Kunsa liytʼirinakax yatiñ munapxi

¿Jesusax Miguel sat arcangeläpachati?

▪ Jïsa, ukäskapuniwa. Chiqansa, walja markanakanwa mä jaqirux walja sutimpi sutichañ yatipxi. Biblia qillqaskäna uka tiemponakanxa ukhamarakïnwa. Amuytʼañataki, Jacob chachax Israel sutimp uñtʼatarakiwa (Génesis 35:10). Griego aruta qillqaskäna uka nayra qillqatanakanxa apóstol Pedrox phisqa sutimpi uñtʼatarakiwa: Symeón, Simón, Pedro, Cefas ukat Simón Pedro (Mateo 10:2; 16:16; Juan 1:42; Hechos 15:7, 14). Ukhamasti, ¿kunjamatsa Jesusan yaqha sutipax Miguel satapunïskatap yatsna? Bibliax uka tuqit kamsis uk uñjañäni.

Biblianxa, Miguel sat wali chʼaman angelarux phisqa kutiw aytasi. Daniel libronxa kimsa kutiw uñsti. Daniel 10:13, 21 uka qillqatanxa Miguelax angelanakatxa ‘maynïriwa’ ukat ‘Israel markar arxatiriwa’ sasaw qhanañchtʼasi. Ukat mä angelax mä luräw phuqkasin jan waltʼäwin uñjasxäna ukhaxa, jupaw yanaptʼir saräna sarakiwa. Ukat tukusïwi tiemponxa, “Miguel angela[w] uñstanirakini, kawkïri jachʼa arxatasiri angelatix markamarux arxatki uka” sasaw Daniel 12:1 qillqatanxa yatiqaraktanxa.

Qhipatxa Apocalipsis 12:7 qillqatanxa, wasitatwa Miguelarux aytasiraki “Miguelasti angelanakapampi saytʼasisinxa” mä jachʼa guerran nuwasisaw Supayaru ukat saxranakapampiru atipjäna, ukatwa Supayasa saxranakapasa alaxpachat jaquqanitäxapxäna.

Uka pä qillqatanxa, Miguelarux Diosan markapar arxatiri ukat jarkʼaqiri guerran nuwasir mä angeljamaw uñachtʼayasiraki, Diosan markaparux Supayatsa jarkʼaqarakiwa.

Judas 9 tʼaqanxa, Miguelarux aytasirakiwa ukat jupaw ‘arcangelaxa’ sasaw saraki. “Arc” siski uka aruxa “jilïri” jan ukax “pʼiqtʼiri” sañ muni, ukat arcángel siski uka arux Biblianxa janipuniw waljanir sañatakix aytaskiti. Qullan qillqatanakanxa 1 Tesalonicenses 4:16, (MT) qillqatanakwa uñstaraki, ukanxa apóstol Pablox jiwatat jaktanit Jesusat parlkasax akham saraki: “[Jesús] Tatituwa artʼañampi, angelanakan jilïripan arupampi, Diosan trompetapampiraki, alaxpachat saraqanini” sasa. Uka qillqatanxa Jesucristorux arcangeljama, mä arunxa angelanakan pʼiqtʼiripjamaw uñtʼasiraki.

Ukhamax taqi ukanak yatxatawayasinsti, ¿kamsnasa? Jesucristox Miguel arcangeläskapuniwa. Diosan jachʼakankañap tuqit saytʼasitapwa uka paypach sutix uñachtʼayi: Miguel sutix “¿Khitisa Diosjamaxa?” sañ muni ukat Jesusasti “Jehová Diosaw Qhispiyasiñaxa” sañ munaraki. Filipenses 2:9 qillqataxa akham siwa: “Diosax [Jesucristoruw] wali jachʼaru apti, mä suti churaraki, uka sutisti taqi sutit sipans wali jachʼarakiwa” sasa.

Wakisispaw ak qhanañchtʼañaxa, Jesusax jaqjam janïr yurkasax alaxpachan utjxapunïnwa. Qullan ajay tuqnämaw mä wawanïyäta sasin Mariar yatiykäna uka angelaxa, Jesús sasaw uka wawar sutichäta sasaw sarakïna (Lucas 1:31). Jesusax Diosan arupat yatiykasax alaxpachankirïtwa sapunirïnwa (Juan 3:13; 8:23, 58)

Ukhamasti, Jesusax aka Uraqir janïr jutkäna ukhaw Miguel sat arcangeljam uñtʼatäna. Jiwatat jaktxasin alaxpachar kutʼxäna ukhax wasitampiw angelanakan pʼiqtʼiripäxarakïna, ukhamat ‘Dios Awkix jachʼañchatäñapataki’ (Filipenses 2:11).