Әксәр инсанлар хачы мәсиһчилијин рәмзи һесаб едир. Анҹаг гејд етмәк лазымдыр ки, Исанын едам аләти Мүгәддәс Китабда тәсвир едилмәјиб, буна ҝөрә онун заһирән неҹә ҝөрүндүјүнү дәгигликлә демәк мүмкүн дејил. Амма Мүгәддәс Китабда сүбутлар вар ки, Иса Мәсиһ хачын јох, дик шалбан үзәриндә едам едилиб.

Мүгәддәс Китабда Иса Мәсиһин едам аләтиндән бәһс едиләндә, әсасән, јунанҹа стаурос сөзү истифадә едилир (Матта 27:40; Јәһја 19:17). Мүгәддәс Китаб тәрҹүмәләриндә бу сөз чох вахт «хач» кими тәрҹүмә едилсә дә, әксәр алимләрин фикринҹә, бу сөз «шагули, дик шалбан» * мәнасыны дашыјыр. Бир китаба әсасән, стаурос сөзүнүн «һансыса буҹаг алтында кәсишән, чарпаз дирәкләр мәнасы јохдур» («A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament»).

Мүгәддәс Китабда һәмчинин стаурос сөзүнүн синоними кими ксилон сөзү дә ишләдилир (Һәвариләрин ишләри 5:30; 1 Петер 2:24). Онун мәнасы «тир, шалбан, ағаҹ, дирәк» * демәкдир. Бир китабда гејд олунур: «Ә[һди]-Ҹ[әдинин] јунан мәтниндә бунун ики шалбан олдуғуну ҝөстәрән һеч бир ишарә јохдур» («The Companion Bible»).

Аллаһ ибадәтдә хачдан истифадәјә неҹә бахыр?

Исанын нәјин үзәриндә едам едилмәсиндән асылы олмајараг, ашағыда ҝәтирилән мәлумат вә Мүгәддәс Китаб ајәләри сүбут едир ки, Аллаһа ибадәтдә хачдан истифадә етмәк олмаз.

1. Аллаһ хач вә диҝәр рәмзләрин истифадә олундуғу ибадәти гәбул етмир. Аллаһ гәдим халгы олан исраиллиләрә бујурмушду ки, «һәр һансы бир ҹисмәбәнзәр ојма бүт» дүзәлдиб она ибадәт етмәсинләр. Буна бәнзәр әмр Исанын давамчыларына да верилмишди. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Бүтпәрәстликдән гачын» (Ганунун тәкрары 4:15—19; 1 Коринфлиләрә 10:14).

2. Исанын илк давамчылары ибадәтдә хачдан истифадә етмирдиләр *. Иса пејғәмбәрин бүтүн давамчылары онун он ики һәварисинин тәлим вә нүмунәсинә риајәт етмәлидир (2 Салониклиләрә 2:15).

3. Ибадәтдә хачын истифадә едилмәсинин көкү бүтпәрәст динләрә ҝедиб чыхыр *. Иса пејғәмбәрин өлүмүндән бир нечә әср сонра (килсәләр артыг онун илкин тәлимләриндән узаглашанда) килсәнин јени үзвләринә әввәлләр етигад етдикләри бүтпәрәст динин рәмзләрини, еләҹә дә хачы ибадәтдә сахламаға иҹазә верилмишди («Вајнын Әһди-Ҹәдид сөзләринин ҝениш изаһлы лүғәти»). Һалбуки, Мүгәддәс Китаба ҝөрә, ибадәтә јени үзвләри ҹәлб етмәк мәгсәдилә бүтпәрәст дини рәмзләри гәбул етмәк дүзҝүн дејил (2 Коринфлиләрә 6:17).