1. Kɛ Yehowa nuɔ he ha kɛɛ ngɛ e sɔmɔli a he?

 KE YEHOWA hyɛ e sɔmɔli nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ, mɛni ji nɔ́ nɛ e naa? Ke wa bua jɔ loo wa ngɛ aywilɛho yee ɔ, e naa lɛ tsuo. (La 37:18) Yehowa bua jɔɔ wawɛɛ ke e na kaa wa ngɛ mɔde bɔe kaa wa ma sɔmɔ lɛ ngɛ haomihi nɛ waa kɛ ngɛ kpee ɔ tsuo se. Nɔ́ nɛ pe kulaa a, e pee klaalo kaa e maa ye bua wɔ nɛ e wo wa bua.

2. Mɛni Yehowa peeɔ kɛ haa nihi nɛ a tsui ku ɔ, nɛ kɛ e maa ye bua wɔ ha kɛɛ?

² La 147:3 ɔ tsɔɔ kaa Yehowa ‘fiɔ nihi nɛ a tsui ku ɔ a pa amɛ a nɔ’ kɛ haa mɛ. Ngmami nɛ ɔ tsɔɔ bɔ nɛ Yehowa jeɔ mi mi jɔmi mi nɛ e yeɔ buaa nihi nɛ a ngɛ tsui yee loo a ngɛ haoe ɔ ha. Mɛni e sa nɛ waa pee konɛ Yehowa nɛ hyɛ wa nɔ? Mo susu nɔ́ he tomi nɔ́ nɛ ɔ he nɛ o hyɛ. Dɔkita ko nɛ e he be ɔ ma nyɛ maa pee níhi fuu kɛ ye bua nɔ ko nɛ e plaa konɛ e pa a nɛ gbo. Se loko nɔ nɛ e plaa a pa a ma gbo ɔ, e sa nɛ e ngɔ dɔkita a blɔ tsɔɔmihi kɛ tsu ní pɛpɛɛpɛ. Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa maa hyɛ nɔ́ nɛ Yehowa de ngɛ e Munyu ɔ mi nɛ maa ye bua nihi nɛ a ngɛ tsui yee ɔ, nɛ wa ma susu bɔ nɛ waa kɛ ga womihi nɛ e je suɔmi mi kɛ ha a ma tsu ní ha.

YEHOWA KAIƆ WƆ KAA WA HE JUA WA HA LƐ WAWƐƐ

3. Mɛni haa nɛ ni komɛ nuɔ he kaa a he hia we ɔ?

³ Aywilɛho sane ji kaa nihi babauu je we suɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi kulaa ngɛ je nɛ ɔ mi. Enɛ ɔ haa nɛ a kɛ nihi yeɔ ngɛ blɔ nɛ e dɛ nɔ, nɛ a nuɔ he kaa a he hia we. Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɔ lɛ ke Helen a ɔ de ke: “Ye fɔli ɔmɛ je we suɔmi kpo kulaa. Ye papaa yi mi wa wawɛɛ, nɛ e peeɔ e ní basabasa, nɛ be fɛɛ be ɔ, e deɔ wɔ kaa wa he be se nami.” Eko ɔ, kaa bɔ nɛ e ji ngɛ Helen blɔ  fa mi ɔ, mo hu nihi waa mo yi mi, nɛ behi fuu ɔ, a tsuaa mo ní loo a haa nɛ o nuɔ he kaa o he hia we. Ke e ba jã a, e he maa wa kaa o maa nu he kaa nɔ ko suɔ mo niinɛ.

4. Ngɛ La 34:18 ɔ nya a, mɛni nɔ mi mami nɛ Yehowa ha wɔ?

⁴ Ke ni kpahi kɛ mo hí si saminya po ɔ, o ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ mo wawɛɛ, nɛ o he jua wa ha lɛ. E “ngɛ nihi nɛ a tsui ku ɔ a kasa nya haa.” (Kane La 34:18.) Ke o “kɔni mi jɔ̃ ɔ,” mo kai kaa Yehowa naa su kpakpahi nɛ o ngɛ ɔ, nɛ lɔ ɔ he je nɛ e gbla mo kɛ ba e ngɔ ɔ nɛ. (Yoh. 6:44) E pee klaalo kaa e maa ye bua mo be fɛɛ be ejakaa o he jua wa wawɛɛ kɛ ha lɛ.

5. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ bɔ nɛ Yesu kɛ nihi nɛ ni kpahi a ní peepee ha nɛ a nu he kaa a he hia we ɔ hi si ha a mi?

⁵ Ke wa susu Yesu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he ɔ, e maa ye bua wɔ konɛ waa le bɔ nɛ Yehowa nuɔ he ngɛ níhi a he ha. Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, e je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ ni kpahi a ní peepee ha nɛ a nu he kaa a he be se nami ɔ. (Mat. 9:​9-12) Benɛ yo ko nɛ e be he wami wawɛɛ ɔ ná hemi kɛ yemi kaa ke e ta Yesu tade ɔ he ɔ, e ma ná tsami ɔ, e pee jã. Enɛ ɔ ha nɛ Yesu wo e bua, nɛ e je e yi ngɛ e hemi kɛ yemi ɔ he. (Maak. 5:​25-34) Yesu kase e Tsɛ ɔ su ɔmɛ saminya. (Yoh. 14:9) Enɛ ɔ he ɔ, o ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa o he jua wa ha Yehowa wawɛɛ, nɛ e naa su kpakpahi kaa suɔmi kɛ hemi kɛ yemi nɛ o ngɛ ɔ.

6. Ke nɔ ko susu kaa e he hia we ɔ, mɛni ma nyɛ maa ye bua lɛ?

⁶ Mɛni o ma nyɛ maa pee ke o nuɔ he kaa o he hia we? Moo kane ngmamihi nɛ ma ha nɛ o ná nɔ mi mami kaa o he jua wa ha Yehowa, nɛ o pue o yi mi tɛ ngɛ a he. b (La 94:19) Ke o nyɛ we nɛ o su oti ko nɛ o kɛ ma o hɛ mi ɔ  he, loo o kɔni mi jɔ̃ akɛnɛ o nyɛ we nɛ o pee babauu kaa bɔ nɛ ni kpahi peeɔ ɔ, koo bu o he fɔ tsɔ. Yehowa be mo dee kaa o pee nɔ́ ko nɛ o be nyɛe maa pee. (La 103:​13, 14) Ke nɔ ko pee mo nisɛ ní ko ɔ, koo ngɔ piami ɔ kɛ fɔ o nɔ, ejakaa pi mo nɛ o ha nɛ e ba jã! Mo kai kaa Yehowa maa kojo nihi nɛ a peeɔ nihi nisɛ ní ɔ, se e maa ye bua nihi nɛ a pee mɛ nisɛ ní ɔ. (1 Pet. 3:12) Sandra nɛ a pee lɛ nisɛ ní ngɛ e jokuɛwi a si ɔ de ke, “I biɔ Yehowa be fɛɛ be kaa e ye bua mi konɛ ma na su kpakpahi nɛ e naa ngɛ ye mi ɔ.”

7. Mɛni blɔ nɔ nɛ níhi a si kpamihi nɛ wa ná kɛ be ɔ ma nyɛ maa ye bua ni kpahi ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi?

⁷ O ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa ma nyɛ maa gu o nɔ kɛ ye bua ni kpahi. E ha nɛ o ba piɛɛ e he kɛ ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ tsue. Jã nɛ e pee ɔ tsɔɔ kaa e wo o hɛ mi nyami. (1 Kor. 3:9) Akɛnɛ mo nitsɛ o kɛ kahi nɛ a mi wa kpe he je ɔ, eko ɔ, e he be wae ha mo kaa o maa nu ni kpahi nɛ a kɛ haomi ngɛ kpee ɔ sisi saminya. Ke e ba jã a, o ma nyɛ maa pee babauu kɛ ye bua mɛ. Helen nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ nine su yemi kɛ buami nɔ, nɛ amlɔ nɛ ɔ, lɛ hu e nyɛ nɛ e ngɛ ni kpahi ye buae. E de ke: “Be ko nɛ be ɔ, i susu kaa se nami ko be ye he, se Yehowa ha nɛ i nu he kaa e suɔ mi, nɛ e guɔ ye nɔ kɛ yeɔ buaa ni kpahi.” Helen bua jɔ kaa e ngɛ sɔmɔe kaa daa blɔ gbalɔ.

YEHOWA SUƆ NƐ WAA LE KAA KE E NGƆ WA TƆMIHI KƐ KE WƆ Ɔ, E KƐ KE KULAA

8. Mɛni nɔ mi mami nɛ Yesaya 1:18 ɔ haa nɛ wa náa?

⁸ Yehowa sɔmɔli komɛ ngɛ nɛ a he nile buɔ mɛ fɔ ngɛ yayami ko nɛ a pee loko a baptisi mɛ aloo ngɛ a baptisimi se ɔ he. Se e sɛ nɛ wa hɛ nɛ je nɔ kaa Yehowa suɔ wɔ wawɛɛ. Enɛ ɔ he ɔ, e ngɔ kpɔmi nɔ́ ɔ kɛ ha konɛ e ngɔ wa tɔmi ɔmɛ kɛ ke wɔ. Wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ nɛ wa bua nɛ jɔ kpɔmi nɔ́ ɔ he. Yehowa ha wɔ nɔ mi mami kaa ke ‘wa dla waa kɛ lɛ wa kpɛti’ ɔ, c e kɛ wa tɔmi ɔmɛ maa ke wɔ kulaa. (Kane Yesaya 1:18.) Wa bua jɔ wawɛɛ kaa Yehowa nɛ ji wa Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi ɔ kɛ wa tɔmi ɔmɛ keɔ wɔ kulaa, nɛ e kaii we hu! Ngɛ jamɛ a be ɔ mi nɔuu ɔ, e hɛ ji ní kpakpahi nɛ wa pee kɛ be ɔ nɔ.—La 103:​9, 12; Heb. 6:10.

9. Mɛni he je nɛ e sɛ kaa waa ngɔ wa juɛmi kɛ ma yayamihi nɛ wa pee kɛ be ɔ nɔ ɔ?

⁹ Ke o ngɛ haoe ngɛ yayami ko nɛ o pee kɛ be ɔ he ɔ, moo bɔ mɔde kaa o maa ngɔ o juɛmi kɛ ma nɔ́ nɛ o ngɛ pee amlɔ nɛ ɔ, kɛ nɔ́ nɛ o ma nyɛ maa pee hwɔɔ se ɔ nɔ. Mo susu bɔfo Paulo nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. E pia e he kaa be ko nɛ be ɔ, e wa Kristofo ɔmɛ yi mi wawɛɛ. Se e le kaa Yehowa ngɔ e yayami ɔ kɛ ke lɛ. (1 Tim. 1:​12-15) Anɛ e ya nɔ nɛ e susu yayami nɛ e pee kɛ be ɔ he lo? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e pee we jã, nɛ e kɛ e juɛmi hu mɛ níhi nɛ e nyɛ nɛ e tsu ngɛ Yuda jami mi ɔ nɔ. (Filip. 3:​4-8, 13-15) Mohu ɔ, Paulo ya nɔ nɛ e tsu e sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ kã, nɛ e ngɔ e juɛmi kɛ ma ní kpakpahi nɛ e ma ná hwɔɔ se ɔ nɔ. Kaa bɔ nɛ e ji ngɛ Paulo blɔ fa mi ɔ, mo hu o be nyɛe ma tsake nɔ́ ko nɛ o pee kɛ be ɔ. Se o ma nyɛ maa ya nɔ ma je Yehowa yi nɛ o pee nɔ́ nɛ e suɔ amlɔ nɛ ɔ, nɛ o ma nyɛ ma susu ní kpakpahi nɛ e wo si kaa e kɛ ma ha mo hwɔɔ se ɔ a he hulɔ.

10. Mɛni wa ma nyɛ maa pee ke ní komɛ nɛ wa pee be ko nɛ be ɔ ye ni kpahi awi?

¹⁰ Eko ɔ, ní komɛ nɛ o pee kɛ be ɔ ye ni komɛ awi, nɛ o haoɔ ngɛ he wawɛɛ. Mɛni ma nyɛ maa ye bua mo? Moo bɔ mɔde wawɛɛ kaa o ma tsu si fɔfɔɛ ɔ he ní, ke e ma bi nɛ o ya kpa pɛɛ po. (2 Kor. 7:11) Mo bi Yehowa nɛ e ye bua nihi nɛ o ní peepee ɔ ye mɛ awi ɔ. E ma nyɛ  maa ye bua o kɛ mɛ tsuo konɛ nyɛ fĩ si nɛ nyɛ ná tue mi jɔmi ekohu.

11. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ gbalɔ Yona nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ mi? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)

¹¹ Moo kase ní kɛ je yayamihi nɛ o pee kɛ be ɔ mi, nɛ o ha nɛ Yehowa kɛ mo nɛ tsu ní bɔ nɛ e suɔ. Mo susu gbalɔ Yona nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. Mawu de lɛ kaa e ya Nineve ma a mi, se Yona ma fo kɛ ho he kpa ya. Yehowa tsɔse Yona, nɛ enɛ ɔ ha nɛ e kase ní kɛ je e tɔmi ɔ mi. (Yona 1:​1-4, 15-17; 2:​7-10) Anɛ Yehowa kɔni mi jɔ̃ ngɛ Yona he lo? Dɛbi. Pee se ɔ, Mawu de lɛ kaa e kpale kɛ ya Nineve, se amlɔ nɛ ɔ lɛɛ, e bu tue oya nɔuu. Yona ha we nɛ yayami nɛ e pee kɛ be ɔ nɛ jɔ̃ e kɔni mi, mohu ɔ, e ya nɔ nɛ e pee nɔ́ nɛ Yehowa de lɛ ke e pee ɔ.—Yona 3:​1-3.

YEHOWA WOƆ WA BUA KƐ GUƆ MUMI KLƆUKLƆU Ɔ NƆ

12. Ke waa kɛ si fɔfɔɛ ko nɛ nya wa ngɛ kpee loo wa suɔlɔ ko gbo ɔ, mɛni Yehowa peeɔ nɛ haa nɛ wa náa tue mi jɔmi? (Filipi Bi 4:​6, 7)

¹² Ke wa suɔlɔ ko gbo loo waa kɛ si fɔfɔɛ ko nɛ mi wa kpe ɔ, Yehowa guɔ e mumi klɔuklɔu ɔ nɔ kɛ woɔ wa bua. Mo susu Ron kɛ e yo Carol a níhi a si kpami ɔ he nɛ o hyɛ. Dɔmi sane ji kaa a binyumu ɔ gbe e he. A de ke: “E ngɛ mi kaa waa kɛ si fɔfɔɛhi nɛ a mi wa kpe mohu lɛɛ, se enɛ ɔ lɛɛ e nya wa tsɔ. Ke wa hwɔ si ɔ, wa nyɛ we mahe hwɔmi. Enɛ ɔ he ɔ, wa sɔle ha Yehowa, nɛ wa ná tue mi jɔmi nɛ a tu he munyu ngɛ Filipi Bi 4:​6, 7 ɔ.” (Kane.) Ke o kɛ haomi ko nɛ mi wa ngɛ kpee ɔ, moo sɔle ha Yehowa si abɔ, nɛ o de lɛ níhi nɛ ngɛ o tsui mi. (La 86:3; 88:1) Moo ya nɔ nɛ o bi Yehowa konɛ e ha mo e mumi klɔuklɔu ɔ. E be e hɛ mae kɛ fɔ o ní bimi ɔ nɔ gblegbleegble.—Luka 11:​9-13.

13. Mɛni blɔ nɔ nɛ mumi klɔuklɔu ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa kɛ anɔkuale yemi nɛ ya nɔ nɛ sɔmɔ Yehowa? (Efeso Bi 3:16)

¹³ Anɛ o kɛ haomi ko ngɛ kpee nɛ lɔ ɔ ha nɛ o kɔni mi jɔ̃ lo? Ke jã a, mo ná nɔ mi mami kaa mumi klɔuklɔu ɔ ma nyɛ maa wo mo he wami nɛ o ya nɔ nɛ o kɛ anɔkuale yemi nɛ sɔmɔ Yehowa. (Kane Efeso Bi 3:16.) Mo susu Flora níhi a si kpami ɔ he nɛ o hyɛ. E kɛ e huno ɔ ngɛ sɔmɔe kaa ma se sane kpakpa fiɛɛli, nɛ e huno ɔ je e se. Enɛ ɔ he ɔ, a po gba a mi. Flora de ke: “Akɛnɛ ye huno ɔ yi mi anɔkuale he je ɔ, i ye tsui wawɛɛ nɛ i nyɛ we nɔ́ ko peemi hu. I sɔle kɛ ha Yehowa konɛ e ye bua mi kɛ e mumi klɔuklɔu ɔ nɛ ma ya nɔ nɛ ma ye lɛ anɔkuale. E ngɛ mi kaa sisije ɔ, e pee kaa nɔ́ nɛ i be nyɛe ma pee ye si fɔfɔɛ ɔ he nɔ́ ko mohu lɛɛ, se Yehowa wo ye bua. Enɛ ɔ wo mi he wami nɛ i nyɛ nɛ i fĩ si.” Flora nu he kaa Yehowa ye bua lɛ nɛ e ná kã, nɛ e maa ya nɔ maa ye bua lɛ ngɛ ka fɛɛ ka nɛ e kɛ maa kpe ɔ mi. E de hu ke: “Munyu nɛ ngɛ La 119:32 ɔ tsɔɔ bɔ nɛ Yehowa ye bua mi ha. Lejɛ ɔ de ke: ‘Ma di o mlaa amɛ a se wawɛɛ, ejakaa o bli ye tsui mi konɛ ma nu o mlaa amɛ a sisi.’”

14. Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ Yehowa mumi ɔ nɛ ye bua wɔ?

¹⁴ Ke o sɔle kaa Yehowa nɛ ha mo e mumi klɔuklɔu ɔ, mɛni e sa nɛ o pee? Moo pee níhi nɛ ma ha nɛ o nine nɛ su Mawu mumi klɔuklɔu ɔ nɔ. Enɛ ɔ biɔ nɛ o ya asafo mi kpehi nɛ o fiɛɛ kɛ tsɔɔ ni kpahi. Moo kane Mawu Munyu ɔ daa ligbi. Enɛ ɔ maa ye bua mo konɛ o le Yehowa susumi ngɛ níhi a he. (Filip. 4:​8, 9) Ke o ngɛ Baiblo ɔ kanee ɔ, mo kadi nihi nɛ a kɛ haomihi kpe ɔ, nɛ o pue o yi mi tɛ ngɛ bɔ nɛ Yehowa ye bua mɛ ha nɛ a nyɛ nɛ a fĩ si ɔ he. Sandra nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ ye tsui wawɛɛ akɛnɛ e kɛ haomihi fuu kpe ngɛ e si himi mi ɔ he je. E de ke: “Yosef sane ɔ wo mi he wami wawɛɛ. E ngɛ mi kaa e kɛ haomihi kpe nɛ nihi ye lɛ sane yaya mohu lɛɛ, se lɔ ɔ ha we nɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ e kɛ Yehowa a kpɛti ɔ nɛ gbɔjɔ.”—1 Mose 39:​21-23.

 YEHOWA WOƆ WA BUA KƐ GUƆ WA NYƐMIMƐ ƆMƐ A NƆ

15. Mɛnɔmɛ nɛ a ma nyɛ maa wo wa bua, nɛ mɛni blɔ nɔ a ma nyɛ maa gu kɛ pee jã? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)

¹⁵ Ke wa ngɛ haoe ɔ, wa ‘náa bua womi kɛ jeɔ wa nyɛmimɛ Kristofo ɔmɛ a ngɔ wawɛɛ nitsɛ.’ (Kol. 4:11) Yehowa guɔ wa nyɛmimɛ Kristofohi a nɔ kɛ jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ. Ke waa kɛ haomi ngɛ kpee ɔ, wa nyɛmimɛ ɔmɛ ma nyɛ ma ná deka kɛ ha wɔ, nɛ́ a bu wɔ tue. Jã nɛ a maa pee ɔ ma nyɛ maa wo wa bua. A kɛ wɔ ma nyɛ maa sɔle aloo a kɛ wɔ ma susu ngmami ko he. d (Rom. 15:4) Be komɛ ɔ, wa nyɛmi ko ma nyɛ ma kai wɔ Yehowa susumi ngɛ níhi a he, nɛ lɔ ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa fĩ si. Jehanɛ hu ɔ, a ma nyɛ maa pee ní komɛ kɛ ye bua wɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, a ma nyɛ maa hoo ní ha wɔ ngɛ haomihi behi a mi.

16. Mɛni e sa nɛ waa pee ke wa suɔ nɛ wa nyɛmimɛ ɔmɛ nɛ a ye bua wɔ?

¹⁶ Be komɛ ɔ, ke o suɔ nɛ ni kpahi nɛ a ye bua mo ɔ, mo lɛ e sa nɛ o de mɛ. Wa nyɛmimɛ ɔmɛ suɔ wɔ wawɛɛ, nɛ a suɔ nɛ a ye bua wɔ. (Abɛ 17:17) Se eko ɔ, a be nyɛe maa le bɔ nɛ wa ngɛ he nue ha, kɛ nɔ́ nɛ wa hia. (Abɛ 14:10) Ke o ngɛ haoe ɔ, o kɛ o huɛmɛ nɛ a nane pi si ngɛ asafo ɔ mi ɔ ma nyɛ maa sɛɛ ní, nɛ o de mɛ bɔ nɛ o ngɛ he nue ha. Mo ha nɛ a le nɔ́ nɛ a ma nyɛ maa pee kɛ ye bua mo. O ma nyɛ nɛ o kɛ asafo mi nɔkɔtɔma kake loo enyɔ  nɛ a ji o huɛ ɔ nɛ sɛɛ ní. Ngɛ nyɛmimɛ yihi komɛ a blɔ fa mi ɔ, ke a kɛ nyɛmimɛ yihi nɛ a nane pi si ngɛ asafo ɔ mi ɔ sɛɛ ní ɔ, e yeɔ buaa mɛ wawɛɛ.

17. Mɛni ji ní komɛ nɛ ma nyɛ ma ha nɛ e he nɛ wa kɛ ha wɔ kaa wa nine maa su yemi kɛ buami nɔ kɛ je wa nyɛmimɛ ɔmɛ a ngɔ, nɛ mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ da nya?

¹⁷ Ko tsɔ o he ngɛ nyɛmimɛ ɔmɛ a he. Be komɛ ɔ, ke wa ngɛ haoe ɔ, wa ma nyɛ maa nu he kaa wɔ pɛ waa hi he ko. Be komɛ ɔ, e he ma nyɛ maa wa ha wa nyɛmimɛ ɔmɛ kaa a maa nu wɔ sisi, loo a ma de nɔ́ ko nɛ maa dɔ wɔ. (Yak. 3:2) Se kɛ̃ ɔ, koo yu o he ngɛ nyɛmimɛ ɔmɛ a he, ejakaa Yehowa ma nyɛ maa gu a nɔ kɛ wo mo he wami. Asafo mi nɔkɔtɔma ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Gavin nɛ e hao wawɛɛ ɔ de ke: “Behi fuu ɔ, i sume nɛ i kɛ ye huɛmɛ ɔmɛ nɛ sɛɛ ní loo i kɛ mɛ nɛ bɔ.” Se kɛ̃ ɔ, Gavin kɔni mi jɔ̃ we, e ya nɔ nɛ e kɛ nyɛmimɛ ɔmɛ bɔ nɛ e ná he se wawɛɛ. Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Amy ɔ de ke: “Ní komɛ nɛ ya nɔ ngɛ ye si himi mi be ko nɛ be ɔ he je ɔ, e he waa ha mi kaa ma he nihi nɛ ma ye. Se i ngɛ mɔde bɔe kaa ma je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ nyɛmimɛ ɔmɛ, nɛ ma he mɛ nɛ ma ye kaa bɔ nɛ Yehowa peeɔ ɔ. I le kaa ke i pee jã a, Yehowa bua maa jɔ wawɛɛ, nɛ imi hu ye bua maa jɔ.”

YEHOWA SI WOMI ƆMƐ MA NYƐ MAA WO WA BUA

18. Mɛni wa ma nyɛ maa hyɛ blɔ hwɔɔ se, nɛ mɛni wa ma nyɛ maa pee amlɔ nɛ ɔ?

¹⁸ E be kɛe nɛ Yehowa ma je nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ haa nɛ wa yeɔ tsui loo wa haoɔ ɔ kɛ je kulaa. (Kpoj. 21:​3, 4) Ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, wa ‘hɛ maa je níhi nɛ haa nɛ wa haoɔ ɔ nɔ pɛsɛpɛsɛ.’ (Yes. 65:17) Kaa bɔ nɛ wa ba na ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, amlɔ nɛ ɔ po ɔ, Yehowa ‘fiɔ wa pa amɛ a nɔ’ kɛ haa wɔ. Yehowa peeɔ níhi fuu kɛ yeɔ buaa wɔ nɛ e woɔ wɔ he wami. Moo bɔ mɔde kaa o maa kplɛɛ Yehowa yemi kɛ buami ɔ nɔ. O hɛ ko je nɔ gblegbleegble kaa ‘e susuɔ o he.’—1 Pet. 5:7.