Familianakataki

Qʼaxu wayn tawaqunakampi parltʼasiña

“Wawajax jiskʼäskäna ukhaxa parltʼasiñjamakïnwa, ukampis jichhax 16 maranïxiwa, tatapatakis nayatakis jupampi parltʼasiñax wali chʼamäxiwa, kuntï amuyki ukax janiw yatiñjamäxiti. Sapa kutis ikiñ utaparukiw jistʼantasiski ukat nanakampix janiw parlañ munxiti.”(MÍRIAM, MÉXICO)

“Nayrasti wawanakajax kun satas istʼasipxakirïnwa. Ukat kun satas iyaw sapxakirïnwa. Ukat jichhax jilsutäxapxi ukhaxa, jan amuytʼasas kuns parlxakirista ukham amuyxapxi.”(SCOTT, AUSTRALIA)

INAS jumax wawanïsta ukat jupanakax qʼaxu wayn tawaqüxapxchi, ukat kunjamatix aka alayan sapkixa ukhamarakiw jikxatasisma. Nayrax wawanakamampix kuna tuqitsa purapat parltʼasipxakirïpachayätawa, kunjamatix mä jachʼa auto thakin autox uksa aksa wali sum sarapki ukhama. Ukampis jichhax uka thakix jarkʼantatäkaspas ukhamawa. Italia markan jakasiri, Angela sat mä warmix akham siwa: “Wawajax jiskʼäskan ukhaxa wal kuna tuqitsa jisktʼasiri. Ukampis jichhax nayaw kuna tuqit parlañsa qalltxañaja. Jan qalltkirista ukhaxa, urunakax ukhamakiw pasaskaspa, janiw sumat parltʼasiñax utjkaspati” sasa.

Inas nayrax wawamampi wali sum parltʼasipxirïsta, ukampis jichhax jupampi parltʼasiñax wali chʼamäxaspawa, kunjamatix Angela sat warmir paskatayna ukhama. Inas maynix wawamp parltʼasiñataki wal chʼamachaschispa, ukampis janiw sum jaysaskaspati. “¿Kunjamakis qamarta?” sataxa, “walikiway” sasaw jan kamskañjam sapxi. Ukat “¿Kunanakas yatiqañ utan utji?” sataxa, “Janiw kunasay” sasakiw imill wawanakax mays uñtasjam sapxi. Ukat kunapachatï maynix ukham satas parltʼasiñatakix wawanakar “¿Ukakiti?” sasin jisktʼi ukhaxa, amukiw uñanaqapxi.

Chiqansa, janiw taqi qʼaxu wayn tawaqitanakax amukïpkapunirakiti, ukampis kuntï awk taykax jan istʼañ munapki ukanak arsupxi. Nigeria markan jakasir Edna sat mä warmix akham siwa: “Kunapachatï phuchajar kuns luram sista ukhaxa, ‘¡jan parlistati!’ sasakiw situ” sasa. Ukat México markan jakasir Ramón sat mä chachax 16 marani yuqapat akham sarakiwa: “Sapürus jupampi tuqisiñakiw utjaski. Kun luram satasa, munañapar lurañatakiw mayjanak parlxi” sasa.

Ukhamasti wawanakax qʼaxu wayn tawaqüxapxi ukhaw awk taykar wal colerayasin llakisiyapxaspa. “Kunapachatix jan jisktʼasiñax utjki ukkhax, amtäwinakaxa aynachtʼiwa” sasaw Bibliax saraki (Proverbios 15:22). Rusia markankir Ana sat mä warmix sapakiw wawapar uywasiski, ukat akham siwa: “Awisax janiw wawajan chuymapax yatiñjamäkiti, ukaw wal colerayitu, wali jachʼat arnaqasiñjamakïxiwa” sasa. Chiqansa, kunapachatï purapat parltʼasiñax wali wakisirïki ukhaw wawanakampi awk taykampix jayarstʼayasipxi. ¿Kunatsa ukhamäpacha?

Kuna jan walis utji uk amuyañasawa

Purapat sum aruskiptʼasiñatakix janiw aliqakix parlañasäkiti. Uka tuqitxa Jesusax akham sänwa: “Kunatix chuymapan phuqtʼatäki ukatwa [maynix] parli” sasa (Lucas 6:45). Ukhamasti, kunapachatï purapat suma parltʼasiñax utjki ukhaw purapat sum uñtʼastanxa. Ukampis  qʼaxu wayn tawaqunakatakix jupanakxat parltʼasiñax wali chʼamäspawa. Inas mä wawax jiskʼäkasin wali parltʼasirïchïna, ukat qʼaxuptaski ukhaxa wali axsaririw tukxaspa, janiw parltʼasiñjamäxaspati. Qʼaxu wayn tawaqunakax taqinin uñjkatas kunsa lurapkaspa, jan ukax parlapkaspa ukhamwa amuyasipxi sasaw yatxattʼat jaqinakax sapxi. Ukatwa jan ukham uñchʼukiyasiñatakix imantasiñ munxapxaspa. Ukhamatwa yaqhip qʼaxu wayn tawaqunakax saparstʼapxi, awk taykan jan mantkañ mä utarus jistʼantasipkaspa ukhama.

Maysa tuqitxa, qʼaxu wayn tawaqunakax amtaparjamaw sarnaqasiñ munxapxaraki, ukatwa jupanakampi parltʼasiñax chʼamäxarakispa. Jichhaw jilsusin amuytatasisipki, ukhamasti awk taykat jithiqtañ amtapxakipuniniwa. Ukampis janïraw utat sarxañatakix wakichatäpkarakiti. Chiqansa, qʼaxüsipki ukhatpachwa amuytʼasir jaqir tukuñkamax wakichasipxañapa. Ukhamasti janïr utat sarapki ukhaxa, awk taykan yanaptʼapasa, iwxanakapasa wali wakiskiripuniw jupanakatakixa. Ukat niya jilsutäxapxi ukhaxa, jupanak pachpaw kuna tuqitsa nayraqat amuytʼasiñ munapxaraki, ukat yaqhanakar yatiyasipki.

Ukat qʼaxu wayn tawaqunakax masinakapampikiw sarnaqxapxaraki. México markan jakasir Jessica sat mä warmix akham siwa: “Wawajax jiskʼäkasinxa, kuna jan walin uñjasisas nayan ukarupuniw jutirïna. Jichhax imill masinakapampikiw parltʼasxi” sasa. Inas juman wawamax ukham lurarakchi, ukampis janiw jumarus apanukkiristam ukhamxa amuyasiñamäkiti. Chiqansa, qʼaxu wayn tawaqunakax awk taykan iwxanakapwa, masinakan iwxanakapat sipansa, wali sum katuqapxaspa sasaw yatxattʼir jaqinakax sapxi. Ukampis ¿kunjamatsa wawanakampi suma parltʼasiñax utjaspa?

Jan walinak apanukuñasawa

Mä thakinjamsa mä auto apaskasma ukham amuytʼañäni. Wali jaya pampa, chiqaki apaskasma ukhaxa, mä qhawqha chiqañchtʼañakiw wakisispa. Ukampis akatjamat mä muytʼar purisma ukhaxa, ¿kamachasmasa? Jan auto jalanukuyañatakix kʼachitatjam apasin walpach qʼiwtʼañaw wakisispa. Kunapachatï mä wawax qʼaxu waynäxi, jan ukax qʼaxu tawaqüxi ukhaxa, niya ukhamarakiwa. Wawäkan ukhaxa, mä qhawqha chiqañchtʼañakiw wakisïna. Ukampis jichhax janiw nayrjamäxiti, ukhamasti kunjam “chiqañchañsa” jan ukax kunjamat sum parltʼasiñsa jumaw amuyxañama. Uk amuytʼañatakix akham jisktʼasiñamawa:

▪ “Wawajax parltʼasiñ muni ukhaxa, ¿jupampix parltʼasirjamätti?” “Mä suma aruxa horasana arsutaxa” qurimpi qullqimpi sasiwa, ukham Bibliax qhanañchi (Proverbios 25:11). Ukhamasti kuna horasas kunsa sañäni ukxa sum amuyasiñasawa. Uk amuytʼañatakix yapuchañ tuqit parltʼañäni: mä yapuchirix janiw yapu apthapiñ horasxa qhiptʼaykaspas ni nayrtʼaykaspasa. Jan ukasti kunapachatix tiempopäxi ukhakiw apthapxañapa. Ukhamasti, wawamax kunapachatï parltʼasiñ munkani ukhaw jupatakix tiempo apstʼasiñama. Australia markanxa Francisca sat mä warmix sapakiw wawanakapar uywaski, ukat akham siwa: “Phuchitajax niya ikintañ horasäxi ukhaw ikiñ utajar jutiri, ukat awisax mä hora kunaw parlasipxirïta [...]. Chiqansa nayax urut ikintxañ munirïta, ukatwa nayatakix chʼama, ukampis uka horaw kunayman tuqit wali sum parltʼasipxirïta” sasa.

AKHAM LURASMA: Wawamax jan parlañ munirjamäkani ukhaxa, panpachani kuns lurapxañamawa: inas autot jan ukax ukhamaki kawk muyttʼir sarañasa, utan kun lurañasa jan ukax mä jukʼa anattʼañas wakischispa. Kunapachatï sumaki jikxatasipki ukhaxa, kuna tuqitsa wayn tawaqunakax parltʼapxakiwa.

▪ “¿Kun sañs muni uk amuytti?” Job 12:11 jiskʼa tʼaqax akham siwa: “Jinchux arunakxa istʼiwa, kunjämtix laxrax manqʼan sumätap katjixa ukhama” sasa. Ukhamasti wawamax kun sañs muni ukxa wali amuyumpi ‘katjañamawa’. Qʼaxu wayn tawaqunakax yaqha amuyumpiw kunsa parlapxaspa. Amuytʼañäni, inas “¡Janipuniw istʼkistati!”, jan ukax “¡mä wawarjamaw sapa kutis uñjista!” sasin sapxchispa. Ukampis janiw ukhampun sañ munapkaspati, ukhamasti, janipuniw jan ukax sapa kutiw siski uka arunakxa sum amuytʼañamawa. Chiqansa, “¡Mä wawarjamaw sapa kutis uñjista!” sasinxa,  “Janis nayar atiniskitasma ukham amuyasta” sañ munaskaspa, ukat “¡Janipuniw istʼkistati!” sasinxa “Kunjamtï nayax jikxatasta uk amuyañamwa munta” sañ munaskarakispa. Ukhamasti, kuntï wawamax sañ munki uk amuytʼañataki chʼamachasiñamawa.

AKHAM LURASMA: Kunapachatï waynitus jan ukax tawaqitas ukham sapxani ukhaxa, akham sasmawa: “Jan colerasimti, kuntï sañ munktaxa uk sum yatiñ munta. Kunatsa wawarjamas uñjkirisma ukham amuyta” sasa. Ukatxa tukuyañapkamaw sum istʼañama.

▪ “¿Wawajar munkir jan munkir arsuyañ munasati jupampix jayarstʼayasipxtxa?”Diosan Arupax akham siwa: “Sumankaña muni ukanakaxa taqi kunsa sumanarakwa luri, ukhamata suma yapu apthapkaspas ukhama mä suma jakaña apthapiñapataki” sasa (Santiago 3:18). Ukhamasti wawaman parltʼasiñapatakix ‘taqi kunsa sum’ lurañamawa, ukat suma amuyunïñamarakiwa. Ukampis maysa tuqitxa ak amtañamarakiwa, jumax arxatiripätawa, janiw aynachtʼayir juchañchiripäktati. Uka tuqitxa akham sasaw Corea markan jakasir mä chachax saraki: “Amuytʼasir mä awkix janiw wawanakapar akham siskaspati: ‘¿Kunapachkamas wawjamakïskäta?’ jan ukax ‘¿qhawqha kutis arxayäma?’ sasa. Nayax walja kutiw niya ukham arunakampi pantjasta, ukampis wawanakajax ukham satasa jan ukax qhuru arunakampi parlatas colerasipxirïtaynawa, uk jichhax amuyasta” sasa.

AKHAM LURASMA: Wawamax kun jisktʼatas jan arsuñ munkani ukhaxa, maysa tuqit amuytʼañaw wakisispa. Sañäni, kunanakas yatiqañ utan pasi sasin imill wawar jisktʼañat sipansa, jumax kunanaksa lurta uk jupar yatiyañamawa, ukat uk istʼasax kunjamakis jikxatasi uk amuytʼañamawa. Jan ukax kuna tuqit yatxatañ munasas janiw jupar chiqaki jisktʼañamäkiti. Inas akham saña wakischispa: “¿Amigamax kamsisa?” sasa, ukat akham sarakismawa: “¿Ukat jumax jupar kamsasmasa?” sasa.

Ukhamasti qʼaxu wayn tawaqu wawanakampi parltʼasiñax chʼamäkchisa, sumat parltʼassnawa. Kunjamatxay parltʼasiñjamächi ukarjamaw wawamar arxayañama. Ukat ukham lurir yaqha awk taykanakarus jisktʼasirakismawa (Proverbios 11:14). Ukat wawanakamampi parltʼaskasax ‘jankʼakïñamaw istʼañataki, ukampis janiw jankʼaki kunsa parlañamäkiti ni colerasiñamäkarakisa’ (Santiago 1:19). Ukhamasti wawanakamar yatichañxa janiw qarjasiñamäkiti, jan ukasti “Tatitur iyawsapxañapataki” yatichaskañamakiwa (Efesios 6:4).

AMUYTʼAÑATAKI

▪ ¿Wawajax qʼaxuptawayxi ukat aksarux kunjamtʼawayisa?

▪ ¿Kunjamatsa sumat parltʼasipxirista?

[22 janan recuadropa]

Yaqhip awk taykanakax kamsapxisa

“Yaqhanakampïpkta ukhaw wawajax wal parltʼasiñ yati. Ukhamasti sapaki qhiparxapxta ukhaxa, uka tuqinakat parlasipkaktwa.”(ANGELA, ITALIA)

“Kunapachatï wawajar nayraqat wal chuymachtʼapxta, jan ukax wal munasipxsma sasin sapxta ukhaxa, jupampix parltʼasiñjamawa, uk amuyapxta.”(DONIZETE, BRASIL)

“Yaqhip awk taykanakax Diosan kamachinakaparjam jiskʼatpach uywatäpxiwa, ukhamasti jupanakampi parltʼasarakiw askinak yatiqta. Ukat qʼaxu waynäkasin jan ukax qʼaxu tawaqükasinxa kunjamakis jikxatasiyäta, ukat kunjamsa awk taykamax yanaptʼapxirïtam sasaw jisktʼirïta.”(DAWN, GRAN BRETAÑA)