. . . Ba bôdôl yak bem le bape ba sélél bo.”

 Kiki kaat i i ntoñol, boñge ba ba nsal bibôlô bi ndap ba nhôlôs lem i hôla bôt bape iloole ba bemek le bôt bape bon ba bôñôl bo mam. Bibôlô bi ndap bi nhôla ki boñge le ba nôgda le ba yé nseñ ikété ndap lihaa​—ni le hala a yé ngaba yap.

Hôla man woñ i nihbe ndutu dihôha tjé di nlona nye.

LITIÑ LI BIBEL: “Emble pék, u leege ki maéba, le ndi u bana pék nwii nwoñ mi nsôk.”​—Bingéngén 19:20.

Ngéda bon boñ ba mboñ dihôha​—kiki hihéga, ibale lok yoñ tole ngond yoñ i ñôbôs yom i mut numpe ngi kôôba​—u sôô bañ i hihôha hi. Man woñ a nlama neebe bikuu hala a nlona​—ha ngéda i, a nla bat nwéhél, bebek a tibil yak i yom a ñôbôs.

Ngéda man woñ a neebe le nyen a yé njom i dihôha tjé, hala a ga hôla nye

• i ba maliga ni i neebe dihôha tjé

• i tjél ôm bape nsohi

• i tjél yéñ manjom inyu dihôha tjé

• i bat nwéhél i ngéda kôli